Þjóðviljinn - 23.03.1954, Blaðsíða 3

A iegregSustlérisii! á Keflevíkurflugvslii aS ás*a n® af-
iauáarikiamaiina hvar ssæ |au eru framin hér?!
Eim hefíir Sagregían aeyðzt til að skipta sér aí
baisdarísku sjpillingarbæli feér í liöfuSsfaðaum, í
þetla sinn var það á Beynlmel 46, ©g svo notuS séu
o*S ¥ísis — „íuisáusi nfekknr amcrískir feenaenn í
herfeergpim hússins, ásamt frillum þeirra".
Að því sagt er nnmu ölæðis-
óp' fóiks þessa hafa orðið þess
valdandi að lögreglan skipti sér
af þessu bandaríska spillingar-
bæli, en Sveinn Saemundsson
tjáði Þjóðviljanum í gær að
hann gæti litið um málið sagt
að svo komnu, hann væri ekki
búinn að kynna sér r.ákvæmlega
skýrsluna um nætúrheimsókn
Hafnarstódentar
um hasicSritamálið
F.élag' islenzkra ‘sfúdenta
Kaupmannahöfn hélt fund mið-
víkudaginn 17. marz 1954 um
tillögur dönsku stjórnarinnar í
handritamálinu. Á þeim fundi
báru þeir Stefán Karlsson, stud.
mag., og Ólafur Halldórsson,
cand. mag., fram eftirfarandi ti!-
lögu til ályktunar:
..Fundur haldinn í Félagi ís-
lenzkra stúdenta í Kaupmanna-
höín miðvikudaginn 17. marz
1954 lýsir undrun sinni á því að
Alþingi íslendinga og ríkisstjórn
skyldu visa tillögum dönsku
stjórnarinnar um lausn hand-
ritamálsins svo skjótlega á bug
að lítt rannsökuðu, máli.
Fundurinn telur að hlutskipti
islenzkra fræða og Háskóla ís-
lands hefði hatnað til svo stórra
muna eí tíllögurnar hcíðu náð
fram að ganga að á það heíði
borið að líta.
Fiuidurinn fær ekki betur séð
en að þessi afstaða stjórnar-
valdanna hafi komið málinu i
það öngþveiti sem óvíst er
hvernig ráðið verður fram úr.
Jafnframt telur fundurinn
rnikla nauðsyn að Alþingi og
rikisstjóm undirbúi næsta stig
málsins með því að veita nú
þegar fé tií að koma upp stofn-
un til rannsókna og úlgáfu á
íslenzkum handritum og tryggi
henni nægileg fjárráð þegar
fram líða stundir".
Tillaga þessi var samþykkt
með 29 atkvæðum gegn 2.
lögregiunnar, . en yfirheyrslur
myndu fara fram i málinu, en
siðan yrði það afhent lögreglu-
stjóranum á Keflavikurflugvelli.
: Virðist . því ekki eiga úr áð
aka með ógæfuheit allra gerða
stjórnarvaldanna varðandi
Bandaríkjamenn og hersetu
þeirra hér. Eftir þessu að dæma
á lögreglustjórinn á: Keflavíkur-
ílugvélli að íjalla um öll- afbrot
Bandaríkjamanna hvar sem þau
eru framirt á íslandi, og allir
dómar j-fir bandariákum af-
brotamönnum að kveðast upp a
umráðasvæði bandarísku . V,<'r-
stjórnarinnar!!
itöðvun togaranna ékjákvæmiieg
Framhald af 12. siðu.
\dku hverri. Meðal togaranna,
sem allir tilheyra Fél. ísl. botn-
vörpuskipaeigenda, fóru fram
athuganir á fjárhagsástandi *og-
araflotans. Leiddu þær athug-
anir í ljós, þóít fullnaðarreikn-
1 ingar víferu ekki fyrir hendi, að
skipin voru rekin með sívaxandi
halla, að þeim einum undmi-
teknum, sem urðu sérstakra
happa aðnjótandi, að því er
snerti rnikinn afla eða háar
Þýzkalandssölur. Frá því í haust
má því segia að sífellt hafi sigið
á ógæfuhiið. Hafa erfiðleikaiT.ir
verið tvíþættir; annarsvegar
beinn og vaxandl reksturshalli
þessara stónárku atvinnutækjn
og hins%-egar sívaxandi erfiðleÍK-
ar á því að manna skipifi vegna
auðveldari og eins vel laiinaðrar
vinuu í landi og nú síðast- á
----- Þriðjudagur 23. marz 1951 — ÞJÓÐVILJINN — (3
■■■ 'Áil 5*m». *Uí,iisI>w|;i>h4. — !',,JU';'vE''íi50Ia’ — (f

Nýr og glæsile«ur strætis-
'ö
Stöðumyndin i hraðskákinni okk-
ar á sunr.udagrinn var skökk. Við
birtum hér nú skákina í hei’d, og
blðjumst afsökunar á mistökun-
um. l'að erii þeir Ing1 It. Jóhanns-
snn (hvílt) og bórir Ól-ifs&on sem
eigast við. 1 e4 o5 19 Bd2 KU7
2 Rf3 RcR 20 K4
3 Bb5 a6 21 Kg2 Rb7
4 Bíl4 RÍ6 22 Rfl Roð
5 0—0 l>5 23 Rg-3 HfH
6 BbS Bo7 24 fr4 Rs8
7 Hol dti 25 I>e3 ho
8 o3 0—0 26 Rh4 I>d8
9 h3 R«w 27 Dt>2 De7
10 Be2 eð 28 f7 exft
U dt Ilo7 29 Bxf4 Beö
12 Kbdí He8 30 Iíf3 K«7
13 Rfl h2 31 HxH HxH
14 Rc,3 Bf8 32 Ddgf5ý dxfá
15 dö B 6 33 exfð fti
16 a4 Bd7 34 I>xh5 HaJ
17 Be2 «>í7 35 Kg« Hxb2
18 axb5 a*:l>5 30 DhHÝ —
gefst upp.
Uppgröftur í Skálholti í suraar
Eins og áð'rn' hefur veriö nefnt opinberlega, verða í
sumar geröár víötækar fornleifarannsóknir í dómkirkju-
grunninum í Skálholti. Hefur alþingi veitt fé til þessara
rannsókna á ’fjárlögum.
Rannsókriimar verða gerðar á
áb.vrgð þjóðminjavarðar,, en
hann hefur, með samþykki
menntamálaráðuneýtisins, óskað
éftir að fá til ranrisóknanna
norskan fornlcifafræðing, ■ sem
rnynslu hefði af uppgrefti mið-
aldakirkjugrunna í Noregi. Fyr-
ir vinsamlégan atbeina norska
sendiherrans, Torgeir Andersen-
Rysst, og góðar undirtektir þjoð
minjavarðarins í Noregi, dr.
Arne Nygárd-Nilssen, hefur það
crðið að ráði, að hingað komi
norski fornleifafræðingurinn
Hákón Christie arkitekt og vinni
við rannsóknirnar eigi minna e’i
hálfan annan mánuð.
Gert er ráð fyrir, að rann-
sóknir þessar befjist um 15. júní
og má telja liklegt, að þær
standi yfir mikinn hluta sumars,
þótt erfitt sé um slíkt að segja
fyrirfram. En allir eru sammála
um, að þessar rannsóknir beri
að gera sem vendilegast áður en
hafizt er handa um aðrar fram-
kvæmdir á staðnum, og mun
því verða lagt kapp á að Ijúka
þeim í sumar,
öðrum fiskiskipum, (þ.e. mótor-
bátum). Með aðgerðum rikis-
valdsins var eigendum vélbáta
gert kleift að greiða sínumi
skipshöfnum aflaverðlaun af kr.
1.22 fyrir hvert. kg. af þorski
slaegðum með haus, en togara-
eigeridur geta ekki selt samskon-
ar afla sinna skipa fvrir meira
en kr. 0.85 pr. kg. þar sem þeir
njóta engra siíkra fríðinda.
Þegar svo var komið, en auk
þess lækkað verð á ýmsri íram-
leiðslu togararina svo sem
skreiðar, var sýnt, að ekki var
unnt að halda áfram útgerð-
inni án opinberra aðgerða. For-
svarsmenn togaraútgerðarinnar
ræddu hin’ sívaxandi fjárhags-
vandræði togaránna -að nýju og
fóru síðan á fund ríkisstj. og
ræddu við hana og' íulltrúa
hennar, um hið stórfellda vanda-
mál er skapazt hafði.
Stjórn Félags ísl. botnvörpti-
skipaeigenda benti á, að með
núverandi verði á aíurðum tog-
aranna mundu þeir stöðvast
einn af öðrum, ef ekki væru
fundin ráð til úrlausnar af hálfu
rikisvaldsins.
Einnig bentu togaraeigendur
á, að brýna nauðsyn bæri til
að veita togarasjómönnum skatt-
fríðindi, fil þess að jafna kjör
þeirra gagnvart þeim, sem í
landi \dnna og riðurkenna á
þann hátt áhættu beirra við
störfin á sjónum og íá þá til
að taka upp aftur störf á togur-
unum og stemma stigu við á-
framhaldandi brottför sjómanna
af þeim.
Nokkur j’firlit um fjárhagsaf
komu ýmissa togara voru lögð
fram og kom í Ijós, að margir
þeirra höfðu tapað í lengri tíma
frá 4000.00 til 6000.00 krónum
á dag að jafnaði. Nemur þannig
tap hvers einstaks togara hundr-
uðum þúsunda króna á síðast
liðnu ári, og fer versnandi.
Stjórn F. í. B. heíur síðan
haldið áfrarn að safna gögnum
um afkomu hinna ýmsu félaga
og bæjarútgerða víðsvegar á
landinu, en fuUtrúar allmargra
fyrirtækja utan af landi hafa
verið hér staddir og eru enn.
Hefur sú gng'nasöínun, sem nú
fer fram og viðtöl við forsvars-
menn togaranna, leitt í ljós það,
sem áður var vitað, að óhjá-
kvæmileg stöðvun vofir yfir tog-
araflotannm, fáist ekki stórfelld
breyting á kjörum þeim, sem
togaramir eiga við að búa —
svo sem hliðstæð fríðindi þeim
fríðindum, sem bátaútveginum
hefur verið veitt, eða annað
vagn SVR
Yfirbyggisigu vagnsins feelui Bíla-
smiðjaa h.l. anuazt
Bílasmiðjan h.f. hefur nýlega lokið við aö byggja yfir
nýjan strætisvagn fyrir Strætisvagna Reykjavíkur. Vagn
þessi, sem er stærsti almenningsvagn hér á landi og vafa-
laust sá glæsilegasti mun taka um 80 farþega í sæti og
stæöi og verður notaöur á Vogahraðferöinni.
Blaðamönniun og fleiri gest-
um var i gær boðið aö skoða
hinn n.ýja strætisvagn.
Yfirbygging vagnsins er
mjög svipuð og á nýjasta
vagni SVR. Helztu nýjuugaf
oru: Afuast í vagninum er sér-
sta'rt rúm, sexn eingöngu er
ætláð fyrir stæði, tvennar út-
göngudyr eru á vagninu.m. og
hátalíyrakerfi, sem vagnstjóri
notar, þegar hann kallar upp
nöfn viökomustaða.
Vélia er af Volvo-gerð, svo-
kölluð pönnuköicuvél ,og iiggur
á hliðinni undir gólfi vagusins
riiilli frárithjóla og áfturhjóla.
Þessi staðsetning éykur far-
þegarýmið talsvert og. gerir
ennfremur mögulegt, að gengið
sé inn í vagriiim frama-i við
framhjólin, en það er 'skilyrði
fyrir því á. frambyggðum vögn-
vun ,að vagnstjórinn geti jufu-
framt annazt nióttöku far-
gjalda. Vélin er 150 ha. dtsel-
vél af svonefndri direct 5n-
jecton gerð.
Tengsli og skiptikassi er al-
gjör nýjung i almenningsvögn-
um hér og einnig víða í F.v-
Koimr
skemmtífiind
(Fi'étt frá Þjóðminjasaínirtuj.j jafngilt“.
Kvenfélag sósíalista heldur
skemmtifund á föstudagmn
kemur, í Aöalstræti 12. Spiluð
verður félagsvist, og fleira sitt-
hvao verður til skemmtunar.
Þess er vænzt að félagskonur
fjölmenni, cn al'ar nánari upp-
lýsingar gefa þær He’ga Rafns-
dóttir og Elín Guðmundsdóttir.
rópu. Tengslið er vökváterigsli
og gerir óþörf hin v-énjöltgu
plötutengsli, 'sem venð' hefur
mjög stór liður í viðhaldi stræt-
isvagua. Auk tiess útilokar
vÖAvaténgslið alla snðggrykld,
þega.r elcið er af stað.”
í sambandi við vökvaténgilið
er plánetugirkássi .með forvelj-
ara. Þegar vagristjórinn ætiar
að skipta um hraðastig velur
hann það l’yrst með lítilli stöng,
sem er rétt við stýrið. siðan
stígur hann léttilega á fetil £
gólfinu og vagniuu skiptir um
hraðastig mjúklega og hljóð-
laust.
Hemlar vinna fyrir þjöppuðu
lofti. Sé af einhverjum .ástæð-
um ekki nægilegt þjappað 1-oft
fyrir hencli, rís upp stöng fyrir
framan vagnstjóranri og að-
varar hann.
Hámarksþungi \-ag’iskis, full-
hlaðins er 14.000 kg.
Forstjóri Bílasmiðjunnar h.f.
lét þess götið í gær, að kostn-
aðarverð strælisvagnsiiis rnyndi
vera um 500 þús. krómrir, þar
af kostaði undirvagtriiin um
200 þús. kr. en jfirbyggingiia
300 þús. Til ssnianburðar gat
hann þess að strætisvagnar af
MetropoÞgerð, sæná.-ir vagnar
svipaðir og hinn nýi vagn SVR,
myndu kosta hingað komnir
milli 700 þús. og 750 þús. Itrón-
jmwsar
opnvið. altur
Magnús Jónsson prófessor er
greínilega í einni svipan orðirin
einn vinsælasti listamaður þjóð-
arinnar. Sýning hans í Listvina-
salnum hefur verið einstaklega
vel sótt, á sunnudaginn, síðasta
dag sýningárinnar munu um eða
yfir 500 manns hafa komið að
horfa á.myndir hans. Þess vcgna
hefur verið ákveðið að opna
sýninguna aftur í dag og verður
húri opin í nokkra daga enn.
fflrtíings
Komið er út nýtt hefti Birt-
ings, 2. tbl. árgangsins, fjölhreytt
og vandað að efni.
Ritstjórinn á viðtal við Jór-
unni Viðar: Hann er aHs staðar
nærri, þessi íslenzki tónn.
Kvæði er eítir Ólaf Þ. Ingvars-
son: Luktar dyr. Birt er grein
eftir Kristin E. Andrésson úr
Eyjunni hvítu: Skáldið Jóhann
Jónsson. Þorsteinn Valdimársson
og I.eifur Þórarinsson skriia urn
tónleika Jórunnar Viðar og Guð-
mundar Jónssonar. Skúli Nor—
dal á greinina: Hiutur arkitekta
í listum og menninrru nútímans.
Elias Mar skriíar greinina Of-
dýrkun karliriénnskunnar. Svein-
björn Beinteinsson á „rímnð
atómljóð'*: Bragaf;iöll. Sitthvað
fleira er i heftinu, sem einr.ig
er vandað að frágangi,