Þjóðviljinn - 25.10.1956, Side 2

2) — ÞJÓÐVILJINN---Fimmtudagur 25. október 1956
I dag er fimmtudagurinn
25. október. Crispinus. —
290. dagur ársins. — Vet-
urnætur. — Tungl í há-
suðri kl. 6.05. — Árdegis-
háfíæði kl. 9.51. Síðdegis-
háflæði kl. 22.24.
Fimmtudagur
25. október
8.00—9.00 Mörg-
unútvarp. — 10.10
Veðurfregnir.
lóíninni
Eimskip
Brúarfoss fór frá Hull í fyrra-
dag áleiðis til Reykjavíkur.
Dettifoss fór frá Keflavík 21. þm
( áleiðis til Bremen og Riga. Fjall-
12.00 Hádegisút- j foss kom til Hull j gær; fer það_
varp. 12.50 14.00 „A frívakt- an fil Heykjavíkur. Goðafoss fór
inni“, sjómannaþattur (Guðrún fr£ Kaupmannahöfn í gær til
Erlendsdóttir). 15.30 Miðdegisút- Leningrad og Kotka.
varp. — 16.30 Veðurfregnir. 19.25 Q,ullfoss fer fr4 Kaupmannahöfn
Veðurfregnir. 19.30 Tónleikar ^ íaugardaginn áleiðis til Leith
Danslög (plötur). 19.40 Auglýs- Qg Reykjavíkur. Lagarfoss kom
ingar. 20.00 Fréttir. 20.30 „Lög- t;i New York í gær frá ísafirði.
in okkar“. Högni Toifason Reykjafoss for fra Reykjavik í
fréttamaður stjórnar þættinum.
21.30 Útvarpssagan: ..Október-
dagur“ eftir Sigurð Hoel; XVI.
(Helgi Hjörvar). 22.00 Fréttir og
veðurfregnir. Kvæði kvöldsins.
22.10 Kvöldsagan: „Sumarauki“
eftir Hans Severinsen; XVIII.
(Róbert Amfinnsson leikari).
22.30 Sinfónískir tónleikar (plöt-
ur): Píanókonsert nr. 2 í f-moll
eftir Chopin (Alexander Brai-
lowsky og Sinfóníuhljómsveit
Bostonar leika; Charles Múnch
stjórnar). 23.00 Dagskrárlok.
Áttræðisafmæli
Áttræð er í dag Þórunn Kára-
dóttir, stofu 84, Elliheimilinu
Grund, Reykjavík.
Frá fjái'eigendafélaginu
Breiðholtsgirðingin verður smöl-
uð í dag, og hefst gangan kl.
1 e.h.
Leikféitíg Hafnarfjarðar sýnir
ævintýrale’kiim Töfrabrunninn
í Austurbæjarbíói á laugardag-
inn og sunnudaginn, undir
stjörn Ævars Kvarans. Myndin
er úr éinu atriði leiksins. (Sjá
frétt á öðrum stað í blaðinu).
gærkvöld áleiðis til Rotterdam,
Antverpen, Hamborgar og það-
an aftur til Reykjavíkur. Trölla-
foss er væntanlegur til Reykja-
víkur á morgun frá Hamborg.
Tungufoss kom til Keflavíkur í
nótt frá Flekkefjord í Noregi.
Millilandaflug:
Millilandaflugvél-
in Sólfaxi er væn't-
anleg til Reykja-
vikur kl. 19.00 í
dag frá Ilamborg, Kaupmanna-
höfn og Osló. Millilandaflugvél-
in Gullfaxi fer til Glasgow kl.
9.30 í fyrramálið. Væntanlegur
annað kvöld til Reykjavíkur kl.
20.15.
Hekla er væntanleg í kvöld kl.
19.00 frá Hamborg, Kaupmanna-
höfn og Gautaborg, fer kl.
20.30 áleiðis til New York.
Innanlandsflug:
í dag er áætlað að fljúga til Ak-
ureyrar (2 ferðir), Bíldudals
Egilsstaða, ísafjarðar, Kópa-
skers, Patreksfjarðar og Vest-
mannaeyja.
Á morgun er áætlað að fljúga
til Akureyrar, Fagurhólsmýrar,

Hólmavíkur, Hornafjarðar, fsa-
fjarðar, Kirkjubæjarklausturs og
Vestmannaeyja.
I
DAGSKRÁ
Alþingis
í dag, fimmtudaginn 25. októbér,
kl. 13.30
Efrideild:
Eftirlit með skipum, frv. 1. um-
ræða.
Neðrideild
Dýrtíðarráðstafanir vegna at-
vinnuveganna, frv. 1. umræða.
Dýravernd, frv. 1. umræða.
Sundfélag kvenna
heldur skemmtiíund í kvöld,1
fimmtudaginn 25. október, í Að-
alstræti 12. Fundurinn hefst kl.
8.30. — Skemmtinefndin.
Símablaðið, 2.
tbl. 1956, er
komið út og er
helgað hálfrar
aldar afmæli
Landsímans.
Blaðið flytur
ræðu Guðm. Hlíðdal fv. póst- og
símamálastjóra á 50 ára afmæl-
inu, ræðu Gunnlaugs Briem póst-
og símamálastjóra, ræðu Ey-
steins Jónssonar póst- og síma-
málaráðherra, ávarp Jóns Kára-
sonar formanns Félags ísl. síma-
manna. Siminn og sveitirnar,
eftir Pál Zophoníasson; Þegar
síminn kom árið 1906, eftir Val-
tý Stefánsson; Landsíminn og út-
gerðin, eftir Sverri Júlíussön;'
Vestmannaeyjasíminn eftir Gísla
J. Johnsen. Ennfremur: Allt
simafólk i einum samtökum, o.fl.
um málefni stéttarinnar. Fjöldi
árnaðaróska er birtur í tilefni
af 50 ára afmælinu. Á forsíðu er
mynd af landssímahúsinu í há-
tiðabúningi á hálfrar aldar af-
mæli Landssímans.
Það er sagt frá
þvi í gær i mynd-
skreyttri frétt að
„Rjarni Bene-
diktsson alþingis-
maður“ verði aðalritstjóri Morg-
unblaðsins frá og með 1. nóv-
evnber að telja. Eg leyfi mér að
•bjóða manninn vclkominn í
blaðamannafclagið, um leið og
ég liarma að Sigurði Bjarna-
syni skuli ekki liafa tekizt að
herða sig nógu mikið í ritstjórn-
arsessinum.
Geturðu bætt við tveimur stærð-
fræðitáknum, þannig að úr töl-
unnj 171 verði tala sem er lægri
en 20?
(M fv
tA lol
Lausn þrautarinnar í gær.
Næturvarzla
er í Laugavegsapóteki, sími 1618.
I tilefnl aí 20 ára afmæli Þjóðviijans:
Er máiaralisii aðeins blátt stri?
Síðastliðinn sunnudag birtist
hér í Þjóðviljanum viðtal við
Þorvald Skúlason listmálara.
Þorvaldur sagði þar að hann
væri fyrir löngu liættur að
hafa not fyrir fyrirmynd úr
heimi hlu'tveruleikans er hann
málaði mynd; en hinsvegar
gæti hann ekki túlkað í orð-
um hvað hann vildi sagt hafa
er hann málaði abstráksjónir
sínar. Blaðamaðurinn gerði
engar athugasemdir við svör
Viðkvæðið er:
r> 4
Kristinn E. Andrésson
Þorvalds, enda ekki efnt til
viðtala við listamenn í því
skyni að hefja við þá deilur;
en nú rifjast það upp að er
Þorvaldur (og Gunnlaugur
Scheving) hélt sýningu hér í
Reykjavík fyrir 13 árum,
skrifaði Krístinn Andrésson
grein er hann nefndi ,,Er mál-
aralist aðeins blátt strík?“
Skemmtilegt er að rifja upp
þau viðhorf sem þar ivoma
fram, og kemur hér kafli úr
greininni (henni fylgdi ein-
mitt mynd af Þorvaldi):
„. . . . Ef við eigum að draga
ályktanir af listdómum Orra
og skoðunum þeim, sem kom-
ið hafa fram hjá öorum mál-
urum, t.d. Jóhanni Briem,
virðast þeir vilja forða áhorf-
endum frá að leita i myndlist
að nokkru, er hún ætti að
túlka, nokkurri merkingu,
hvað þá tilgangi. I samræmi
við það er aðeins ritað um
tækni málarans, hvernig línur
eru dregnar, litum skipt.
Myndin á að hafa sitt gildi,
sinn tilgang aðeins í sjálfri
sér, þ.e.a.s. í listrænni fram-
setningu eingöngu. Menn eiga
að lita á samstillingu lína og
lita á fleti myndarinnar, sam-
ræmi þeirra og andstæður,
hlutföll, hreyfingu, sjónar-
horn, áferð, blæ. Sem hún
stendur fyrir okkur er hún
myndin sjálf og ekkert annað.
Hún lýtur sínum eigin list-
rænu lögmálum. Um fyrir-
mynd hennar í veruieika
skiptir engu, hún getur verið
án hennar eða ekki, myndin
þarf ekki að vera ,,af neinu“.
Um alla hluti fram skulu
menn forðast að gefa henni
nokkra merkingu, gera sér
grillur um, að hún tákni eitt-
hvað.
Gott og vel. Við getum viður-
kennt algert listrænt sjónar-
mið á málverki. Við getum
notið myndar eingöngu sem
slilirar og hrópað: hún er
fegurðin sjálf. En við hættum
sarnt ekki að grennslast eftir
skýriugu. Án skilnings er ekki
hálfur unaður. Við spyrjum:
hvað gefur myndinni þessa
fegurð ? Hvers vegna orkar
hún svona á okkur? Hvað er
það í byggingu hennar, litum
hennar og línum, eða flatar-
stillingu þeirra, er gefur henni
fegurð sína ? Hvaðan er henni
þessi fegurð komin? Er það
fyrir galdur tækninnar ein-
an; að hún stendur þar svo
fögur? Eða kannski fyrir eitt-
hvað af því, sem höfundurinn
gefur henni frá sjálfum sér?
Eg skal fúslega taka undir,
að öll list geti komizt á hæsta
stig með því að verða eins og
leikur barns, unaður í sjálfri
sér. En gefur iíf nútíma-
mannsins tilefni, frið og á-
hyggjuleysi til slíks leiks? Eg
fæ ekld skilið úr hvaða efni
þeir listamenn eru gerðir né
í hvaða heimi þeir lifa, sem í
heiðarleik og fullri alvöru
gætu fengizt við það eitt að
sýna, hvernig línur og litir
fara bezt á ákveðnum mynd-
fieti, án þess að bak við starf
þeirra felist ástriða til að
túlka á einhvern hátt frá eig-
in brjósti það, sem dýpst ork-
ar á þá af atburðum samtíð-
arinnar. Dæmi eru líka degin-
um Ijósari um myndlistar-
menn á öllum tímum, sem
verið hafa brautryðjendúr
nýrra viðhorfa, nýrrar sjónar
á umhverfi sínu og samtíð.
Eg álít þvi að almenningi
skuli meira en fyrirgefast, að
hann er svo bundinn af veru-
leika og viðfangsefnum síns
tírna, að hann Icyfir sér að
sovrja um túlkun jarðneskra
h’-fa í myndiist,, sem annarri
lis'-. og verðí ao gerá■ ráð fyr-
ir, að málarar séu menn en
ekki andar. . ..
Áhugi fólks á myndlist er
vaknaður, almenning langar
til að geta skilið hana og
notið hennar, myndlistarmenn
mega ekki sjálfir svara þess-
ari nývöknuðu þrá almenn-
ings með því einu, að mynd-
listin sé fyrir ofan skilning
allra nema fagmanna, eða
segja aðeins: þarna er hest-
ur, þarna er blátt strik“.

RENGrSSKRANING:
Langfcvei; 3k — 8lmf 822f»v
FJölbreyU 4rvaí *í
*felnhrlnCTiin — Fósísendnn

100 norskar krónur .... 228.50
100 sænskar lcrónur 315.50
100 linnsk mörk 7.09
1.000 franskir frankar .... 46.63
100 belgisklr frankar .... 32.90
ÍPO svissneskir frankar .. 376.00
100 gryllinl 431.10
100 tékkneskar krónur .. 226.67
100 vestur-þýzk mörk 391.30
1 Sterlingspund 45.70
1 Bandaríkjadollar .... 16.32
1 Kanadadollar ........ 16.70
100 danskar krónur 236.30
1000 lírur 26.08