Alþýðublaðið - 09.09.1921, Side 1

Alþý ðublaðið
Gefið út af AlþýðnflokkHum.
1921
Föstudaginn 9. september.
.J ‘J ■ ", ..
207. tölnbl.
XaupgjaDil og atvinnuleysii.
Afstaða sú, sem Jón Þorláksson
bsejat verkfræðingur hefir tekið til
atvinnubóta bæjarins og kaup
gjaids verkamanna, er bæði ein-
stök og einkennileg, eg sýnir ljós
iega, að maðurinn hefir mikia
löngun til að synda milli skers og
báru. Hann játar í öðrn srðinu,
að bærinn eigi ekki að greiða
lægra kaup en aðrir atvinnurek-
«ndur, en neitar þvf í hinu ðrðinu.
Hann heldur því fram, að at-
vinnubætur, sem bærinn fram
kvæmir til þess, að bjarga mönn-
um frá neyð, eða öliu heldur
sveitinni, eigi ekkert skylt við
þau verk, sem aðrir Iáta vinna.
Alveg eins og bænum kæmi að
engu gagni það, sem hann léti
vinna fyrir sig. Sumum mundi nú
þykja það lýsa fullmiklu van
trausti á núverandi stjórn bæjar
ins, ef ekki má treysta heani til
þess, að ana ekki út f neina vit-
ieysu, þegar um atvinnubætur er
að ræða
Vér skulurn engar getur Ieiða
að því, hvers vegna herra J. Þorl.
tekur svo djúpt í árinni, þegar
hann talar um atvinnubætur bæj-
arins í sambandi við kaupgjaldið,
Og vill veita þær eins og nokkurs-
konar 'élmusugjafir til verkamanna.
Svo er að minsta kosti að sjá,
þegar hann vill greina þær trá
annari vinnu og gjalda fyrir þær
lægra kaup.
Verkamenn eru þó sannarlega
ekki ofhaldnir af þvf lélega kaupi
sem þeir fá, þá sjaldan sem vinna
fellur þeim f skaut. Þi þeir hefðu
vinrn alla virka daga irsins með
núverandi kaupi, bceru ýeir samt
ekki úr iýtum nema 3600 krónur
og er ,það eitt víst, að ekki mundi
Jón Þorhksson vera vel baldinn
af þeim launum. Nú er það vitan-
legt, að margir dagar, jafnvel
vikur og mánuðir lfða svo, að
verkamenn fá ekkert að gera.
Fjárhagur þeirra, sem aldrei hefir
glæsilegur verið, er orðinn svo
bágborinn, að ekkert Iiggur fyrir
þeim nema hungurvist á sveitinni,
verði ekkert aðhafst.
Atvinnuleysisnefndin er að mestu
skipnð fulltrúum alþýðunnar, að
undánskildum Jóni Þorl. Nefndin
er lfka sammála um það, að mik-
ið þurfi að gera og nóg geti bær-
inn látið gera, sem nauðsynlegt
sé að koma í verk. En fé vantar
til framkvæmda og þar verða
bankarnir að koma til.
Ólfklegt er að ekki fáist það
lán scm þarf. Bönkunnm ber
skylda til að styðja hag almenn-
ings Þeir lifa að miklu leyti á
sparifé hans. Þeir hafa undanfarið
stutt einstaka menn f vafasömum
lyrirtækjum; hvort mundu þeir þá
ekki geta stutt heilt bæjarfélag f
þeirri viðleitni þess, ai reyua að
bjarga kundruium fátœkra manna
fré sárustu neyðí Vissulega. Þeir
geta það vel, ágeetlega. En hvort
þeir gera það, er annað mál. Að
svo stöddu skuium vér ganga út
frá því, að vel verði tekið í láns
beiðni bæjarins, en koaii það á
daginn, að ekkert geti orðið úr
atvinnubótum hans, vegna þess,
að bankarnir vilji ekki hjálpa, þá
verða þeir að taka afleiðingunum,
hverjar sem þær verða.
k Þó ráðist verði í einhverjar at-
vinnubætur nær engri átt, að lægra
kaup verði greitt við þær en aðra
vinnu. Af slíku háttalagi gæti leitt
margskonar óþægindi, en ekki
síður fyrir bæinn en verkamenn.
Það er t. d. margsannað, að menn
vinna slælegar við vinnu sem lægra
er borguð en alment gerist og er
þá óvist, að borgi sig að spara
fáeina aura, Verkamennþuríaskil-
yrðislaust, að fá vinm strax, en
væri lægra kaup greitt við sumt
af bæjarvinnunni, mundu menn f
lengstu lög forðast það, að ráða
sig í haca, f von um að fá kanske
betri vinnu annarsstaðar. Og ekld
Brunatryggingar
á innbúi og vörum
hvergf ódýrarl en hjá
A. V. Tulínius
vátrygglngaskrlfstofu
Elmsklpafélagshúsinu,
2. hœð.

væri það Iftil óþægindi fyrir alla
verkstjóra, ef menn væru stöðugt
að koraa og fara; ef alt af værn
nýir menn. Og oss er spurn:
Hverja á að láta sitja fyrir betur
Iaunuðu vinnunni og hverja fyrir
þeirri ver launnðu ? Ætlar Jón Þorl.
kannske að skiija „hafrana frá
sauðunum?* Skyldi honum ekki
veitast erfiðar þær fráfærur?
Atvinnuleysið eykst. Vandræðin
vaxa. Sjómenn og kaupafólk er
að koma úr sumarvistinni með
tvær hendur tómar. Það hefir ekki
gett mikið betur en vinna fyrir
fæðinu ( sumar. Veturinn er fram
undan. Togararnir hreyfa sig ekki.
Útgerðarmenn hugsa ekkert um
hvernig fer ura fólkið, sem þeir
hafa svift atvinnunni. Bæjarfélagið
verður að gera það sem það get-
ur — og gira það strax.
Samverjinn I Reykjavfk
byrjaði matgjafir sfnar ( vetur sem
íeið 12. febrúar og hætti þeim
2. april. Lét hann af hendi þann
tfma samtais 9419 máltíðir að
meðtöldum heimsendum máltfðum
til sjúklinga og fæði starfskyenn
anna. — Gestirnir voru um 200
á dag að jafnaði; nærri alt börn,
eins og að undanfötnu Fullorðnir
gestir voru fiestir 16, en oftast
að eins 8 til 10 á dag, sumpart
gamlir einstæðingar, sumpart mæð-
ur, er fylgdu börnum sínum í
vondu veðri.