Þjóðviljinn - 26.05.1955, Side 11

Fimmtudagur 26. mai 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (11
Hans Kirk:
fjárgræðgi otiö þér öðrum mannsálum út í yzta myrkur.
Það eruö þér sem hneykslinu valdið og betra væri aö
þér fengjuö myllustein bundinn um hálsinn og yður
yrði sökkt niður í svart og sárkalt hafdjúpið.
— Þetta eru hörð orð af munni prests', sagöi Grejs
Klitgaard, og öllum til undrunar brosti hann.
— Það er ekki ég sem nota þau, heldur Herrann sem
ég þjóna, sagði presturinn og nú lióf hann upp raust
sína í sálmasöng. Kirkjugestirnir tóku undir hin vel«
þekktu orð um náð frelsunarinnar og blóð lambsins,
en þaö var eins og sálmurinn yrði undarlega framandi
hér niðri við opiö hafið, innanum gargandi fugla og
verkamenn sem stóðu meö alvarleg, sviplaus andlit og
hlustuðu. Þegar prestui'inn sneri sér viö og gekk heim-
leiöis ásamt flokki sínum fylgdu honum aðeins tveir
verkamenn úr sókninni.
— Þökk, Hei’ra, tautaöi presturinn og laut höföi.
Tvær sálir lézt þú fylgja mér, þér til dýi'öar. Lofaöur
sért þú að 'eilífu.' Arnen.
Vinnan yiö sjóinn hófst skjótlega aftur, og þaö var eins
og stælui'nar viö pí’estinn hefðu stappaö stálinu í Gi’ejs
Klitgaard. Hann var ævinlega þar sem mest lá við og
ákafi hans haf'öi áhrif á hina. Þeir fleyg'öu frá sér skyrt-
xmum og kepptust viö svo að svitinn bogaöi af nöktum
bökum þeirra. Þeir kepptust um aö koma þungum stein-
blökkunum sem fljótast fyrir og halda jafnvæginu í
vaggandi prömmunum. Það var eins og stai’fiö heföi
leyst úr læðingi duliö afl í hugum þeirra sem fyllti þá
fjöri og vinnugleöi.
En á kvöldsamkomunni í trúboöshúsinu óma'öi sálma-
sörxgurinn dapurlega milli nakti’a, gx’ænleitra veggja.
Ég heyri Jesú himneskt orð.
var maöur til að sjá um þáö. Ef einlaverjum varö of heitt
í hamsi í umræöunum, sá hann um aö skilja þá að áöur
en til slagsmála kom. En hneykslanlegt var þaö aö halda
gu'ölausa drykkjuveizlu í heilagri sókn.
Nokkrum dögum seinna komu tveir verkfræðingar til
að líta á vei'kiö. Þeir skoðuðu allt í krók og kring, mældu
og reiknuðu og meðan á því stó'ö hélt Gi'ejs sig í hæfi-
legri fjarlægö. En þegar þeir höfðu lokiö viö aö athuga
bi'imbrjótana komu þeir með honum heim. Hinn eldri,
gráskeggja'öur maöur meö gullspangagleraugu, klappa'öi
honum vingjarnlega á hei'Öamar.
— Þetta er vel unnið vei'k, Grejs Klitgaard, það er
ekkert að því aö finna, sagöi hann. Viö vorum dálítiö
hikandi við a'ö fela y'öur og mágum yöar verkið, því aö
bi’imbrjótasmí'öi er áhættusöm og viö viljum helzt láta
sérfróða menn ganga fyrir. En þér hafiö staöiö y'öur
meö pryði, og ef þér geriö tilboö í annað sinn, tökum
viö vel á móti y'ður.
— Á aö byggja víðar? spurði Grejs.
— Á strönd sem þessari ver'öur alltaf aö vei’a að byggja,
sagöi vei'kfræöingurinn. Hér er eilíf barátta milli hafs
og lands. Ef viö hjálpum ekki Iandinu, verður þa'ö etiö
upp smám saman. ViÖ byggjum eins mikiö og viö fáum
leyfi til og í í’auninni þyrftum viö aö byggja firmn sinn-
um meii’a ef öryggiö við ströndina ætti að vera sæmi-
legt. Auk þess vei’ðum viö fyrr eöa síðar aö byggja nýjar
fiskhafnir. Þar er um aö ræ'ða samkeppnishæfni sjávar-
afurðanna á mai'kaðnum. Þér getið í’eitt yður á aö þaö
veröur nóg aö gera hér á landi fyrir dugandi mann.
Grejs bauð vindla og skeggjaöi verkfræöingurinn
kveikti í sínum vindli og lagöi hann rólega frá sér þegar
hann haföi tekiö nokkra reyki. Gi’ejs skildi a'ö þa'ö var
vegna þess að honum fannst vindillinn ekki góöur, og
andartak fannst honum sér misboöið. En svo hugsaði
hann:
Glaðlegir litir í gömlu eldhúsi
Rieða Karls
Framhald af 4. síðu.
stjórnmálalegra óþrifa á sér
líka takmörk og nú sjást
þess vissulega nokkur nierki
að því fari að ljúka.
íslenzk alþýða gerir þá
kröfu að fá að njóta þess sem
hún aflar — og það er henn-
ar réttur.
En til þess að svo geti orðið
verður yfirdrottnun auðstétt-
arinnar að ljúka og við að
taka stjórn, sem virðir störf
þegnanna, virðir vinnu þeirra
með huga og hönd í þjón-
ustu framleiðslu og framfara.
tiuiBi6eÚ0
siauKmoKrauðoa
Minningar-
hortin
eru til sölu í skrifstofu Sós-
íalistaflokksins, Þórsgötu 1;
afgr. Þjóðviljans; Bókabúð
Kron; Bókabúð Máls og
menningar, Skólavörðustig
21 og í Bókaverzlun Þor-
valdar Bjarnasonar í Hafn-
arfirði
(—.—----—————*
Vel búin í huxum
og peysu
3. KAFLI
Illur jengur
Vikurixai' liðu og vei'kinu mi'öaöi áfram meö meiri
hraöa erx xiokki'u sinrii fyrr hafði sézt í sókrxinni. Gamlir
sjómenn og bændur komu vagandi og studdu sig viö stafi
til aö eftii’líta hvort ekki væri of djúpt tekiö í árinni í
fi’ásögnunum. Jú, ójú, vissulega höfðu þeir strjtáö um
dagana, þeir vissu hvaö þaö var aö taka til hendi svo
aö holdiö sprakk á hnúunum. En unga fólkiö vissi ekki
lengur hvaö þaö var aö vinna.
En þeir uröu aö vi'ðurkenna aö þarna var ekki slegiö
slöku vi'ö og Grejs var maöur sem átti viröingu skiliö.
Aö vísu var sunnudagsvinnan ámælisver'ö og prestui’inn
hafði fullan rétt til aö fetta fingur út í hana. En fyrst
maöui'inn átti nú á hættu að missa hús og heimili, bar
honum líka skylda til áö reyna aö bjarga sér og sínum.
Þetta var álit öldunganna sem mundu forna þrautatíma,
áður en þaö komst í tízku aö frelsa sálir og syngja sálma.
í þá daga var bai’nalæi’dómurinn látinn duga og enginn
missti æruna þótt hann plægöi akur sinn eöa skæri rúg
sinn á sunnudegi, þegar vel viöraði. Og öldungarnir í’öltu
heimlei'ðis aftur ánægöir yfir því sem þeir höföu séö.
Kapphlaup Grejs Klitgaards viö tímann og veöriö
lánaöist og daginn áður eix fresturion. var útrunninn
gat hann tilkynnt aö verkinu væri lokiö og þaö væri til-
búiö til athugunar. Þaö kvöld bauö lxaiin verkamönnun-
um til veizlu heinxa hjá sér og sá gleöskapur gaf umtal-
inu um hann byr uixdir báða vængi. Hann hafði slátraö
grís og ekkert var viö þaö aö athuga, því a'ö veröur er
vei’kamaöurinn fæöunnai’. En þar var líka á boröum
bi’ennivín og öl og lausakarlarnir átu og drukku af hjart-
ans lyst.
— Skál, Grejs! hi’ópuöu þeir. Ef þú heldur áfram á
þennan hátt; veröur þú mikill vei’ktaki. Og þú ert rösk-
ur náungi og við viljum heldur strita fyrir þig en a'ðra,
þótt þú veröir sjálfsagt brá'öum kapítalisti.
Þetta var stórkostleg veizla sem stóö þar til lýsti af
degi og þaö voni ekki sálmar sem sungnir voru. Lausa-
karlamir höföu munninn fyrir ne'öan nefi'ö og daglauna-
mennirnir úr sókninni reyndu aö láta ekki sítt eftir
liggja. En annars fór allt fram meö friöi og spekt; Grejs
Nú til dags er farið að gera
mun meira fyrir eldhúsin en
áður tíðkaðist. Reynt er að inn-
rétta þau á sem allra hentug-
astan hátt með öllum nútíma
þægindum.
Við höfum séð fjölda mynda
af bandarískum fyrirmyndareld-
húsum, sem fæstar okkar eiga
því miður kost á að rúmstera í.
En sem betur fer er líka hægt
að gei'a ýmislegt okkur til þæg-
inda sem höfum gömul eldhús
og að minnsta kosti er auðvelt
að lifga upp á litinn í þeim
svo að þau verði skemmtilegri
vistarverur, hvað sem þægind-
unum líður.
Algengast er að eldhús séu
einlit, oft ljósgrá eða hvít,
en á myndinni er sýnt eldhús,
þar sem notaðir eru margir
litir.
Herberginu er skipt í tvennt
með tvenns konar gólfdúk.
Þeim megin sem maturinn er
búinn til ;er svart gólf og vegg-
urinn er uxablóðsrauður. Allt
tréverk í eldhúsinu er hvít-
lakkað.
Gluggaveggurinn er hvítur
og gluggatjöldin með kanarígul-
um grunnlit. Takið eftir að
platan á eldhúsborðinu er fram-
lengd út undir gluggann þar
sem hún endar i boga.
I hinum hluta eldliússins er mat-
borðið. Veggurinn bakvið það
er kanellitur og hann er lífg-
aður upp með litríkum mynd-
um. Kringlótta matborðið er
hvítlakkað og stólarnir eru
nautsblóðslitir eins og veggur-
inn á móti. Gólfdúkurinn þarna
megin er ljósblár.
Nú finnst ykkur þetta ef til
vill alltof mikið litskrúð, en
hvað sem því líður gerði ekk-
ert til þótt eldhúsin lxérna
heima væru fjörlegri unxhorfs
en tiðkazt hefur hingað til.
Til þess að líta vel út i sið-
buxum þarf óneitanlega góðan
vöxt, a.m.k. fara síðbuxur mun
betur á hárri grannri konu en
lítilli og feitri. Síðbuxurnar á
myndinni eru frá Bernhard
Altmann i New York og þetta
er mjög snotur búningur. Ef
hann er athugaður nánar sést
að hann er því nær alveg
skrautlaus, látlaus og einfaldur,
buxurnar sléttar og peysan með
hálflöngum ermum og fellur
laust um líkamann.
• CTTBREIÐIÐ
• ÞJÓÐVILJANN