Þjóðviljinn - 27.06.1950, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 27. júní 1950.
ÞJÓÐVILJINN
fslandskhikkuna má ekki brjéta
Framhald af 5. slðu.
það vegna þess að kór.gur ætl-
aði í stríð. Á öllum öldum er
hernaðarvélin sett í gang til
að höggva niður frelsi þjóð-
anna. Aldrei í sögu veraldar
hafa þó önnur eins glæpaáform
verið hugsuð sem af þeim er
nú standa að atlantshafsbanda-
laginu með ógnun um að beita
kjarnorkuvopnum og vetnis-
sprengjum til að tortíma með
milljónum og aftur milljónum
saklausra barna og kyenna,
friðsömum almúga jarðarinnar.
Gegn þessum styrjaldarundir
búningi sameinast nú til bar-
áttu almenningur ailra landa,
menn af öllum þjóðernum, kyn-
þáttum, lífsskoðunum og trúar-
forögðum, lærðustu vísindamenn
og alþýða, allir heiðvirðir og
góðviljaðir menn, hinir vitrustu
og göfugustu hvarvetna um
iheim. Eftir því sem ógnanir
kjarnorkustyrjaldar hafa prðið
geigvænlegri hefur eflat í
hverju landi af öðru friðarbar
átta sem breiðzt hefur út um
samstilltri markvissri athöfn til
sóknar á hendur þeim tiltölu-
lega fámenna hópi sem ógnar
með helsprengjum og múgmorð-
um og neyða þá til að láta af
stríðsáformum sínum. Tákn
þessa sameinaða sóknarvilja
hins friðsama mannkyns, allra
verjenda og forvígismanna frið-
arins er ávarp það sem samþ.
var í Stokkhólmi af fulltr. frá
72 þjóðum og er á þessa leið:
Vér heimtum skilyrðislaust
bann við kjarnorkuvopnum,
vopnum til að skelfa og myrða
með friðsaman almúga.
Vér heimtum að komið sé á
ströngu alþjóðlegu eftirliti til
tryggingar því að þessu banni
verði framfylgt.
Vér lítum svo á að hver sú
ríkisstjórn, sem fyrst beitir
kjarnorkuvopnum gegn hvaða
þjóð sem er, fremji brot gegn
mannkyninu og geri sig seka
um stríðsglæpi.
Vér heitum á alla góðvilj-
aða menn hvarvetna um heim
að undirrita þetta ávarp.
Þessi ályktun var borin fram
heiminn og orðið á seinustu|af f°-rseta heimsfriðarhreyfing-
og
tveim árum að máttugri al-
þjóðahreyfingu sem nær til
mikils hluta mannkynsins.
Heimsfriðarhreyfingin sem
hlaut skipulagsform á alþjóða-
þingi sem menntamenn og al-
þjóðasamband kvenna boðuðu
til í París í apríl 1949, styrk-
ist og eflist með hverjiun
degi. Á Parísarþinginu var kos-
in alþjóðleg fastanefnd, skipuð
ýmsum frægustu áhrifamönn-
um heims, vísindamönnum, full
trúum alþjóðasamtaka verka-
lýðsins, kirkjunnar mönnum,
fulltrúum alþjóðasambanda,
æskulýðs og kvenna, mennta-
mönnum og listamönnum. Þar,
komu saman fulltrúar fyrir
600 milljónir manna af 72
þjóðum. Síðan hefur frið-
arhreyfingin breiðzt svo út, að
á friðarráðstefnunni síðustu
sem háð var í Stokkhólmi dag-
ana 15.—19. marz s.l. voru full-
trúar fyrir 1000 milljónir, þ.e.
einn milljarð manna eða um
það bil helming alls mannkyns
á jörðinni.
Stokkhólmsráðstefnan er
þegar orðin sögulega fræg
vegna þess ávarps sem þar var
samþykkt einróma og verið er
að safna . að hundruðum mill-
jóna undirskrifta um öll lönd.
Fulltrúar þessarar mestu f jölda
hreyfingar sem nokkru sinni
hefur orðið til í heiminum,
menn af ólíkustu skoðunum,
starfsgreinum, og þjóðernum
lögðu á ráðstefnunni sameigin-
lega áherzlu á nauðsyn þess að
almenningur landanna, friðar-
verjendur allir, snerust til sam-
stilltrar hugdjarfrar sóknar
gegn þeim kaupmönnum dauð-
ans sem ógna með kjarnorku-
vopnum og nýrri heimsstyrjöld.
Þeir sýndu fram á með dæm-
um og tölum af hvílíku hams-
lausu ofurkappi styrjöldin er
undirbúin af auðvaldinu. Jafn-
framt neituðu þeir að styrjöld
væri óhjákvæmileg og brenni-
merktu þá kenningu sem einn
áróðursþáttinn í undirbúningi
stríðsins, hvöttu menn til að
afhjúpa hana og lögðu áherzlu
á að það sé á. valdi almenn-
ings í heiminum að koma í
veg fyrir styrjöld. Það ber að
gera heyrúm kunnugt, sögðu
þeir, að stríðið sé hægt að
hindra og það verði að hindra
það. Hlutverk heimsfriðarhreyf-
armnar, hinum heimsfræga
franska vísindamanni, Frédéric
Joliot-Curie. Undir Stokkhóíms-
ávarpið haía þegar ritað á ann-
að hundrað milljónir og bæt-
ast við hundruð þúsunda dag-
lega. Nýjasta fregn er að
Æðsta ráð Sovétríkjanna. al-
þing þeirra, hafi samþykkt
hana einum rómi.
Undirskriftasöfnunin undir
Stokkhólmssamþykktina er
máttugasta átak sem þjóðir
heimsins, gera sameiginlega til
þess ekki aðeins að kunngera
friðarvilja sinn, heldur krefj-
ast þess, hver einstaklingur með
undirskrift sinni, að kjarnorku-
vopn séu bönnuð og hver sú
ríkisstjóm sem fyrst vogi sér
að beita þeim kölluð til ábyrgð-
ar og sektar. Stokkhólmsálykt-
unin, studd af friðárhreyfingu
heimsins, er stríðsæsingamönil-
xun alvarieg viðvöruh. Hún er
vaíd sem þeir óttast og geta
orðið að hlýðnast. Þetta sam-
einaða átak gefur úm leið
mannkyninu styrk til að trúa
á sjálft sig og gera sér ljóst
að það er á valdi þess og á-
byrgð að koma í veg fyrir
styrjaldir.
I styrjöld eiga íslendingar,
eins og aðstöðu þeirra er kom-
ið, allt í hættu. ísiand yrði
innan stundar fremst í víglínu,
og samábyrgt sem það er orðið
um þátttöku í hemaðarundir-
búningi, getur þjóðin engrar
miskunnar eða samúðar vænzt,
svo framarlega sem hún ekki
nú þegar kunngerir fyrir heim-
inum skýrt og ótvírætt friðar-
vilja sinn og ber af sér í heyr-
anda hljóði þá ábyrgð að eiga
nokkra hlutdeild í beitingu
kjamorkuvopna í hemaði sem
kostað gætu hennar eigin tor-
tímingu. Þennan friðarvilja
sinn geta Islendingar kunngert
með því að skipa sér í hina
máttugu friðarhreyfingu heims
ins og með því að undir-
rita í þúsunda tali Stokkhólms-
ávarpið um bann við kjarh-
orkuvopnum.
Hér vil ég fá að segja orð
um andvaraleysið, þann sljó-
leika í hugsun, þá deyfð til at-
hafna, þann skort á einurð og
hugrekki, þá sjálfslygi sem
hvíslar að mönnum, að við
sjálfir munum sleppa, að við
mxmum geta komizt hjá að
ingarinnar væri að sameina ólk- gera nokkuð, það andvaraleysi
ir og afl þess milljóna fjölda af sem ber í sér dauðann og hindr-
öllum þjóðemum, stéttum og
starfsgreinum, einbeita friðar-
vilja mannkynsins að einni
öðmm til góðs.
íslenzk þjóð verður að vakna
og vita að ný sjálfstæðisbar-
átta er hafin, að við eigum
frelsi okkar, lýðveldi okkar, sig-
urinn frá 1944 að verja gegn
styrjaldarauðvaldi og ásókn
harðsvíraðasta landránaveldis
nútímans. 1, þeirri vöm eig-
um við samfylgd við allan frið-
þyrstan almenning heimsins,
allt hið framsækna sigrandi
mannkyn.
Þó verðum við að eiga okk-
ar hlut að máli sjálfir. Ef við
sýnum ekki sjálfir vilja og
athöfn til að bjarga frelsi og
lífi, bjárgar enginn okkur, er-
um við glötuð þjóð. Eitt verk-
efni okkar í sjálfstæðisbarátt-
unni nú er að taka stórvirk-
an, einarðlegan, sannanlegan
þátt í friðarhreyfingu heims-
ins, taka hátt og skýrt undir
friðarákalí þjóðanna, mótmæla
fyrir heiminum stríðsþátttöku
Islands, láta bergmála frá
strönd til fjalls að ísland sé
þjóð friðarins. Fögnuður er að
sjá að áhugi á því er að vakna.
Heiður sé prestaráðstefnu ís-
lands, sem að frumkvæði bisk-
ups hefur tekið upp merki
friðarins. Heiður sé sambands-
þingi kennara sem lýsti i gær
stuðningi sínum við Stokkhólms
ávarpið.
Sjálfstæðisbarátta íslendinga
hin nýja er eldvígsla þjóðar-
innar. Hún er eldvígsla æsku
þessa lands. Hún er sérílagi eld-
vígslá þeirra sem bera nafnið
sósalistar. Hún krefst alls af
okkur, vits, áræðis, starfs og-
fómar. Framar öllu verðum við
að þekkja sögu íslands að
innstu taugum, skilja Island
eins og beztu menn þess hafa
skilið það, skilja það með ást
og hjarta Jónasar Hallgríms-
sonar, með hug og heila Jóns
Sigurðssonar. Við verðum að
skilja og meta hina nýju að-
stöðu Islands, þann sigur er
lýðveldið lagði okkur í hend-
ur, kunna að meta styrkleik
Islands, vald og mikilsmegun
í baráttu fyrir hugsjónum rétt-
lætis, frelsis og friðar, í af-
rekum listar og snilli. Við
þurfum að eiga einurð, áræði
og hugrekki í brjósti sem Jón
Sigurðsson brýndi einatt og
sífeildlega fyrir þjóð sinni.
Hafi íslenzk stjómarvöld
glúpnað og vilji beygja sig í
duftið fyrir erlendu valdboði,
verður þjóðin að kveðja til
forystu nýja menn er hafi
kjark til að standa upp og mót-
mæla.
Kjósi ríkisstjóra Islands að
troða veg styrjaldar, verður
þjóðin sjálf að mótmæla og
reisa fána friðarins.
Vilji forráðastéttin leiða yfir
okkur smán og fátækt, tekur
þjóðin sjálf við stjóm auðlinda
sinna.
Island kallar í dag hvern
einstakling til hugrekkis og at-
hafna. Ákallið er til þín sjálfs,
persónulega. Hvert áræði átt
þú, hvaða einurð, hvert hug-
rekki, hvaða þjóðlegan og al-
þjóðlegan skilning, hverja
menntun, hvert afl, hvaða guð-
móð átt þú, til að starfa, til
að kveikja hugrekki, trú, ætt-
jarðarást, einurð og starfsþrá
hjá Öðmm, til að láta barátt-
una fyrir frelsi Islands, fyrir
heiðri og velmegun þjóðarinn-
ar, fyrir friði og réttlæti ganga
fyrir öllu öðm, öllum persónu-
legum hagsmunum þínum og
þægindum. Hvaða guðmóð átt
þú, er spurt. Til þín er ákall-
ið, til þín, persónulega.
Lýðveldið og frelsið, Það er
líf okkar. Þessa klukku má'
ekki brjóta, voru orðin sem
skáldið lagði í munn þingvalla
bóndanum ofan úr Bláskóga-

Á þessum staS tekur blaðið til birtingar smáauglýs
ingar um ýmiskonar efni. Þær eru sérstaklega
hentugar fyrir allskonar smáviöskipti, og þar sem
verðið er aöeins 70 aurar oröiö eru þetta lang-
samlega ódýrústu auglýsingarnar sem völ er á.
Ef þér þurfið að selja eitthvaö eða kaupa, taka á
. leigu eöa leigja, þá auglýsiö her.
Biéfaskóli
Sósíalistaflokksins
sr tekinn til starfa. Fyrsti |
bréfaflokkur f jallar um auð- j
valdskreppuna, S bréf alls
ca. 50 síður samt-als. Gjald
30.00 kr. Skólastjóri er
Haukur Helgason. Utaná-
skrift: Bréfaskóli Sósíalista-
flokksins Þórsgötu 1, Reykja
vík.
Kaupum
i húsgögn, heimilisvélar, karl-
j mannaföt, útvarpstæki, sjón-
j auka, myndavéiar, veiði-
j stangir o. m. fl.
Vöiuveltan
I Hverfisg. 59.
Sími 6922. i
Daglega
Ný egg
soðin og hrá
Kaffisalan Hafnarstræti 16.
Munið
kaffisöluna
í Hafnarstræti 16.
Kaupum hreinar
Ullaituskui
Baldurgötu 30.
Stofuskápai
— Armstólar — Rúmfata-
skápar — Dívanar — Komm-
óður -— Bókaskápar — Borð
stofustólar — Borð, margs-
konar.
Húsgagnaskálinn,
Niálsgötu 112. Sími 81570.
Kailmannaföf —
Húsgögn
Kaupum og seljum ný og i
j notuð húsgögn, karlmanna-!
j föt og margt fleira. Sækjum j
i — Sendum,
Söluskáiinn
I Klappastíg 11. —Sími 2926
Fasteignasölu-
miðsföðin. [
! Lækjargötu 10 B, sími 6530, j
annast sölu fasteigna, skipa, i
bifreiða o. fl. Ennfremur 1
allskonar tryggingar o. fl.
í umboði Jóns Finnbogason-
ar, fyrir Sjávátryggingarfé-
lag Islands h.f. Viðtalstími
alla virka daga kl. 10—5, á
öðmm tímum eftir samkomu
lagi.
Hagnai ðlafsson
hæstaréttarlögmaður og lög-
giltur endurskoðandi. Lög-
fræðistörf, endurskoðun,
fasteginasala. — Vonar-
stræti 12. — Sími 5999.
10—12 ára
telpa
óskast til að gæta 2ja ára
drengs í sumar.
Upplýsingar í síma 6306.
Saumavélaviðgerðir —
Skrifstofnvélaviðgerðlr.
Sylgja.
Laufásvegi 19. — Sími 2656
Nýja sendibíiastöðin
Aðalstræti 16 Sími 1395
Lögfiæðistöif:
Áki Jakobsson og Kristján
Eiríksson, Laugaveg 27,
1. hæð. — Sími 1453.

ar oss hverju sinni til að hag-
nýta okkur tækifærin til að
bjarga lífi og heiðri og vera 'heiSmhi. Þau feia í sér hin
AUGLÝSIÐ
H É R
eilífu mótmæli Islendingsins við
erlendu ofbeldi. íslandsklukk-
una má ekki brjóta.
Tiyggið, gættu þess, æska
Islands, að hljómur hennar
megi klingja eiflíflega heill og
skær yfir skóg og vatn.
M.s. Drooning
Alexandrine
Næstu tvær ferðir frá Kaup-
mannahöfn verða 1. og 15. júlí
Tilkynningar um flutning ósk-
ast sendar skrifstofu Samein-
aða í Kaupmannahöfn hið
fyrsta
Næsta ferð frá Reykjavík til
Færeyja og Kaupmannahafnar
verður 8, júlí. Þeir sem feng-
ið hafa loforð fyrir fari sæki
farseðla miðvikudaginn 28. júní
fyrir kl. 5 síðd. annars verða
farseðlamir seldir öðrum.
SKIPAAFGREIHSLA
JES /IMSEN
Erlendur Pétursson.