Þjóðviljinn - 09.01.1958, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 9. janúar 1958 — ÞJÖÐVIL.JINN -— (7
LEIKKVÖLD MENNTASKÓLANS 195S
Vœngstyfðir engfar
eftir Sam og Bellu Spewack. — Leikstjóri: Benedikt Árnason.
Jl háskalegum svækjuhita
Guyönu hinnar M'nsku,
ilandi Djöflaeyjarinnar, búa
kaupmannshjón ásamt dóttur
sinni, kornungri og indælli
stúlku; sagan gerist á hátið
frelsarans. Þetta vammlausa
og hjartahreina. fólk er i mikl-
um nauðum statt, við því blas-
ir stöðumissir, vansæmd, sár
fátækt. En uppi á þaki eru
þrír tukthúsfangar að vinnu,
og þeir taka áður en varir
að skipta sér af málum hinnar
hrjáðu fjölskyldu, eru sann-
ast sagna eins og englar af
íhimni sendir. Þeim tekst að
koma öllu í lag á ótrúlega
skömmum tíma. en beita raun-
ar nokkuð róttækum aðgerð-
nra, enda eru tveir þeirra
dæmdir fyrir morð og einn
fyrir fjársvik og margvíslegar
falsanir — þeir útrýma erki-
fjendum heimilisins, hinum
forríka, ósvífna og illgjama
frænda og heitrofanum erf-
ingja hans, með skjótum og
ráðsnotrum hætti, og hverfa
siðan til fangabúðanna, á-
nægðir að velunnu verki.
..Vængstýfðir englar“ er ó-
svikinn hlátursleikur frá upp-
hafi til enda, en mörgum grín-
leiknum mannlegri, hann er
frumsaminn á frönsku og hef-
ur víða farið og náð ærnum
vinsældum. Hjónin Sam og
Bella Spewack, kunnir höf-
•undar bandarískir, endui'-
sömdu leikinn fyrir fáum ár-
um og þeirri gerð hefur Bjami
Guðmundsson snúið á góða
<og hnittilega islenzku. Þótt
atburðimir séu næsta fárán-
Jegir og sýnist fjarri öllum
sanni, felst heilbrigð hugsitn
‘Dg dálítið meinlegt háð að^
baki. Höfundamir virðast hafa'
alger endaskipti á hlutunum,
en er það rétt að öllu leyti?
Hafa ekki stómm verri bófar
gegnt forstjórastöðum og set-
íð í ráðherrastólum í Frakk-
landi en ýmsir þeirra glæpa-
tnaanna sem þeir dærndn
til ævilangrar þrælkunar á
D jöflaey ?
Ætla mætti í fljótu bragði
að leikur þessi sé líttviðungl-
inga hæfi, en reyndin er önn-
ur — ég efast um að nemend-
mm Menntaskólans hafi tekizt
'betur upp á síðasta áratug en
í þetta sinn. Að ýmsu má
auðvitað finna og svo hlýtur
jafnan að verða, en sýningin
er furðanlega samstillt, fram-
sögn og framganga flestra
leikenda eðlilegri, skýrari og
f'rjálsmannlegri en að vanda
lætur, leikurinn ágætlega æfð-
ur og allur hinn ánægjuleg-
asti. Benedikt Árnason hefur
sem áður reynzt leikendunttm
ungu hinn ákjósanlegasti leið-
beinandi og leikstjóri, sýning-
in ber vitni um alúð hans,
dugnað og skemmtilega hug-
kvæmni. Leiktjöldin eru snot-
ur og falla vel að efninu, og
gerð samkvæmt teikningum
og fyrirsögn Lámsar Ingólfs-
sonar. En mest er um það
vert að skólinn hefur að nýju
eignazt efnilégan leikara og
vel til forustu fallinn, en það
. er Þorsteinn Euimarsson úr
fjórða bekk, sá er Iðk með
mestum ágætum í „Browning-
þýðingunni" í fyrra og er
okkur öllum í fersku minni.
S&nn ánægja er að kynnast
honum í genú fangans og
falsarans Jósefs sem er at-
kvæðamestur verndarenglanna
þriggja, það er sýnilegt að
hann á heima á sviðinu.
Kímnigáfa virðist honum í
blóð borin, og telja má til ó-
iíkinda hversu vel þessum
komunga pilti tekst að lýsa
skapgerð hins fullorðna saka-
manns, hamslausri löngun
hans til að bralla, falsa og
pretta; þegar Jósef er í ess-
inu sinu skín sönp ástriða af
svip og látbragði hins unga
leikara. — Morðingjana félaga
hans leika þeir Ömar Ragn-
arsson og Ólafur Mixa
skemmtilega og fjörlega, ann-
ar íhugull og skilningsgóður,
hinn viðkvæmur og fús til
stórræðanna.
Lélegir kaupsýslumenn eru
oftlega miklir heiðursmenn og
sönn góðmenni, og þannig er
vinur okkar kaupmaðurinn
sem Sigurður St. Helgason I
leikur snoturlega. Brynja |
Benediktsdóttir, hin trygg-
]ynda, mædda og þolinmóða
kona hans, gefur honum ekk-
ert eftir, bæði eru búin ágæt-
um gervum og fullorðinslegri
en ætla mætti. Þóra Gíslason
er dóttirin, lagleg og glæsileg
ung stúlka. eins og hún á að
vera. Vonda frændann leikur
Ragnar Arnalds af öryggi og
festu og gefur honum engin
grið, harðneskjulegur og ógeð-
feldur og öðrum skýrari í
máli; í annan stað er Björn
Ólafs of liikandi, óskýrmælt-
u r og góðmannlegur sem ungi
þorparinn, erfingi hans. Ragn-
heiður Eggertsdóttir vakti
mikla kátínu í hlutverki hinn-
ar ósvífnu nágrannakonu, enda
er útlit og framkoma vel við
hæfi, og Haukur Filipps er
myndarlegur sem liðsforinginn
ungi sem kemur inn á heim-
ilið í lokin. Hildur Bjarnadótt-
ir lék á munnh'"rpu í upphafi
þátta.
Ragnar Arnalds, Þorsteinn Gunnarsson og Sigurður He'.ga-
son í hlutverkum s,ínttm.
og lófaklappinu í salnum. Við-
tökurnar báru þess Ijósan
Leikgleðinni á sviðinu þarf vott að skólinn allur ann
ég ekki að lýsa né hlátrinum leikjum sínum, vill efla j: í og
þroska. Öllum sem h'ut áttu
að málí rska ég gengis og
þakkn góða skemmtun.
A. Hj.

Ber gS skilja þögnina um sfarfshœfti Sveins
Torfa sem samþykki á hneykslinu?
Að undanförnu hafa lesend-
ur Morgunblaðsins og Visis
leitað með logandi ljósi á síð-
urn blaðanna eftir einhverjum
skýringum á þeim furðulegu
starfsháttum sem viðgangast
hjá Hitaveitunni. Allur bær-
inn veit nú að þau vinnubrögð
hafa verið viðhöfð hjá þessu
bæjarfyrirtæki að láta þess
eigin tæki liggja ónotuð inni i
geymsluskúrum ýmist í fullu
standi eða svo lítið úr lagi að
ekki hefði tekið nema dag-
stund að koma þeim í lag.
Samtímis eru svo dýrar vinnu-
vélar af sömu gerð og: i éigu
einkaaðila teknar á leigu af
Hitaveitunni og m. a. tæki
Gusts h.f., einkafyrirtækis
Sveins Torfa Sveinssonar, aðal-
verkfræðings Hitaveitunnar!
Þessi óstjórn hjá Hitaveit-
unni, sem aðgangsharður fé-
sýslumaður i störfum hjá fyrir-
tækinu hagnýtir sér í eigin-
hagsmunaskyni, er almennt for-
dæmd af bæjarbúum. Menn
spyrja og ekk; að ástæðulausu:
Hve langt getur óreiðan geng-

<?>
Hrollvekjandi mynd
— af hverjum?
★ Vinnuveitendasamband ís-
lands hefur sem kunnugt er
hafið útgáfu á „Verkamanna-
blaði“; ritstjórar þess eru Þor-
steinn Pétursson og Guðmund-
ur Nikulásson en blaðamaður
Áki Jakobsson! Ein helzta
greinjn í síðasta blaði er upp-
prentun úr bæklingi sem út
kom 1934 og nefnist „Undir
íána A. U. K.“, en útgefandi
hans var Samband ungra kom-
múnista. Segir Verkamanna-
blaðið að þessi gamla grein
gefi „hrollvekjandi mynd“ af
spilltu hugarfari; mönnum seth
þannig skrifi og hugsi eigi að
kasta út í yztu myrkur, enginn
megi styðja þá eða fylgja leið-
sögn þeirra.
★ Höfundur bæklingsins
„Undir fána A. U. K.“ og for-
seti Sambands ungra kommún-
ista 1934 hét — Aki Jakobsson.
Það er
ekki að undra
★ Fyrir hverjar kosningar á
íslandi kemur út bók sem sker
sig úr. Allar eru bækur þessar
i sama formi, með gljáprent-
uðum spjöldum og útgáfufyrir-
tækið ber dularfullt nafn, sem
ehginn kannast við. Þessar
bækur eru framlag bandariska
sendiráðsins til íslenzkra kosn-
inga, greiddar af sjóði þeim
sem Bandaríkjamenn héldu eft-
ir af „gjöfum“ sínum til ís-
lands á árunum, en sjóðurinn
nam 20—30 milljónum króna
og sendiráðið getur notað hann
til áróðurs héilendis án nokk-
urs eftirlits. Bókin í ár nefnist
„Verkamenn undir ráðstjórn“
og þýðandi hennar er Stefán
Pétursson, hinn nýskipaði þjóð-
skjalavörður Cmen.it verða að
vaxa með embættum sinum).
Jafnt bandaríska sendiráðið
sem íslenzkir agentar þess gera
sér Ijóst að útgáfa þessara á-
róðursbóka er vita gagnslaus,
en þetta er aðferð til þess að
koma styrktarfé úr sjóðnum
mikla til verðugra íslenzkra að-
ila.
•k í formála bókarinnar seg-
ir að upphaflega sé hún samin á
vegutn nefndar sem á að koma
i veg fyrir að „lýðræðissinnað-
ir sósíalistar" lendi í tukthús-
inu. Það er ekki að undra þótt
sumir miðstjórnarmenn ís-
lenzka Alþýðuflokksins vilji
koma sér vel við slíka nefnd.
Kjósið Hitler,
Göring og Göbbels
★ Bjami Benediktsson hef-
ur kallað verklýðssamtökin „öfl
utan Alþingis" sem engin áhrif
eigi að hafa á stjórn þjóðmál-
anna. Af þessu tilefni birtir |
Alþýðublaðið í gær forustu- '
grein og segir: „Jafnframt lýs-
ir liann þvi yfir að fjölmenn-
usdu rdniiustóttirnir eigi að
vera áhrifalausar — það sé
stjórnarskrárbrot að hafa sam-
ráö við þær um efnahagsmálin.
Ætli verkamönnum, sjómönti-
um, iðnaðarmönnum og opin-
berum starfsmönnum finnist
ekki fýsilegi að trúa og treysta
Sjálfstæðisflokknum eftir slíká
yfirlýsingu þess nianns. sem lit-
ur á sig sem Hitler, Göring og
Göþbels fyrirtækisit's, hinn þrí-
eina, sjálfkjörna einræðisherra
Bjarna Benetliktsson.“
★ Á tveimur öðrum stöðum
í sama blaði er hins vegar skor-
að ákaflega á verkamen.n að
kjósa lista þann sem Vinnu-
veitendasamband íslands ætlar
að bera fram i Dagsbrún. Moð
öðrum orðum: Kjósið Hitler,
Göring og Göbbe’s fýrirtækis-
ins, hinn þríeina. sjálfkjöma
einræðisherra Bjarna Bene-
diktsson.
ið án þess að tekið sé í taum-
ana af yfirvöldum fyrirtækis-
ins og bæjarins — o« hve langt
þurfa óprúttnir trúnaðarmenn
bæ.iarins og fyrirtaskja hans að
ganga í því að mata krókinn á
kostnnð bæjarins og almenn-
ings til þess að tekið sé fyrir
ósómann og hagsmuna bæjar-
ins gætt.
En þótt almenningsálitið sé á
einn veg; heyrist ekki orð frá
íhaldinu. Málgög.n þess þegja
þunnu hljóði og haf'a ekki einu
sínni birt neinar málamyndaaf-
sakanir eða skýringar. Og til-
laga um málið sem f'utt var í
bæjarstjórn af Guðmundi Vig-
fússyni fyrir þremur vikum
hefur ekki einu sinni fengizt
afgreidd — en er látin liggja
hjá hitaveitustjóra!
Það verður því ekki annað* 1
séð en ihaldið sé í fyllsta máta
ánægt með það fyrirkomulag
hjá hitaveitunni að láta hennar
eigin vélar liggja ónotaðar en
leig.ia i staðinn vélar fyrirtækis
Sveins Torfa. Aðgerðarleysi
þess og þögn verður vart skilin
á a-nan veg en þann, að þarna
sé verið að framkvæma stefnu
flokksins, tæki bæjarins sjálfs
skuli látin liggja en stórum
fiárupphæðum ráðstafað til
Gusts h.f. fyrír leigu á vinnu-
vélum.
ATir sjá að þessi vinnubrögð
eru lördæmanleg. En siðferði
ihaklsins er á því stigi að það
hvggst láta þögnina skýla sér
og skjólstæðing sínum. Það eru
einkahagsmunir manna eins og
Sveins Torfa sem eru íhaldinu
allt — og hvað varðar það þá
urn þóít bærinn og fyrirtæki
hans verði fyrir óþörfum út-
gjöldum?
Hitt er svo annað mál, hvort
xbæjarbúar 'vilja una siíkri ó-
stjórn hjá fyrírtækjum bæjar-
| ins. Úr því skera bæjarstjórn-
i arkosningarnar 26. janúar.