Þjóðviljinn - 17.05.1957, Page 1

INNI I BLAÐINU
VILIINN
Föstudagur 17. maí 1957 — 22. árgangur — 110. tölublað
Menningars.ióður * og Félagrs-
heimilasjóður verða efldir
að niiklum mun 3. síÆa
Stórverk um Laxuess
7. síða
Heimilt að kaupa tólf fiski*
skip 150-250 tn. í stað sex
Ríkisstiórnin fer fram á þessa aukningu og
tilsvarandi heimild til hœkkunar á lóni
Að tilhlutun ríkisstjórnarinnar ílytur sjávarút-
vegsneínd neðri deildar Alþingis írumvarp um að
hækka heimildina um kaup á íiskiskipum, 150—
250 tonna, úr sex í tólf, og hækka jafnframt láns-
heimild vegna skipakaupanna úr 15 milljónum kr.
í 38 milljónir.
í greinargerð, er fylgir frum-
varpinu frá ríkisstjórninni seg-
ir:
„I lögum, sem sett voru i lok
sl. árs, um heimild fyrir ríkis-
atjófjiina til akipakaupa o.fl.
(5. gr.), er ríkisstjórninni veitt
heimild -til að gera fy'rir hönd
ríkissjóðs samning um kaup og
smíði allt að sex fiskiskipa —
150—250 tonna — og að taka til
þess lán fyrir hönd ríkissjóðs
allt að 15 millj. kr.
Nú hefur atvinnutækjanefnd í
i 38 milljónir. Er þ'á miðað við
að hvert skip kosti ea. 3% millj.
kr.
I samræmi við þessa tillögu at-
vinnutækjanefndar er hér lagt
til, að gerðar verði breytingar á
5. gr. laganna á þann hátt, sem
tekið er fram í 1. gr. fi-v.
Atvinnutækjanefnd hefur fyr-
ir nokkru gert tiltögur um ráð-
stöfun þeirra sex skipa, sem
heimilt er að kaupa samkvæmt
lögunum, enda er þegar samið
um smíði þeirra erlendis, svo sem
kunnugt er“.
Pukurmenn borgðrsfjéra
eru ekkl samninganefnd
Ríkið og Reykjavíkurbær hafa keypt boj: til að leita
méö að gufu djúpt í jörðu. Bæjarstjórn Reykjavíkur
hefur rennt hýru auga til Krýsuvíkur í sambandi viö
b«n. dags. i8. mai/. si„ lagt tl1,iausn hitaveitumála höfuðborgarinnar.Borgarstjóri hefur
(lika farið a fjörumar við bæjarstjórn Hafnarfjaröar að fá
Hörð ádeila Verkamaiina-
flokksins á Macmillan
Stjórn hans stóðst þó áhlaupið, íhalds-
þingmennirnir íylktu sér um hana
Brezk þingið felldi í gær meö 308 atkvæðum gegn 259
tillögu Verkamannaflokksins um vantraust á stjórnina,
fyrir afskipti hennar af Súezmálinu, en áður höföu tals-
menn flokksins gert haröa og markvissa atlögu aö stjórn-
inni.
við rikisstjórnina, að heimilað
verði ,að semja um kaup og , ,
smíði á alit að 12 skipum - þ.e. i afnotarett af jarðhita i Krysuvik.
sex til viðbótar við það. sem | Bæjarstjórn Hafnarf jarðar
heimilað er í lögum — og láns- hefur kosið nefnd til að ann-
heimildin jafnframt hækkuð upp ast viðræður af sinni hálfu um
------------------------------- þetta mál, en Gunnar Thorodd-
sen hefur farið með þetta mál í
Samningar mur-
ara framlengdir
lítt breyttir
j
Samkomulag varð í gær milli
Múrarafél. Reykjavíkur og múr-
arameistara um að framlengja
kjarasamninga litt breytta um
6 mánuði, eða til 1. desember.
Engar hreytingar vom gerð-
ar á. kauptaxta, hins vegar féll-
ust múrarameistarar á að taka
jþátt í kostnaði við eftírlit með
þvi að taxtinn sé háldinn.
i
Strydom
bæjarstjórn Reykjavikur eins
og leyndarmál sitt.
Óskar Hallgrímsson ræddi
mál þetta á bæjarstjórnarfundi
í gær og kvað Hafnfirðinga
finnast þetta einkennileg vinnu-
brögð, og myndu þeir ekki telja
málið komið á viðræðugiund-
völl meðan bæjarstjórn Reykja-
víkur hefði ékki falið neinum
að annast viðræður þessar,
enda væru það óhæf vinnu-
Framhald á 12. síðu.
Kenneth Younger, se'm var
aðstoðarutanríkisráðherra i síð-
ustu stjóm Verkamannaflokks-
ins, talaði fyrstur í gær af
hálfu stjórnarandstæðinga.
Hann sagði að stefna stjórn-
arinnar í Súezmálinu hefði ver-
ið og væri dæmd til að mis-
heppnazt. Nú væri hins vegar
hætta á því að Bandaríkin
tækju upp sömu stefnu og hún
í löndunum fyrir botni Mið-
jarðarhafs.
Álit eins „uppreisnar-
mannsins“
Einn af uppreisnarmönnunum
átta í þingflokki íhaldsmanna,
Hinchingbrook lávarður, sem
þrátt fyrir tign sína á sæti í
neðri málstofunni, sagði að í
utanríkismálum væri hægt a<5
fara tvær leiðir, hina diplomat-
ísku samningaleið og styrjald-
arleiðina. Stríðsaðgerðir stjórn-
arinnar hefðu orðið hinaff
mestu hrakfarir, og ekki hefði
henni gengið betur á hinum
diplómatíska vettvangi.
Hann skoraði á stjórnina að
ná samkomulagi við Prakka,
Þjóðverja og Skandínava unœ
samstarf til að viðhalda hefð-
bundinni aðstöðu þessara þjóða
i lÖndunum fyrir botni Miðjarð-
arhafs, en bægja frá áhrifum
Fi'amhald á 5. síðu
Mikill mannfjöldi safnaðist
saman fyrir framan brezka
sendiráðið í Tokíó. Var sendi-
t»eldökkii* menn í Suður-
Afriku skera upp herör
Fasismi og kynþáttaoísóknir stjórnar
Strydoms eru nú að ná hámarki
Samtök þeldökkra manna í Suður-Afríku hafa skorið |
upp herör gegn stjórn Strydoms cp kynþáttahatursstefnu
hennar. Þykir víst að átök muni harðna mjög 1 landinu í
nánustu framtíð.
Þing Suður-Afríku hefur nú viðstaddir giiðsþjónustur á-
afgreitt sem lög frumvarp j samt hvítum mönnum, börnum
stjórnariunar sem miðar að því þeirra er baiinað að sækja sömu
að aðskiljá kynþættina í land- í skóla og börn hvitra manna, og
inu algerlega og fara lögin nú nær það bann t.il allra skóla.
fyrir fulltrúa Bretadrottningar Einnig eru bannaðir allir fundir
til undirskriftar.
Samkvæmt þeim er þeldökk-
uin mönnum nú bannað að vera
og mannamót fólks af mis-
muna.ndi kynþáttum.
Framhald á 5. síðu
Börnlxi fresta því
ekkl að fæðast
meðan borgarlæknir, landlæknir og
thaldið rökræða stækkun íæðingardeildarinnar
Á s.l. hausti geröi Ingi R. Helgason aö umrœðu-
efni á bœjarstjórnarfundi prengslin á Fæðingar-
deildinni, en Reykvíkjavíkurbœr greiöir sinn lilut
af rekstri hennar og œtti því aö láta sig varða
máliö.
Borgarstjóri svaraði þá því aö borgarlœknir
myndi láta kippa þessu í lag, eöa a.m.k. gera til-
lögur um lausn þess.
Á bœjarstjórnarf undinum í gœr upplýsti Ingi að
þrengslin hef&u stöðugt farið vaxandi og svo vceri
nú komiö að um 4. hver kona sem fœðir í Fæð-
ingardeildinni, fœöir barn sitt annaö hvort á
göhgunum eöa. i ba&herbergi. í sjúkrahúsum þeim
eö'a stækkunum, sem nú eru á döfinni, er ekki
gert rá.ö fyrir rúmum fyrir sængurkonur. Þetta
getur því ekki gengið svo lengur.
Borgarstjóri kvaö máliö nera í athugun og viö-
rœðum milli borgarlœknis, landlœknis og fl.
Þessir ágœtu lœknar geta vafalaust niargt spak-
legt spjallað um þessi mál, en gallinn er aðeins
sá að þörnin fresta því ekki að fœöast meðan þeir
rabba.
Mótmælafundir í Japati
gegn vetnissprengingmn
Stöðugt bætast við nýjar raddir sem
krefjast banns við kjarnorkusprengingum
Mótmælafundir voru haldnir víða í Japan í gær vegna
vetnissprengingar Breta yfir Jólaey í fyrradag og sendi-
'nerra Japans í Tokíó afhenti brezku stjórninni mótmæla-
orösendingu frá stjórn sinni.
herranum afhent fundarsam-
þykkt þar sem látin var í ljós
óánægja með að Bretar skyldu
virða að vettugi eindregin til-
mæli þings, þjóðar og stjor’nár
Japans um að hætt yrði ' við
sprenginguna.
.Tafnmikil geislaverkun
og' áðnr?
Frá. Japan barst í gær fregn
um að mælingar hefðu sýnt að
geisíaverkuín hefði sizt orðið
minni eftir vetnissprengingu
Breta en eftir samskonar spreng-
ingar Bandaríkjamanna yfir
Kyrrahafi.
’
Mótinæli víða
Með hverjum degi bætast við
j nýjar raddir sem krefjast þess
j að nú verði samið um bann.
við framleiðslu og notkun kjarn-
orkuvopna og' tilraunij- með
þau. í gær bárust t.d. þessar
fréttir:
A Kunnir pólskir kjameðiis-
fræðingar hafa varað við áfram-
haldandi sprengingum sem þeir
telja víst að stofnj heilsu manna
í hættu.
* Hin konunglega belgíska
læknavísindaakademía hefuj'
gefið út ávarp þar sem tílraun-
ir með kjarnorkuvopn eru fof«
dærndar.
★ Mikjll fjöldi japanskra.
Framhald á 12. eíðu. j