Þjóðviljinn - 03.05.1956, Blaðsíða 10

20) _ ÞJÓÐVIWINN — Fmuntúdagur S. maí Í&S6

Arkitekt og verkfræðingur
óskast til starfa við skipulag bæ-ja.
Laun saTtikvæmt launalögum.
Umsóknir ásamt uppiýsingum um nám
og fyrri störf sendist fyrir 15. mai til
Skipulagsstjóra ríkisins Borgartúní 7.
HJUKRUNARKONU
vantar í röntgendeild Landspítalans. — Upplýs-
ingar gefur yfirhjúkrunarkonan, sími 1778.
Skrifstofa ríkisspítalanna
Jasskóngurinn í Kambodslu
Framhald af 7. síðu
lýðsfélögin í því skyni að fá
grunnkaupið lækkað. í þessu
tilliti er verkalýðshreyfingin
orðin þeim sterkari.
En þar með er ekki sagt, að
atvinnurekendur hafi raun-
verulega gefizt upp í tilraun-
um sínum til kauplækkana
og kjaraskerðinga og að
verkalýðshreyfingin sé þeim
sterkari í öllu tilliti. Þvert á
móti. Við verðum að viður-
kenna, að við eigum í höggi
við hygginn andstæðing, sem
farið hefur inn á nýjar leiðir,
til að ná fram vilja sínum,
þegar hann hafði komizt að
raun um, að gamla aðferðin
dugði honum ekki lengur.
Hverjar eru þessar nýju
leiðir, sem beitt hefur verið
til kauplækkana og kjara-
skerðinga á síðari árum?
Við þekkjum þær einkan-
iega úr sögu síðasta áratugs.
Þær eru í því fólgnar að
færa baráttuna yfir á svið
stjórnmálanna, beita fyrir sig
Alþingi og ríkisvaldinu fil
að framkvæma ráðstafanir,
sem eru sama eðlis og jafn-
gilda hinum beinu kauplækk-
unum áður fyrr.
Við þekkjum öll nöfnin á
þessum ráðstöfunum: tolla-
hækkanir, vísitölubinding,
gengislækkun, bátagjaldeyr-
ir og svo framvegis. Öll
kaupgjaldsbarátta verkalýðs-
. hreyfingarihnar hin síðari ár
: hefur eingöngu verið háð til
þéss að reyna að rétta hlut
sinn vegna þessara ráðstaf-
, ana.
<• Af þessúm sökum hafa
reykvískir vérkamenn staðið
í verkfallsbaráttu í samtals 3
mánuði síðan vorið 1947.
Þó er kauþ þeirra sízt hærra
í dag miðað við verðlag en
það var þá.
Síðustu stórátökum verka-
lýðsins í þeásari baráttu lauk
fyrir réttu ári síðan með
verkfallinu mikla í fyrravor.
1. maí í fyrra, tveim dögum
eftir að verkfallinu lauk,
fögnuðum við þeim sigri, er
þá hafði unnizt. Með 6 vikna
verkfalli sem er eitt hið harð-
asta í sögu verkalýðshreyf-
ingarinnár, hækkaði verkalýð-
urinn kaup sitt um 10%
lengdi orlofið í þrjár vikur
og knúði í gegn lagasetningu
um atvinnuleysistryggingar á
kostnað atvinnurekenda, ríkis
og bæja, auk ýmissa annarra
lagfæringa.
Fyrir alla verkamenn og
verkakonur, sem muna hörm-
ungartíma atvinnuleysisár-
anna, eru atvinnuleysistrygg-
ingarnar sérstaklega veiga-
mikið atriði.
Unga fólkið í verkalýðs-
stéttinni í þessum bæ hefur
sem betur fer lítil kynni haft
af atvinnuleysi og hörmung-
um þess. Færi betur, að það
ætti aldrei eftir að kynnast
því. En ef til þess kemur, þá
á það áreiðanlega eftir að
læra að meta gildi atvinnu-
leysistrygginganna.
Eftirleikur þessa síðasta
verkfells er skýrasta og fersk-
asta. dæmið um hina nýju har-
dágaaðferð til að ræna aftur
ávinningum kaupgjaldsbar-
áttunnar.
1. maí í fyrra bánim við
fram þá kröfu hér á þessum
sama stað, að ríkisstjórnin
gerði ráðstafanir til að halda
verðlaginu í skefjum. En hver
hefur raunin orðið?
I stað virkra ráðstafana
kom vægast sagt algjört að-
gerðarleysi. Allir aðilar fengu
óhindi’að að hækka verðlagið
að þvi er virtist alveg tak-
markalaust. í blöðum ríkis-
stjómarinnar var haldið uppi
látlausum áróðri, sem lyfti
undir verðhækkanirnar og
beinlínis engdi til þeirra.
En við þetta var ekki látið
sitja. Á Alþingi því, er nú
er nýlokið, voru samþykktar
gífurlegri tollaálögur en
nokkru sinni hefur áður verið
gert: Álögur Iþessar munu
nema um 250 miljónum króna
á ári og hafa í för með sér
stórkostlegar verðhækkanir,
sem allur afhienningur hefur
fengið að kynnast að undan-
förnu.
Allar þessar ráðstafanir
hafa ekki aðeins í för með sér
kjaraskerðingu fvrir alþýð-
una, heldur koma þær einnig
hart niður á atvinnuvegum
landsmanna, enda þótt yfir-
skin þeirra væri aðstoð við
þá.
I lok verkfallsins í fyrra
reiknnðu hagfræðingar ríkis-
stjórnarinnar það út, að kaup-
hækkunin myndi hafa í för
með sér um það hil 10 stiga
hækkun á vísitölunni. ■ Séu
þessir útreikningar teknir góð-
ir og gildir, hefði hið marg-
umtalaða jafnvægi átt að
vera komið á aftur, þegar vísi-
talan var 173 stig. Nú er því
spáð, að vísitalan verði á
þessu ári komin upp í um 190
stig, þ.e.a.s. tvöfalda þá hækk-
un, sem kauphækkunin var
talin hafa í för með sér. Þetta
eru beinar afleiðingar af ráð-
stöfunum Alþingis og ríkis-
stjórnar.
Það hefur ekki verið farið
jdult með af þeim, sem stóðu
að hinum gífurlegu tollahækk-
unum á Alþingi í vetur, að
þær væru aðeins til bráða-
birgða, enda hljóta þær að
leiða af sér aðrar og stór-
kostlegri ráðstafanir, t. d.
gengislækkun og kaupbind-
ingu, ef sama stefna á að
verða ráðandi.
Hinsvegar voru slíkar að-
gerðir taldar svo óvinsælar, að
áður en til þeirra yrði gripið
yrði að stofna til nýrra kosn-
inga til þess að fá næði til
að framkvæma þær eftir kosn-
ingar.
Fullvíst má telja, að þessar
eða álíka ráðstafanir verða
framkvæmdar, ef alþýðan sér
ekki til þess, að verulegar
breytingar verði á skipan Al-
þingis éftir þessar kosningar.
Öll þróun í hagsmunabarátt-
unni á síðari árum og þó ekki
hvað sízt eftir verkfallið í
fyrra hefur áþreifanlega sýnt
alþýðunni og sannað, að ekki
er nægjanlegt að heyja þessa
baráttu eingöngu á faglega
sviðinu. Hún verður einnig að
mæta andstæðingnum á þeim
vettvangi, sem hann hefur
sjálfur haslað henni, það
er á sviði stjórnmálabarátt-
unnar.
Ef nú væri notuð gamia að-
ferðin og ráðizt beint að
verkalýðshreyfingunni í því
skyni að lækka kaupið, þá
myndi fólkið í verkalýðsfélög-
unum rísa einhuga til varnar
og enginn skerast úr leik.
Er ekki jafn sjáifságt, 'áð
fólkið í verkalýðsfélögunum
rísi einnig einhuga til varnar,
þegar Alþingi og ríkisvaldið
er notað til þess að koma
þessumsömu áformum fram?
Er ekki sjálfsagt, að það sjái
til þess, að skipan Alþingis
verði á þann veg eftir næstu
kosningar, að það verði ekki
notað til að koma fram kaup-
lækkunum ?
Tteykvísk alþýða!
í næsta mánuði hefur þú i
hendi þinni að nota kjörseðil-
inn til þess að tryggja ár-
angra hagsmunabaráttunnar.
Kjörorð í þessum anda höf-
um við borið í kröfugöngunni
í dag. Þau sanna, að verka-
lýðshreyfingin lætur sér ekki
nægja faglegu baráttuna eina.
Hún lætur sig varða hvern-
ig iöggjafarsamkoma þjóðar--
• %
innar er skipuð og treystir
á stéttarþroska meðlima sinna
til að veita þeim einum braut-
argengií hönd fajrandi kosning-
um til Alþingis, sem treysta,
má til að vinna trúlega að
hagsmunamálum hennar.
Látum það sannast í þessum
kosningum, að .við Shöfum
lært svo mikið af reynslu und-
anfarinna ára, að við getum
séð við öllum leikbrögðum
andstæðinganna.
Með því að efna til; kosn-
inga í sumar, er alþýðunni
gert að leika næsta leik. Öll
skilyrði eru til þess, að það
verði mátleikur, ef rétt er á
haldið.
<S>-----------------------:--
Íþróttir
Framhald af 9. síðu.
Af einstökum leikmönnum tók
ég helzt eftir Herði Tulinius
og Páli Stefánssyni.
Gosi —Ármann 61:31
Eftir dálítið þóf í byrjun
náðu Gosar yfirhöndinni og
stóðu ieikar í hléi 38:10 þeim
í vil. I síðari hálfleik slökuðu
þeir á ' klónni og varð hann
mun jafnari en sá fyrri, en
spenningin skorti sökum yfir-
burða Gosa.
Lið Gosa var nú allt annað
en |á (móti jlKF. Leikmenn
voru mjög hreyfanlegir, skipt-
ingar góðar og samleikur með
ágætum. Vörnin var mjög
sterk, einkum í fyrri hálfleik.
Körfuköst voru ágæt. Beztur
var Ól. Thorlacius, sem vakti
athygli með fallegum körfu-
köstum utanaf miðjum velli.
Hann náði 16 st., en næstir
komu Sig. Gíslason og Guðm.
Árnason með 12 stig.
Lið Ármanns náði sér ekki
eins vel á strik og í síðasta
leik, en síðari hálfleikur var
þó nokkuð góður. Stighæstir
voru Gunnar Jónsson og Ás-
geir Guðmundsson með 9 stig
hvor.
Mótinu verður haldið áfram
í kvöld kl. 8 að Hálogalandi og
leika þá I meistaraflokki Gosi
— ÍBA, ÍFK — Ármann og
ÍR — Gosi. GG
Framhald. af 6. síðu.
stæðishreyfingunni í Viet Nam
gegn Frökkum, ef Frakkar
veittu þeim ekki sjálfstæði af
frjálsum vilja. Siðan hélt hann
heim, en þegar Frakkar voru
tregir til að taka kröfur hans
alvarlega fór hann aftur úr
landi og í þetta skipti til ná-
grannarikisins Thailands.
Kvaðst hann fara í útlegð og
ar afsöluðu sér yfirráðum yf-
ir Kambodsíu. Það varð um
leið og friður var saminn í
Viet Nam. Sihanouk hélt heim
og vildi nú engu sinna öðru en
stjórnmálum. Hann afsalaði sér
konungdómi í hendur föður sín-
um Suramarit og stofnaði
stjórnmálaflokk, sem nefnist
Sósíalistiskt samfélag alþýðu. í
fyrstu þingkosningunum í sögu
Kambodsíu, sem fóru fram í
fyrra, feréaðist Sihanouk um
landið þvert og endiíangt og
hélt kosningafundi. Fylgismenn
hans unnu öll þingsætin og
þegar þingið kom saman í höf-
uðborginni Pnom Penh var
Sihanouk einróma kjörinn for-
sætisráðherra fyrstu þingræðis-
stjórnar Kambodsíu.
Sihanouk ákvað að taka utan-
ríkismálin í sínar hendur,
en skoðanir hans höfðu breytzt
síðan í Bandaríkjaförinni. Nú
aðhylltist hann stefnu Nehrus,
að ríkin í Suður-Asíu eigi að
kosta kapps að vera hlutlaus
í stórveldaátökum og ástunda
góða sambúð við öll ríki. Op-
inber heimsókn til Filippseyja
varð til þess að augu Sihanouks
opnuðust fyrir því hvert Dull-
es stefndi. Magsaysay, forseti
Fiiippseyja og eftirlætisgoð
Bandaríkjastjórnar, settist að
Sihanouk og hugðist sópa hon-
um og ríki hans inn í Suðaust-
ur-Asíu bandalagið. Kambods-
íumaðurinn brást reiður við
þesar aðfarir. Eftir heimkom-
una sendi hann Bandaríkjun-
um og Filippseyjum hverja
hnútuna af annarri og hélt í
opinbera heimsókn til Kína.
Kínverska stjómin lýsti yfir
að hún liefði velþóknun á hlut-
leysisstefnu Sihahouks í Kamb-
odsíu og hann skýrði frá því
að engu erlendu ríki yrðu veitt-
ai’ herstöðvar í landinu.
Oandarikjamenn brugðu við
” hart og títt og hugðust sýna
þessum óráðþægna unga manni
í tvo heimana. Stjómir fylgí-
ríkja þeirra, Thailands og suð-
allt í einu að þær áttu land.a-
mæradeilur óútkljáðar við
Kambodsíu og lokuðu Ianda-
mærunum, en mestöll utanrík-
isverzlun Kambodsíumanna er
við þessi tvö nágrannaríki.
Jafnframt var hafin áróðurs-
herferð gegn Sihanouk í banda-
rískum blöðum, og bandaríski
sendiherrann í Pnom Penh,
McLintock að nafni, hafði op-
inberlega í hótunum að Kamb-
odsíu skyldi nú kennt, hvað
það kostaði að bjóða Banda-
ríkjunum byrginn. Sihanouk
meyrnaði ekki að heldur. Hann
hélt útvarpsræðu til þjöðar-
innar, þar sem hann fór hörð-
um orðum um framkomu
Bandaríkjamanna og tilkynnti
að hann segði af sér embætti
forsætisráðherra til þess að
þurfa ekki að umgangast slíka
dóna. Khim Tith, einn af fyig-
ismönnum Sihanouks, tók við
forsætisráðherraembættinu, en
sjálfur hóf hann fundahöld til
þess að skýra löndum- sínum
frá því að Bandaríkin væru að
reyna að gleypa land þeirra.
Hann kailaði saman þing í
fiokki sínum. Því lauk í síðustu
viku, eftir að gerðar höfðu
verið samþykktir um að Kamb-
odsía skuli taka upp stjóm-
málasamband við Sovétríkin.
og Pólland og þiggja efnahags-
aðstoð frá þeim og Kína jafn-
vel þótt það verði til þess
að Bandaríkjastjóm kippi ,að
sér hendinni. Sihanouk ráðger-
ir nú að verða fulltrúi Kamb-
odsíu á næsta þingi SÞ og
segja þar Bandaríkjastjóm fá-
eln orð í fullri meiningu f
áheyrn alls heimsins.
M.T.Ó;
ekki snúa aftur fyrr en Frakk- urhluta Viet Nanr, uppgöívuðu