Þjóðviljinn - 20.12.1956, Blaðsíða 12
Ráðgert að skipta Kýpur
mil Grikkja og Tyrkja
Nýjar tillögur Breta lýstar ólýðræðislegar
Brezka stjórnin birti í gær tillögur sínar um takmark-
aöa sjálfstjórn Kýpurbúum til handa.
PJÓDVUJINN
FinimtudagTjr 20. desember 1956 — 21. árg. — 290. tölublaö
Hlutlaust belti, brottför
herja tillaga GaitskeUs
í umræðum um Ungverjaland 1 brezka þinginu í gær
lagði Gaitskell, foringi Verkamannaflokksins, til aö reynt
yröi aö koma í kring brottför erlendra herja úr löndum
í Evrópu.
Lennox-Boyd nýlendumálaráð-
herra flutti brezka þinginu til-
Iögurnar. Meginefni þeirra er,
að eí Kýpurbúar láti af mót-
spyrnu gegn brezku nýlendu-
stjórninni skuli sett stjórnar-
skrá, sem heimili þeim að kjósa
löggjafarsamkomu. Ráðuneyti,
sem beri ábyrgð gagnvart lög-
gjafarsamkomunni, fái vald til
að fara með önnur mál en ut-
anríkismál, landvarnir og lög-
reglumál. Þessir þrír málaflokk-
ar verði eftir sem áður í hönd-
um brezka landstjórans, hann á
að ákveða, hvað teljast skuli
landvarnamál. Af 30 kjömum
Uppþot í Suður-Afríku
Framh. af 1. síðu
hafnar væru vitnaleiðslur í mál-
um 156 leiðtoga réttindabaráttu
Afríkumanna, sem ákærðir hafa
verið fyrir kommúnisma og
landráð. Að áeggjan forystu-
manna sinna var fólkið rólegt í
fyrstu, en þegar leggja átti af
stað með fangana í fangelsið
aftur þustu menn fyrir lögreglu-
bílana og urðu á þeim nokkrar
skemmdir.
Hætta á verðbélgu
í Ungverjalandi
Blöðin gagnrýna
handtökur
Framkvæmdastjóri Alþýðu-
sambands Ungverjalands sagði í
útvarpsræðu í gær, að ríkis-
stjórnin yrði að gera ráðstafan-
ir til að hefta verðbólgu og
hindra að kjör almennings
versnuðu. Til þess þyrfti meðal
annars að skera niður ríkisút-
gjöld, fækka í hernum og flytja
vinnuafl úr þungaiðnaðinum að
framleiðslu neyzluvarnings.
Blöð í Búdapest gagnrýndu í
gær handtökur þær, sem fram
hafa farið í landinu undanfarna
daga. Segir máigagn Alþýðu-
sambandsins, að sumir yfirmenn
lögregiunnar misbeiti valdi sínu.
„Hætt áður en
góiu hóíi gegndr
Franski utanríkisráð-
herrann harmar að Eden
skyldi gugna
Pineau, utanríkisráðherra
Frakklands gerði í gær þinginu
grein fyrir, hvers vegna herferð
Frakka og Breta gegn Egyptum
,,var hætt áður en góðu hófi
gegndi“, eins og hann komst að
orði. Kvað hann brezku s’tjórn-
ina hafa ákveðið að leggja niður
vopn sökum andstöðu á þingi og
meðal brezku þjóðarinnar,
þvmgana Bandaríkjanna, af-
stöðu SÞ og hótana sovétstjóm-
arinnar. Franska stjórnin hefði
viljað halda hemaðaraðgerðum
áfram, en henni hefði ekki verið
annað fært en fylgja fordæmi
Breta.
fulltrúum löggjafarsamkomunn-
ar kjósi tyrkneski þjóðernis-
minnihlutinn sex en landstjórinn
skipi aðra sex í viðbót við
kjörnu fulltrúana.
Lennox-Boyd . sagði að lög-
gjafarsamkomunni yrði ekki
leyft að ræða breytingar á þjóð-
réttarstöðu Kýpur. Þær breyt-
ingar kunni þó að verða á al-
þjóðamálum og hernaðaraðstöðu,
að Bretar sjái sér fært að leyfa
Kýpurbúum að ráða framtíð
sinni sjálfir. Ef til þess komi
muni vænlegast að skipta Kýp-
ur milli Tyrkja og Grikkja,
þannig að hvorir fái sinn enda
eyjarinnar. Af háifri milljón
Kýpurbúa er fimmtungur Tyrk-
ir.
Harding marskálkur, land-
stjóri á Kýpur, sagði í gær að
ekki kæmi til mála að leyfa
Makariosi erkibiskupi, leiðtoga
Grikkja á Kýpur, að snúa aft-
ur úr útlegðinni á Seychelles-
eyjum í Indlandshafi. Hinsvegar
myndi hann leyfa fulltrúum
Grikkja að *fara á fund erki-
bi.skups og ræða stjómarskrár-
uppkastið við hann.
Fréttamenn benda á, að uppkast
Breta sé lítt frábrugðið tillögum,
sem Makarios hafði hafnað áð-
ur en Bretar handtóku hann
og fluttu í útiegð. Gríska stjórn-
in lýsti yfir í gær, að tilboð
Breta væri óviðunandi, bæði ó-
lýðræðislegt og ófrjálslegt. Tals-
maður Grikkja á Kýpur komst
svo að orði, að skipting Kýpur
Harding landstjóri
væri versta lausn sem hægt
væri að hugsa sér á deilunum
um framtíð eyjarinnar.
Ógiiarstjóm
Gríski fulltrúinn hjá SÞ lagði
í gær fram greinargerð, þar
sem lýst er yfir að stjórn Breta
á Kýpur sé hrottafengi.n ógnar-
stjórn. Nýlendustjórnin hafi
fótumtroðið öll mannréttindi og
þverbrotið alþjóðalög í skiptum
sínum við eyjarskeggja.
Greinargerðinni fylgir mikið
skjalasafn, þar sem ákæran á
hendur Bretum er studd nýleg-
um dæmum.
Heilbrigðisstjómin íslenzka
hefur fengið upplýsingar um, að
á hinum Norðurlöndunum hefur
ungverska flóttafólkið verið sett
í einangrun í vikutíma og mun
svo verða gert hér. Hins vegar
Gaitskell skoraði á brezku
stjórnina, að beita sér íyrir því
að samningar verði hafnir um að
riki á stóru svæði í Mið-Evrópu
verði hlutlaus, standi utan allra
hernaðarbandalaga en öryggi
þeirra verði tryggt með allsherj-
ar öryggisbandalagi Evrópuríkja.
Sovézkar hersveitir og hersveit-
ir frá Vesturveldunum, sem nú
dvelja • í þessum rikjum, verði
jafnframt á brott.
Sagði Gaitskell, að ekki væri
nóg' að samþykkja ályktanir,
þar sem krafizt væri að sovézk-
ur her yrði á brott úr Ung-
hafa borizt fregnir frá heil-
brigðisyfirvöldunum í Austur-
ríki um, að ekki sé sérstök á-
stæða til að óttast næma sjúk-
dóma.
Flóttafólkið mun dveljast að
Hlégarði, Mosfellssveit, á meðan
einangrunin stendur yfir.
Læknir kærð-
ftftr fyrir norð
Ákæruvaldið í Bretlandi bar í
gær John Bodkíns Adams, lækni
í Eastbourne, þeim sökum að
hann hefði árið 1950 myrt átt-
ræða ekkju að nafni Edith Allis.
Áður hafði læknirinn verið á-
kærður fyrir 14 brot á lögum
um falsanir, auðgunarafbrot og
líkbrennslu. Það hefur gengið
staflaust i Bretlandi síðan í
sumar, að Adams hafi myrt
fjölda sjúklinga sinna, til þess
að komast yfir eigur þeirra sem
höfðu arfleitt hann.
Á þingfuhdi í gærkvöldi
lýst Ólafur Thors, formaður
Sjálfstæðisflokksins, því yf-
ir að hann og Uokkur hans
mundi leggjast gegn frum-
varpi ríkisstjómarinnar um
efnahagsmálin. Ólafiir rök-
studdi þessa afstöðu á þá
lund að í frumvarpinu væri
ekkert annað en gömlu í-
haldsúrræðin: skattar og á-
lögur á almenning! Ýmis-
legt gott væri að vísu um
frumvarpið, svo sem aðstoð-
in við útveginn, en sem sagt
höfuðgallinn væri þessi, að
það líktist um of hans eigin
stefnu.
verjalandi, eitthvað raunhæft
yrði að gera til að koma slíkri
brottför í kring.
Brezka blaðið Tiines segir í
ritstjórnargrein í gær, að Vest-
urveldunum beri að taka upp
viðræður við sovétstjórnina, til
að kanna, hvort hún sé fáanleg
til að kalla heim hersveitir sínar
úr öðrum ríkjum Austur-Ev-
rópu. Sovétstjórnin hefur lýst
yfir, að hún sé fús til að kalla
lið sitt heim ef samtímis ljúki
setu erlendra herja í ríkjum
Vestur-Evrópu.
Lloyd, utanríkisráðherra Bret-
lands, skýrði þinginu frá því í
gær að stjórnir Bretlands og
Bandaríkjanna skiptust nú á
skoðunum um nokkrar nýjar
hugmyndir Bandaríkjastjómar í
afvopnunarmálum, en hann
kvaðst ekkert geta látið uppi
um þær að svo stöddu.
Kvikmynd SVFl
á heimsmarkað
í dag kemur hingað til lands
á vegum Slysavarnafélags ís-
lands fulltrúi frá þýzka slysa-
varnafélaginu, Berber-Credner,
en hann hefur séð um þýzka
útgáfu á kvikmyndinni „Björg-
unarafrekinu við Látrabjarg“.
Mynd þessi hefur hlotið mjög
góðá dóma í Vestur-Þýzkalandi,
m.a. hjá kvikmyndadómnefnd
þýzka sambandslýðveldisins
sem skipaði henni í flokk beztu
heimildarkvikmynda (dokument
alfilm). Mynd þessa tók Óskar
Gíslason sem kunnugt er.
Vegna þess hversu myndin
þykir góð, hefur þýzkt kvik-
myndafirma boðizt til að gefa
hana út á breiðfilmu (35 mm)
fyrir heimsmarkað og kemur
Berber-Credner hingað vegna
samninga við Slysavarnafélag-
ið um það efni. Kvikmyndin
verður sýnd í Tjarnarbíói kl.
14 á morgun fyrir boðsgesti.
Önnur rök Ólafs voru þau
að frunivarpið væri mjög
torskilið og auk þess hefði
þingmönnum íhaldsins verið
sýnd dæmalaus óvirðing með
þvi að ræða fyrst við „ltin
og önnur samtök“ áður en
þeir hefðu haft tök á að
kynna sér hvað fyrir dyr-
um stæði.
Þingmenn og pallagestir
höfðu góða skemmtan af
ræðu Ólafs og röksemdum
hans og létu hana greinilega
í ljós, en hann spertist því
meir og endaði ræðu sina
með áskorun á ríkisstjóm-
ina að segja af sér án tafar!
Tillaga vinstrí manna í bæjarstjjórn:
:
| Otsvör verði lækkuð á lág- og miðl-
| ungstekjum með hækkun átsvara á
háum tájum og eignum
í f járhagsáætlunarfrumvarpi íhaldsins sem rætt verð-
ur og afgreitt í bæjarstjórn í dag er gert ráð fyrir að
útsvarsupphæðin hækki um a.m.k. 30 millj. frá yfir-
: standafidi ári. Eru útsvörin áætluð 178,8 millj. kr.
Allir bæjarfulltrúar vinstri flokkanna, Alfreð Gíslason,
■ Bárður Daníelsson, Guðmundur Vigfússon, Ingi R.
Helgason, Óskar Hallgrímsson, Petrína Jakobsson og
| Þórður Björnsson flytja saman ályktunartillögu í sam-
j bandi við útsvarsstigann og er tillagan svohljóðandi:
„Bæ.jarstjórg beinir þeirri áskorun til niðurjöfnunar-
• nefndar, að við samningu útsvarsstiga fyrir árið 1957,
: taki nefndin tillit til eftirfarandi atriða:
1. Að tekjur allt að 25 þús. kr. verði útsvarsfrjálsar.
2 Að hjón með eitt barn eða fleiri og 45 þús. kr.
hreinar tekjur fái útsvarslækkun er nemi y3 hluta
útsvarsins og einhleypingar með 35 þús. kr.
hreinar tekjur fái sama frádrátt, svo og barn-
laus lijón með 40 þús. kr. hreinar tekjur.
3. Að fasteignamat lagt til grundvallar eignaútsvari
\erði a.m.k. fimmfaldað. Þó taki nefndin tillit til
þess, ef gjaldþegn Hfir á eignum sínum að miklu
eða öllu leyti.
4. Að tekið sé tillit til húsaleigugreiðsln gjaldanda
\4ð ákvörðun xitsvarsins
Að öðru leyti verði litsvarsstiginn saminn með það
: fyrir augum, að útsvör geti lækkað á lágum og iniðl-
j ungstekjuin en stærri hlutí en áður tekinn af háum
j tekjum og gróða fyrirtækja og verzlana.“
Flugvél Fí sœkir ungverskt
flóttafólk til Vínarborgor
Ekkert munaðarlaust barn í hópnum
Árdegis i dag fer flugvél frá Flugfélagi tslands á vegum
Bauða kross íslands áleiðis tíl Vínar tíl að sækja 58 ungverska
flóttamenn. Ault 9 hjóna með 9 börn er hér um einhleypt fólk
að ræða. Munaðarlaus böru eru ekki í hópnmn,
íhaldið ntóii ráðstöfunum ríkisstjórnarinnar
vegna þess að þær séu íhaldsúrræði!