Þjóðviljinn - 16.05.1952, Qupperneq 4

4) — ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 16. maí 1952
þlÓOVIUINN
Útgefandl: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósialistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Guðm. Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjóm, afgreiðsia, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
10. — Sími 7600 (3 linur).
Aflkrlftarverð kr. 18 á mánuði i Reykjavík og nágrenni; kr. 16
annarataðar á landinu. —- Lausasöluverð 1 kr, eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljana h.f.
Vér stefnum þeim fyrir æðsta dém —
dóm sögunnar og þjóðarinnar
Stóridómur Hæstaréttar hefur vakið svo almenna reiði og
fyrirlitningu, að leita verður allt aftur til illverkanna, er vald-
hafar landsins frömdu 30. marz 1949 og 7. maí 1951, til þess
að finna jafn almenna fordæmingu á aðgerðum svokallaðra
„æðstu valda“ í landinu.
Þjóðin var orðin því vön að ríkisstjóm hennar væri á mála
hjá erlendu valdi, þægi nokkur hundruð milljóna króna í Marsh-
aílgjafir og léti í staðinn hinu erlenda valdi í té æðstu ráðin
yfir efnahagslífi landsins og þau svæði af landinu, sem það
ágirntist til hernaðarnota. — Þjóðin hafði þekkt þessháttar fyr-
irbrigði áður, hún mundi niðurlægingu sína undir hirðstjóravald-
inu forðum daga, en hún hafði ekki búizt við að eiga eftir að
upplifa þá niðurlægingu á ný. En nú er sú niðurlæging komin og
flokksfjötrar Ihalds, Framsóknar og Alþýðuflokks halda enn
meirihluta þjóðarinnar á klafa slíkrar leppstjómar.
Þjóðin var líka orðin því vön að sjá meirihluta Alþingis svín-
beygðan undir erlent vald. Hún hafði orðið að horfa upp ,á þá
hryggðarmynd að sjá vesaldóm þingmanna þríflokkanna aukast
með hverju árinu. Keflavíkursamningurinn hafði verið samþykkt-
úr 1946 með 32 atkv. gegn 19, Atlanzhafssamningurinn 1949
með 37 atkv. gegn 13, en hernámssamningurinn af öllum þing-
mönnum þríflokkanna gegn þingmönnum Sósíalistaflokksins níu.
Flokksfjötrar amerísku kúgunarinnar höfðu verið hertir, síðasta
mótspyman í þingflokkum Alþýðuflokks og Framsóknar verið
brotin á bak aftur. — Það var verið að mjaka Alþingi niður í
þá.svívirðingu, sem það var komið í forðum daga, er það sam-
þykkti valdboð danskra kúgara mótspyrnulaust. Sósíalistaflokk-
urinn einn hélt uppi með andstöðu sinni heiðri þeirrar stofnun-
ar, sem löngurn var vörður íslenzks sjálfstæðis í aldalangri bar-
áttu þjóðarinnar. '
En þjóðin hafði búizt við því, þrátt fyrir slæma reynslu, að
þótt framkvæmdavald bg löggjafarvald ríkisins væri hertekið eins
og Keflavíkurflugvöllur, þá myndi þó æðsta dómsvaldið reyna
að halda sér óháðu, eins og því ber að vera samkvæmt stjómar-
skrá lýðveldisins.
En nú eru síðustu vonir um að íslenzkt sjálfstæði og mann-
réttindi ættu sér skjól, þar sem Hæstiréttur væri, brostnar.
Hæstiréttur hefur hjálpað ósvífnu lögregluvaldi og mútuþegum
erlends valds í íslenzkum ráðherrastóltun til að gera að engu í
framkvæmd mannréttindaákvæði og lýðréttindi stjórnarskrár-
innar. Hæstiréttur er þarmeð prðinn eitt tækið enn til að kúga
þjóðina. Æðsta dómsvaldið er þá hertekið eins og hinir hlutar
ríkisvaldsins, orðið skálkaskjól landráða- og lögbrotamanna í
æðstu valdastöðum landsins.
Þjóðin hafði að vísu þekkt slíka misnotkun dómsvaldsins fyrr.
Hún man enn niðurlægingartíma sína, er dómsvaldið var skálka-j
skjól arðræningja og útlendra valdsmanna, er ofsóttu hverja
frelsishreyfingu landsmanna, fordæmdu hverja viðleitni fólksins
til frjálsrar hugsimar og mannsæmandi lífs. En þjóðin hafði
ekki búizt við að þurfa að lifa þá niðurlægingu aftur. En nú er
hún komin líka á þessu sviði. Drekkingarhylurinn á Þingvöllum
verður ekki eini staðurinn, sem ætíð minnir okkur á niðurlæg-
ingartíma xlómsvalds á Islandi. Hæstaréttarhúsið nýja er auð-
sjáanlega orðið standandi áminning um Islands svívirðingu.
Islenzk frelsishreyfing átti í danskri tíð ofsóknum að mæta af
dómsvaldi í höndum danskra imdirlægja á Islandi. Skúli Thor-
oddsen var dæmdur af handbendum leppstjórnar Dana hér á
landi í sinni tíð. Það var fyrir Hæstarétti í Kaupmannahöfn, sem
hann vann mál sitt að lokum. Frjálslyndir dómarar þar reynd-
ust réttdæmari handbendum dansks valds hér heima.
Það voru ýmsir, sem óttuðust það er hæstiréttur var fluttur
inn í landið, að réttlætinu myndi jafnvel síður gert hátt undir
höfði en fyrr. Siðspilling valdhafanna íslenzku myndi fljótt
sýkja Hæstarétt lika. — Svo hefur réynzt því miður.
En þótt ailt sé hertekið í svipinn, sem íslenzk þjóð hefur bar-
izt fyrir að gera að sínu: löggjafarvald, framkvæmdavald, dóms-
vald og landið sjálft, þá mun þjóðin ekki gefast upp. Þá sem
hafa brugðizt henni á neyðartímum nú, mun liún dæma þeim
dómi, sem hún hefur dæmt þá, sem brugðust henni fyrr og
hrundu henni niður' í niðurlægingu kúgunar, fátæktar og smán-
ar: þungum dómi sögunnar og þjóðarinnar.
Fyrir þann dóm er Hæstaréttardómurunum stefnt. Og sá dóm-
ur verður kveðinn upp fyrr en varir, er þjóðin rís upp og varpar
íif sér því fargi þrælmennsku og kúgunar, sem nú er á liana lagt.
Þrjú prómill gerast rithöfundar!
EIMSKir.
Brúarfoss fór frá Hamborg i
gær til Rótterdam og Rvíkur.
Dettifoss kom til Rvíkur 12.5. frá
N.Y. Goðafoss fór frá Hull 14.5.
til Rvíkur. Gullfoss kom til Kaup-
mannahafnar í gærmorgun frá
Leith. Lagarfoss fór frá Vestm.-
eyjum 12.5. til Gravama, Gdynia,
Álaborgar og Gautaborgar. Reykja
■— Fösludagur 15. maí 1952 —- ÞJOÐVTUINN — (5
ðS*'1 ’ " ” foss kom til Álaborgar 13.5. fór
DAÖFARI skrifart:) Ég hygg að OG LEYFIST manni að spyrja: þaðan í gær tii Kotka, Seifoss fór
sá verði dómur sögunnar, að Hvemig er það með formæl- frá Rv!k 14.5. vestur og norður
endur skáldfjenda í Stúdenta- um !and Húsavíkur og þaðan
félagi Reykjavíkur - getur W Gautaborgar. Jröliafoss fór fm
hugsazt, að þeir hafi lesið Rvik 14.5. til vestur og nor5ur.
fatt eitt af þeim ljóðum, sem landsins. vatnajökuii lestar í
þeir hamast gegn, og farið yf- Antverpen 17,—19.5. til Reykjavlk-
ir hitt á hundavaði ? . Kunn-
ingi minn lét í það skína, að Sambandssklp
færa mætti aö þvi óyggjandi Hvassafell er væntanlegt til ísa-
rök. Og hann sagðist meira fiarðar 1 fyrramáiið, frá Kotka.
að segja hafa illan gnm um, !“fr “nlbur á Austfj'
sjaldan hafi nokkrir menn
orðið sér eins rækilega til
minnkunar og íslenzkir stúd-
entar í umræðum þeim, sem
fram hafa farið að undan-
fömu um ljóðlist. Það kem-
ur nefnilega upp úr dúrnum
strax við lauslega athugun,
að þeir vita alls ekki um
hvað {æir eru að tala. Að ör-
að sumir þeirra sem hafa með
Jökulfell átti að fara frá Rvík.
sl. nótt, til Patreksfjarðar.
fáum undanskildum hafa þeir
ekki lesið bækurnar, sem þeir höndum úthlutun listamanna-
em að dæma. Það er hrað- launa, vissu ekki einu sinni nugféiag Islands
ritunarkerfið hans Guðbrands, um nöfnin á líkt því ö'.lum t dag. verður ^,^0 til Ak„ Ve.,
sem hefur verið tekið í notk- bókum sem út eru gefnar eft- Kiausturs, Fagurhóismýrar, Horná
un, eins og nú skal sannað. ir íslenzka höfunda. En hvað fjarðar, vatneyrar og Isafjarðar.
sem þessu líður, er augljóst Á morgun til Ak„ V„ Biönduóss,
. af öllum málflutningi þeirra, Sauðárkróks, Isafj. og Sigiufj.
að þeir hafa lesið verk ungu
höfundanna með hugann full-
an af þeim illviljuðu fordóm-
um .sem gera menn gjörsam-
tega ónæma á list hversu góð
sem hún er.
Og ein spuming enn: Hvao
líður skiptum stúdenta og
þeirrar göfugu skáldgyðju ?
Af ungum mönnum man ég
ekki eftir nema fimm stúd-
ÞEIR ÖRFÁU ungu menn, sem
stunda hina óvinsælu iðju að
yrkja ljóð, gefa nær allir út
bækur sinar sjálfir. (Menn
mega ekki blanda þeim saman
við bókaútgefendur, því bóka-
útgefandi af miðlungsgerð er
maður, sem tekur við þegar
höfundur er hættur að geta
tapað á því að gefa út bækur
sínar sjálfur). Flestir þeirra
fara þá leið að safna áskrif-
endum meðal kunnjngja sinna
og vina, svo skemmtileg sem
'hún hlýtur að vera eða hitt
þó heldur. Þessi áðferð hefur
einn kost með sérj: HÖfund-
amir vita nákvæmlega, hverj-
ir hafa keypt verk þeirra.
Ég þekki einn þeirra sem
gefið hafa út ljóðakver með
þessum hætti, og hann gaf
mér nokkrar upplýsingar sem
gætu kannski varpað ljósi yf-
ir ýmislegt, er áður var tor-
skiiið. Yæri fróðlegt að fá
slíkar upplýsingar frá sem
flestum af ungu skáldunum,
sem orðið hafa fyrir árásum,
svo að þær mættu geymast
skáldfjendum vorum til verð-
ugs heiðurs.
Hjónunum Magn-
ou S. Magnúsdótt-
ur og Bárði Jó-
hannessyni, Trí-
pólíkampi 1, fædd-
ist 15 marka son-
ur 9. þ. m.
Læknavarðstofan Austurbæjarskól-
anum. Sími 5030. Kvöldvörður og
næturvörður.
entum, sem af alvöru hafa Næturvarzla er í Laugavegsapð-
freistað þess að skana bék- teki. Sími 1618.
menntir — má þó vera, að
mér hafi sézt yfir einhverja.
Þeir eru dreifðir á eina 30
árganga, svo að á því .tima-.'
bili múnu hafa útskrifazt á
Islandi ;im 1500 stúbentar.
Fastir liðir eins og
venjulega. Kl. 19.30
Tónleikar Harmon
ikulög. 20.30 Út-
varpssagan: ,Bása
vík‘, söguþættir
AF KAUPENDUNUM að bók
hans voru 15% stúdentar.
Vestfjörðum á norðurleið. Oddur
er a Vestfjörðum á norðurleið. Barnaheimiiið Vorboðinn.
Sumsé: með ej.lföldu'n pró- eftir Helga Hjörvar; III. (Höf-
gentureikivngi komumst vér undur les). 21.00 Islenzk tóniist:
að þeitri aiðurftöðu að þrjú Sönglögr eftir Hallgrím Helgason,
prómill hafa gengið i þjón- 2125 Iþróttaþáttur (Sig- Sig.).
ustu skáldgyðjum.ar - Já. 2145 E“gur: °acar Natzke
, ; • ,,, . , ... syngur. 22.10 „Leymfundur . Bag-
.þetta er a-lt gra,bros- dad,(> gaga eftir Ag. christie. (H.
le£+ .... Pálsson ritstj.). — VI. 22.30 TÓn-
. leikar: Duke Ellington og hljóm-
sveit hans leika. 23.00 Dagskrár-
lok.
Skákritið, 3.-4.
tbl. 3. árgangs,
hefur borizt. Efni
er þetta: Gi’fer-
mótið. Landsliðs-
keppnin 1952. Af
erlendum vettvangi. Bækur. Holl-
enzki skákmeistarinn Prins kem-
Föstudagur 16. maí (Sa.ra). 137. ur hingað, og er mynd af honunl
dagur ársins. Tungl á síðasta forsiðu. Einvígi Reshevskys og
kvartiii; í hásuðri kl. 6.28. — Ár- Najdorfs. Skákdæmi — og auk
nans vora wo stuueuuxr. de&isflóð kl. 10.35. Siðdegisflóð kl. þesJs margar skákir með skýring-
Þessi hlutfallstala er akaflega 23.12. - Lágfjara ki. 16.47. £m> bæði gamlar og nýjar.
ha, en það stafar af þvi, að
hann a mjög marga kunn- Ríkisskip , iðnsvelnar, sem útskrifuðust úr
ingja í hópi stúdenta. Hlut- Hekla fer frá Akureyri í kvöld Iðnskólanum fyrir 10 árum, 1942,
Ur stúdenta er því gerður eins til Norðurlanda. Esja var á Isa- koma saman laugardaginn 17. þ.
góður og auðið er, ef maður firði í gærkvöld á norðurleið. m. í Verzlunarmannaheimilinu. —
reiknar mpð að 15% af kaup- Skjaldbreið var í Flatey á Breiða Þátttaka tilkynnist í síma 80729.
endum að verkum ungu skáld- firði ^íðdegis í gær. Þyriii er á og 3249.
anna almennt séu stúdentar.
Ljóðabækur nýliðanna eru yf- Xrmann fer frá Rvik ; kvöld til
irleitt gefnar Ut í rnjög litl- Vestmannaeyja.
um upplögum: Ljóð Sigfúsar
Daðasonar voru gefin út í
150 eintökum, Dymbilvaka
Hannesar Sigfússonar í 250
eintökum, svo að dæmi séu
nefnd. Það mun ríflega áætl- 106. dagur
að, að hinar fordæmdu bæk- fmz&.r-- 'tut
ur seljist að meðaltali í 200 , { j' U\ otiJ'
eintökum. Þá kemur í ljós, að ! \d> y.\; j|' ,
í hæsta lagi 30 stúdentar á i -A\\\\\!j , ///
öilu Islandi kaupa bækur \\\\\\\ ' I ‘ 'l/
þieirra höfunda sem harðast
er um deilt. Ég veit ekki ná-
kvæmlega, hve íslenzkir stúd-
entar
munu
ur þúsundum.
um:
entum
græðingsins í íslenzkri Ijcða-
genð. Og það eru þessir
sem efna til umræðna
ljóðlist! Það fer ekki
fyrir húmornum í brjósti ís-
lenzkra menntamanna um Lifvéröirnír. hiupu fyrstir út úr hailar-
miðbik 20. aldar. En er ekki Pm'tunum; en á hæla þeim fór hervörð-
, . • urinn, sem barði með kyifum, á báða
kommn timi til, að Spegillmn bága> alla þá er köfðu hætt sér of langt
taki málið að íiér? fram....
Þeir sem óska að koma börn-
Framhald á 7. síðu.
Að lifa á brauði í Rússlandi
Hugleiðingar um hagfræði og lífeðlisfræði
Hvað mikla næringu þarf
fullorðinn maður til þess að
geta lifað? Vestræn lifeðlis-
fræði staðhæfir, að maður í al-
gerri hvíld, 70—75 kg. að
þyngd, þurfi á sólarhring nær-
ingu, er hafi að geyma 23Ö0
hitaeiningar, auk nokkurra
annarra skilyrða. Skrifstofu-
maður þarf 2900 hitaeiningar,
verkamaður 3200, en maður er
vinriur mikla erfiðisvinnu, þarf
4200 hitaeiningar. Fái menn
ekki þessa’ næringu að stað-
aldrj veslast þeir upp og deyja
að lpkum úr næringarskorti
Vilji maður túlka hitaeining-
ar t. d. í rúgbrauði sem er
langódýrasta fæða í Rússlandi,
en dr. Benjamín Eiríksson telur
„síður en svo ástæðu til að vor-
ikenna rússneskri alþýðu, þótt
hún lifi aðallega á brauði“, þá
jafngildir 1 kg. af rúgbrauði
2250 hitaeininguHi (þ. e. a. s.
nokkru minna en nauðsynlegt
er handa fullvaxta manni í
algerri hvíld). Dr. Benjamín
Eiríksson spvr í 3. grein sinni
í stjómarblöðunum: Á hverju
lifir rússnesk alþýða? og :er
ekki von að hann sé forvitirin?
því að í 1. og 2. grein sirtni
hefur hann í raun og veru
reiknað hana — eða að
minnsta kosti „margar milljón-
ir“ hennar — i hel. Ef litið er
á hina vísindalegu töflugerð
doktorsins, þá kemur í ljós:
fyrir verðlækkun og kauphækk-
un hans hafði bvggingarverka-
maður 202 rúblur á mánuði.
Kíló af rugbrauði kostaði þá Stjórn Byggingarsjóðs Islendinga í Kaupmannahöfn vinnur
1,70 r.úvlnr e5J 51 rublu á nú að nýrri fjársöfnun í því skyni að koma upp þar í borg
manuði. (1 kg. a dag). Doktor b
Benjamín Eiríksson segir um
þetta orðrétt: „Fimm manna
fjölskylda, sem neytir 5 kg. af
brauði á dag, eða 150 kg. yfir
mánuðinn greiðir 225 rúblur“
(þetta er eftir lækkun Benja-
míns, en '255' rúblur fyrir lækk-
un hans). Með þessu brauðáti
væri hitaeiningarþörf fjölskyld-
unnar ehki fullnægt, þótt bless-
áð fólkið lægi allt fyrir og
hefðist ekkert að. En við þetta
bætist, að fjölskylduna vantar
53 rúblur til að kaupa þennan
brauðskammt, eða 30 kg. af
rúgbrauði. Allir liagfræðilegir
töluútreikningar um slíka fjöl-
skyldu mundu því brátt verða
fremur þýðingarlitlir nema í
gambandi við dánaitöluna. Það
er kannskí óþarft að taka það
fram, að þessi byggingarverka-
mannsfjöiskylda Benjamíns,
sem vísindalega séð má ekki
hræra legg né lið, er bæði skó-
laus, nakin og húsnæðislaus.
Éinasta ráðið til að bjarga
býggingarverkamanni doktor
iBenjamíns er að skilja hann
við matka og afkvæmi, svo að
liann fái otið rúgbrauð sitt
einn. Það lítur þó út fyrir, að
di'. Benjamín gruni, að ekki sé
allt með felldu um þessa bygg-
ingarverkamannsfjölskyldu, því
að hann hækkar í 2. grein sinni
laun fyrirvinnunnar um 110
rúblur, eða í 312 rúblur á mán-
uði, og lækkar rúgbrauðið nið-
ur í 1,50 rú'blur. Gangi maður
nú í berhögg við allar stað-
rejmdir lifeðlisfræðinnar og geri
ráð fyrir, að byggingarverka-
maður dr. Benjamíns hafi ©kki
verið dauður fyrir síðustu
kauphækkun, þá skulum við
líta á, hvemig honum tekst að
li-fa með hækkað kaup og „hið
marglækkaða verðlag“.
Fjölskyldan heldur áfram að
borða rúgbrauð sitt, því að
það er ódýrast miðað við hita-
einingar.. Hann borðar ásamt
fjölskyldu sinni 5 kg. á dag
af rúgbrauði, en skortir þá, til
að hann og kona hans geti
unnið, ca. 2000 liitaeiningar á
dag fyrir alla fjölskylduna.
Hann ræðst þá í að ikaupa 1
líter af mjólk á dag (2,93 rúbl-
ur, 670 hitaeiningar) eða á
mánuði 87,90 rúblur. I rúg-
brauð og mjólk hefur bygg-
ingaverkamaður Benjamíns eytt
312,90 rúblum, eða örlitlu
meiru en kaupi hans nemur. En
þrátt fyrir aukið kaup og
marglækkað verðlag er hann
enn óvinnufær samkvæmt nið-
urstöðum lífeðlisfræðiimar. Enn
er hann nakinn, skólaus og
húsnæðislaus.
I 3. grein sinni virðist dr.
Benjamín Eiríksson þá líka
vera búinn að grafa hinn illa
haldna byggingarverkamann,
en hefur nú allt í einu hækkað
meðalkaupgjaldið hjá verka-
fólki og starfsfólki upp í 500
—600 rúblur, enda er hann
sýnu örlátari við þetta fólk en
byggingarverkamanninn. Hann
gefur því jafnvel „óbleikt“
hveitibrauð til helminga við
rúgarann. Þá er brauðevðslan
komin upp í 427,50 rúblur a
Fjársöfnun hafín á ný til
íslendingahúss í Höfn
Islendingahúsi, en fjársöfnun til sjóðsins hefur Iegið niðri uxn
hríð. Samkvæmt upplýsingum sem formaður sjóðsstjórnarinnar,
Martin Bartels, hefur iátið Þjóðviljanum í té eru eígnir bygg-
ingarsjóðsins nú 30 þúsund krónur danskar og 40 þúsund
krónur ísienzkar.
íslendingar hafa árum saman
rætt um nauðsyn þess að eign-
ast hús, sem yrði samastaður
þeirra Islendinga, er dvelja þar
lengur eða skemur, en í Kaup-
mannahöfn eru nú samtals bú-
settir um 1000 íslendingar og
í Danmörku allri um 2000.
Byggingarsjóður Islendinga í
Kaupmannahöfn var stofnaður
árið 1945 og stóðu að stofnun
hans íslendingafélagið þar og
Félag íslenzkra stúdenta. Mark-
mið sjóðsins er að afla fjár til
byggingar húss eða kaupa á
húsi í Kaupmannahöfn, sem
verði bústaður handa námsfólki
og vistarverur fyrir gamal-
menni. Ennfremur er ætlazt til
að þar verði samkomusalur fyr-
ir þær samkomur sem Islend-
ingar þar halda.
Stofnskrá byggingarsjóðsins
var staðfest af forseta Islands
og stjóm hans skipa fimm
Islendingar, búsettir í Kaup-
mannahöfn: Martin Bartels,
bankafulltrúi, Gunnar Björns-
son, forstjóri, Halldór Krist-
jánsson, yfirlæknir, Hallgrímur
Thomsen, lögínaður og Jón
Helgason, prófessor. Árið 1947
var komið á stofn nefnd manna
hér heima til að hafa á hendi
fjársöfnun til sjóðsins. En af
ýmsum ástæ'ðum hefur fjár-
söfmmin legið niðri undanfarin
ár. Nú leitar stjórn sjóðsins
liðsinnis íslendinga enn á ný
með ósk um stuðning við mál-
ið. Væntir sjóðsstjómin þess að
Islendingar taki liöndum saman
og leiði þetta mál til farsæila
lykta, þannig að draumurinn
um íslendingahús í Kaup-
mannahöfn verði sem fyrst að
veruleika og þeir landar sem
þar búa eða dvelja eigi kost á
að lifa í íslenzku xunhverfi,
við skilyrði þar sem þeir geta
talað móðurmál sitt og um leið
eflt íslenzkt þjóðerni.
Samkvæmt ósk sjóðstjómar-
innar tekur Þjóðviljinn við
framlögum til sjóðsins.
að
sá
mánuði. Þess skal getið,
hitaeiningafjöldinn verður
sami og. í rúgbrauðinu, þ. e.
2250 hitaeiningar á mann í
fjölskyldu Benjamíns. Varla
mundi slíkri fjölskyldu veita
af einum mjólkurpotti á dag
(134 hitaeiningar á mann), en
það mundi kosta á mánuð'
87,90 rúblur. Fjölskylduútgjöld
in í ódýrasta fæði væru því
komin fram úr lægii meðal-
tölu Benjamíns. En þessi fjöl-
skylda er einnig skólaus, klæð-
laus, húsnæðislaus og tæpast
vinnufær.
Þegar alls þessa er gætt, þá
virðist það vera meinfýsin
fyndni hjá dr. Benjamín að
enda sinn vísindalega greina--
flokk í' stjómarblöðunum með
langri frásögn um húsnæðið í
Rússlandi. Hann hefur nefni-
lega skjallega fært sönnur á
það sjálfur, að byggingarverka-
maðurinn geti ekki byggt hús,
því . að fæðið, sem Benjamín
ætlar honum nægir rétt til þese
að liggja í algerri hvíld, þrátt
fyrir hækkað kaup og marg-
lækkað verðlag. Og jafnvel þótt
hann gæti byggt hús, þá hefði
hann ekki fé aflögum til að
búa í þeim, og hin margupp-
hækkaða meðaltalsfjölskylda í
3. grein dr. Benjamíns á heldur
ekkert fé afgangs í slikan
munað.
Dr. Benjamín Eiríksson er
hálærður vísindamaður, sem
hefur tekið sig upp úr góðri
stöðu í „guðs eigin landi“ til
þess að verða ráðunautur ís-
lenzku ríkisstjórnarinnar í efna
liagsmálum. Hann er reiknings-
meistari svo mikill, að enginn
er hans líki í Islandssögunni
síðan Sölva Helgason leið. Þeg-
ar hinn danski reikningsmeist-
ari reiknaði forðum barnið í
hirðmey konungs, reiknaði
Sölvi Helgason það úr henni á
svipstundu. En hvað er það á
móts við afrek dr. Benjamíns
Eiríkssonar, sem reiknar klæði,
skæði, húsnæði og jafnvel fæði
af 200 milljón manna þjóð-
austur í heimi. Kannski dokt-
orinn hafi tekið svo djúpt í
árinni í þetta skipti til að
hilma yfir þessj 40%, sem
skakkaði í útreikningi hans á
þeirri dýrtíð, sem honum var
falið að leiða yfir íslenzku
þjóðina af liinum bandarisku
húsbændum hans!
1 + s

í'VAfOÍ^
★ Tíminn ræðir í ieiðara
sinum I gær um „aldor forset-
ans“. Segir þar m. a.: „Þrjár
meginástæður valda þvi, að
fylgt hefur verið þeirri reglu,
að velja aldraða menn til for-
setastarfa“.
•jt Síðan rekur Tíminn
þessar þrjár „á:‘ æðuri‘, og er
óþarft að fara hér út í tvær
hinar fyrstu, enda prentar
Tímimi þær með venjulegu
grönnu ietri. En þriðju ástæð-
una feitletrar haim, og er upp-
haf hennar svohijóðandi:
„Þriðja árí æðan — og ef til
vill sú veigamesta — er sú,
að ekki þykir heppilegt, að
sami maður gegni forsetaem-
bættinu lengi“. Eins og kunn-
ugt er hefur Framsóknarflokk-
urinn ákveðið að styðja frarn-
boð séra Bjarna Jónssonar til
forsetakjörs, enda ritar sjálfur
formaður Framsóknarflokksins
stóra lofgrein um sr. Bjariui
á 5 síðu Tímans í gær. Stefna
flokksins og blaðsins hefur
þannig verið túlkuð og skýrð
vandlega, og má lýsa þeim
með þessum orðum: Við styðj-
um séra Bjania af þvi að haim
er dauðans matur.
Framhald á 6- síðu.
Uppsögn siýiimannaskólajis
62 nemendur útskrifaðir
Uppsögn stýrimannaskólans fór fram 10. þ. m. Viðstaddir
voru auk kennara nemenda og prófdómara, þeir, sem á lífi
eru og komið gátu af 40 og 50 ára prófsveinum. Af hinum
síðartöldu voru viðstaddir 3 menn, Jón Bergsveinsson, fyrrum
erindreki, Ólafur G. Kristjánsson skipstjóri frá Björgum í
Arnarfirði og Sigurður Jónsson skipstjóri frá Bakka á Sel-
tjarnamesi.
.... og siðan komu hljómlistarmennirnir,
börðu trumbur sínar, og blésu i flautur
sinar, lúðra og pákur.
Sióastir komu hirðmennirnir, fjallaðir silki
og gulli og báru bjúgsverð í flauelslíðrum
j.týddum gimsteinum. Að baki þeim sigu
c.fram tveir fílar með viðamikla fjaðra-
—---—----—— »■ iii.'. ■ —ií r
irúska á hausnum. Allra siöast kom í
1 'ós fagurskreyttur burðarstóil. En undir
litglæstum silkihimni hans hvíldi emír-
iun sjálfur í allri sinni tign og veidi.
Eftir að skólastjóri hafði
boðið gesti velkomna, minntist
hann hins látna fcrseta Islands,
herra Sveins Bjömssonar, og
29 íslenzkra sjómanna, sem
farizt hafa i sjóslysum, síðan
's'iólinh tók •til starfa á- s.l.
hausti. Að því loknu flutti
hann yfirlit um starf skólans á
þessu skólaári. I skólanum voru
148 nemendur í 8 kennsludéild-
um, þegar flest var. Kennarar
voru 15 auk þeirra, sem kenndu
leikfimi, sund og björgunaræf-
ingar. Burtfararprófi luku að
þessu sinni 62 menn, 14 með
farmannaprófi og 48 með fiski-
mannaprófi. Hæstu einkunn við
farmannaþróf hlaut Guðmuhd-
ur Ingimarsson frá Hnífsdal.
7,41 og hæstu eir.kunn við
fiskimannaprófið hlaut Guð-
mundur Sveinsson írá Seyðis-
firði, 7,45 í meðaleinkunn.
Að lokinni sltýrslu sinni a-
varpaði skólastjóri nemendur
og afhenti þeim skírteini. Einn-
ig afhenti hann þremur efstu
mönnunum úr hvorri deild
verðlaun úr Verðlauna- og
styrktarsjóði Páls Halldórsson-
ar skólastjóra.
Þorvarður Bjömsson yfir-
hafnsögumaður hafði orð fyrir
40-ára nemendum og minntist
Magnúsar Magnússcnar, fyrr-
um skipstjóra og útgerðar-
manns, sem um langt skeið var
kennari við stýrimannaskólann.
Aflienti hann skólastjóra mál-
venk af Magnúsi heitnum frá
þeim bekkjarfélögum, gert af
Halldóri Péturssyni listmálara.
Þá ávarpaði Þorvaldur hina.
nýju stýrimenn og árnaði þeim
og skólanum heilla. Jón Berg-
sveinsson hafði orð fyrir 50-ára
nemendum, ávarpaðj hina nýju
stýrimenn og árnaði þeim og
skclanum heilla. Skólastjóri
þakkaði gjafir og heillaóskir og
gat þess, að 25-ára nemendur
hefðu tilkynnt sér, að þeir
mundu færa skólanum að gjöf
vandaðan radio-miðara á hausti
komanda. — Hér fara á eftir
nöfn próísveina:
FARMENN:
Ágúst Jónsson, Rvk. Atli
Snæbjörnsson, Kvígyndisdál
Axel Schiöth, Sigluf. 3jöm T.
Kjaran, Rv'á. Eyjólfur Guð-
Framhald á 7. síðu.