Þjóðviljinn - 25.05.1956, Page 2

Þjóðviljinn - 25.05.1956, Page 2
8} — ðóíU te icsabBMn >•— m* muis bh-;»»p m«jip œ^cnucs - e r.irxstj 2) — ÞJÓÐVILJINN — Föstuda^ur 25. maí 1956 — ★ f daff ér föstudagurinn 25. maí. írrbánusTripssa. — 146. dajcur árs- Ins. — TuujíI í básuðri M. 1.4S. — ÁrdeKisbáílæði W. 6.42. Síðdegls- faáflæði' líl. 19.01. Föstudagur 25. ínaí * . 13.15 Iæsin dag- Skrá riæstu viku. ! 19.30 Tónleikar: — Hármonikulög' pl. 20 30: Breiðfirðinga- kvölá: a) Erindi: íslenzk aevin- týrakona fÁrni Öla). ;b) Upplest- ur: kafli; úr Manni og konu, eftir Jón Thoroddsen (Jón Júlíus Sig- urðsson). e) Kórsöngur: Breið- firðingákórinn í Reykjavík syng'- ur; Gunnar Sigurgeirsson stjórn- ar. d) Upplestur úr bókinni Breið- firzkir sjómenn: Hákarlalega, frá- eögn Hermanns Jónssonar skipstj. OMagnús Cuðmundss.). e) Kveðju- orð (Séra Árelíus Níelsson). 22.10 Garðju'kjuþáttur: Ingólfur Da- víðsson magister talar um mat- jurtasjúkdóma. 22.30 I-ögin okkar. — Högni Torfason sér um þáttinjn. 23.15 Dagskrárlok. tJivarplð vaim Landssímann 1 fyrnakvöld háðu Ríkisútvarpið og Landsiminn skákkeppni á 12 borðum, og lauk henni með sigri átvarpsins: 7 vinningum gegn 5. í>ess má geta að á 1. borði tefidi Eggert Gilfer fyrir útvarpið, en Bragi Þorbergsson fyrir símann; og vann símamaðurinn. ITélag Eskfirðinga og Reyð- firðinga í Reylvjavík fer gróðursetningarför i Heiðmörk á morgun, og verður lagt af stað ki. 1.30 e-h. Farið verður frá Iðnó. Vinsamlegast tilkynnið þátttöku ykkar í sima 81819, 5127, 81010. 7658. 2288. KÖNNUNARHEFTI: I>eir sem hafa fengið könnunarhefti frá Al- þýðubandalaginu eru beðnir um að vinna það verk fljótt og skila þeim siðan í slirifstofur Alþýðu- bandalagsins Tjarnargötu 20 og Hafnarfttoeti 8. Söfnin í bænum: BÆJABBÖKASAFNIÐ Lesstofan er opin alla virka daga iri. 10-12 og 13-22, nema laugar- daga kl. 10-12 og 13-16. — Útlána- deildin er opin alla virka daga kl. 14-22, nema laugardaga kl. 13- 16. Lokað á sunnudögum um sum- armánuðina. ÞJÖÐSKJALASAFNIB á virkum dögum kl. 10-12 og 14- 19 e.h. LISTASAFN EINARS JÖNSSONAR verður opið frá 15. þ.m. fyrst um einn Á sunudögum og miðviku- döglim frá klukkan 1.30 til 3.30 eíðdégis. nAttCeegripasafnið kl. 1.8.30-15 á sunnudögum. 14-15 fl þriðludövuin og firrnntiifiöeuro LESTR'A'FÉLAG KVENNA Gruridarstig 10. Bókaútlán: mánu- daga, miðvikudága og föstudaga kl. 4-6 og 8-9. Nýír féiagar eru innritaðir á sama tíma, LANDSBÓKASAFNIÍ) ki. 10-12, 13-19 og 20-22 alia virka daga nema iaugardaga kl. 10-12 og 13-19 BÖKASAFN KÖPAVOGS S barnaskóianum: útián þriðju- daga og fímmtudagá kl. 8-10 síð- degis og sunnudaga kl. 5-7 sið- degis. TÆKNIBÖKASAFNIÐ £ Iðriskólárium nýja er opið mánu- daga, mlðvikudaga og föstudaga kl. 16-19. Nætunarv.ia er í LyXJabúðinni Iðunni, Latiga- vegi 40, sími 79ill. \:-f‘ fe-áVJ ■- “U "r1 -ri % KÍÖRSKRAR á öllu Irtndlmi Iiggja frammi í skrifstofu Alþýðu- bandalagsins Tjamargötu 20, sími 7510, Og sömuleiðis liggur kjöt'- skrá fyrir Reykjavík franuni í Hafnarstræfi 8, sími 6563, 80832. Farsóttir í Reykjavik vikuna 6.-12. maí 1956 samkvæmt skýrslum 10 (21) starfandi lækna. Hálsbólga. 39 (51). Kvefsótt 68 (83). Iðrakvef 26 (37). Infiuenza 3 (5). Hvótsótt 1 (0). Kvefiungnabólga 2 (2). Hlaupabóla 7 (4). (Frá borgarlækni). ,f\ starskólans Stúlkan Hsi-Erli neitar að taka við tötrunum, sem þjóim góss- eigandans býður lienni; húsbóndinn slfendur hlæjandi hjá. Stúlkan með hvíta hárið ÍFyrir fáeinum árum var fræg kínversk kvikmynd sýnd hér í Reykjavík. Allar aðstæður til sýningarinnar voru afieitar: búsakynnin lítil og óhentug sýn- ingartæki ófullkomin, sjálf myndin skýringalaus — og á- horfendur voru fáir. Um gildi anyndarinnar var því erfitt að dæma að sýningu lokinni og voru þó sjálfsagt flestir viðstadd- ir á einu máli um að hún væri íharla óvenjuleg og eftirtektar- verð. Nú er farið að sýna þessa sömu mynd með dönskum skýr- ingartexta og við fullkomin skil- yrði í hinu ágæta Hafnarfjarðar- biói. Út af fyrir sig er það ekki svo lítill viðburður, að kínversk mynd skuii i fyrsta sinn sýnd á almennum sýningum kvikmynda- húss hér á landi — og væntan- lega munu fleiri á eftir koma með auknum ménn ingarlegum samskiptum íslendinga og Kin- verja, því að ,í Kina eru árlega fullgerðar kvikmyndir svo tug- um skiptir og kinversk kvik- myndagerð hefur vakið athygli víða um heim síðustu árin. •Stúlkan með hvíta hárið er ýmsu frábrugðin þeim kvik- myndum, sem við höfum átt að venjast til þessa. í rauninni má greina hana í þrjá efnis'ega þætti. Myndin er í fyrsta lagi raunsæ lýsing á lífi fólks í gömlu. kín- versku sveitaþorpi. Lífshætttrnir eru þeir sömu og mikill hluti mannkyns hefur búið við um aldaraðir og jafnvel árþúsundir: Strit leiguliðans myrkranna á milli, gífurleg fátækt og auð- mýkjandi afstaðan til gósseig- ahdans setur mark sitt á allt. iSkuggahliðar lífsins erri þó ekki einráðar, þvi að kynni fær mað- ■ur af hinu alúSJega viðmótd kín- verska alþýðumannsins og hjálp- fýsi, hvort sem i h!ut á sky’d- menni eða framandi, Mörg atriði myndarinnar, þar ®ém lýst er vinnu bænda á ökrunum og litið er inn i hreysi fátæklinganna, eru mjög sterk og áhrifigrík. og minnisstæður er leikur Chang Shou-wei i hiutverki föður hinn- ar hvithærðu stúlku. 1 annan sta.ð segir myndin frá upphafi hins nýja tíma. þegar kommúnistaherirnir fylktu kín- versku þjóðinni til saméiginlegr- ar baráttu gegn Japönum á ár- mium eftir 1930 og sköpuð voru iskilyrði tíi fyrstu umbótanna á lénsstiórnarskipulaginu gam!a. Loks ei þáttur þjóðsögunnar i myndihni, göðsagnar í nútima- búningi sem varð til meðal ibúa norðvestur-hluta Hopeihéraðs um 1940 og breiddist síðan út um Kína. Sveitastú'kan Hsi-Erh er í senn óbreytta alþýðukonan í einu af hinum fjölmörgu þorp- um Kína og dularvera af öðr- um lieimi. Þetta symból myndar- innar er nýstárlegt, en gefur jafnframt dýpri innsýn í þreng- ingar kínversku þjóðarinnar og þær mikUi þjóðfélagsbreytingar sem eru að verða þar austui>- ifrá. Ljóst má vera. af þessu að hlutverk hvithærðu stúlkunnar er vandmeðfarið, en Tien Hua hefur það með höndum og tekst að skapa ógleymanlega konu- mynd. Vert er að geta þess áð myndin er byggð á þjóðlegri óperu með sama nafni (Ming Mao Nu) og er nokkur h'uti hennar tekinn upp óbreyttur. Þánnig hefj-a per- sónur oft upp söng, þegar máð- ur á ,sízt von. Þessi tónlist á ekki sízt sinn þátt í því að gerá Stúlkuna með hvíta hárið að miklu og sérkennilegu listaverki. IHT Tónlistarskóiinn efnir til tvennra nemendatónleika í Aust- urbæjarbíói á þessu vori, hinir fyrri eru á morgun kl. 3 síðdegis og þeir síðari annan laugardag á sama tíma. Á tónleikum þes- um koma fram 14 nemendur, þeirra á meðal tveir sem nú ljúka burtfararprófi, Sigurður Björnsson söngvari og Árni Ar- inbjamarson fiðluleikari. Sigurð- ur er fyrsti nemandinn, se.n lýk- ur burtfararprófi í söng frá Tón- listárskólanum, en kennari hans var Kristinn Hallsson. Syngiír Sigurður sjö lög úr „Ástum skáldsins“ eftir Schumann á tón- leikunum á morgun, en Árni Ar- inbjarnarson leikur fiðlukonsert í g-moll eftir Bruch á síðari tón- leikunum. Þess má einnig geta, að á tónleikunum á morgun verður flutt Tríó fyrir blósturs- hljóðfæri eftir einn af eldri nem- endum Tónlistarskólans, Jón S. Jónsson. Tónlistarskólanum verður slit- ið hinn 4. júní n.k. Nemendur í vetur voru 150. Skipaútgei'ð ríkisins Hekla er i ReykjávTk. 'Esja fór frá Reykjavík í gærkvöld austnr um land í hringférð) :• Hé'rðubreið fer væntanlega frá :Réykjávík á morgun austur um land til Þórs- haifnar. Skjaldbreið fer frá Rvík á morgun vestur um land til Ak- ureyrar. Þyrill er í Hamborg. Elmskip PBrúarfoss tfór 'frá Eteyðarfirði sl. þriðjudag til London og Ro- stock. Dettifoss kom til Rvíkur 18. þm fré He'singfors. Fjallfoss kom til Rvíkur 18. þm frá Leith. Goðafoss kom til Rvíkur 19. þm frá N.Y. Gullfoss fór frá Tthorg- havn í gær til Leith og Ka.up- mannahafnar. Lagarfoss kom til Rvíkur. í fyrradag frá Hull. Reykjafoss fór frá Antverpen í gær til Rotterdam og Rvikur. Tröllafoss fer frá N.Y. n.k. raénu- dag til Rvíkur. Tungufoss fer frá Hamina í dag til Islands. Helge Böge kom tll Rvíkur í fyrradag frá Rotterdam. Hebe fór frá ! Gautaborg 19. þm til Rvíkur. Canopus lestar í Hamborg 31. þin ti1 Rvíkur. Trollnes lestar í Rott- erdam um 4. júní til Rvikur. Skipadeild SÍS Hvássafe'l er í Rvik. Afnarfell los- ar i Halmstad, fer þaðan áleiðis til Leningrad. Jökulfell fór frá Akranesi 23. þm áleiðis til Lenin- grad. Dísarfe'l fór í gær frá Rauma áleiðis til Austfjarða. Litlafell losar á Norðurlandshöfn- um. Helgafell er í Kotka Karin Cords losar lcol á Vestfjörðum. Cornelia B. lestar í Rauma. Faz, ozr sama og fast, ostur jVIillilantlaflug íslenzk stafsetning var á því skeiði, sem hér er um að ræða, allreikul og losaraleg. Að vísu var íslenzka svo tam- ið ritmál, að ekki gat hjá því farið, að fastar venjur hefðu skapazt í sumum atriðum, en á hinn bóginn var svigrúmið mikið fyrir sjálfnæði manna. Allt, sem stuðlað getur til að samræma rithátt, vantaði, lög- boð, skólafræðslu, leiðarvísa, Á 17. öld fór glundroðinn mjög í vöxt, og var það eink- um af tveimur ástæðum. Síð- ustu rnenn, sem greindu y (ý) í framburði frá i (í), gengu fyrir ætternisstapa í byrjun aldarinnar, og líófst síðan hirni mesti ruglingur um notk- un þessara stafa. Menn not- uðu y í riti eftir sem áður en hö/'ðu hvergi næi-ri næga kunnáttu til að ktliina með það að fara. Fleiri hljóðbreyt- ingar höfðu í för með sér ó- vissa stafsetningu, en engin var nærri því svo víðtæk sem þessi. í annan stað bætti það ékki um, að úr því kemur fram um miðja öldina, fer sá siður mjög I vöxt, »að menn skrifa sögur og annað upp eftir fornum skinnbókum og stæla þá oft jafnframt rit- hátt þeirra að meira eða minna leyti. Viljiim var að sönnu góður en mátturinn veikur, því að alla málsögu- lega þekkingu vantaði, og varð stundum úr afkáraskap- urinn tómúr. Þess eru meðal annars dæmi, að z er alstaðar sett fyrir st (faz, ozr= Ifast, ostur), af því að z stóð í mið- myndarendingum í fornum bókum og jafngilti þar st, er síðar varð (mimiaz=minrf- ast). Loks kváðu hafa verið til menn, sem tóku upp á því að tákna íslenzk hljóð.að er- íendum hætti og skrifa t. d. au fyrir á. Eggert Ólafsson segir, að Jón biskuþ Áráason hafi skrifað þannig, en aldrei náði þessi stefna neinum á- hrifum. (Jón Helgason: Jón ÓI- Gullfaxi fer til K- hafnar og Ham- borgar klukkan 8.30 í fyrramálið. Innanlandsflug í dag er ráðgert að fljúga til Ak- ureyrar 3 ferðir, EgiJsstaða, Fag- unhólsniýrar, FJateyrar, Hólmavik- ur, Hornafjarðar, Isafjarðar, Kirkjubæjarklausturs. Vestmanna- eyja 2 ferðir og Þingeyrar. — A morgun er ráðgert að fljúga til Akureyrar 3 ferðir, Blönduóss, Egilsstaða, ísafjarðar, Sauðár- króks, Siglufjarðar, Skógasands, Vestmannaeyja 2 ferðir og Þórs- hafnar. Barnalielmllið Vorboðinn Þeir sem óska að koma börnum sínum á sumarheimilið i RaUðhól- um sæki um fyrir þ:au á skrifstofu Verkakvennafélagsins Framsókn- ar laugardaginn 26.' og sunnudag- inn 27. maí, kl. 2-6 síðdegis báða dagana. Tekin verðia börn á aldr- inum 4-7 ára. '™ SAaiSÖNGUR FÓSTBRÆÐRA i Kárlakórinn Fósthræður heJdur samsöng í Austurbæjarbíói ki. 5 á morgun. Eihsöngvarar með kórn- um efu Þuríður Pá'sdóttir, Eina.r Kristjánsson Kristinn Hallsson og Sigur'ður Björnsson. Nokkrir áð-. göngumiðar óseldir í Bókabúð Sig- fúsar Eymundssonai' og Lárusar Blöndals. Mæðradagiirlnn Munið Mæðradaginn sem er næst- afsson frá Grunnavík). komandi sunnudag. »*r * * KKflKI 3 *■•»••*•••••■•■•■■••■■■••••■■•••••■••■•■■•»•■•■•-

x

Þjóðviljinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.