Þjóðviljinn - 08.05.1954, Blaðsíða 7

Laugardagur 8. maí 1954 — ÞJÓÐVILJINN — (7
3. og 4. apríl.
Aðvörun.
Það eru vafalaust hundruð
Islendinga sem þekkja Árósa
allvel, a. m.k. betur en undir-
ritaður. Þeir eru hérmeð var-
aðir við því að lesa þessa
grein. Hinir eru þó miklu
fleiri sem ekki hafa til Árósa
komið og ætlast máske til
einhverrar frásagnar.
Árósar — Akureyri.
Það er þá fyrst til að taka
að íbúar Árósa eru taldir
vera frá 160—165 þús., eða
nokkru fleiri en allir ísiending-
ar. Borgin liggur vcl við verzl-
un og siglingum, er mikil verzl
unarborg. Hér heyrir maður
setninguna: Kaupmannahðfn
er ekki öll Danmörk. Borgin
á sér langa sögu og íbúarnir
eru stoltir af borginni sinni,
gott ef þeim er ekki eitthvað
svipað innanbrjósts og Akur-
eyringum, sem þykjast líka
vera höfuðborg (a. m. k. ó-
umdeilanlega Norðurlands),
og Akureyringum til athug-
unar er rétt að geta ]:ess að
fyrir 100 árum kváðu íbúar
Árósa ekki hafa vcrið nema
8 þús.
Önnur stærsla hafnarborgin.
Árósar kváðu vera önnur
stærsta hafnarborg Ðana,
næst á eftir Kaupmannahöfn,
enda liggur hún vel við flutn-
ingum, við „blátt og brosandi
sundið" eins og íbúarnir orða
það, og ég efa ekki að hér
sé mjög vinalegt 'á björtum,
hlýjum sumardögum. — Legu
pláss við brvggjur og bakka
er samtals 7—8 km og kvað
eiga að aukast í 10 km. Héð-
an ganga skip vikulega, ekki
aðeins til nærliggjandi hafna
heldirr og til Þýzkalands,
Frakklands, Englands og
Norður- og Suður-Ameríku,
enda fer álitlegur hluti af
landbúnaðarafuroum Dana
um Árósahöfn.
Heimskort í brugghúsi.
Danir virðast furðu lagnir
við að útvega sér markaði.
Innan sviga mætti geta þ,ess
að það mikla Geres-brugghús
Árósa bauð okkúr sexmenn-
ingunum heim, og eft.ir að
við höfðum þrammað um völ-
undarhús hinna miklu brugg-
kera og vorum komnir upp í
dagsljósið aftur til að kynnast
drykkjunum fullgerjuoum sá-
um við heimskort eitt roerki-
legt, þar sem merkt voru á
viðskiptaiönd fyrirtækisins, m.
a. í Asíu og Suður-Ameríku. —
Það skyldi engirm gera lítið
út því afreki að gei-a danskt
vatn að eftirsóttri vöru í fjar-
Isígura heimsálfmn.
Án vatnsafls. koia og málma.
En það skal malt, og meira,
til þ«s3 að tíanskt vatn verði
útflutuingsvara, og maltið
framleiða Danir sjálfir. En
þá erum við farin að ta!a
urn iðnað —■ c-g það er ein-
mitt iðnaður sem veitir Árósa-
búum mestar tekjur. Sam-
kværnt skýrslum og töflum
(a5 vi-:u nokkurra ára göml-
um) er okkur voru látnar í
't.é, greiðir iðnaðurinn þar
meir en helmingi hærri upp-
hæð i laun en sú starfsgrein
önnur sem næst honum
kemst. Og í þessu ssmbandi
skulum við skreppa til Kaup-
mannahafnar aftur þar sem
DAGARIDANMÖRK
UM DAG
veffinn
NOTTUVA
við stóoum gagnvart skipa-
smíðastöð Burmeister & Wain
og ígrunduðum að þjóðin á
þsssu fiata landi, sem hvorki
á vatnsafl, kol né málma,
skuli samt smíða stálskip,
ekki aðeins fjrir sjálfa sig
og okkur íslendinga, heldur
og fyrir sér margfalt stærri
þjóðir. Það mætti gjama
Það eru ckki aðeins hafskip í
Árósahöfn, þar eru einnig
margir sniábátar — og þeim
er líka ætlaður staður!
verða þeim sem mest fjand-
skapast gegn islenz.kum iön-
aði nokkurt umhugsunarefni.
Háskólinn.
Háskólinn í Árósum kvað
standa í fremstu röð hva-3
snertir nútíma snið. Bygging-
ar stíihreinar, ' allgott svig-
rúm á grasvöilum. Bn rektor.
sem var svo vinsamlegnr að
sýna okkur byggingamar,
kvað þó aðkaiiandi þörf meira
landrýmis undir nýjar bygg-
ingar. Þarha munu aðailega
stunduð húmanísk fræci, en
við flausturslega yfirsýn me-ð
fram veggjum norræna ból’.a-
safnsins sýndist mcr skólinn
verðskulda að íslenzkar bæk-
ur væru þar fleiri. Þama
stunda 1800 stúdentar nám.
Flestir eða. 800 lækniáfræði.
Ekki spui-fti ég hvort né hve
margir islenzkir stúdenfar
dveldu þar, en þar eru tveir
íslendingar prófessorar, dr.
Slcúli Guðjónsson og dr. Lár-
us Einarsson. Dr. Skúli Guð-
jónsson var fjarverandi á ein-
Ilcr sést no
ur hluti af
'skóiahvérfihi
Arósuni. I
skólíini er bj
ingasanistæð
efst á my
inni. Samby
ingarnar
mester hásl
anum, eru s'
entegarðar.
Hér sést hluti af alþýðubókasafnsbyggingunni í Árósum.
hverri sérfræðingaxáðstefnu
en dr. Lárus mun hafa verið
i bænum, og sáum við hvor-
ugan.
Málvcrk af Rcykjavík.
I Árósum er hverfi eitt er
nefnist Gamli bærinn. Þetta
nafn ber þó ekki svo að skilja
að það eigi við elzta hluta Ár-
ósa heldur er þetta hverfi gam
alla húsa — sumra mörg
hundruð ára ■— cr flutt hafa
verið víðsvegar að úr Da.n-
mörk. Þar er gaman að koma.
Ekki aðeins til að sjá hinar
fornlegu útlínur húsanna held
ur þó miklu freniur innri gerð,
húsgögn og muni. — Gamla
kaupmannsbúðin minnti mig í
ýrnsu mjög á „Búðina“ á
Raufarhöfn — og það h\'e við
eigúm þar dýmiætan forn-
grip.
Og meðal annarra safn-
nmna sem þarna eru geymdir
er máherk af Reykjavik, tal-
ið frá því um 18S5.
líver var Th-orsteinson?
Hér bjó einu sinni íslenzkur
blaðamaður, sögou stéttar-
bræðurnir i Áróstim eitt sinn
við okkur. Hann hét Thor-
steinson. Hann er kominn
undir græna torfu fyrir fáum
árum. Hér vandaðist málið,
því Danimir gátu engar upp-
lýsingar gefið tun það hvaðan
af íslandi Thorsteinson hafi
verið, og við urðum að játa
þá vankunnáttu að geta ekk-

ert frætt þá um þenna horfna
stéttarbróður. Hann var cins-
konar lausamaður (free-lancc)
í blaðamennskunni, skrifaði
fyrir öíl blöðin, en biaða-
mennska hans var þó fvrst
og fremst fólgió í því að selja
fréttir og upplýsingar. Hann
kvað hafa verið með nefið
niíri í hverjum fréttvænleg-
um koppi, ef svo mætti segjá,
og jtess var minnzt með ftirðu
hve r.iargt „gamle Thorstetn-
son“ fcefði vitað. „Það var ó-
hsett að trúa Thorsleinson
fyrir uppiýsmgum, hann kjaft
aði ekki frá fyrr en það var
tímabært,“ sagði einn Dan-
anna.
„BLti íug'inn".
Og svo var það nóttin.
Fj-rra kvölóið okkar í Arós-
um var okkur boðrð í leik-
húsið til að sjá ,.Den kære
familie". Jnnihald leiksins
gamansamt þunnmeti, en
þakkað sé snjölmm lcik Jo-
hannesar Meycrs, er lék
þarna sem gestur frá Konung
lega leikhúsinu va.r þetta á-
nægjuiegasta kvöldstund.
Á leiðinm frá leikhfísinn,
þegar þreytt'r skrokkar okk-
ar voru fyrirfram farnir að
skynia h.ví d m.iúkrar sængur
beygði .gestgjafi* okkar þctta
kvöld allt í einu inn í húsa-
suntíl og !e:ddi okkur gegn um
mannþröng .svo mikla, að
þéttar troviast ékki sauíir í
haustréttum á Islandi, og ein-
hversstaðar inni í iðrum jarð-
arinnar tófest honum það
kraftaverk að útvega okkur
borð á bezta stað. I þesaum
skemmtilega boghveífingasal
var kátt fóik er dansaði af
hjartans lyst. Að yísu var svo
þáttskipað á gólfinu að ekki
gafst tækifæri til víðavangs-
hlaupa á íslenzka vísu, en var
þeim mun betur fallið til nota-
legra faomlaga. Staður sá
nefnist „Blái fuglinn.“
„Ó Jósef, Jósef . . . “
Heimamenn segja að hér
ríki hin rétta sigaunastemn-
ing. Um það get ég ekki bor-
ið, hef aldrei dvalið með
þeirri ágætu þjóð. En hér
skemmtu menn sér og sungu.
Hér var þjóðkór, þótt hvergi
sæist neinn Páll Isólfsson.
Það vcrður því miður að
játast að á þessum stað stóð-
um vio sexmenningamir okk-
ur skammarlega. Það mun
fijótt hafa kvisazt hverskonar
fnglar við værum, og þar kom
að kvinnurnar tóku að frýja
okkur hugar að koma með í
dansinn. Eg hafði þá afsök-
un eina fyrir mannleysuhætt-
inum að vera rígskorðaður
innan við borðið. En vinur
minn Ándrés Kristjánsson, —
liann á sér enga afsökun!
Hann sat nefnilega næst dans
gólfmu. Og skyndilega var
komin til hans lítil elskuleg
stúlka, en Andrés bara setti
upp undrunarsvip! — og sat
kyrr. Vesalings stúlkan, er sá
að maðurinn myndi hafa
hrapallega misskilið sig, benti
honum ) 4 á giftingarhringinn
á hendi sér til sannindamerk-
is um að hún meinti aðeins
saklaust gaman í allra aug-
sýn, en Andrés þreif þá í cða-
goti um fingur sér, unz hon-
um tókst að láta blika. á eitt-
hvað gullið-----ég hef hann
sterklega grunaðan um að
hafa fengið lánaða höndina á
Hauki Sjiorrasyni. Svo tók
Andrés meyna tali. En karl-
menn munu vera eitthvað
svipað innréttaðir í Árósuro.
og Reykjavík, því ekki höfðu
ifvamhald á 8. síftu