Þjóðviljinn - 25.05.1956, Qupperneq 7
Aki Jákobsson ritar nýlega
grein í „Neista“ og Alþýðu-
blaðið, til þess að reyna að af-
saka þann verknað sini'.. að
svíkja verkalýðshráyfinguna-,
en ganga til þjónustu við Ey-
stein Jónsson og Hræðslu-
bandalagið, er sú fylking und-
irbýr nú gengislækkunar- og
kaupbindingarherferð á hendur
alþýðu. Grein hans er í sam-
ræmi við verknaðinn, er verja
skal: ósannindi og rangfærslur.
Tvennt er það einkum, sem
Áki Jakobsson segir hafa vald-
ið því að hann fór úr Sósíal-
istaflokknum og gekk í
Hræðslubandalagið:
Iiið fyrra að hann hafi ver-
ið ósamþykkur stefnu Sósíal-
istaflokksins í þjóðmálum.
Hið síðara að hann hafi ver-
ið ofsóttur af vondum mönn-
um, einkum Einari og Brynj-
ólfi er bolað hafi sér alstaðar
út.
Við skulum nú athuga þess-
ar staðhæfmgar, fyrst hina
fyrri um að hann hafi talið
stefnu flokksins „einkennast af
óraunsæi og skrumi, sem kom
fram í því að bera fram van-
hugsaðar kröfur“.
Stefna Sósíalistaflokksin?
hefur frá því hann fór úr rík-
isstjórn einkum einkennzt af
tvennu: 1) baráttunni fyrir að
endurheimta það sjálfstæði
landsins, er skert var með
Keflavíkursamningnum, inn-
göngunni í Atlanzhafsbanda-
iagið og hernáminu, og — 2)
baráttunni fyrir því að við-
halda lífskjörum almennings
og bæta þau, ef þess væri
nokkur kostur.
Þessi stefna hefur verið
mörkuð flokksþing eftir flokks-
þing, einróma af fulltrúum
sósíalistafélaganna, og alltaf
hert á að reyna að skapa sem
víðtækasta einingu um hana
við aðra flokka og menn úr
þeim. — Áki Jakobsson hef-
ur aldrei, hvorki í miðstjórn.
né á flokksþingum né á öðrum.
opinberum vettvangi flokksins,
borið fram neina tillögu um
neinar breytingar á þessari
stefnu, aldrei flutt tillögu um
breytingu á stjórnmálaályktun-
um flokksþinga né um annars-
kqnar framkvæmd þeirra í
stjórn flokksins. Allt sem hann
segir um að hann hafi viljað
hafa stefnu flokksins „jákvæð-
ari og frjálslyndari" er hreinn
uppspuhi manns, sem veit ekki
hverju hann á að skrökva, til
þess að verja verknað, sem
hann fremur af hvötum, sem
ekki þola dagsins ljós.
Áki Jakobsson segir að
Sósíalistaflokkurinn hafi ekki
viljað taka „þátt í lausn
vandamála þjóðfélagsins11 —
én það hafi Áki viljað.
Hvað býr hér undir?
Sósialistaflokkurinn hefur á
undanförnum árum eins og
fyrr verið reiðubúinn til þess
að taka þátt í því að stjóma
landinu með öðrum ef tryggt
væri að stjórnað væri með
sjálfstæði þjóðarinnar og heill
almennings fyrir augum. Sósí-
alistaflokkurinn hefur hinsveg-
ar ekki viljað taka þátt í því
að láta hernema landið né fella
gengið né binda kaupið. Og
það er vitanlegt að hið ame-
ríska hervald, sem ráðið hef-
Ur stjórnarstefnunni síðan
1947, hefur bannað þeim flokk-
um, sem það hafði áhrif á,
samstarf við Sósíalistaflokkinn
feJÓÐYHJIKN c-t. Pöst-udaguí*; 25< piaí 1956: — (7, •,
um rikisstjórn,' eínmitt vegna
þeirrar afstöðu okkar að vera
gegn -hemámsstefnu þess. Og
• það et þetta bann og sú niður-
clreps- og afturhaldsstefna, sem
því var samfara, sem hefur
valdið því að Sósialistaflokk-
urinn hefur verið utan ríkis-
stjórnar í 9 ár og því verið
rekin afturhaldsstefna af hálfu
ríkisstjórnanna, er að völdum
hafa setið.
Nú segir Áki Jakobsson að
Sósialistaflokkurinn hefði átt
að hjálpa til við „lausn vanda-
málanna“. Átti flokkurinn að
vera með gengislækkuninni
eða öðrum slíkum ráðstöfun-
um — eða jafnvel sætta sig
og' flokkurinn sjálfsagður til að
setja hann í það.
Svo hefjast afskipti ame-
ríska auðvaldsins af íslenzk-
um málum og kalt stríð vold-
ugra aðila gegn flokknum og
alþýðu íslands. Eftir það, sem
gerðist 1949 mun ýmsum hafa
þótt sýnt að nokkur bið yrði
á því að Sósíalistaflokkurinn
ætti menn i ríkisstjórn að nýju
nema hann brygðist í baráttu-
málum þjóðarinnar.
Og þegar svo er komið virð-
ist áhugi Áka Jakobssonar fyr-
ir málefnum flokksins fara að
minnka. Hann situr í fram-
kvæmdanefnd flokksins 1949
til 1951, en af 83 fundurn, sem
framboð, en Áki neitaði, þótt
hann væri þá enn i miðstjórn
flokksins. Svo virtist hann
undrast að hann væri ekki
kosinn í miðstjórn aftur haust-
ið 1953.
Það er rétt að sumir voru
orðnir tortryggnir gagnvart
honum, en enginn þó svo að
menn héldu að hann ætti eft-
ir að svíkja verkalýðshreyf-
inguna. — Nú hefur Áki sjálf-
ur sannað með verknaði sín-
um að .hann átti meiri tor-
tryggni skilið en nokkur maður
sýndi honum nokkurntima.
Viðbjóðsleg er tilraun Áka
Jakobssonar til þess að reyna
að skýla sér, afbjúpuðum eins
Eirtar Olgeirsson:
Jkk\ Jmkobsson
Sósínlistnflokkurinn
við hernámið? Eða átti að hætta
við að bera fram þær kröfur,
sem knúðar voru fram í verk-
föllum undanfarinna ára? ■—
Áki Jakobsson hefur aldrei
borið fram neinar tillögur um
neitt í þessum málum. En
þetta, sem hann nú ber fyrir
sig, virðist benda til þess að
hann hafi öll hin síðustu ár
langað til þess að flokkurinn
slægi undan í hernámsmálinu
og hagsmunamálum verkalýðs-
ins, til þess að verða hæfur í
ríkisstjóm afturhaldsins, en
aldrei haft hreinskilni í sér til
þess að leggja það til eða taka
upp baráttu fyrir slíkri upp-
gjöf í þjóðfrelsisbaráttu íslend-
inga og stéttabaráttu al-
þýðunnar.
Enda treystir Áki Jakobsson
sér ekki til að nefna eitt ein-
asta mál, er stjómmálastefnuna
varðar, sem hann hafi gert
ágreining um. Um eina málið,
sem hann nefnir, forsetakjör-
ið, er það að segja aé þar
greiddi hann sjálfur atkvæði
með þeirri ákvörðun, er sam-
þykkt var, að flokkurinn stæði
ekki að framboði sjálfur né
tæki þátt í baráttunni um for-
setann.
Þetta er sannleikurinn um
hina hetjulegu baráttu þessa
manns fyrir „jákvæðari og
frjálslyndari“ stefnu Sósíalista-
flokksins.
Svo er rétt að athuga um
ofsóknirnar gegn þessum ske-
legga baráttumanni fyrir betri
stefnu hins vonda flokks.
Fáir menn hafa hlotið jafn-
skjótan frama á vegum
Sósíalistaflokksins og Áki
Jakobsson. Sem nýútskriíaður
lögfræðingur verður hann á
vegum flokksins bæjarstjóri á
Siglufirði, síðan þingmaður
flokksins 1942 'og í fyrsta
skipti, sem flokkurinn átti kost
á, að gera mann að ráðherra,
þá velur hann Áka Jokobsson
33 ára gamlán til þess. Ég
býst við að Áka hafi þótt hann
sjálfsagður í það ti-únaðarstarf
nefndin heldur á þeim tíma,
er hann aðeins viðstaddur á 30
fundum, fjarverandi 53 fundi.
Og þegar svo einn af leiðtog-
um verkalýðsfélaganna í
Reykjavik er kosinn í fram-
„Aki Jakobsson liefur aldrei,
hvorki í miðstjórn né á flokks-
þingum né á öðrum opinberum
vettvangi fiokksins borið fram
neinar tillögur um neinar
breytingar á stefnu flokksins,
aldrei flutt tillögur um neina
breytingu á stjórnmálaályktun-
um flokksþinga né um annars-
konar iramkvæmd þeirra í
stjórn f!okksins.“
kvæmdanefndina í hans stað
eftir ílokksþingið 1951, skyldi
maður ætla að hann hafi þá
sýnt því meiri áhuga fyrir
starfi miðstjórnarinnar, sem
hann sat í áfram. En á tíma-^
bilinu milli flokksþinganna
1951 og 1953 sækir hann 9 af j
29 miðstjórnarfundum, en er:
fjarverandi 20 fundi. Og þegar
hann mætir hefur hann lítið
til mála að leggja — og sízt
tillögur um breytta stefnu eða
bardagaaðferð.
Á öllum öðrum sviðum er á-
hugaleysið hið sama. Ef til vill
hefur hann haft áhuga fyrir
að vera í kjöri á Siglufirði
i kosningunum sumarið 1953,1
|
og miðstjornin samþykkti til-
lögu Siglfirðinga um þaðj
og hann nú er í íslenzkum
stjórnmálum, með því að tala
um Sigfús Sigurhjartarson í
sömu andránni og sjálfan sig.
En um þær breytingar á mið-
stjórn Sósíalistaflokksins sem
Áka verður einna tíðræddast
er þetta að segja: Eftir að Sig-
fús tók þátt í ákvörðunum um
skipun miðstjórnar á þinginu
1951 var sú ein breyting gerð
á þinginu 1953, að auk þess
sem Áki fór út baðst Katrín
Thoroddsen undan endurkosn-
ingu, og Þuríður Friðriksdótt-
ir kom í hennar stað. Þannig
fóru þeir voðalegu menn
Brynjólfur og Einar að því
„með oddi og egg að tryggja
sér alger yfirráð í flokknum"
og ýta öðrum til hliðar.
Skal svo ekki elta frekar ól-
ar við þvætting Áka Jakobs-
sonar um Sósíalistaflokkinn.
Áki virðist eftir framkomu
sinni nú að dæma aðeins hafa
metið Sósíalistaflokkinn eftir
einu: hve hátt flokkurinn gæti
stillt honum í þjóðfélaginu,
— og aðeins átt eitt raunveru-
legt ágreiningsmál við Sósíal-
istaflokkinn og það er hve hátt
flokkurinn mæti Áka Jakobs-
son án tillits til starfstmi hans
eða verðleika. — Áki Jakobs-
son virðist hafa ofmetnazt á
þeirri „upphefð“, er flokkurinn
veitti honum eitt sinn. Það er
sú eina „sök“, sem hann á á
hendur flokknum.
Um sjúklegt hatur Áka
Jakobssonar á Brynjólfi
Bjarnasyni, sem gengur eins
og' rauður þráður i gegnum
grein hans, er aðeins eitt að
segja: Með niðinu um Brynj-
ólf er liann að reyna að þagga
niðúr i leifunum af samvizku
sjálfs sín, er bítur hann. Mað-
ur eins og Áki, sem aðeins
sér sjálfan sig, frama sinn og
völd, getur ekki þolað Brynj-
óif, eigi aðeins vegna þess að
Biynjólfur Bjarnason hefur þá
skarpskyggni i stjórnmálum til
að bera, sem Áka svo áþreif-
anlega skortir, heldur sérstak-
lega vegna hins að Brynjólfur
á þá mannkosti, sem alltaf eru
undirstaða allrar frélsisbaráttu
alþýðunnar og skilyrði fyrir
sigri hennar, — þá mannkosti,
sem Áki hefur verið að glata
til fulls: — heiðarleika og
tryggð við málstað fólksins.
Það, að lúta auð og völdum
og sú mannspilling, er því
fylgir, er að verða hættulega
titt fyrirbrigði með þjóð vorri.
Aukin áhrif auðvalds og sýk-
ingin frá hernámsgróðanum
stofna í hættu því, sem þjóð
vor ætíð hefur metið: mann-
gildinu.
Það er því ætíð hrýggðar-
efni, er maður lifir það, að
menn, sem maður átti um
langt skeið samleið með, falla
fyrir freisting'um auðs og
valda og bregðast því, sem
maður hélt að þeir hefðu helg-
að líf sitt og krafta.
En á alþýðuna mun það
ekki fá, þótt einn maður gef-
ist upp. Alþýða íslands held-
ur ótrauð áfram freisisbaráttu
sinni, sem um leið er lífsbar-
átta hennar, og sókninni mun
ekki linna fyrr en sigurinn er
unninn. Alþýðan gengur í þess-
um kosningum sterkari og
sameinaðri til baráttu en
nokkru sinni fyrr. Einmitt nú
hefur Sósíalistaflokkurinn upp-
lifað það að eftir 5 ára baráttu
hans gegn hernáminu hefur
meirihluti Alþingis isamþykkt
að herinn skuli fara. Einmitt
nú hefur tekizt sterk eining
alþýðunnar um hagsmuni
hennar og þjóðfrelsismál, sem
flokkurinn lengi hefur óskað
eftir og barizt fyrir.
Sú alþýða, sem aklrei héf-
ur misst trúna á það að hún
myndi endurheimta land sitt
úr hers höndum, — sú alþýða,
sem barizt hefur hugrökk við
það, sem aðrir töldu ofurefli
auðsins, en sigrað, — sú al-
þýða fylkir nú saman liði sínu
í Alþýðubandalaginu til kosn-
inga.
Og alþýðan mun sigra af
því hún berst sjálf fyrir sín-
um góða málstað, og hið vinn-
andi fólk, sem er 'vaknað til
meðvitundar um mátt sinn og
rétt, bregzt ekki sjálfu sér,
heidur treystir einingu sína
með hverju átaki, unz lóka-
sigurinn vinnst.
ÞJÓÐVIUANN vantar ungEinga
frá næstu mánaðamó't/um til að bera blaðið
tM katipenda víðsvegar um bæinn.
Tali$ við aigieiðsluna, sími 7500.