Þjóðviljinn - 14.01.1958, Blaðsíða 12

Bandaríski nóbelsverðlaunahaíinn dr. Linus
f^lÖÐVllJINH
Þriðjudagnr 14. janúar 1958 — 23. árgangin* — 10. tölutóaA
9ooo vísmdamenn kref jast að
hætt sé vetnissprengmgum
Hjúpan við staurinn
Pauling átti frumkvæði að kröfunni
Dag Hammarskjöld, framkvæmdastjóra Sameinuöta
þjóðanna, var í gær afhent bænarskjal frá rúmlega 9000
vísindamönnum í 44 löndum um aö' geröux veröi alþjóöa-
samningur um tafarlausa stöövun tilrauna meö kjarn-
orkuvqpn.
'IJm áramótin batt Bjarni Benediktsson allar vonir sínar \ið það að stöðva út.gerð íslendinga.
Pyrst reyndi hann að tryggja stöðvun með því að kynda undir óskaplegri kröfugerð I,IlJ og
FÍB. Því næst vonaði Iiann að sjómenn myndu stöðva bátana. Lengi vonaði hann að togararnir
myndu þó alltaf stöðvast undir forustu Kjartans Thors. En allt kom fyrir ekki; hvergi hefur
íomið til nokkurrar stöðvunar, heldur hófust róðrar þegar upp úr áramótum (andstætt því
sem tíðkaðist í tíð íhaldsins). En Bjarni hefur hefnt sín með því að birta engar aflafréttir
í blaði sínu (!) og halda því fram á prenti að allt væri stöðvað: — Meðan ég held í spottann
róa þeir ekki!
Bandaríski efnafræðingurinn
dr. Linus Pauling, sem átti
frumkvæðið að þessu ávarpi, af-
henti Dag Hammarskjöld það.
í ávarpinu er sagt að sérhver
tilraun með kjarnorkusprengju
auki magn geislavirkra efna
nm allan heim og spilli heilsu
manna.
Haldi slíkar tilraunir áfram
og eignist fleiri lönd kjam-
naimsóknarnefndin á rekstri Ú. A. skilar áliti
Elrgðir oitaldar fyrir 6 miilj. kr.
Tap togaranna 750 þús. hærra
Akureyri. Frá fréttaritara Þjóðviljans.
Nefndin sem rannsakaöi starfrækslu ÚtgerÖarfélags
Akureyringa skilaði áliti í gær. KvaÖst hún enga skýr-
ingu geta fundið á því hve rekstrarkostnaður togara
félagsins hefur veriö hár.
í ljós kom aö birgöir félagsins hafa verið oftaldar full-
ar 6 milljónir króna.
Ákveðið var á aðalfundi Út- lakari en yfirleitt gengur og ger-
gerðarfélags Akureyrar á s.l.
hausti að fela stjórn félagsins að
skipa 3ja manna nefnd til að at-
huga rekstur félagsins 2 síðustu
árin, með hliðsjón af hinupa
mikla taprekstri félagsins, sem
ekki varð fullskýrður á aðal-
fundinum. Stjórnin réði í nefnd
þessa 30. okt. s.l. þá Halldór
Jónsson framkvæmdastj. Reykja-
vík, Baldvin Þ. Kristjánsson
framkvæmdastj. Reykjavík og
Tryggva Helgason formann Sjó-
mannafélags Akureyrar. Nefndin
hefur setið að störfum að mestu
óslitið siðan, ýmist öll eða skipt
með sér verkum, hver í sínu
lagi.
Rekstrarkostnaður á togara
750 þús. kr. hærri en
annarsstaðar
Nefndin skilaði áliti í gær til
stjórnar félagsins og var álits-
gerð nefndarinnar jafnframt lát-
in blaðamönnum í té. Er álitið
mikið plagg upp á 30 vélritaðar
síður.
Nefndin kemst að þeirri niður-
stöðu, að á árinu 1956 sé rekstr-
arkostnaður Akureyrartogar-
anna um 750 þús. kr. hærri en
hjá þeim skipum er tekin hafa
verið til samanburðar, en það
eru togarar Siglufjarðar, ísa-
fjarðar og 4 af togurum Bæjar-
útgerðar Reykjavíkur.
Nefndin álítur að þennan mun
á rekstrarkostnaði sé ekki hægt
að skýra til fulls, en rekstrar-
afkoma Akureyrartogaranna í
heild þessi ár er samt lítið eitt
ist, þar sem afli þeirra er ofan
við meðallag.
Gífurlegt tap
á fiskverkun
Hinsvegar hefur orðið gífur-
legt tap á fiskverkun félagsins,
bæði skreiðarverkun og salt-
fiskverkun. Virðist tap þetta til-
komið á mörgum árum og að
birgðir hafi verið mjög ofreikn-
aðar við áramótauppgjör undan-
farin ár, en þó virðist hafa keyrt
um þverbak með útkomu á salt-
fiskverkuninni á árinu 1956.
Birgðir oftaldar
um 6 millj. kr.
Nefndin framkvæmdi ná-
kvæma birgðatalningu nú um
síðustu áramót, en þá vbru
birgðir mjög litlar hjá félaginu
af þessum vörum, er útkoman sú
samkvæmt reikningum félagsins,
að óbókfærður birgðamismun-
ur, eða áður ótalið tap á skreið-
arverkuninni, nemur 2 millj. 547
þús. kr. og óbókfærður birgða-
mismunur vegna rekstrar salt-
fiskverkunarinnar 3 millj. 454
þús. kr. Samtals hafa birgðir því
verið oftaldar um fullar 6 millj.
kr.
Engin birgðabók
Nefndin bendir á að engin
birgðabók hafi verið haldin hjá
félaginu, og vörulager ekki gerð-
ur upp um áramót.
Telur nefndin að framleiðslu-
rýrnun á skreiðinni sé með öllu
óeðlileg, og getur enga viðhlít-
andi skýringu gefið í hverju það
liggur.
Hinsvegar telur nefndin unnt
að finna skýringu á rýrnun salt-
fiiskbirgðanna, og þá einkum
með tiiliti til þess að félagið hef-
ur verið mjög sniðgengið um af-
skipanir á saltfiski og þar af
leiðandi orðið að liggja með
hann miklu lengur en almennt
hefur verið.
Félagið hefur óskað eftir
skaðabótagrejðslum frá SÍF
vegna ffámkomu þess gagnvart
’J’'amh. á 10. síðu
Dr. Unus Pauling
orkuvopn muni hættan á ragna-
rökum kjamorkustyrjaldar auk-
ast. Því er krafizt að gerður
sé tafarlaust alþjóðasáttmáli
til að stöðva slíkar tilraunir.
Slikur sáttmáli geti orðið
fyrsta skrefið í átt til algerðs
banns við kjamorkuvopnum og
framleiðslu þeirra.
Meðal þeirra sem undirrita
ávarpið em 36 nóbelsverðlauna-
hafar, þ. á, m. Bretamir Bert-
rand Russel og Boyd Orr,
franski mannvinurinn Albert
Schweitzer og dr. Pauling sjálf-
ur.
Fimm Mtar á
Skagaströnd
Fimm bátar eru byrjaðir
róðra frá Skagaströnd og hefur
afíi þeirra verið 4-5 lestir upp
úr sjó. Fiskurinn er frysttír.
«•• >••••••••••••••••••«
FRÁ Æ.F.R.
Félagsfundur ÆFR verður
haldinn að Tjamargötu 20
miðvikudaginn 15. janúar
n.k. kl. 9 e.;h.
Dagskrá:
1. Reikningar sumarstjómar.
2. Bæjarstjóraarkosningar.
Frams. Ingi R. Helgason.
3. Kosningar í verkalýðsfé-
lögunum. Frams. Guðmund-
ur J. Guðmundsson.
4. Félagsmál.
StjómÍB.
Brezk blöð óánægð meðsvar
Eisenhowers til Búlganíns
/ jbvi eru engar fillögur sem auBveldaS
gœfu samninga, sfórveldafundi hafnaÖ
Eisenhower Bandaríkjaforseti varð fyrstur forystu-
manna vesturveldanna til aö svara bréfum þeim sem
Búlganín, forsætisráðherra Sovétrikjanna, sendi þeim í
síðasta mánuöi. Svar hans ber með sér aö sú stefna Dull-
esar utanríkisráöherra að forðast allar viöræður viö Sov-
étríkin í lengstu lög hefur oröið ofan á.
Einsenhower segir að vísu í étrikin og Bandaríkin afsali sér
svari sinu að hann sé ekki mót- neitunarvaldi sínu i öryggisráði
falhnn fundi æðstu manna í Sameinuðu þjóðanna.
sjálfum séi*. Slíkur fundur geti | Eisenhower fellst í orði
ef hann hefði kveðnu á tillögur Sovétríkjanna
orðið að gagni,
verið rækilega og tryggilega
undirbúinn.
Eisenhower telur því nauðsyn-
legt að deilumál austurs og
vesturs verði rædd af utanríkis-
ráðherrum stórveldanna. Hann
nefnir flest þau mál sem valdið
hafa mestum ágreiningi milli
Sovétríkjanna og vesturveldanna
á undanfömum árum. Ein af
tillögum hans er þannig að Sov-
um bann við tilraunum með
kjarnorku- og vetnisvopn, en
bindur slikt bann því skilyrði að
samkomulag verði gert um önn-
ur atriði.
Hann hafnar tillögunni um
griðasáttmála milli Atlanz- og
Varsjárbandalagsins.
Brezku blöðin óánægð
Talsmaður brezka utanríkis-
ráðuneytisins sagði í gær aS
brezka stjórnin væri ánægð með
þetta svar Eisenhowers, en
brezku blöðin eru á öðru máli.
Bæði hin frjálslyndari borgara-
blöð eins og Manchester Guard-
ian og News Chronicle, íhalds-
blöð eins og Daily Mail og Daily
Express og málgagn Verka-
mannaflokksins Daily HeraM
eru sammála um að mikið vanti
á að svar Eisenhowers sé eins og
þau hefðu kosið.
Manchester Guardian segir: „Mr.
Dulles virðist hafá unnið. Þetta
svar Eisenhowers forseta géfur
ekki mikla von um að búast
megi við árangursríkum fundi
æðstu manna á næstunni. Flest
það er hann segir er auðvitað
rétt og sanngjamt, en það er
Framhald á 5, síðu.