Þjóðviljinn - 25.10.1956, Blaðsíða 3
Fimmtudagur 25. október 1956 — ÞJÓÐVILJINN — (3
1 Kópavogi er stundum nóg að skrúfa frá krananum í
eldhúsinu til þess að fá lax í soðið. Slíkt hefux líka kom-
ið fyrir í einstaka ágœtiskrönum hér í Reylcjavík! —
Laxinn sem myndin er af var raunar ekki nema 10,5 cm.
Hann kom í vatnskranann hjá Valdemar Valdemarssyni,
Álfhólsvegi 36 í Kópavogi. — Ljósm. Sig. Guðm.
Tiiraumr iá Larsen-sOdarvörpu
kfa gefizt vel hér vi land
Varpan nær allt niður á 90 faðma dýpi
Á sl. hausti gerðu þeir Jóhann Sigfusson og Kjartah
Friöbjarnarson, Vestmannaeyjum, tilráunir til síldveiða
við suðvesturland, með danskri flotvörpu, Larsensvörpu,
og fengu hingað 2 danska skipstjóra til þess að stjórna
tilraununum og kenna íslenzkum sjómönnum meðferö
þessa veiðarfæris.
Náttúrugripasafninu gefnar 52 teg-
undir uppsettra íugla
Gefandinn Þjóðsafnið í Washington
Nýverið hafa Náttúrugripasafninu borizt 52 tegundir
uppsettra fugla sem gjöf frá U.S. National Museum
(Smithsonian Institution) í Washington.
Þrátt fyrir ýmsa örðugleika
gengu tílraunir þessar vel, og
sýnt var að í Larsensvörpuna
var hægt að fá síld á öllu dýpi,
frá 90 íöðmum upp í 10 faðma.
Síldin hélt sig s.l. haust aðallega
á mjög takmörkuðu svæði, sem
allt var þakið af reknetabátum
og netum þeirra á næturnar, þeg-
ar síldin var uppi í sjó, og urðu
til tilraunirnar aðallega að fara
fram á daginn, þegar síldin
hefur fært sig niður á 80 til 90
faðma dýpi. Þó tilraunirnar síð-
astliðið haust, hafi sýnt að hægt
var að veiða síld á svo miklu
dýpi, var dráttur vörpunnar
mjög eríiður, vegna þess að bát-
arnir höfðu ekki mjög kraft-
miklar vélar, og vörpurnar höfðu
verið valdar heldur stórar.
Nú hafa þeir Jóhann Sigfús-
son og Kjartan Friðbjarnarson
ráðist í það að leigja 2 báta með
kraftmiklum vélum og fengið
tvær nýjar minni vörpur, og
hafið tilraunir þessar að nýju.
Nú eins og í fyrra hafa bátarnir
aðeins getað veitt á daginn og
niður á 85 föðmum, og fengið
fyrsta daginn 93 tunnur en ann-
an daginn sem reynt var, eða
í fyrradag 175 tunnur.
Larsensvarpan hefur á nokkr-
um árum gjörbreytt afkomu
danskra sjómanna og útgerðar-
manna, og er skemmst að minn-
ast tilkynningar blaðanna um
uppgripa síldveiði við Jótland,
sem hafði gefið dönskum sjó-
mönnum rúmlega árstekjur á
hálfum mánuði. Það er heldur
enginn vafi á því að þetta veið-
arfæri á eftir að verða framtíðar-
veiðarfæri við síldveiðar við ts-
land, og mun færa þjóðinni
miklar tekjur. Siðastliðið sumar
hvarf öll síld af vestursvæðinu
norðanlands, vegna kalds sjáv-
ar sem færðist austur yfir veiði-
svæðið. Þetta var átulaus sjór,
en á 30 til 50 föðmum sást mikið
af síld á dýptarmæla skipanna.
Þessa síld hefði auðveldlega mátt
halda áfram að veiða ef þetta
veiðarfæri hefði verið til fvrir
Norðurlandi, og reynsla fengin
hérlendis í notkun þess.
Sjávárútvegsmálaráðuneytið og
Fiskimálanefnd styrktu tilraur.ir
þessar síðastliðið haust, og hafa
einnig heitið stuðningi við þær
tilraunir, sem fara fram nú.
Með lögum frá s.l. ári og
reglugerð, sem sett var af
menntamálaráðuneytinu í suin-
ar, hafa nú verið stofnaðar
tvær nýjar listiðnaðardeiklir
við Handíða- og myndlistaskól-
ann, listiðnaðardeikl kvenna og
kennsludeild hagnýtrar mynd-
listar. Báðar þessar deildir
taka nú þegar til starfa á
þessu hausti.
Listiðnaðardeild kvenna er
ætlað að veita konum, er
hyggjast gera vefnað, dúk-
þrykk og mynzturgerð að að-
alstarfi eða atvinnu, nauðsyn-
lega sérmenntun í þessum
greinum. Aðalkennslugreinar
deildarinnar eru teiknun, mynd-
bygging, alm. vefnaður og list-
vefnaður, dúkþrykk, mynztur-
teiknun og litafræði.
Kennslan í deild hagnýtrar
myndlistar er fyrst og fremst
ætluð þeim, sem búa sig und-
ir eða stunda listiðnað, svo og
þeim, er hafa í huga sérnám
í auglýsingagerð, vörusýningar-
tækni, sáldþrykki og fleiri hag-
nýtum listgreinum.
Kennslan í báðum deildum
fer einkum fram síðdegis, kl.
2—7. IFyrir þá, sem stunda
aðra vinnu á daginn, verður
einnig haldið uppi kennslu á
kvöldnámskeiðum. Kennarar
verða flestir hinir sömu og að
undangengnu hafa starfað við
skólann. Meðal nýrra kennara
verða frú Sigrún Jónsdóttlr,
sem m.a. kennir dúkþrykk og
Verzlunarjöfnuðuiinn:
Ohagstæður í sept.
um 7 niillj. kr.
Samkvæmt upplýsingum Hag-
stofunnar var flutt út í sept-
embermánuði fyrir 80 millj. 878
þús. kr., en inn fyrir 88 millj.
29 þús. kr. og var viðskipta-
jöfnuðurinn því óliagstæður um
7 millj. 151 þús. kr. — I sept-
embermánuði sl. ár var við
skiptajöfnuðurinn óliagstæður
um 10,99 millj.
Á tímabilinu jan.-sept. þetta
ár hefur verið flutt út fyrir
samtals 683 millj. 39 þús. kr.
en inn fyrir 924 millj. 750 þús.,
þar af skip fyrir nær 33 millj.
(32,955) og viðskiptajöfnuður-
inn því óhagstæður það sem af
er árinu um 241 millj., 711 þús.
kr. Á sama tíma í fyrra var
hann óhagstæður um 262 millj.
617 þús. kr. Á því tímabili i
fyrra var ekki greitt fyrir skip
nema 5 millj. 644 þús. kr.
fylgigreinar þess. Verkleg
kennsla í vefnaði tefst nokkuð
enn, þar eð vefstólarnir eigi
eru komnir til landsins. Eru
þó vonir um, að sá dráttur
verði ekki langur. Á næstunni
á skólinn einnig von á erl.
svarlistannanni, sem einkum
á að kenna letrun og auglýs-
ingagerð.
Verði næg þátttaka mun
námskeið það í tízkuteiknun,
sem auglýst hefur verið byrja
innan fárra daga.
Allir, sem hyggja á nám í
kennsludeildum þessum, eru
hvattir til að láta nú þegar
innrita sig, enda er kennslan
í nokkrum hinna almennu
greina (m.a. í teiknun) þegar
hafin.
Skrifstofa skólans er í Skip-
holti 1 og verður framvegis
aðeins opin kl. 11-12 árdegþs
sími 82821.
Átjánda iðnþingið
Fundir 18. Iðnþings Islend-
inga héldu áfram ígær og hóf-
ust kl. 10 f.h.
Eggert Jónsson, framkvæmda
stjóri flutti skýrslu stjórnar-
innar og las reikninga sam-
bandsins. Var skýrsla og reikn-
ingar samþ.
Fyrir voru tekin nefndarálit
fræðslumálanefndar og laga-
nefndar. Eftir umræður um
nefndarálitinð var málunum
Fuglar þessir eru víðs vegar
að úr heiminum og eru þetta
valin sýnishorn, sem ætlað er
að veita yfirlit um núlifandi
fuglaættir. Þetta er í senn bæði
verðmæt og kærkomin gjöf og
munu fuglar þessir í framtíð-
inni prýða sýningarsal hinnar
fyrirhuguðu náttúrgripasafns-
byggingar, sem væntanlega
mun brátt verða hafizt handa
um að reisa. Munu þeir mynda
kjarnann í sýningardeild er-
lendra fugla í hinu fyrirhugaða
safni.
Forstöðumenn þjóðsafnsins í
Washington hafa sýnt Nátt-
úrugripasafninu mikla velvild
með þessari gjöf, en þeir eru
Jason R. Swallen, forstöðumað-
ur safnsins, Herbert Fried-
mann, forstöðumaður fugla-
deildar þess, og Alexander
Wetmore, fyrrverandi fram-
kvæmdastjóri Smithsonian In-
stitution. Munu tveir hinir síð-
astnefndu hafa v'erið aðal-
L.R. sýndi leik þennan vor-
ið 1955, en vegna þess hve
liðið var á leikárið, urðu sýn-
ingar hans færri en efni stóðu
til. Nú vill L.H. því gefa börn-
um í Reykjavík kost á að sjá
þennan bráðskemmtilega leik,
sem er saminn við þeirra hæfi.
Geta má þess, að höfundur
leiksins, Willy Kriiger, samdi
einnig ævintýraleikinn Hans
og Grétu, sem L.H. sýndi fyr-
ir nokkrum árum við geysi-
lega aðsókn og ánægju barn-
anna.
Töfrabrunnurinn er einnig
gerður eftir sögu úr Grimms-
ævintýrum, Huldu gömlu, en
hún ber sem kunnugt er á-
byrgð á allri snjókomu hér á
jörðunni. Leikurinn, sem ber
ósvikinn ævintýrasvip, gerist
bæði hér á jörðu og í lieim-
kynnum Huldu gömlu, en þar
er allt fjarska skrýtið, svo
sem vænta má.
Ævar Kvaran fer hér með
leikstjórn. Lothar Grund mál-
aði leiktjöldin, Carl Billich
annast tónlistina og Sigríður
Valgeirs samdi dansa.
Leikendur eru Hulda Run-
ólfsdóttir, Margrét Guðmunds-
dót’tir, Sólveig Jóhannsdóttir,
Selma Samúelsdóttir, Jóhannes
" ÚTBREIÐIÐ r*"
* ÞJÓDVILJANN
vísað til annarar umræðu.
Iðnaðarmálaráðherra bauð
þingfulltrúum til síðdegis-
drykkju kl. 3.30.
Fundir hefjast að nýju í dag
kl. 10 f.h.
hvatamennirnir að þessari gjöf,
en þeim var báðum kunnugt
um, að fyrir dyrum stæði, að
reisa hér veglegt náttúru-
gripasafn. Dráttur á bygging-
arframkvæmdum mun hins
vegar leiða til þess, að það
mun verða miklum erfiðleikum
bundið að koma þessari gjöf
fyrir í viðunandi geymslu
þangað til hin fyrirhugaða
safnbygging verður tekin til
notkunar. *
í sambandi við gjöf þessa
má til gamans geta þess, að
eftir að Náttúrugripasafnið
var stofnað árið 1889 varð
Smithsonian Institution í
Washington fyrst allra er-
lendra stofnana til þess að
senda safninu heillaóskir og
ennfremur fyrst til þess að
senda því söfn erlendra nátt-
úrugripa sem gjöf. Velvild
þessarar stofnunar í garð
Náttúrugripasafnsins er því
ekki ný af nálinni.
Guðmundsson, Sigurður Krist-
ins, Valdimar Lárusson, Sverr-
ir Guðmundsson, Friðleifur
Guðmundsson og öll börnin I
salnum!
Aðgöngumiðasala er hafin i
Austurbæjarbíói.
Kvöldvaka
Stádentafélagsins
Stúdentafélag Reykjavíkur
lieldur á föstudaginn kemur
eina af sínum vinsælu kvöld-
vöikum.
Er eins og ávallt til dag-
skrárinnar vandað.
Dr. Hallgrímur Helgason
flytur stuttan ferðaþátt frá
Evrópu, sem hann nefnir:
Saumaskínan og hugarklæði
hlutleysisins.
Árni Tryggvason, leikari
syngur 3 nýja gamanbragi eft-
ir Ragnar Jóhannesson, skóla-
stjóra.
Bjarni Guðmundsson, blaða-
fulltrúi stjórnar spurninga-
þætti, sem verður með nýju
sniði. — Samkomugestum er
ætlað að leggja spurningar
fyrir 4 snjalla og valinkunna
menn, sem hafa tekið að sér
að verða fyrir svörum, og er
ekki að efa að þeir fá marga
kynlega spurninguna að
spreyta sig á.
Að lokum verður stiginn
dans.
Kvöldvökur félagsins hafa
verið mjög vel sóttar og ætíð
hafa færri komizt að, en óskað
hafa, og er mönnum því ráð-
lagt að tryggja sér miða i
tíma.
Ný|ar deiMir vid lls&iidiða
og niyatdlistarskólann
Leikfélag Hafnarfjarðar sýnir
Töfrabrunnurinn eftir W. Kriiger
i Austurbæjarbíói á laugardaginn
Leikfélag Hafnarfjarðar sýnir ævintýraleikinn „Töfra-
brunnurinn“ eftir Willy Kruger í Austurbæjarbíó n.k.
laugardag og sunnudag.