Þjóðviljinn - 25.06.1950, Blaðsíða 8

Fundur Kvenréftindafélags íslands og
Bandalags kvenna i
HÍNN 21. jání s.i. var haldinn almennur kvennafundur í
Iðnaðarmannahúsinu í Reykjavík, að tilhlutun fuiltrúaráðs
Kvenréttindaféiags Islands og Bandalags kvenna í Reykjavík.
Á fundinum \oru rædd tryggingarmál, atvinnumál kvenna og
viðskipta- og verzlunarmál.
Á fundinum voru bornar
upp tillögur í trygginga- og
atvinnumálum, 'er ræddar hafa
verið á fulltrúafundi Kven-
réttindafélags Islands. í við-
skipta- og verzlunarmálum
voru bornar upp tillögur frá
stjórn Bandalags kvenna í
Reykjavík. Voru tillögurnar all
ar samþykktar breytingalítið.
Þær voru á þessa leið: —
Mæðralaun verði lögíest
á næsta þingi.
I. Fundurinn skorar eindreg-
ið á Alþingi og ríkisstjóm að
lögfesta þegar á næsta þingi á-
k\ræði um mæðraiaun.
Ennfremur lýsir fundurinn
yfir fullum stuðningi sín-
um við aðrar samþykktir full-
trúaráðs K\enréttindafélags ís
lands í tryggingamálunum.
Rannsókn á réttarstöðu
og atvinnuskilyrðum
kvenna.
II. a) Fundurinn skorar á rík
ísstjórnina að skipa nú þegar
nefnd til rannsóknar á réttar-
•stöðu og atvinnuskilyrðum
kvenna samkvæmt þingsálykt-
1un frá Alþingi 29. marz 1950.
Sé sú nefnd skipuð bæði konum
•og körlum. Telur fundurinn
æskilegt, að í nefndinni eigi
sæti konur frá Kvenréttinda-
félagi íslands, Bandalagi starfs
manna ríkis og bæja og Alþýðu
sambandi Islands.
b) Fundurinn skorar á öll
kvenfélög landsins að fylgjast
vel með öllum þeim frtunvörp-
um, um réttindi kvenna, sem
fram kunna að verða borin á
Alþingi og með félagssam-
þykktum og öðrum störfum að
vinna að því að slík frumvörp
verði samþykkt.
óskemmd matvara —
aukinn sykur-
skammtur.
III. a) Fundurinn krefst þess
að úr því að nnnt er að veita
gjaldeyri og leyfi til skemmti-
ferðalaga erlendis og til inn-
flutnings ónauðsy.ilegs varn-
ings, svo sem dýrra einkabif-
reiða, sé séð um, að alltaf fá-
ist í verzlnnum óskemmd mat
vara, sem telja verður ómiss-
andi heilsu og hreysti þjóðar-
innar, svo sem kartöflur, lauk
ur, sítrónur og þurrkaðir á-
vextir alls konar.
Ennfremur krefst fundurinn
þess, að stórlega sé.ankinn syk
urskammtur heimilanna að
sumrinu, svo að hægt sé fyrir
þau að hagnýta ber og rabar-
bara til sultu- og saftgerðar.
Kröfu þessa byggir fundurinn
á þeirri staðreynd, að brauð-
söluhús fá nægilegan sykur til
þess að hafa jafnan sretar kök-
ur á boðstólum, og \erk-
smiðjur virðast jafnan hafa
nægan sykur til að framleiða
sultu, sykurvatn, sætindi og
gosdrykki. Telur fundurinn ai-
gerlega óviðunandi, að heim-
ilin fái ekki sjálf að framieiða
það, sem þau geta og vilja af
varningi þessum.
Hagkvæmari innkaup á
veínaðarvörum.
b) Fundurinn vill beina þeim
tilmælum tii vefnaðarvörukaup
manna, að þeir hagi innlcáup-
um sínum þannig, að flónel,
tvisttau, lérept, lakalérept og
dúnhelt lérept, ennfremur hand
klæðadreglar og eldhúsþurrkur
í metrum, svo og allar smávör-
ur tilheyrandi saumaskap, verði
jafnan látnar sitja í fyrirrúmi
fyrir tilbúnum fatnáði, einkum
þeim, sem áuðvelt er að fram-
leiða á heimilunum sjálfum.
Ennfremur skorar fundnrinn
á vefnaðarvörukaupmenn, að
þeir beiti áhrifum sínum: til
þess að fá Fjárhagsráð og önn-
ur stjómarvöld til þess, að
áuka innflutning vefnaðarvöru,
og þá einkum framangreinda
vörufiokka, að miklum mun frá
því, sem verið hefur
Eins o.g kunriugt er, hefur
um langt skeið verið tilfinnan-
legur skortur á allri metra-
vöru, smávöru, og uliargami í
verzlunum bæjarins, svo að
ekki hefur verið unnt að afla
efnis í nauðsynlegasta barna-
fatnað, sængurfatnað eða svunt
ur, hvað þá borðdúka eða aðr-
ar vörur, sem húsmæðumar
geta og eru vanar að sauma
sjálfar. . * •
Innflutningur vefnaðar-
vara verði aukinn.
c) Fundurinn skorar fastlega
á Fjárhagsráð að auka innflutn
ing á vefnaðarvöru að miklum
mun frá því, sem verið hefur
iindanfarin ár. Einkum leggur
fundurinn áherzlu á, að Fjár-
hagsráð tryggi, að verzlanir
hafi jafnan fyrirliggjandi birgð
ir af hvers kyns vefnaðarvöru,
ullargarn! og smávöru, sem
nauðsynleg er til þeirrar fata-
og sængurfaiagerðar, sem heim
ilin eru fær um og vön að ann-
ast sjálf.
d) Fundurmn skorar á inn-
flutningsyfirvöldin, að sjá um,
að jafnan sé flutt inn efni til
íslenzka þjóðfcúningsins, svo að
þær konur, sem þess óska, geti
haldið honum við eða tekið
hai?a upp. Auk þess að hér er
um þjóðræknismál að ræða, er
íslenzki búningurinn miklu ó-
dýrari í notkun er til lengdar
lætur en annar kiæðnaður.
^erðlagseftirlitið aukið
og bætt.
e) Fund'urínn beinir þeirri
eindregnu ásKorun til ríkis-
stjórnarinnar, að tekið verið
upp stórum öflugra verðlagseft
irlit en nú er á öli'um þeim
sviðum, sem kostur er á.
Ennfremur krefst fundurinn
þess, að konur séu látnar taka
að sér verðlagseftirlit í þeim
greirium, sem sérstaklega eru
tengdar heimilurium, svo sem
á tilbúnum fatnaði, greiðasölu
og tilfeiddum' mat í \erzlunum.
Framhald á 4. siðu
551
leimur i
Bók um oitt alvarlegasta vandamál nútímans
FYCIFv NÓKKRU kom hér út merk bók. Ilcimur á heljar-
þröm, eftiir bandarískan náttúrufræðing, Fairfield Osborn. Hef-
ur Hákon Bjarnason þýtt bókina samkvænÁ tilmælum land-
græðslusjóðs. Eini bókarinnar er eitt alvarlegasta vandamál
‘hútímans, jarðvegs- og gróðureyðing um heim allan, en hún er
víða komin á það fiugstig að til stórko. ' legra vandræða horfir.
I eftirmála segir þýðantlinn ni.a:
„Tvær ástæður réðu því að hugsunar á því, hver endirinn
ég þýddi þessa bók. Önnur á-
stæðan er að bókin ræðir mál,
sem varðar framtið alls mann-
kynsins á jörðu hér og snertir
því jafnt menn um heim allan,
hvort heldur þeir eru íslending-
ar eða Ástralíunegrar. Hin er
sú að þetta vandamál alls
mannkynsins er jarðvegs- og
gróðureyðing um heim allan,
en það hefur nú orðið mitt
hlutskipti hér á landi að vara
menn við áframhaldandi rán-
yrkju og reyna að spyrna fæti
við eyðingu og uppblæstri
lands. Bók þessi sýnir svo
ljóst sem verða má í stuttu
máli, að jarðvegseyðing er ekki
einstakt fyrirbrigði, sem til er
aðeins í fáum löndum, heldur
er hún hættulegt alheims fyrir-
brigði, sem víða er komin á
það flugstig, að til stórra
vandræða horfir. Af þessari or-
sök á bókin mjög mikið erindi
til okkar Islendinga, því að
hún getur vakið menn til um-
verði fyrir land og þjóð svo
framarlega að menn geri ekki
meira en gert hefur verið til
þess að bæta úr því tjóni, sem
hér hefur orðið á landi og
gróðri.
Höfundur bókarinnar er
Bandaríkjamaður, Fairfield
Osborn að nafni. Hann er dýra
fræðingur að mennt- og hefur
verið forseti dýrafræðifélagsins
í New York um skeið, en sú,
stofnun er ein hin-stærsta og
merkasta í heimi í sinni röð.
A frummálinu lieitir bókin
„Our Piundered Planet“ og
kom hún fyrst út í marz 1948.
Síðar hefur hún verið endur-
prentuð og. þýdd á f jölda tungu
mála. Hún hefur vakið feikna
athygli um heim allan, senni-
lega meiri athygli en nokkur
önnur bók hin síðari ár.“
Heimur á heljarþröm er 190
bls. og gefin út af prentsmiðj-
unni Odda.
Aðalfundm Nordisk Andelsforbnnd:
Komu norrænna sanmiuiieÉoga fagnað
Erlendu fulltrúamir í Norðurlandsför
Aðalfundur Nordisk Andelsforbund (sambands norrænna
samvinnusambanda) hófst hér í Reykjavík í gær. I fyrradag
var komu fulltrúanna frá hinum Norðuriöndunum fagnað með
Jónsmessuhátíð á Þingvöllum. Dönsku fulltrúarnir voru þá
að visu flestir ókomnir hingað, en væntanlegir með Drottning-
unriL
Jórismessuhátíð samvinnu-
manna á Þingvöllum hófst með
því að gengið var á Lögberg og
flutti Kristján Eldjám þjóð-
minjavörður þar 'erindi um
hinn helga óg sögufræga stað,
en Albin Johannsson, formað-
úr sambandsins, þakkaði.
Eftir að gestum hafði verið
sýndur staðurinn, var sezt að
veizluborðum í Valhöll. Vil-
í, hjálmur Þór, förstjóri SÍS, bauð
gesti veikorana, en síðan töluðu
þeir Hermann Jóöasson, land-
búnaðan-áðherra og Bjöm Ól-
afsson verzlunarmálaráðherra.
Þá söng átta manna kvartett
nokkur lög, undir stjórn Halls
Þorleifssonar. Síðan fluttu er-
lendu gestimir ávörp, einn frá
hverju landi, en viðstaddir
sungu þjóðsöng viðkomandi
lands að loknu hverju ávarpi.
Þökkuðu hinir erlendu fulltrú-
ar fyrir alúðlegar móttökur og
báru fram ámaðaróskir sínar,
samvinnuhreyfingunni til handa
og allri þjóðinni. Einar Krist-
jánsson, óperusöngvari, söng
þama nokkur lög, en dr. V.
Urbantschitsch annaðist undir-
léik. Var listamönnunum ákaft
fagnað, og söng Einar nokkur
aukaiög.
Á lítilli grasflöt við hótelið
sýndi flokkur úr Ungmennafé-
lagi Reykjavíkur ísl. glímu,
undir 3«6n. Lírusar Sa.omons jjjjjjjgu kjÓðanna
sonar, en Helgi Hjorvar sagði FJ
eriendu gestunum frá uppruna
og þróun glímunnar. Að glímu-
sýningunni lokiiini sýndi viki-
vakaflokkur úr UMF Reykja-
víknr, unðir stjóm Júlíu Helga
dóttur.
Áður en hátíðinni lauk sungu
áttmenningamir enn nokkur lög
og að lokum flutti norskisendi
herrann, Andersen Rysst,
þakkarorð.
Aðalfundur Nordisk Andels-
forbund var svo haldinn í gær,
en í morgun lögðu fulltrúamir
af stað til Norðurlands í bif-
reiðum. Á morgun fara þeir að
Mývatni, en á þriðjud. skoða
þeir verksmiðjur SlS og KEA
á Akureyri og koma flugleiðis
til Reykjavíkur um kvöldið. Að
lokum sitja fulltrúamir sam-
sæti í Sjálfstæðishúsinu á mið-
vikudagskvöldið.
Námskeið um
starfsemi Sam-
Dagana 18. sept. til 11. nóv. _
1950 verður haldið námskeið í
Lalce Success um starfsemi
Sameinuðu þjóðanna.
Námskeiðið er aðallega sétl-
að embættismönnum og öðrum
starfsmönnum hins opinberra.
Utanríkisráðuneytið veitir
nánari upplýsingar. Umsóknar-
frestur er til 20. júlí.
(Frá utanrikisráðuneytinu).