Þjóðviljinn - 13.02.1955, Blaðsíða 5

Sunnudagur 13. febniar 1955 — ÞJÓÐVTLJINN' — (5
32.000 verkfcillsmenii eiga von
á brottrekstri úr íbúðum sínum
Mesta vinnudeila i Afriku háð viS kopar-
námurnar i NorSur-Rhodesiu
Mesta verkfall sem háð hefur verið í Afríku stendur laganna sem reka koparnám-
yfir í Norður-Rhodesíu. Hafa 32.000 verkamenn í kopar
námunum þar verið í verkfalli í fimm vikur.
Þegar verkfallið hafði stað-
ið í mánuð tilkynnti námufé-
lögin verkamönnum, að þeim
yrði sagt upp störfum ef þeir
hyrfu ekki aftur til vinnu þeg-
ar í stað. Verkamenn létu eng-
an bilbug á sér finna við þessa
hótun og héldu verkfallinu á-
fram. Var þeim þá öllum sagt
upp störfum.
Það ber vott miklum sam-
dnií í Libeck
Dómstóll í Liibeck hefur
dæmt listmálarann Lothar Mal-
skat í 18 mánaða fangelsi fyrir
svik og skjalafals. Annar lista-
maður, Dietrich Frey, hlaut 20
mánaða fangelsi fyrir sömu
sakir, en sá þriðji, Dietrich-Dir-
schau, var sýknaður.
Þessir menn voru allir sakað-
ir um að hafa falsað 21 dýr-
lingamynd í hinni 700 ára
gömlu Maríukirkju í Liibeck,
sem þeim hafði verið falið að
gera við eftir eyðileggingu
stríðsáranna. Malskat sjálfur
kom upp um þá félaga fyrir
nokkrum árum, en orðum hans
var ekki trúað, fyrr en nefnd
listfræðinga hafði skorið úr því
að myndirnar væru falsaðar.
Mikil hátíð var haldin í sept-
ember 1951, þegar ,,viðgerð“
kirkjunar var lokið og Frey
og Malskat voru þá óspart
hylltir fyrir hve vel þeim hefði
tekizt að koma listaverkum
kirkjunnar í samt lag.
Hervœðingu
g
Fréttaritari Kaupmanna-
hafnarblaðsins Politiken
skrifar blaði sínu frá Bonn:
„A þeim þrem vikum sem
eftir eru þar til umræðan
um fullgildingu Parísar-
samninganna hefst á þing-
inu^ ætla sósíaldemókratar
einir að lialda 6000 mót-
mælafundi gegn samningun-
um um ailt landið. Á hverj-
um degi bætast ný stjóm-
mála- og menningarsamtök
í hóp þeirra sem berjast
gegn hervæðingunni."
Vesturþýzkir sósíaldemó-
kratar leggja þannig allt
kapp á að forða þýzku þjóð-
inni frá nýrri hernaðar-
stefnu. Hér á íslandi töldu
„skoðanabræður" þeirra sér
sæma að sitja hjá við at-
kvæðagreiðslu á alþingi um
aðild Vestur-Þýzkalands að
hernaðarbandalagi Atlanz-
hafsríkjanna.
takamætti og hugdirfsku verka-
manna að þeir létu uppsagnar-
hótunina ekkert á sig fá. Svo
er mál með vexti að þeir búa
í húsum sem námufélögin eiga
og þegar þeir eru ekki lengurí
tölu starfsmanna þeirra er hægt
að reka þá úr húsunum fyrir-
varalaust hvenær sem atvinnu-
rekendum sýnist.
Verkhmennirnir eru við öllu
búnir og eru famir að reisa
sér graskofa til þess að eiga
eitthvert skýli yfir höfuðið ef
þeir verða reknir út. Einnig
hafa þeir brotið land og tekið
að rækta grænmeti til þess að
standa betur að vígi- í lang-
vinnri verkíallsbaráttu.
Sjö króna dagkaup.
Það eru eingöngu Afriku-
menn sem eru í verkfalli, námu
menn' af evrópskum ættum eru
í sérstöku verkalýðsfélagi og
hafa hindrað að Afríkumenn
fengju að læra nokkur hinna
vandasamari og betur launuðu
starfa.
Dagkaup Afríkumanna í nám
unum hefur verið um;sjö krón-
ur að meðaltali. Krafa þeirra
nú er um 23 króna dagkaup. Á
síðasta ári nam hreinn gróði
brezku og bandarisku námufé-
urnar í Norður-Rhodesíu yfir
1800 milljónum króna..
Mikil flóS i
S-Afriku
Mikið landflæmi- í Suður-
Afríku er nú undir vatni sök-
um flóða; Allan þennan mánuð
hafa verið þar úi’hellisrigning-
ar og er gífurlegur vöxtur í
fljótum. Mörg hafa brotið brýr
og flætt- yfir bakka sína. Mann-
tjón hefur orðið en ekki vitað
hve mikið, en tjón á ökrum og
uppskeru er geysiiegt. -
FmnsJdr bændur
Framhald af 12. siðu.
tálma umferð á þjóðvegum í ná-
grenni borgarinnar og hefur sú
aðferð nú verið tekin upp víðar
um landið.
Kerrur, vörubílar og
jarðýtur
í gær óku bændur kerrum sín-
um, vörubílum, traktorum og
jarðýtum út á þjóðvegina og
lokuðu þeim. Vegfarendur fengu
þó að komast leiðar sinnar eftir
nokkrar tafir, en ekki fyrr en
þeir höfðu hlýtt á röksemdir
bænda fyrir hækkuðu afurða-
verði og þegið bæklinga þar
sem málstaður bænda er út-
skýrður.
Gáfu kartöflusekki
Sumstaðar voru vegfarendum
gefnár landbúnaðarafurðir með
þeim ummælum að það svaraði.
ekki kostnaði að selja þær á
því verði, sem stjórnarvöldin
hafa ákveðið. V.egfarendur við.
Chartres fengu þannig eins ,mik-
ið af kartöflum og þeir vildu.
I Undantekning.
Þetta verkfall er hiðímesta
sem háð hefur verið í Afr-
íku. — Norour-Rhodesía er
einn af þeim fáu stöðum í álf-
unni þar sem Afríkumenn fá að
hafa með sér verkalýðsfélög.
Ásamt Suður-Rhodesíu og Nya-
salandi er Norður-Rhodesía á
leiðinni að verða brezkt sam-
veldisland.
I Kenya og öðrum brezkum
nýlendum í Austur-Afríku,
Suður-Afríku, pcrtúgölsku
nýlendunum og Belgisku Kongó
liggja þungar refsingar við ef
Áfríkumenn reyna að mynda
með sér samtök til að berjast
í sameiningu fyrir bættum kjör-
um. I brezku nýlendunum í
Vestur-Afríku og frönskum ný-
lendum eru verkalýösfélög
hinsvegar leyfð en starfsemi
þeirra víða háð ströngum
hömlum.
Kreffust þfóðarathrœðis
1
Tassfréttastofan segir, að
skýrslur sýni, að í Sovétríkjun-
um séu nú 717 menn, sem eru
eldri en 110 ára og 4425 á
aldrinum 100-110 ára.
Erfðafræðideild liáskólans í
Karkoff hefur rannsakað hagi
þessa' fólks og segir að í elztu
aldursflokkunum, þar með tald-
ir 40,000 menn á aldrinum
Hátt á annað hundrað púsund Dana hefur imdirritað
kröfu til pingsins um að pjóðaratkvœði verði látið ganga
um pað, hvort Danmörk fullgildir samningana um her-
vœðingu Vestur-Þýzkalands og aðild pess að A-bandalag-
inu. Sendinefndir með undirskriftalista ganga daglega á
fund pingmanna. Myndin sýnir konu frá Kaupmanna-
. höfn, sem hefur safnað hundruðum undirskrifta.
Fzarcka iögieglan söknð um að pynda
sakbominga til sagna
Franski hafnarverkamaöurinn Jean Deshays, sem
90-100 ára, séu 3 af hverjum 4 ‘ aæmdur var til dauða fyrir morö áriö 1948, yfirgaf í síð-
ustu viku réttarsal í Orleans aftur frjáls maöur og sýkn-
aöur af öllum ákærum.
konur.
Þeir sem eru hundrað ára og
eldri koma úr öllum þjóðfé-
lagsstéttum, en þeir hafa það
flestir sameiginlegt, að þeir
hafa unnið mikið alla ævina,
neytt tóbaks og áfengis í hófi
og haft mikla útivist.
Tvær konur af kósakkaætt-
um, Ékaterína Próvósína og
Vasilísa Koslikína, eru efstar
á listanum. Þær eru báðar 145
ára gamlaí1.
Deshays var dæmdur fyrir
að hafa myrt bónda nokkurn
enda þótt hann héldi fast við
sakleysi sitt fyrir réttinum.
Dómurinn var byggður á skrif-
legri játningu, sem Deshays
hafði undirritað meðan hann
var í haldi. 1 réttinum lýsti
hann því yfir að hann hefði
undirritað játninguna tilneydd-
Telur góðar horfur á lausn
loftferðadeilunnar við Svía
Emil lénsssn kveðsi liaía sætt málið við
iull&ma sænsku ríkássi|émasimiai
Á fundi Norðurlandaráðsins í Stokkhólmi um daginn
ræddi Emil Jónsson alþingismaður við sænska ráðherra
um loftferðadeiluna sem upp er komin milli Islands og
Svíþjóðar.
Emil skýrði sjálfur frá þessu í viðtali við Morgon-
Tidningen, aðalmálgagn sænskra sósíaldemókrata. Hon-
um farast svo orð:
„Síðan ég kom til Stokkhólms hef ég rætt við fulltrúa
sænsku ríkisstjórnarinnar og eftir þeim viðræðum að
dæma tel ég að góðar horfur séu á að jákvæð lausn
fáist á málinu.“
ur og gegn betri vitund vegna
hótanna og misþyrminga sem
lögregluþjónar beittu hann viá
yfirheyrslurnar.
Sökudólgarnir aðalvitnin.
Á síðastliðnu ári fékkst mál
Deshays tekið upp að nýju.
Réttarhöldin í því vöktu mikia
athygli um allt Frakkland..
Þeim lauk með því að hann var
sýknaður af öllum ákærum ett
tveir aðrir menn dæmdir í 20
og 15 ára fangelsi. Voru þeir
ákærðir með honum við fyrri
málaferlin en sluppu við dóra
vegna þess að þeir gengu er-
inda saksóknarans og bám
vitni gegn Deshays. Nú játuðtt
þeir að hafa sjálfir myrt bónda
þann, sem hann var sakaður
um að hafa orðið að bana.
Rannsóknar krafizt.
Sem betur fer var dauða-
dómnum yfir Deshays breytt í
ævilangt fangelsi svo að dóms-
morði var forðað. En hann hef-
ur orðið að þoia sex ára fanga-
vist að ósekju.
Sama daginn og Deshays var
lýstur sýkn saka báru tveír
þingmenn á frgnska þinginus
FramhaÞ1' á 10. síðu.