Þjóðviljinn - 05.08.1953, Blaðsíða 1
Miðviluidagur 5. ágúst 1953 — 18. árgungur — 172. tölublað
Bjarn! Benediktsson játar i verki aS marsjallstefnan
i afurSasölumálum hafi beSiS algert skipbrot
r
Sovéfríkin kaupa af Islendingum sjávar-
afurðir fyrir hátt í 200 milliónir króna
I slendingar íú í staðinn frá Sovétríkjnniim ársbirgHir af
lireiinsl uol íai tii* benzíni^ senieníi? kornvorum o.fl.
Viðhorfin í afurðasölumálum Islendinga gerbreytt
Örstuttu eftir að marsjalh,,samstarfinu“ er lokið hafa verið
gerðir viðskiptasamningar við Sovétríkin fyrir upphæð sem á hvora
hlið mun nema hátt á annað hundrað milljóna króna, en það eru
stærstu viðskiptasamningar að krónutölu sem Islendingar hafa
nokkru sinni gert. Marsjallstefnan hafði sem kunnugt er leitt yfir
íslendinga sívaxandi markaðskreppu, sem birtist í óeðlilegri birgða-
söfnun og §íendurteknu framleiðslubanni á ýmsum helztu afurð-
um íslendinga, en með þessum samningum við Sovétríkin hefur
þetta ástand gerbreytzt í einu vetfangi. -— Á 1 2 mánuðum kaupa
Sovétríkin af okkur 21 þúsund tonn af freðfiski, en það eru um
það bil tveir þriðju hlutar af venjulegri ársframleiðslu, og freð-
fisksalan hefur sem kunnugt er gengið með algerum endemum
undanfarin ár. Þá kaupa Sovétríkin allt að 1 00 þús. tunnur af salt-
aðri Faxasíld og allt að 3000 tonnum af frystri Faxasíld, en hag-
nýting Faxasíldarinnar hefur einmitt verið torvelduð og bönnuð
langtímum saman undanfarin ár. Enn kaupa Sovétríkin allt að 80
þús. tunnum af Norðurlandssíld.
I staðinn kaupa íslendingar næstu 1 2 mánuði í Sovétríkjunum
sem svarar ársbirgðum af eftirfarandi vövum: brennsluolíum og
benzíni, hveitiklíði, hrísgrjónum, rúgmjöli. kartöflumjöli, sementi,
járnpípum og auk þess um 160 tonn af steypustyrktarjárni.
Viðskiptasamningarnir gilda fyrst um sinn í tvö ár, en gengið
hefur verið frá viðskiptum í eitt ár.
Tilkynning ríkis-
stjórnarinnar.
Ríkisstjórnin hefur sent frá
sér eftirfarandi fréttatilkynn-
ingu um þessa samninga:
,,Viðskiptasamningur milli ís-
lands og Sovétríkjanna var
undirritaður i Moskva hinn 1.
ágúst. Samningurina gildir
fyrst um sinn i 2 ár en að þeim
tíma liðnum má segja honum
npp með 3 inánaða fyrirvara.
Samningnum fylgja vörulistar
er gilda í 1 ár.
Viðskiptasamningurinn gerir
ráð fyrir að flutt verði út til
Sovétrikjanna á næstu 12 mán-
uðum 21 þús. tonn af freðfiski
allt. að 100 þús. tunnum af
saltaðri Faxasíld og allt að
3000 tonn af frystri Faxasíld.
Frá Sovétríkjunum verða keypt
í staðinn 200 þús. tonn af
brennsluolíum og benzíni, 2100
tonn af hveitiklíð, 360 tonn af
Stormur á miðuiium
norðanlani
áilmörg skip fengw afla við Kolbeinsey í
gæikvöid, en þai var golS veiðiveðnr
Siglufirði i gærkvöld. Frá fréttaritara Þjóðviljans.
Lítál sem engin veiði liefur komið hér á land það sem af er
þessum mánuði. 5 skip komu í fyrradag með síld sem þau höfðu
veitt úti við Kolbeinsey. Voru þau með 150—300 tunnur. Nú
voru að berast fregnir um að nokkur fleiri skip liefðu fengið
þarna síld og sé veður gott við Kolbeinsey, logn og þokuslæð-
ingur. ,
Sex skip hafa þegar tilkynnt
komu sína með síld til lands og
eru þau þessi: Einar Þveræing-
ur, Ólafsfirði 400 tunnur, Sig-
urður, Siglufirði 250 tunnur,
Fra.mhald á 12. siðu
hrísgrjónum, 3000 tonn. af rúg-
mjöli, 300 tonn af kartöflu-
mjöli, 160 tonn af steypu-
styrktarjárni, allt að 50,000
t.onn af sementi og allt að 2000
tonn af járnpípum.
Samningar um kaup og sölu
á framangreindum vörum hafa
ennfremur verið undirritaðir í
Moskva.
Auk þess var samið í Moskva
um sölu á allt að 80,000 tunn-
um af Norðvulandssíld.
Af hálfu Islands tóku þátt í
samningsviðræðunum þeir Pét-
ur Thorsteinsson, deildarstjóri
í utanríkisráðuneytinu, sem var
formaður samninganefhdarinn-
ar, Bergur Gislason, stórkaup-
maður, Helgi Pétursscn, fram-
kvæmdastjóri og Ölafur Jóns-
son, framkvæmdastjóri frá
3andgerði.“
Fteðíiskíram-
leiðskn.
Gert mun ráð fyrir að helm-
ingurinn af freðfisksölunni til
Sovétríkjanna verði af fram-
leiðslu þessa árs en helmingur-
inn af framleiðslu næsta árs. Á
síðasta ári var heildarútflutn-
Ingurintn af freðfiski 29 þúsund
ir tonna, en 1951 35 þúsundir
tonna, þannig að Sovétríkin
kaupa nú á 12 mánuðum sem
næst tvo þriðju hluta af venju-
legri ársframleiðslu.
Þessi viðskipti eru mjög mik-
ilvæg fyrr allan þjóðarbúskap
íslendinga. Freðfiskframleiðsl-
an er mjög verulegur hluti af
fiskiðnaði Islendinga og veitir
mikla atvinnu, en sala til
marsjalllandanria hefur gengið
mjög erfiðlega. Hefur ríkis-
stjórnin aftur og aftur lagt
bann við framleiðslu á freð-
fiski, birgðirnar hafa hrúgazt
upp í frystihúsunum og hefur
það valdið stórmiklum örðug-
leikum. Bretum hefur verið
seldur freðfiskur á hraklegu
verði, sem bætt hefur verið
upp með bátagjaldeyrisokrinu,
safnað hefur verið óseldum
birgðum í Bandaríkjunum o.s.
frv. Á síðasta vetri hefði ríkis-
stjórnin komizt í algert þrot ef
húa hefði ekki séð sér þann
kost vænstan að haghýta mark
Framhald á 3. síðu.
faalda enn áfram
Átökin innan Alþýðuflokks-
ins halda enn áfram og kemur
Alþýðublaðið ekki út í dag.
Hefur algert öngþveiti þá
staðið í nærfellt vikutíma, því
síðast var unnið í prentsmiðj-
uuni s.l. iimiritudag. Þeir
starfsmenn prcntsmiðjunnar
sem vinna við blaðið liafa þó
verið beðnir að ráða sig ekki
í önnur störf þessa viku.
Eins og Þjóðviljinn hefur
áður skýrt frá er ástæða
þessara átaka sú að klíka
Stefáns Jóhanns liefur nú á-
kveðið að láta til skarar skríða
með því að hagnýta yfirráð
sín yfir eignum flokksins.
Neitar stefánsklíkan að láta
gróða liinna rændu eigna
renna til Alþýðublaðsins og
krefat fulirar greiðslu fyrir
prentunina á blaðinu. Blaðið
er hins vegar í algeru greiðslu-
þroti.
Það er engin tilviljun að
stefánsklíkan telur liagkvæmt
að beita valdi sínu nú, þegar
fyrir liggur tilboð frá Sósíal-
istaflokknum um samstarf
flokkanna að hagsmunamálum
alþýðu og vitað er að óbreyttir
Alþýðuflokksmenn þrýsta
mjög á um að því tilboði verði
tekið á jákvæðan hátt. Nýja
miðstjórnin á nú um það að
velja að beygja sig emi 'einu
sinni eða fá endanlega úr þvi
skorið livort hinar rændu
eignir skuli lúta yfirráðum
flokksins eða Stefáns Jóhanns
og klíkubræðra hans. Málalok-
in hljóta að verða kunn ein-
hvern næstu dagá.
v..
Henri Martin látinn laus
Franska frelsishetjan, Henri
Martin, sem setið hefur í fangelsi
í þrjú ár, vegna þess að hann
neitaði að berjast gegn sjálfstæð-
islireyfingu Viet-Nams, hefur nú
verið látinn laus. Hann var dæmd
ur í 5 ára fangelsi.
Aðeins 16 ára að aldri tók
Henri Martin sér vopn í hönd
og gekk í and-
spyrnuhreyfing
una gegn naz-
istum á strxðs-
árunum. í stríðs
lok gekk hann í
franska lierinn,
en lagði niður
vopn, þegar
• * hann var send-
Henn Martin m. jjj ln(Jókína
til að berjast gegn fólki, seni
hafði tekið sama kost og hann,
þegar föðurland hans var lier-
numið.
Frá því Henri Martin var hand-
tekinn hefur verið háð sleitulaus
harátta fyrir frclsi hans- Á hverj-
um einasta degi hefur I’Humanité,
blað franskra kommúnista varið
málstað lians og krafizt lausnar
fyrir hann. Æ fleiri liafa orðið
til að taka undir þessa kröfu, og
nú hefur mótmælahreyfingin ver-
ið orðin svo öflug', að frönsku
stjórnarvöldin hafa ekki þorað
annað en láta undan. Þau liafa
beöið mikinn ósigur.
Fangaskipti 1
Kóreu i dag
Skipti á stríðsföngum hefjast
í Kóreu í dag. í gær fóru 30 full-
trúar Rauða kross félaga Kína
og N.-Kóreu til Suður-Kóreu til
að fylgja föngum til Panmunjom,
þar sem skiptin fara fram, og 30
aðrir frá Bandaríkjamönnum og
bandanaönnum þeirra fóru norður
til Kaesong til að taka á móti
sínum mönnum. Átta manna
nefnd, skipuð 4 frá hvorum aðila,
mun hafa yfirumsjón með fanga-
skiptunum.
Indverska stjórnin sendi í gær
nefnd manna til Kóreu til að
kynnast ástandinu þar,
Foster Dulles kom til Seúl í gær
til viðræðna við Syngman RheP,