Þjóðviljinn - 17.05.1957, Síða 5

Föstudagur 17. maí 1957 — ÞJÓÐVILJINN — (5'
Hafncx kjarnorkuhervæðingu,
krefjasl samningaviðræðna
Brezkir og þýzkir sósíaldemókrafar eru
andvigir valdsfefnu A-bandalagsins
Tveir stærstu flokkar sósíaldemókrata í Evrópu hafa
snúizt gegn meginatriðunum í núverandi stefnu A-
bandalagsins, og þar með komizt í andstöðu við þá
bræöraflokka sína, sem eru undir meiri og minni banda-
rískum áhrifum.
Þessir flokkar eru Verka-ins og þýzkra sósíaldemókrata
mannaflokkurkm brezki og Sós-
íaiistaflokkur Þýzkalands.
fítefna þeirra i alþjóðamál-
wn er þeim mun eftirtekt-
arverðári, sem likur þykja
vaxandi á að þeir taki við
stjómartaumum í löndum
sínum að afstöðnum næstu
þángkösiiingum.
Þýzkir sósíaldemókratar hafa
lengi haft sérstöðu í hópi sósí-
aldemókratafl. Evrópu. Þeir
hafa haldið því fram að valda-
stefna hinna bandarisku yfir-
boðara A-bandalagsins, tilraun-
in til að knýja fram vilja Vest-
urveldanna í Þýzkalandsmálun-
um með hervæðingarkapphlaupi,
geti ekki leitt til annars en
ófamaðar. 1 þess stað vilja
þýzku sósialdemókratamir
ganga til samninga við Sovét-
ríkin um sameiningu Þýzka-
lands á grundvelli hlutleysis
og myndunar allsherjar örygg-
iskerfis í Evrópu.
Tillögur Gaitskells
Upp á síðkastið hefur þess
séð sívaxandi merki, að Verka-
mannaflokkurinn hefur verið
að færast nær stefnu þýzku
sósíaldemókratanna. Nú er svo
komið að heita má að um sam-
stöðu flokkanna sé að ræða.
Kom það skýrast í ljós í vetur
þegar Gaitskell, foringi Verka-
mannaflokksins, -flutti erindi
um friðsamlega sambúð við há-
skólann í V-Berlín. Gerði hann
þá að sínum tillögur þýzkra
sósíaldemókrata um myndun
hlutlauss beltis þvert yfir Evr-
ópu, sem Þýzkaland yrði hluti
af. Jafnframt lagði hann til
að V-Þýzkaland gengi úr A-
bandalaginu, ef það mætti
verða til þess að greiða fyrir
sameiningu Þýzkalands: Hér
var um að ræða algera stefnu-
breytingu af hálfu Gaitskells
og sigur þsin'a sjónarmiða, sem
Aneurin Bevan hefur lengi bar-
izt fyrir innan Verkamanna-
flokksins. Bevan er nú tals
maður þingflokks Verkamanna-
flokksins í utanríkismálum og
á þar með víst utanríkisráð-
herraembættið, hvenær sem það
kemur í flokksins hlut að
mynda stjórn.
Kjamorku skey tin
Samstaða Verkamannaflokks-
Suður-Afríka
Framhald af 1. síðu.
Samtök þeldökkra manna
hafa nú ákveðið að svara þess-
ari lagasetningu með því að
skora á alla þeldökka menn í
landinu, sem eru yfirgnæfandi
meirihluti íbúa þess, eða um 10
milljónir móti 2.5 milljónum, að
hætta öllum viðskiptum við
kaupsýslumenn og önnur fyrir-
tæki sem vitað er að styðja
flokk Strydoms, Þjóðernissinna-
flokkinn.
gegn forustu A-bandalagsins og
bandarísksinnuðum foringjum
hinna smærri sósíaldemókrata-
foringja í Vestur-Evrópu, kom
glöggt í Ijós á fundi ráðs V-
Evi'ópubandalagsins í Strass-
bourg í síðustu viku. Þar réð-
ust talsmenn þessara flokka
vægðarlaust á þá stefnu, að
búa heri A-bandalagsins í Mið-
Evrópu fjarstýrðum kjarnorku-
skeytum og veittu hinum
belgíska flokksbróður sínum
Spaak harðar ávitur fyrir hem-
aðarsinnaðan málflutning.
Spaak er nýtekinn við starfi
framkvæmdastjóra A-banda-
lagsins fyrir fundinn í Strass-
bourg. Þar sem lagt er til, að
öll A-bandalagsríki fái til um-
ráða kjamorkusprengjur og
eldflaugar, sem geta borið
kjarnorkuvopn. Nefndin komst
svo að orði, að í Vestur-Evr- anum er pólitísk en ekki hern-
íeifð yðar. Því mannskasðari
sem vopnin era, þeim mun
meiri ástæða er til að hafna
þeim. Mitt álit er, að það væri
framíör að hverfa aftur til
hernaðar nieð boga og örvum.“
Fólkið einslúsvert
failbyssufóður
Þýzki sósíaldemókrataþing-
maðurimi Fritz Erler veitti
Spaak einnig þungar ákúrur og
mótmælti kjarnorkuhervæðingu
A-bandalagsherja á meginlandi
Vestur-Evrópu. Hann komst
svo að orði:
„Kjarnorkuvopn í EvTÓpu
myndu draga þrumufleyginn að
þeim stað, þar sem þau væru
uiður komin. Það er fásiniia að
halda því fram að eitthvað sé
rangt, vegna þess eins að sov-
étstjórnin segir það.
I æfingum og hemaðaráætl-
unum yfirherstjórnar A-banda-
lagsins er ekkert tillit tekið til
óbreyttra borgara. En hvaða
gagn er að því að Iand sé
varið, ef Iandsfólkinu er út-
rýnxt? Eina leiðin út úr vand-
ópu mætti ekki vera neitt ann-
ars flokks herveldi, öll yrðu
þau að ráða yfir gereyðingar-
vopnum.
Spaak rökstuddi þetta álit í
ræðu, þar sem hann sló því
föstu að ekki kæmi til mála að
aflétta kalda stríðinu, þvert á.
móti gæfu atburðirnir í Ung-
verjalandi Vesturveldunum á-
kjósanlegt tækifæri til að herða
það og jafnframt tilefni til að
kjarnorkuvígbúa alla heri sína.
Spaak kvaðst ekki skilja þá,
sem stæði meir stuggur af
kjarnorkuvopnum en öðrum
vopnum, sitt sjónarmið væri,
að stríð væri jafn ranglátt
hvort sem það kostaði eina sak-
lausa mannveru lífið eða tugi
milljóna.
Ilvar er árásarixættan?
Brezki Verkamannaflokks-
þingmaðurinn Charles Hale
kvað Spaak gera sig sekan um
að beita falsrökum, og sagði:
„Inl Iengur sem ég falusía
á monsjör Spaak, því meira <’ -
sammáia verð ég honum. Obl -
ur er sagt, að nú verðunx vi.)
að leggja kapp á að hervæx
ast vegna framtíðarhorfanni .
og á hinn bóginn segbr r.eðii
maðurinn okkur, að eins cr
stendur séum við nær mátt-
vana.
En úr því að ekM er ráð'zí
á okkur meðan við erum veilnr
fyrir, hvers vegna ætti þá á-
rásin að korna síðar, eftir rð
við eram orðnir öflugir? Þnð
er nú búið að telja okkur trú
um það árum saman, að árás
sé yfirvofandii.
Monsjör Spaak segir, að ef
\ið afsölum okkur kjarnorku-
vopnunuin, afsölum við okkur
um leið menningai-IegTÍ og sið-
ferðilegri arfleiíð okkar. Mitt
álit er, að þegar þér talið unx
að beita þessum vopnunx og að
drepa nxenn í milljónatali, þá
séuð þér að a.fsala yftur menn
ingarlegri og siðferðilegri arf-
aðarleg: sú að taka samninga-
viðræður xmx afvopmm alvar-
lega. Nú er sá tíxixi konxinn að
ónxögulegt er að segja lengur
nxeð neinum rétti: Viljirðu í'riö
þá búðu þig undir stríð.“
Missir
Japans —
ávinningur
Hollywood
Japansklr kvikmynda-
framlelðendur eru ó-
hugKaudl um þessar
mundir og eklti að á-
stæðulausu. Þeir hafa
tapuð einni fegurstu
og frenxstu ieikkonu
sinni til Hollywood.
Tapið er J*eim mun
tilíinnaiilegra sem
góðar ieilckonur eru
marg-falt fátáðari í
Japan en göðir leik-
arar, en það stafar
af tregðu japanskra
kvenna að leggja
stund á leiklist.. Stúlk-
an heitir Maehiko
Kyo og hér er hiín
í japönskum búningi.
Hver viU svo lá Jap-
omuu að þeir gráta
missi sinn?
Súezmálið
Framhald af 1. síðu.
risaveldanna tveggja, Banda-
ríkjanna og Sovétríkjanna.
Aneui'in Bevan talaði síðast-
ur af hálfu stjómarandstæð-
inga. Hann visaði á bug þeirri
staðhæfingu stjórnarinnar að
hún hefði ráðizt á Egyptaland
í því skyni að koma í veg fyrir
þriðju - heimsstyrjöldina. Þegar
hafðar væru í huga aðvaranir
sem stjórninni hárust frá Sov-
étríkjunum væri ekki hægt að
kalla stríðsyfii’lýsingu heixnar á
hendur Egyptum annað en
„glæpsamlegt brjálæði“.
Storlækkun
Sáeziðgjalda
Tryggingafélög í London
tilkynntu í gær að þau
hefðu lækkað aukaálag á
iðgjöld skipa sem fara um
Súezskurð um helming.
niður í 1 shiliing og 3
pence á hver 100 sterlings-
pund, en álagið komst allt
upp í 10 shillinga þegar
Súezdeilan stóð sem hæst.
Kommáiiislar í
Williain Faulkner
Ernest Hemingway
„Siðspiílandi” rit Faulkners
og Hemingways bönnuð
150 bandarískir rithöíundar mótmæla rit-
skoðun trúarsamtaka
Leikritaskáldið Arthur Miller og 150 aðrir banda-
rískir rithöfundar og forustumenn í menningarmálum
hafa undirritað yfirlýsingu, þar sem mótmælt er rit-
skoðun, sem lcaþólsku samtökin Legion of Decency hafa
í frammi. Segir í yfirlýsingunni, að samtök þessi skei'ði
frelsi landsmanna, með þvi að viðhafa „ritskoðun á
því, hvað baixdaríska þjóðin fær að lesa“.
Legion of Decency hefur beitt áhrifum sinum meðal
stjórnmálamanna til að koma því til leiðar, að lög-
regluyfirvöldin í fjölda bandarískra borga hafa bannað
sölu á verkum ýmissa kunnustu rithöfunda heimsbók-
nxenntanna í lögsagnarumdæmum sínum á þeirri for-
sendu að bækumar séu siðspillandi.
Meðal bandarískra rithöfunda, sem orðið hafa fyrir
barðinu á yfirvöldunum og velsæmisfélaginu era Hem-
ingway, Faulkner, Caldwell, Farrell og margir fleiri.
ráðið árslitum
Friðrik Danakonungur fól :
gaér H. C. Hansen. fráfaranc i
forsætisráðherra, að athugrí
möguleika á myndun meirihlula-
stjómar. Slik stjórn yrðj að vera
samsteypustjórn, þar sem eng-
inn einn flokkur hefur hreinari
meirihlula á þingi. Ekki er tal-
ið líklegt að slík stjórnarm.vnd'*
un takist, og er enn talið senni*
legast að borgaraílokkarnii •,
Vinstri og íhaldsmenn, komi séi<
saman um stjórnarmyndun.
Dönsk blöð vekja athygli ú
þvi, að enda þótt kommúi. star
hafi misst tvo þingmenn geti
vel svo farið að þeir hafi liú
stjórnarinnar í hendi sér. S( :íal-»
demókratar og Róttækir, senj
helzt vinna með þeim, hafa ; am*
tals 84 þingmenn, en allir iúniD
borgaraflokkarnir þrír iiafeí
einnig 84 þingmenn. Sex þing'-
menn kommúnista geta því ráð-c
ið úrslitum.
Fagerliolm er fus
að sitja áfram
Fa gerholm, f oi’sætisráðh: rrfj
Finnlands, sem baðst lausnat*
fyrir ráðuneyti sitt fyrir um
þrem vikum, tilkynnti Kekl on-<
en forseta í gær, að stjórn þ.ansi
myndi sitja áfram við vold,
Hafði náðst samkomulag n ilVi
hinna andstæðu fylkinga in.iarx
sósíaldemóki’ataflokksins, eR
Fagerholm baðst lausnar vegnal
innanf lokksdeilna.