Þjóðviljinn - 27.05.1956, Side 9

RlTSTJÓRl: FRÍMANN HELGASON
ÞJÓÐVULJINN Sinmudagur 27. maí 1956 — (9
ÁLFUR UTANGARÐSl
Gróðavefifuriim
Frá hófinu oS Islandsglímunni lokinni
1 hófi því, sem U.M.F.R.
gekkst fyrir eftir afmælisglím-
una, gerðust hinir öldnu kóng-
ar reifir í ræðum, og minntust
gamalla góðra daga, þegar þeir
gengu til fangs og beittu brögð-
um til falls og vörnum ef við
var komið. Það var ekki laust
við að enn væri í þeim glímu-
hrollur og að þeir væru „til í
tuskið". Allir liöfðu þeir þakkir
fram að færa til glímunnar
fyrir hennar þátt í þeirra eigin
mótun sem undirbúning undir
lífsstörfin.
Hófið setti Lárus Salómons-
son og bað menn að rifja upp
í stuttu en snjöllu máli gamlar
glímuminningar.
Fyrstur kvaddi sér hljóðs
Helgi Hjörvar. Gat hann þess
að vestur í Kanada byggi nú
Guðmundur Stefánsson, hinn
snjalli glímukappi og ágæti ís-
lendingur, sá maður sem sótti
Grettisbeltið til Akureyrar 1909.
Lagði Helgi til að honum yrðu
sendar beztu kveðjur frá þess-
ari glímu og þessari samkomu
og þakkir fyrir þátt hans í
vakningu og vexti íslenzku
glímunnar. Var tekið undir
þetta með lófataki.
Gísli Sveinsson, fyrrv. foi’-
seti Alþingis, minntist sem
áhorfandi fyrstu ára glímunnar
á Akureyri. Afrek sem þá voru
unnin voru til fordæmis með
þessari þjóð, allt framtak sem
horfði til afreka andlegra eða
líkamlegra var okkur mikils
virði, ekki sízt á þeim tíma.
Þjóðin vildi ekki vera í niður-
lægingu, ungir menn vildu vera
kappar og þeir urðu það. Þéir
fóru sumir um margar álfur
og unnu íþróttaafrek og þeirra
var getið sem góðra Islendinga.
Öll þessi vakning sem hér hefur
átt sér stað varð til þess að
lyfta þessari þjóð. Við höfðum
hvatningu af þessu. Ég sé þess
vott að hér stendur mikið til.
Vegleg mannvirki rísa á þessari
mold, þetta er mikið verk og
væntanlega til mikilla heilla
fyrir alla, til lofs og hamingju
þeim er unnið hafa.
Forseti íslands þakkaði glímu-
mönnum fyrir glímuna og kvað
sér mikla ánægju að því ,,að
flytja þakklæti sitt í þessu húsi
okkar gamla félags". Hann kvað
það, kraftaverk að búið væri að
koma þessu svona langt áleiðis.
Kvaðst sjá á glímunni að þrótt-
ur væri í U.M.F.R., að eiga 8
af 12 keppendum. Hann tók
undir með Gísla Sveinssyni að
við yrðum að bera virðingu
fyrir íslenzku glímunni. Mér
Guðjón Einarsson afhendir
Ármanni J. Lárussyni verðlaun
og heiðurspening ISÍ.
finnst það bera íþróttunum gott
vitni að allir glímukóngarnir
skuli vera meðal vor að einum
undanskildum, sagði forsetinn.
Að lokum árnaði hann U.M.F.R.
allra lieilla.
Skúli Þorleifsson kvaðst hafa
glímt við flesta hinna eldri
kónga og kvaðst ekki vilja
missa það úr lífi sínu að geta
komizt í kast við þessa menn.
Minntist hann allra, sem hann
glímdi við með hlýju. Að lok-
um sagði Skúli að það væri
ekki nóg að vera sterkur í
fótum og höndum; hugsun er
na.uðsynleg líka.
Ólafur Davíðsson, fyrsti belt-
ishafinn, þakkaði hlý orð í sinn
garð. I-Iann kvaðst vilja taka
undir með Gísla Sveinssyni að
Jóhannes Jósefsson væri mað-
urinn sem ætti að fá mestar
þakkir og hans ætti að minnast
hér sem liins mikla brautryðj-
anda. Það er eins og það hafi
gleymst, hvað hann gerði fyrir
glímuna og ísland.
Hermann Jónasson, fyrrv.
forsætisráðherra, sagði m.a., að
menn hefðu ekki hugboð um
það, hver þrekraun íslenzka
glíman er. — Skapgerð manna
er það sverð sem menn beita.
íþróttir eru það bezta meðal
sem til er að móta hana til
gagns fyrir þjóðfélagið sem við
lifum í. Engin ei-n íþrótt getur
mótað hana eins og glíman og
hvergi reynir eins á kjark og
skapgerð manna og í glímu-
átökunum. Mig hefur fátt eða
| ekkert lán hent meira en það
að ég stundaði íþróttir.
Sigurður Greipsson flutti og
snjallt erindi og sagði m.a.:
Ég byrjaði að glíma 9 ára. Um
það leyti fór alda um þjóðlíf
okkar. Sögupersónurnar úr
fornsögunum voru orðnar lif-
andi meðal okkar. Við strák-
arnir sáum þessar glæstu fj'rir-
myndir fyrir okkur. Sagan end-
urtók sig. Stigið var á stokka
og strengd heit; nú voguðu
menn að strengja heit og leggja
sig fram og þorðu að bíða ósig-
ur. Okkur fannst þessir menn
endurbornir úr fornum sögnum.
Ég sé ekki eftir að hafa fórnað
nokkru af ævi minni einmitt
þessari íþrótt. Fóstbræðralag
hefur bundizt milli glímumanna
og tengsl milli þeirra, þótt þeir
séu ekki í sjálfri keppninni á
sama tíma. Glíman er mér leik-
ur, áhorfandinn getur sagt stór
orð um glímumennina en hann
stendur ekki í sporum hans, en
það skaðar ef hann brestur
kunnáttu. Glíman er þjóðernis-
tákn. Þjóðin hefur glímt sér til
hita í kuldanum og skortinum.
Við verðum að varða veginn.
Ég fagna því að hér er að
rísa ein varðan. Framtíðin
krefst varða sem vísa veginn.
Minnumst þess að ævin öll er
ein glíma.
Ennfremur tóku til máls í
þessu skemmtilega hófi Stefán
Runólfsson, Þorsteinn Einars-
son, Grímur Norðdahl og Lár-
us Salómonsson.
Hér fer á eftir skrá yfir þá
Framhald á 10. síðu
Glímukóngarnir 15 (talið frá hægri): Ólafur Davíosson, Jóhannes Jósefsson, Tryggvi Gunnars-
son, Hermann Jónasson, Sigurður Greipsson, Þorgeir Jónsson, Sigurður Thorarensen, Lárus
Salóinonsson, Skúli Þorleifsson, Ingimundur Guðpiundsson, Kjartun Bergmann, Kristmundur Sig-
urðsson Guðmuudur Ágústsson, Rúnar Guðmundsson og Ármann J. Lárusson.
92. dagur
veggjum og í húsasundum og slegist kappsamlega, því
þar var minni hætta á íhlutun um persónuleg ágreiníngs-
mál. Kavalerar tóku sér gaunguferöir me'ö dömur sínar
útí nóttina sem var mátulega dimm fyrir framgáng
launúngarmála. Blíðmæli og óbótaskammir, klám, bölv
og guð'sorö á íslensku og amrísku og saunglist ölóðra
manna geingu yfir einsog brotsjór, en þegar hlé voru
á mátti heyra utanúr móum fliss og hlátra, skríkjur og
hví, más og hrynur af margvíslegum toga. Aldrei fyrr
hafði jafn margraddaður lofsöngur verið kyrjaður
lífinu til dýröar á þessum slóðum.
Þegar gleöilæti höfðu staöiö í algleymíngi frameftir
nóttu tóku sveitamenn aö gerast heimfúsir, því þeim
var ekki farið aö lítast á blikuna. Vildi þó dragasfc
nokkuö a lánginn fyrir sumum aö búast til heimferðar,
sérílagi þeim sem áttu konur sínar á skemmtuniimi.
Vildu þær gjarnan njóta gleöinnar sem leingst og varö
slíkt ekki reiknaö þeim til lausúngar, bví þær stóðusfc
öll áhlaup kavalera sinna önnur en þau sem heimil eru
og viðurkennd á dansgólfi. Reyndist þó ekki öllum
hlaupið aö því að losna úr greipum þeirra, og uröu
bændur í mörgum tilfellum að togast á um konur
sínar við’ keppinauta sína til aö fá þær lausar. Sýndi
þaö sig aö stríðsmenn heimsmenníngarinnar sóttu ekki
gull í greipar bænda er þeim hitnaði í hamsi.
Jónsi geröist æ áhyggjusamari um háttsemi unnustu
sinnar er leiö á nótt. Var eingu líkara en hún hefði
gleymt því að' hún var heitbundin manneskja og unnust-
inn á næsta leiti. Liösforínginn sem hafði tekið hana
traustataki strax í byrjun, lét hana ekki lausa og virtist
hún kunna því vel. Jónsi kreppti hnefana í buxnavösun-
um er hann sá hvernig þau töluöu og hlógu. Oftlega
hurfu þau honum drykklánga stund í hvert skipti þrátfc
fyrir árverkni hans og tókst honum ekki aö veröa þess
vísari hvar þau leituöu hælis. Tvívegis komst hann í færi
við hana og vildi að hún kæmi heim, en hún ýtti honum
frá sér og sagöi: Ekki láta sona Jónsi, nánast ergileg
yfir íhlutun hans. En þó hún segöi ekki meira heyrði
hann gerla aö hún var orðin grunsamlega smámælt, og
þegar á leiö varö hún skrýtin í framan og slyttíngsleg
í spori. Voru slæmar horfur á því aö hann feingi hana
heim me'ö góðu, en veigraöi sér við því að heimta hana
meö valdi úr örmum kavalerans fyrren í fulla hnefana.
En þegar honum var oröiö Ijóst að önnur ráð myndu
naumast tiltæk voru þau alltíeinu horfin honum meö
öllu. Greip hann Ijótari grunur en nokkru sinni fyrr og
J leitaöi útgaungu eftirað hafa fullvissað sig um aö þau
> væru hvergi að finna innan dyra. Svipaöist hann um
\ úti, en hvorttveggja var aö skuggsýnt var af nóttu og
i smugur margar og húsasund hinir ákjósanlegustu felu-
staöir auk þess vistarverur margar innan veggja og
undir þaki sem innfæddir áttu ekki aögáng að. Hvar-
vetna voru ölóðir menn og margir meö lagskonur uppá
síöuna. Var prinsessusvipurinn strokinn af þeim og'
útlit þeirra allt tætíngslegt. AÖrir lágu tvist og bast
og hreyfðu sig ekki frekar en þeir væru dauöir í aivöru.
Þurfti að’ gæta allrar varúðar við aö skripla ekki á
hræjunum, en augu Jónsa vöndust fljótlega dimmunni
svo hann sá fótum sínum forráð.
Hann var í þann veginn aö gefast upp viö þetta
tilgángslausa rángl er hann rakst fyrir húshorn og var
næstum dottinn um par sem haföi leitað þar athvarfs.
Bar hann þar kennsl á kærustu sína þó skuggsýnt væri.
Hékk hún útaf í fángi kavalera síns og var lán aö
Jónsi sá ekki glögglega hvar hann haföi á henni hendur,
en hitt leyndi sér ekki aö hann kyssti stúlkuna svo
gríðarlega aö Jónsa sýndist hann bókstaflega sleikja
á henni allt andlitið.
Jónsi haföi eingar sveiflur á en snaraöist að manninum
og tók þéttíngsfast í öxl hans.
Slepptu henni, segi ég þrjóturinn þinn! Hún er stúlkan
mín og þú átt ekkert meö að snerta á henni.
Hjúunum varö að vonum dálítið hverft við' þessa óvæntu
íhlutun, og lét kavalerinn stúlkuna lausa og munaöi
eingu aö hún læki niöur er hún naut ekki stuöníngs hans
leingur. Drafaöi eitthvaö í honum er hann reyndi aö til-
einka sér uppréttar stellíngar, og varö ekki um það villsíi