Þjóðviljinn - 15.05.1956, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 15. maí 1956 — ÞJÖÐVILJINN — (7
Hernámsframkvœmdir í Hornafirði: „Og jörðina stráðu peir erlendum óþrifabælum..
HERMANGSGROBINN ER
LEIÐARSTJARNA IHALDSINS
Islenzkir afvinnuvegir h}ó$a jb/óð/nn/
nœg verkefni og miklar gialdeyristekjur
^ Hermangsgróðinn
Þetta vita forustumemr*Sjálf-
stæðisflcJkksins ósköp vel, þótt
þeir láti agenta sína hvísla
falsrökum að almenningi. Það
er hvorki umhyggja fyrir at-
vinnu almennings né áhyggjur
út af gjaldeyristekjum þjóðar-
innar sem ráða afstöðu þeirra,
heldur gróðahgsmunir fá-
mennrar klíku. Hermangararn-
ir hafa grætt óhemju upp-
hæðir á hernámsvinnunni og
vilja halda því áfram. Hvað
þeir hafa haft umleikis má
m.a. sjá af því að gjaldeyris-
kaup Landsbankans vegna
Sameinaðra verktaka á Kefla-
víkurflugvelli hafa verið sem
hér segir á undanförnum ár-
um:
1954: — 73.400.000
1955: — 78.093.000
Lækkunin á upphæðinni
staiar af stofnun hermangara-
félagsins íslenzkir aðalverktak-
ar, sem Sameinaðir verktakar
eiga að hálfu, en gjaldeyris-
kaup vegna framkvæmda þess
félags námu 39.525.000 kr. á
s.l. ári. Við þetta bætast svo
umsvif og gróði olíufélaganna,
Eimskipafélagsins o.s.frv. Þessi
hermangarafyrirtæki Sjálf-
stæðisflokksins hafa haft und-
ir höndum um 500 mitljónir
króna á undanförnum árum
vegna þjónustustarfa sinna í
þágu Bandaríkjamanna, og for-
sprakkarnir einir vita hversu
mikið af þeirri upphæð er
hreinn gróði. Það er þetta og
þetta eift sem veldur afstöðu
íhaldsins, * og þá skipta frelsi
og æía fósturjarðarinnar engu
máli.
1951: kr 7.903.000
1952: — 29.885.000
1953: —. 103.183.000
Einar Slsnonarson 40 ira
Hetjan í rúminu
Erindrekar Sjálfstæðisflokks-
ins fara nú hamförum með
þjóðinni og nvísla að mönnum
að herinn megi ekki fara, sök-
um þess að þá komist allt at-
vinnulíf í kaldakol, atvinnu-
leysi verði geysilegt, gjaldeyris-
skorturinn hörmulegur og kjör-
in rýrni að sama skapi. Þeir
tala fátt um frelsi og æru,
sjálfstæði og fullveldi en boða
í verki þá kenningu að ekki sé
hægt að byggja þetta land án
þess að selja það. Þetta er
engin ný .cenhing, hún heyrði t
einnig meðan Danir riðu hér
húsum: einnig þá voru til svo
þýlyndir menn að meta ætt-
jörðina til peninga og svo
vantrúaðir menn á landgæði
að þeir héldu að hér væri ekki
líít án eriendrar „aðstoðar“.
Þess er þörf, nú eins og þá,
að öll alþýða geri sér grein
fyrir því hvort þessar hrak-
fabakenningar séu réttar.
Gjaldeyristekjurnar
Tökum þá fjTrst gjaldeyris-
hliðina á málinu. Landsbanki
íslands hefur haft gjaldeyris-
tekjur af hemáminu svo sem
hér segir:
1951: kr. 10.691.000
1952: — 60.659.000
1953: — 215.188.000
1954: — 210.573.000
1955: — 251.637.000
Gjaldeyristekjurnar hafa
þannig verið rúmlega tvö
hundruð milljónir króna á ári
seinustu árin, og mestar í
fyrra, hálft þriðja hundrað.
Hvaða gjaldeyristekjur getur
þá þjóðin haft í staðinn iyrir
þessar? Þess er þá fyrst að
geta að aðalatvinnugrein lands-
manna, sjávarútvegurinn, hef-
ur ekki verið hagnýtt til neinn-
ar hlítar. Lúðvík Jósepsson al-
þingismaður hefur nýlega sýnt
fram á það með sundurliðuð-
um útreikningi að vegna lé-
legrar stjórnar á sjávarútveg-
inum á s.l. ári, skipulagsleysis
og framleiðslustöðvana, hafi
farið í súginn um 300 milljónir
króna í erlendum gjaldeyri, og
sömu sögu er að segja um
næstu árin á undan. Þetta er
hærri upphæð en allar tekj-
urnar af hernámsframkvæmd-
unum á s.l. ári, þegar þær
voru þó hæstar. Og hinn slæ-
legi rekstur sjávarútvegsins
stafaði einmitt að verulegu
leyti af bernámsframkvæmd-
unum, þær arógu til sin vinnu-
afl frá íramleiðslunni og í
staðinn þurfti að flvtja inn
menn tii að suinda sjú-
mennsku!
Aukin íraraleiðsla
Þannig er hægt að vega upp
gjaldeyristekjurnaf af her-
námsvinnunni með því einu að
hagnýta betur þau tæki sem
íslendingar eiga þegar. En auð-
vitað þurfa fslendingar að
eignast fleiri og betri fram-
leiðslutæki. Alþýðusambandið
hefur lagt til í stefnuskrá sinni
— sem jafnframt er stefnu-
skrá Alþýðubandalagsins — að
þegar verði hafizt handa- um
kaup á 20 nýjum togurum.
Samkvæmt núgildandi verðlagi
færa 20 togarar þjóðinni um
240 milljónir *króna á ári í
gjaldeyri, eða sömu upphæð
og hernámsframkvæmdirnar
allar færðu L'andsbankanum á
s.l. ári. Alþýðubandalagið hef-
ur einnig lagt til að þegar
verði hafinn undirbúningur að
smíði 30 vélbáta innanlands,
og verði bátasmíði föst. iðn-
grein í 8—10 smærri kaup-
stöðum og kauptúnum landsins.
Einnig leggur Alþýðubanda-
lagið áherzlu á gerð stórra
fiskvinnslustöðva víða um
land til hraðfrystingar, fisk-
herzlu, saltfiskverkunar og
fiskimjölsvinnslu. Allar þessar
ráðstafanir efla mjög gjald-
eyrisaðstöðu þjóðarinnar. Og
ekki þarf að færa rök að því
hversu miklu hagkvæmara það
er fyrir búskap þjóðarinnar að
nota vinnuaflið til að fram-
leiða verðmæti til sölu erlend-
is en að selja það slyppt og
snautt; gjaldeyristekjurnar af
hverri vinnustund eru miklu
hærri ef unnið er að fram-
leiðslustörfum en að hernaðar-
störfum.
Næg atvinna
. Spurningunni um acvinnu-
leysi er í rauninni einnig svar-
að ð þessu. Fjöldi þeirra
manna sem staría í þágu her-
námsliðsins var í des. s.l. 1.761;
er það næstum helmings- lækk-
un írá því fjöldinn var mest-
ur, í september 1953. Og nú
er spurt: hvað ,á þetta fólk
að gera ef herinn hættir fram-
kvæmdum sínum og hverfur af
landi brott?
Til þess að fullnýta þau
framleiðslutæki sem fyrir eru
í landinu þarf að sjálfsögðu
fleira fólk. Á 20 nýja togara
þarf um 700 sjómenn. Til þess
að fullvinna afla þessara tog-
ara í hraðfrystihúsum og öðr-
um iðjuverum þarf 900—1000
manns í landi. Stækkun báta-
flotans og frekari aukning
fiskiðjuvera kallar á meira
vinnuafl, og auk þess blasa
hvarvetna við hin brýnustu
verkefni. Nægir þar til dæmis
að minna á húsnæðismálin.
Það er sannarlega ekki vanda-
mál íslendinga, að þeir búi of
margir í landi sínu; verkefnin
sem landið býður eru miklu
meiri en þjóðin getur annað.
Atvinnuleysi á fslandi er að-
eins herfileg og óafsakanleg
óstjórn, og það er sannarlega
engin ástæða til að selja ætt-
jörðiná til þess að leysa það
vandamál.
Sex ár eru liðin síðan ég sá
Einar fyrst, þá í Landspítal-
anura rúmliggjandi sjúkling
og að ég held þá þegar orð-
in með öllu vonlaus um lækn-
ingu eða nokkurn bata. Mein
hans er lömun. Einar Símon-
arson er maður fríður sínum
og vel á sig kominn um vöxt
allan að því er ég bezt fæ
séð. En aðrir eiginleikar hans
eru það þó sem urðu orsök
þess að athygli mín beindist
að þessum manni, en það er
rólyndi hans, staðföst, heil-
brigð og óvenjulega þroskuð
hugsun. Trú Einars á mátt
og sigur alls hins bezta er
fyrirfinnst hjá göfugustii sál-
um er svo bjargföst að hann
er ávallt aflögufær, miðlar þá
gjarnan bæði mér Qg öðrum
þeim styrk er við hinir veik-
trúaðri verðum einatt að
sæltja til okkur betri manna.
Ríkir menn, menntamenn
og svokallaðir höfðingjar, elct-
ir þeim er tekið, um þá er tal-
að, þá muna menn. Eg held
að Einar Símonarson sé f jarri
því að tilheyra neinni þessara
manntegunda, en mér verður
hann nú samt flestum þeirra
Að stöðva vöxt og viðgang
gerla, sem komizt hafa í mjólk-
ina, er í því fólgið að kæla
mjólkina fullkomlega, því að
tímgun gerla er mjög ör í
volgri mjólk.
Þar eð spenvolg mjólk
drekkur í sig hvers konar
lykt eða daun, er áríðandi
mjög að kæla mjólkina ekki
í fjósinu, heldur í sérstöku
mjólknrhúsi. Bezt er að kæla
mjólkina í sírennandi vajni
þegar að mjöltum loknum, og
nauðsynlegt er að hitastig
kælivatnsins sé undir 10 °C.
Þess ber að gæta, að yfirborð
vatnsins sé hærra en mjólkur-
innar, og einnig að þéttloka
ekki ílátunum, meðan kæling
fer fram.
Rétt er að benda á, að loft-
minnisstæðari, meðal annars
og fyrst og fremst fyrir það,
með hversu mikilli sálarró og
þreki hann ber þrautir sínar
og þjáningar sem oft eru sár-
ar.
Hvað er það í þessu lífi sem
við þurfum ekki að læra,
hvað er það sem við kunnum
nógu vel ? Eg held ekkert.
Hitt er þó víst að til allra
verka kunnum við einstakling-
ar misjafnlega vel. Hið eina
rétta er þá að sjálfsögðu það
að vio, sem illa kunnum, tök-
um þá sem okkur eru betri
til fyrirmyndar og reynum
eftir megni að fara að dæml
þeirra, læra af þeim.
Þegar ég athuga það hversu
mikill munur er á því hvernig
menn bregðast við eða taka á
móti alvai-legustu og þung-
bærustu sjúkdómstilifellum, þá
sé ég það að Einar Símonar-
son getur vel verið kennarinn
minn.
Fyrirgefðu mér fá og fá-
tækleg ávarpsorð á fertugsaf-
mælinu, Einar minn.
Guð og lukkan gæti þín.
12. maí 1956,
Elías Guðmundsson.
kæling- mjólkur er ófullnægj-
andi, jafnvel þótt liitastig kæli-
loftsins sé við frostmark.
Eftirfarandi tafla sýnir
glöggt, hve áríðandi er að kæla
mjólkina vel strax eftir mjalt-
ir, ef koma á í veg fyrir, að
gerlafjöldi nái að aukast í
mjólkinni:
1. Sé mjólkin kæld niður í
5°C. helzt gerlafjöldinn
nokkurn veginn hinn sami
fyrstu 12 klsf.
2. í 10 stiga heitri mjólk
fimmfaldast gerlafjöldinn
á 12 klst.
3. í 15 stiga heitri mjólk
15-faldást gerlafjöldinn á
12 klst.
4. í 20 stiga heitri mjólk
700-faldast gerlafjöldinn á
Framhald á 10. siðu
■ .3-.
Kári Guðmundsson, mjólkureítirlitsmaður:
FuUkomin kæling
mjólkur mjög áríðandi um sumarmánuðina