Þjóðviljinn - 08.03.1953, Page 7

Sunnudagur 8. marz 1953 — ÞJÓÐVILJINN —(7
Að nema af kappi, að vinna af gleði
EF EG VÆRI SPURÐUR að
því hvað mér hefði fundizt
mest til um í heimsókn okkar
sexmenninganna til Kína á
liðnu hausti þá mundi ég hik-
laust svara: mér fannst mest
koma til ungu kynslóðarinnar.
Oft óskaði ég þess með sjálfum
mér á því ferðaliagi að íslenzk-
ur aeskulýður ætti þann eld-
móð, þá geislandi trú á fram-
tiðina, sem lýsti af ásjónum
unga fólksins þar.
Við félagar áttum mikið
saman við ungt fólk að sælda
allan tímann sem við dvöld-
um iþar eystra: flestir þeirra
er sáu okkur fyrir daglegri
fyrirgreíðslu voru ungir að
laldri, auk þess sem við heim-
sóttum fjölda stofnana sem
helgaðar eru börnum og ung-
linigum, allt ofan frá höfuð-
stöðvum æskulýðshreyfingar-
innar niður í dagheimili og
vöggustofur. Öll kynni mín af
þessum efnum færðu mér
heim sanninn um það að hin
uppvaxandi kynslóð er stoit
kínverska lýðveldisins og dýr-
mætasti helgidómur og að það
telur seint of mikið í sölurnar
lagt fyrir þennan efnivið fram-
tíðarinnar — enda munu á-
vextirnir á sínum tíma fara
þar eftir.
Kina er meira en hundrað
sinnum stærra en fsland og
Kínverjar meira en þrjú þús-
und sinnum fleiri en íslend-
ingar. Það sýnist því ekkert
áhlaupaverk að hefja allan
þennan fjölda á öliu þessu
flæmi upp úr aldatuga kyrr-
stæðri niðurlægingu og brýna
hann til sameiginlegra óska og
dáða. Þess vegna stendur mað-
ur steini iostinn frammi fyrir
iþeim árangri sem náðst hef-
ur á þessum þrem stuttu ár-
um siðan alþýðulýðveldið var
stofnað. Alþýðan er viðbragðs-
fljót til mikilla hluta þegar
hún hefur loks eignazt þá
leiðtoga sem hún treystir og
finnur að eru hold af hennar
holdi og blóð af hennar blóði.
En viðbragðsfliótastur er þó
æskulýðurinn af þeim skiljan-
legu ástæðum að hann. er ó-
bundnastur af fortíðinni og
djarfastur i draumum sínum
og vonum.
EINS OG NÆRRI má geta
er lögð megináherzla á félags-
legt uppeldi æskulýðsins í
hinu nýia Kína og ekkert til
sparað að veita samtökum
hans þann stuðning sem verða
má.
í marz 1949 var Landssam-
band kínverskra stúdenta
stofnað. Hlutverk þess er að
leiðbeina stúdentum um náms-
jónum meðlima og hefur tekið
upp tengsl við skyld samtök
vítt um lönd — meðal annars
gengið í Heimssamband lýð-
ræðissinnaðrar æsku.
Af þessu má sjá að hin upp-
rennandi kynslóð hefur ekki
voru um það bil fjögur hundr-
uð. Aðaldeildir háskólans voru
fimm: lagadeild, læknadeild,
listadeild, vexikfræðideild —
og flóðvarnadeild. Nafn hinnar
síðustu gefur skemmtilega til
kynna hvern hátt kínvérska
alþýðustjómin hefur á barátt-
unni við tortímingaröfl nátt-
úrunnar í landi sínu. Þarna
vorum við meðal annars leidd
inn i geysivíðan 'sal þar sem
gólfið allt var líkan iaf einu
stærsta flóðvarnasvæðinu við
Bláá. Urðum við þannig á-
horfendur að ferli og verkun-
um vaxtiarins í fljótinu og
síðan hinu, hvernig flóðið var
stöðvað og því veitt til land-
bóta í stað eyðingar, hamingju
í stað harmkvæla. Það voru
stoltir menn og fagnandi sem
leiddu okkur um þennan
merkilega sal.
Þarna fengu allir nemendur
ókeypis vist: fæði, klæði, hús-
næði, bækur og aðrar nauð-
synjar. Það strikkaði ofurlítið
á mildum andlitsdráttum hins
síðskeggjaða rektors þegar
hann minntist þess að ekki
voru liðin nema fimm ár síð-
an handbendi Sjangs um-
kringdu þennan skóla og tóku
Qb

Æskulýður í æviutýri
val, hvetja þá til þátttöku í
efnahagslegri viðreisn og fram-
kvæmdum þjóðfélagsins og
stuðla að vemdun þjóðlegra
verðmæta. Þá skal það einnig
vinna að alhliða umbótum á
einkahag stúdentanna sjálfra.
Þetta samband telur yfir hálfa
aðra milljón meðlima, en
grunneiningur þess eru stúd-
entafélögin í öllum miðskól-
um og háskólum landsins. Það
er deild í Alþjóðasambandi
stúdenta og hefur þannig sterk
áhrif á heimsbar'áttuna fyrir
friði og lýðræði.
í apríl sama ár var Nýja
lýðræðissinnaða æskulýðs-
fylkingin í Kina stofnuð. Hún
stendur undir handleiðslu
Komm'únistaflokksins og í
henni starfar sá hluti æsku-
lýðsins sem staðráðinn er í að
berjast fyrir fullkominni fram-
kvæmd hins nýja lýðræðis
samkvæmt ikenningum Marx
og Leníns og í framhaldi af
stefnu -Maós forseta í bylting-
unni. Fylkingin telur nú 310
þúsund deildir með nokkuð á
sjöundu milljón meðlima, auk
þess sem nær hálf sjötta mill-
jón un'gherja starfar undir
hennar umsjá.
í sama mánuði var einnig
stofnað Hið kinverska ' lands-
samband lýðræðissinnaðrar
æsku, en því sambandi er ætl-
að að ná til ungmennasamtaka
af öllum tegundum meðal allra
vinnustétta, þjóðerna, flokka
og trúarbragða í landinu. Er
reynt að ná því takmarki með
margvíslegum þingum og ráð-
stefnum alls æskulýðs, þar
sem hið nýja alþýðulýðræði er
rætt, skýrt og yfirvegað. Sam-
bandið tekur yf ir nær áttá
tugi undirdeilda með tíu mill-
farið varhluta af þjóðvakning-
unni miklu, enda vex hlut-
deild unga fólksins í þessum
voldugu samtökum óðfluga
með hverjum deginum sem
líður — og það sem mest er
urn vert: augu þess loga af
þeim staðfasta ásetningi að
sikapa þjóð sinni og öllu mann-
kyni friðsæla framtíð nýrrar
og voldugrar menningar.
VIÐ STÓRFLJÓTIÐ Jangste
eða Bláá eins og það hefur
verið kallað á vestrænum
málum stendur þríborgin Vú-
ihan. Fyrir utan þann hluta
hennar sem heitir Vúsjang
stendur háskólahverfi eitt
mikið sem kennt er við svo-
kallaða Ló Sín hæð. Er mér
heimsókn okkar á þann stað
séfstaklega minnisstæð. Hverf-
ið sem samanstendur af mörg-
um hallarbyggingum i fomum
'stíl liggur í hinu fegursta um-
hverfi við Austurvatn. Sér-
staklega er útsýnið heillandi
ofan af svölum aðalbygging-
arinnar. Þaraa var tekið á
móti okkur af sama látlausa
innileikanum og alls staðar
annars staðar þar sem við
komum: þegar við, ásamt rekt-
or og yfirkennara, gengum
upp liin háu hallarrið kváðu
við af svölunum beggja vegna
fagnaðaróp fjögur þúsund
stúdenta, karla og 'kvenna, og
það var eins og lófatakinu
ætlaði aldrei að linna. Ég
fann og vissi að þetta var ósk
hins nýja Kína um vináttu við
laila friðsama og heiðarlega
menn.
Þama hafði stúdentatalan
ferfaldazt á þessum þrem ár-
um eftir lýðfrelsunina, en pröf-
essorar og aðrir kennarar
tuigi stúdenta
drápu suma.
höndum, en
ÞAÐ ER EINS OG allt líf
kínverska æskulýðsins sé orð-
ið eitt spennandi kapphlaup í
fögru ævintýri. Við komum á
vinnustöðvar þar sem æsku-
fólk var að starfi, við komum
á skemmtistaði þar sem það
flutti listir sínar með ýmsum
hætti — og alls staðar var
sami brennandi áhuginn, sami
vorilmurinn i andrúmsloftinu.
Allt þetta nýja, iðandi líf
fannst mér þó birtast í skær-
ustu ljósi i silkidansinum sem
ivið sáum í 'Hanká, Iþar sem
piltar og stúlkur liðu fram og
aftur um sviðið og bylgjuðu
umhverfis sig löngum rauðum
slæðum sem tákni hinnar eld-
legu sóknar kínverskrar alþýðu
eftir lýðfrelsuninia. Einlægari
og látlausari ‘gleði er erfitt að
hugsa sér.
Vel þykist ég vita að sumir
landar mínir muni segja mig
fara hér með skrum eitt eða
jafnvel lygi. Aðrir munu stað- .
hæfa að allar þessar milljónir
kínverskra ungmenna séu
píndar til að líta svona ham-
ingjusamlega út: eldmóðurinn
sé tilbúinn, fögnuðurinn fals-
aður. Slíkt hefur þó engin á-
hrif á sjálfa staðreyndina.
Hitt skiptir öllu meira máli
hver skilyrði þeir hinir sömu
hafa búið íslenzkum æskulýð.
Sú kynslóð sem nú vex hér
upp er yfirleitt harla glæsileg
að öllu atgervi, enda sú fyrsta
sem búið hefur við sæmilegan
kost. Samt sem áður skortir
hana þann yndislega lífsfögn-
uð sem jákvæð siamfélagssókn
ein getur veitt. „Vestræn
menning" hefur sem sé svikið
hana í tryggðum: gert þjóðfé-
iag hennar að neikvæðu brask-
fyrirtæki, landið að víghreiðri,
þjóðina að ölmusulýð. Þvílíku
ástandi getur enginn æskulýð-
ur unað til lengdar.
Okkar unga ikynslóð á ekki
nema um eitt að velja: fara að
dæmi hins austræna æskulýðs,
taka heilshugar höndum sam-
an við framsæknustu öfl al-
þýðunnar í landimu og hrinda
þannig sjálf af sér þeim ó-
verðskulduðu örlögum sem
stríðsbraskararnir hafa búið
henni. iSjálf verður hún að
kveikja sér eldmóðinn, ávinna
sér fögnuðinn. Sjálf verður
'hún að skilja hin djúpsæju varn
aðarorð skáldsins á Kirkjubóii:
^ Ef æskan bregzt þeirri ætt-
jörð sem lienni var gefin
er ekkert í heiminum til sem
bjargar því landi.
Helvíti og Hallesby
Man ég þá tið þegar Halles-
by prédikari og prófessor kom
til Reykjavíkur og sagt var að
einn mikilsmetinn stjórnmála-
maður ísienzkur hefði frelsazt
hjá honum á leiðinni yfir sjó-
inn, svo hann sté frelsaður í
lánd (en ísl.
iannst sem sá
maður hefði
úthverfzt).
Síðan talaði Hallesby yfir
Reykvíkingum og voru þeir svo
þægir að lofa honum að tala
yfir sér að ég veit engin dæmi
slíks. Og þá er hann fór, og
hafði boðað íslendingum Hel-
víti í viku, en enginn salur í
bænum svo stór að hann troð-
fylltist ekki í hvert skipti sem
Hallesby ætlaði að fara ð
boða Helvíti, fjölmenntu Reyk-
víkingar svo miög á hafnar-
bakkanum að hafnarbakkinn
reyndist of lítill. Var Hallesby
þakkað innvirðulega fyrir
komuna með miklum blóma-
!gjöfum. Þetta man ég úr Hel-
vítisboðskap Hallesbys: Ég veit
ekki hvar Helvíti er.

Raddir kvenna
Þrátt fyrir þessar góðu mót-
tökur var hundur í Hallesby
til íslendinga og talaði hann
illa lum þessa samlanda mína
sem höfðu sýnt honum alian
þennan sóma og aðeins örfáir
ikomið til að rmrrast að hon-
um og flissa
þegar hann var
'að hræða með
' Helvíti. Flestir
létu hann hræða sig án þess '
að þeim stykki bros. Qg sem
Islendingar sitia í Reykjavík
uppnumdir af alvörunni í Hel-
vitisboðskap Hallesbys, gerist
það að hann semur einhvers-
konar ritverk heima í landi
sínu, Noregi, lastar íslendinga
ákaft og óskar þeim .ills, ósk-
ar þeiim þess að vindar trúar-
vakningarinnar fari að næða
um íslancte þurru þorp og
sveitir og bölvar þeirn fyrir
það að þeir hafi haft anda-
trúarmann fyrir guðfræðipróf-
essor (en sá prófessor var þá
dauður).
Þetta stóðust ekki þeir anda-
Framhald á 11. síðu.