Þjóðviljinn - 17.05.1957, Page 6

fSy V— ÞJÓÐVIUINN — Föstudagur 17. mai 1957
ÞIÓÐVILIINN
Útgefandi:
Sameiningarflokkur alpýðu — Sóstalistaflokkurinn
Kveinstafii* hinna vonsviknn
Morgunblaðið skýrir frá því
í gær að íhaldsstjórnin í
Iðju hafi samþykkt vítur á
Hiiðstjórn og efnahagsmála-
nefnd Alþýðusambands Is-
lands út af því að þessir for-
ustuaðilar í heildarsamtökum
verkalýðsins töldu ekki að
þessu sinni rétt að verkalýðs-
félögin legðu út í almennar
samningsuppsagnir. Er Morg-
nnblaðið ákaflega fagnandi
yfir því að geta greint frá
þessu framtaki Iðjustjórnar-
innar og telur sýnilega að það
sé mikið áfall fyrir forustu
fceildarsamtakanna!
| -
Vítur sendimanna ihaldsins í
Iðju eru ekkert undrunar-
efni eða neitt sem Morgun-
blaðið þarf að miklast af. Öll-
nm almenningi er ljóst hvern-
ig núverandi stjórn Iðju er til
orðin. Hún er ávöxtur af ná-
iimi samvinnu íhaldsins, í-
haldskratanna og iðnrekenda
sjálfra. Baráttan fyrir kosn-
! ingu hennar var ein af ofsa-
' fullum tilraunum auðstéttar-
flokksins til að brjóta verka-
lýðshreyfinguna niður innan
frá og torvelda núverandi
: stjórnarflokkum uppbygging-
' arstarfið. Hvatir íhaldsins
' voru fullkomlega eðlilegar og
í samræmi við þá stefnu þess
að veikja verkalýðshreyfing-
: una og koma í veg fyrir sam-
starf hennar við þá vinstri
stjórn sem mynduð hefur ver-
ið í landinu. Hitt hefur ýms-
Um verið meira undrunarefni
að Alþýðuflokkurinn skyldi
reynast svo heillum horfinn
að veita höfuðandstæðingi al-
þýðusamtakanna fullan stuðn-
ing til að brjóta stéttarsam-
| tök iðnverkafólks undir á-
hrifavald sitt. Þessi stuðning-
ijr var íhaldinu látinn í té að
' ráði fámennrar en ofstækis-
fullrar íhaldsklíku í Alþýðu-
' flokknum sem raunverulega
er í andstöðu við ríkisstjórn-
ina. Heiðarlegir Alþýðuflokks-
menn hafa þunga raun af
þessu atferli og skilja hætt-
Una sem í því felst fyrir
verkalýðsféh'gin og framtíð
■ etjórnarsamstarfsins.
Samþykktin sem Morgun-
blaðið er að grobba af frá
íhaldsmönnum og ihaldskröt-
um í stjórn Iðju er auðvitað
gerð eftir pöntun frá yfirboð-
urum þeirra. Ihaldið hafði
lagt þá hernaðaráætlun að
reyna að gera ríkisstjóminni
sem örðugast fyrir með því
að spenna upp verðbólguna.
Það var líka ætlun þess að
hrekja verkalýðshreyfinguna
^rá öllum áhrifum á stjórn og
Btjómarstefnu. I þvi augna-
jjiiði að auðvelda framkvæmd
þessarar áætlunar fengu iðn-
^ekendur fyrirskipun um að
hækka kaup iðnverkafólks ó-
limbeðið. Þessi „rausn“ iðn-
rekenda átti að setja skriðuna
af stað og íhaldið dreymdi
um að hún skilaði því að nýju
upp í valdastólana. Þá átti að
múna eftir iðnrekendum og
gera skjótar ráðstafanir til að
gera kauphækkunina að engu
með hærri álagningu á iðn-
aðarvömmar. En það átti
einnig að muna eftir fleirum
og þá fyrst og fremst verka-
lýðnum og launþegunum. Það
var áætlun íhaldsins að fram-
kvæma þá stórfelldu gengis-
lækkun og fastbinda kaup-
gjaldið. Það var sú kveðja
sem launþegum Iandsins var
ætluð eftir að íhaldið hefði
fengið valdaaðstöðu að nýju.
etta var vitað þegar verka-
lýðsfélögin tóku almennt
þá ákvörðun að segja ekki
upp samningum að þessu sinni
og fóm í því efni að ráðlegg-
ingum Alþýðusambandsins og
efnahagsmálanefndarinnar. En
það var fleira sem verkalýðs-
félögin höfðu í huga við þá
ákvörðun. Samtökin höfðu
heitið ríkisstjórn vinstri flokk-
anna stuðningi og starfsfriði
til að berjast gegn óheillaþró-
un verðbólgunnar og byggja
upp öflugt og heilbrigt at-
vinnulíf í landinu meðan
reynsla væri að fást af að-
gerðum hennar í efnahagsmál-
unum. Það lá fyrir að kaup-
mátturinn yrði sá sami 1. júní
n.k. og hann var i ágúst í
fyrra þegar - ríkisstjómin
stöðvaði verðlag og kaupgjald.
Var þó aðeins reiknað með
þriggja stiga vísitöluhækkun
1. júní en komið er nú í ljós
að hækkunin verður stigi
hærrí. Það lá einnig fyrir að
sú verðhækkun sem orsakað-
ist af álögunum á sl. vetri til
aðstoðar við sjávarútveginn,
væri nú þegar að mestu kom-
in fram og ekki myndi ann-
arra verðhækkana að vænta á
næstunni en hugsanlegra
hækkana á innlendum iðnað-
arvömm vegna verðhækkunar
á hráefni.
í kvörðun verkalýðsfélaganna
var því gerð að vel athug-
uðu og yfirvegUðu ráði. Þau
vita að fenginni reynslu að
engum er aukin verðbólga
háskasamlegri en einmitt
verkalýðnum sjálfum og öðr-
um launastéttum. En íhaldið
varð fyrir sámm vonbrigðum
og iðnrekendur sitja eftir með
sárt ennið. Þegar svo er á-
stat.t. er ekki óeðlilegt að í-
haldssendlarnir í stjórn Iðju
séu látnir gefa frá sér hljóð
og kvarta undan því að hem-
aðaráætlun húsbændanna hafi
mistekizt. Enginn heilskygn
verkamaður, verkakona eða
launþegi yfirleitt tekur
minnsta mark á slíkum kvein-
stöfum. Þeir eru aðeins vott-
ur um þann mikla og eftir-
minnilega ósigur sem ihaldið
hefur beðið og vonbrigðin sem
hann hefur valdið í liði þess
og þá ekki sízt meðal iðnrek-
endanna sem ginntir vom til
kauphækkunar sem þeir era
vonlausir um að fá endur-
greidda.
ujlriWn^r

rvdrcð^
Síðastliðinn sunnudag
la.uk Reykjavíkurbréfi
Morgunblaðsins á því. að
reynt var að særa utan-
rikisráðherra, Guðmund I.
Guðmundsson, til að herða
sig í baráttunni fyrir sam■-
eiginlegum hugsjónum
hans og þeirra Morgun-
blaðsmanna. Var ráðherr-
anum, sem einn ráðherra
í núverandi ríkisstjórn,
Jíefur verið í dálæti hjá
Sjálfstæðisflokknum frá
því kunnugt varð um
skipun hans, sagt dálítið
ómjúklega að Sjálfstœðis-
flokkurinn teldi það ekki
nóg að ráðherrann tali svo
suður í Bonn að þar-
lendir menn kynnu ekki
mun að sjá á honum og því að hann situr ekki
Ólafi Thórs og létu sér ríkisstjórn með íhalds-
nœgja eina andlitsmynd mönnum, heldur í stjórn
af báðum. Virtist vaka sem setti i stjórnarsamn-
fyrir greinarhöfundi, að ing sinn m. a. ákvœði úm
enn vanti nokkuð á, að framkvæmd tillögunnar
mynd þeirra Guðmundar frá 28. marz 1956, um
í. Guðmundssonar og Ól- brottflutning ba.ndarísks
afs Thórs renni einnig liers af íslandi. Hlýtwr
saman í hugum fólks hér það að teljast ráðlegt að
heima, svo þar yrði engin flokkur hans reyní að gerg
aðgreining sjáanleg. ráðherranum skiljan-
legt, áður en mjög langt
□ um líður, að vinsœldir
hans meðal Morgunblaðs-
Því er ekki að leyna að manna eru í öfugu hlut-
öllum þorra stuðnings- falli við vinsœldir hans
manna núverandi ríkis- meðal fylgjenda núver-
stjórnar hafa orðið það andi ríkisstjórnar, ef
vonbrigði hve mjög nú- verða mætti til þess að
verandi utanríkisráðherra hann áttaði sig á því, að
hefur reynt að þræða mál- honum var ætlað að vera
flutning íhaldsins i um- utanríkisráðherra í vinstri
rœðum um alþjóðamál, og stjórn, en eklci hjú Bjarna
það svo að hann virðist Benediktssonar.
stundum með öllu gleyma
I. í \
Kaupmaður kaupir bíl —
— Dýrt leikfang —
UM DAGINN sagði Velvakandi
Morgunblaðsins frá bílkaup-
um kaupmanns nokkurs hér
í bæ, en kaupmenn eru sú
stétt sem mest hefur kvartað
undanfarið um slæma afkomu
hjá sér og viljað fá að leggja
meira á vörana. Hefur Morg-
unblaðið einmitt verið vett-
vangurinn, þar sem slíkum
kvörtunum hefur verið komið
á framfæri. Bflkaupasaga
kaupmannsins var í stuttu
máli þessi: Kunnur leigubíl-
stjóri hér í bæ átti Mercury
1957, glæsilega bifreið, sem
mörgum varð starsýnt á á
götunni. Þessa bifreið vildi
kaupmaðurinn eignast — og
eignaðist, en hún var skilj-
anlega ekki gefin. Kaupmað-
urinn lét fyrir hana bíl sem
hann átti, Pontiac ’55, og
auk þess skitnar hundrað
þúsund krónur í peningum!
Sem sé: Kaupmaðurinn
skipti á Mercury '57 og
Pontiac ’55 og gaf hundrað
þúsund krónur á milli. Það
voru nú öll bágindin á þeim
bænum! Að sjálfsögðu skal
tekið fram, að ég ábyrgist
ekki að sagan sé „pottþéttur
sannleikur“. Hún var sem sé
í Morgunblaðinu! En eigi að
síður er hún gott dæmi um
heilindi Morgunblaðsins í á-
sökunum þess á ríkisstjóm-
ina og aðgerðir hennar í
verðlagsmálum. Dag eftir
dag, viku eftir viku, hefur
því verið lýst með sterkum
orðum í Morgunblaðinu, hve
aðgerðir stjórnarinnar kæmu
hart niður á kaupsýslumönn-
unum, manni hefur jafnvel
skilizt, að þeir væru allflest-
ir að komast á vonarvöl. Svo
upplýsir þetta sama Morgun-
blað, að sumir kaupmann-
anna, a. m. k. hafa, þrátt
fyrir harðærið, sem þeir eiga
að búa við vegna aðgerða
stjórnarinnar, efni á að
kaupa sér dýr Ieikföng, ef
því er að skipta. —
ekki á flæðiskeri staddur
Bréf frá dýravini —
DÝRAVINUR skrifar: — „Nú
kvað eiga að gera það að
skyldu að eitra fyrir refinn
og minkinn. Sú aðferð við að
útrýma villidýrum hér, hef-
ur verið illa þokkuð, og
margir ötulir refaeyðar nota
hana alls ekki. Og nýlega
rakst ég á grein eftir Carlsen
minkabana, þar sem hann
segist ekki eitra fyrir mink-
inn. Þegar eitrað er þaianig
fyrir dýrbíti út á víðavaagi,
getur eitrið hæglega orðið
öðrum saklausum skepnum að
bana líka, t. d. fyndist oaér
ekki ólíklegt, að með þessu
yrði erninum (öminni) át-
rýmt með öllu, og teldí ég
það mjög illa farið. Þá geta
og hundar og jafnvel fleiri
skepnur komist í eitrið og
drepizt af því. Og þótt refir
og minkar séu hin mestu
skaðræðisdýr, þá finnst enér
þessi aðferð við að tortíma
þeim ómannúðleg og harð-
brjósta.
Aðalsafnaðarfundur
Háteigssóknar, verður haldinn sunnudaginn 19. mai 1957
kl. 3 e. h. að lokinni messu í hátíðasal Sjómannaskólans.
Dagskrá:
1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2. Kirkjubyggingarmálið.
Líkan og teikningar af fyrirhugaðri kirkju.
safnaðarins verða til sýnis á funda.rstað.
3. Önnur mál.
Sóknamefndm,

Laus staða á byggingarefnarannsóknarstofu íðnaðar-
deildar. (sjá augl. atvinnumálaráðuneytisins í Lögbirt-
ingabl. 11. 5. ’57) Byggingaraerkfræðingur óskast.
ATVINNUDEILB HÁSKÓLANS, iðnaðardeild
■ •■OW»*i
Aðalf undur
Shógræfctarfélags ReyfcjavífcnF
verður haldinn þriðjudaginn 21. maí kl. 20.30 í Tjarnar-
café.
Dagskrá:
Venjuleg aðaifundarstörf
Stjómin.
■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■