Þjóðviljinn - 16.01.1958, Blaðsíða 7

-Fimmtudagur 16. janúar 1958 — ÞJÓÐYILJINN — (7
GuSmundur Vigfússon:
Bæjarstjórnin og atvinnumálin
Öruggur og fraustur atvinnugrundvöllur, meS eflingu fram'dözlunncr
og nýjum störframkvœmdum i iSnaSi er undirstaSa góSrar atkomu
alþýSusfétfanna og almennrar velmegunar bœjarbúa
Hsida þótt því hafi verið
þannig háttað undanfarin ár,
að flestir vinnufærir Reykvík-
ingar hafi búið við gott at-
vinnuástand, er nauðsynlegt
að menn geri sér Ijóst, að þvi
fer fjarri að sjálfur atvinnu-
grundvöllurinn hér sé svo
traustur sem æskilegt væri.
Þetta byggist á þvi að alltof
f jölmennur liópur bæjarbúa
byggir atvinnu sína og af-
komu á margskonar þjónustu-
starfsemi og tímabundnum
'framkvæmdum, sem ekki eru
í beinni snertingu við lífræn-
ar atvinnugreinar, þ.e. sjálfa
framíeiðsluna, og þá ekki sízt
þann þátt hennar sem stendur
undir lífskiörum þióðarinnar
og þá einnie Revlcinkinga,
fiíjkveiðar og fiskiðnað.
iEIf við eiguin að búa við
sömu eða betri lífskjör á
næstu árum verðum við að
efla útflutninHsframleiðsluna,
undan því verður ekki vikizt.
Þetta er hæet að gera með
tvennum hætti. í fvrsta lagi
með því að auka fislciskipa-
stólinn og bæta hagnýtingu
aflans, sem að landi berst. 1
öðru lagi með þvi að ráðast
í stórframkvæmdir í virkjun-
ármálum og reisa á grund-
velli þeirra nvjar iðngreinar,
sem bvegia fyrst og fremst á
útflutninai.
Sannleik-urinn er sá, að
hlut.ur höfuðstaðarins í sjálfri
framleiðslustarfsemi lands-
manna, er langt frá hví að
vera með viðtmandi hætti. Hér
þarf fleira fólk að ptnnda
sjálf framleiðslustörfin,
Revk.javík verður að verða
öflugri þátttakandi i að
bvo-p-ja. unn bá trmistn undir-
stöðu aimennra framfora ng
góðrar lífsafkomu sem út-
fl"t->irwvQfj-p7nle:ðs'an e’n pet-
ur orðið.
Með þeim liætti einum
verður atvinnugrundvöllur-
inn tra ggður og þannig búið
í ha,ginn fyrir framtíðina að
hæjarbúar getá horft með
nokkru öryg-gi til komandi
tíma.
Þaó þarf líka að vera sto't
Reykjavíkur og Reykvíkinga
að þeirra hlutur sé sem mest-
ur og' beztur á bvi sviði sem
framrkvæmdir landsmanna og
góð lifskjör fóiksins eru und-
ir kornin að ekki sé vanmpkt.
I þessum efnum bvður
nýrrar bæiarstjórnar mikið
verkefni. Atvinna op lífskjör
almennings ern beinlini« nnd-
ir þvi komin að bæiar=tiórnín
geami hér sinu mikilsverða
lilntverki.
Fitt höf uðó omein'n gsef n;ð
milli tvepgia aðaiflokim h^i-
arstiórnarinnar, Sjálfstæðis-
flokksíns annars vegar og
Sóoíalistafiokksins hins wrar,
hef”r löngi’m pnert. afsk’oti
bæ-iarfélagsins af atvinnumál-
unnm.
l»3.o hefur verið oar er
biargföst skoðun sósístisfca
o°' samstarfsmanna beirm.
að bæiarfélaeinu heri að
Imfa fonistu nm að trvos*ia
öilunt h-eiarbúum i-fnsp
næifra, stvinnu. með beinum
og óbeinum afskiptum af at-
vinnulífinu. Og til þess að
tryggja þetta þyrfti bærinn
að hafa á hverjum tftna
glögga yfirsýn um atvinnu-
þróun og atvinnuþörf og
haga athöfnum sínum og
fyrirætlunum í samræmi við
það.
Ekki svo að skilja að bær-
Guðmundur Vigfússon
inn ætti að taka í eigin hend-
ur allan atvinnurekstur. Það
er ekki síður nauðsynlegt að
bærinn stuðli að því að efla
heilbrigðan einkarekstur og
samvinnurekstur, þar sem
hann á við. En í þeim efn-
um getu.r bæjarstjórnin haft
mikil áhrif.
En það eru ekki líkur til að
neinn aðili, annar en bæjar-
stjórnin sjálf, telji það í sín-
um verkahring að hafa heild-
ar yfirlit um atvinnuþörfina
og nauðsyn nýrra atvinnu-
tækja og atvinnugreina. Sé
þessu hlutverki ekki gegnt af
bæjarstjórninni eru engar lík-
ur til að það sé rækt. Hér
veltur því á miklu fyrir alla
Reykvíkinga, og þá ekki sízt
vinnandi fólkið, að bæjar-
stjórnin skilji og viðurkenni
í verki skyldu sina í þessu
efni.
Sjálfstæðisflokkurinn hef-
ur lengsí af litið svo á, að
bezt væri að bærinn hefði
sem minnst afskipti af at-
Ainnumálunum, og hefur
verið því algjörlega andvíg-
ur að bæjarstjórnin viður-
kenndi að hún hefði í þess-
um efnum forustulilutverki
að gegna.
I samræmi við þessa af-
stöðu sína barðist Sjálfstæð-
isflokkurinn gegn því árum
saman að bærinn stofnaði
til eigin útgerðar. Fulitrúar
verkalýðsins, innan og utan
bæjarstjórnar, urðu að hey.ia
langa baráttu og stranga áð-
ur en bað mikla nauðsvnja-
mál náði fram að ganga.
Og íhaldið lét sig ekki fyrr
en sýnt var að Reykjavík yrði
af allri nýsköpun togaraflota
síns nema bærinn keypti tog-
ara og stofnaði til eifrin út-
gerðar. Einkaframtakið lét,
eins og oftast áður, gróða-
sjónarmiðið ráða, taldi tog-
araútgerð ekki nógu gróða-
vænlega og sýndi því engan
áhuga fyrir kaupum á ný-
sköpunartogurunum.
Þegar svo var komið þorði
Siálfstæðisflokkurinn ekki
pmað en láta undan síga. og
féllst á stofnun Bæjarútgerð-
ar Reykjavíkur. Þegar á átti
að herða notaði hann þó
meirihluta sinn til að afsala
verulegum hluta af skipunum
til einstaklinga og hlutafé-
laga.
Eigi að síður hefur Bæjar-
útgerð Reykjavíkur verið
öflug fyftistöng atvinnulífs-
ins í bænum, og greitt ár-
lega milljónatugi í vinnulaun
til s.jómanna og verkafólks í
lándi. Hefði þó oft og tíð-
um mátt nýta afla skipanna
betur til þess að efla atvinn-
una og auka um leið gjald-
evristekjur landsmanna.
Til þess að trevsta atvinnu-
grundvöll bæjarbúa þtarf að
efla sjávarútveginn í Re.ykja-
vík, bæði togaraútgerð og vél-
bátaútgerð. V’ð, sem skipum
lista Albýðubandálagsins í
bæiarstjórnarkosningunum 26.
janúar höfum í bæjarstjórn
lagt sérstnka áherzlu á, að
bærinn hefðí forgöntru um að
í hlut Fevkiavikur kæmi eðli-
legur h'uti beirrar aukningar
togaraflotans pem nú er á-
kveðið að ré*ast. í fvrir for-
göngu ríkisstiórnarinnar.
Hingað til hefur hað mál
strandað á aníistöðH meiri-
hluta Siálfstæðisflokksins í
bæjarstjórn og útgerðarráði.
Þessi afstaða Sjálfstæðis-
flokksins er ekki aðeins stór-
lega hættuleg atvinnuöryggi
vinnandi fólks í Reykjavík á
komandi árum. Hún er einnig
og ekki síður skammsýnt til-
ræði við eðlilega og nauðsyn-
lega bróun bæjarins og vel-
gengni íbúa hans.
Afkoma Reykvíkinga al-
mennt, og bar með bæjarfé-
lagsins siálfs. hefur hingað til
bvggst á fiskveiðum og fisk-
iðnaði. Þannig verður bað og
um langa framtíð, þótt ekki
skuli gert lítið úr nauðsyn
þess að skapa aukna fjöl-
breytni í atvinnulífinu, og þá
fyrst og fremst með virkjun
nýrra fallvatna og stofnun
nýrra útflutningsatvinnu-
greina í sambandi við þær-
framkvæmdir.
Alþýðubandalagið mun í
komandi bæjsrstjórn beita sér
fyrir því að siávarútvegur
Reykvíkinga verði stórlega.
aukinn — og betur að hon-
um búið en gert hefur verið
á undanförnum árum af hálfu
ráðamanna bæjarins. Þau
verkefni, sem fvrst og fremst
koma í hhit bæjarstjórnar £
þessum efnum, eru að áliti
Alþýðubandalagsins eftirfar-
andi:
1. Að b:r iíirstjórnin beMi
sér fyrir ]iví, að í h'ut
Revkjavíkur komi 10 þeirru
nviu tonara. «em rn'ne—>ndi
ríkisstjórn liefnr ékveð'ð að
láta smíða fvrir fs'endinee.
A.m.k. 6 heRRara skine vor?5i-
eie:n Bæ.iarú+ei>rðar Revk*a-
víÞur, en hín'r boð”;r eíe-
Stökum eð"n»H eð<» félöeiirn,
með skilvrði »ð eem i'á
út frá Reviriavík. en verðf
þó einnis" ei
arinnar ef þeir aðilar kaupa
þá ekki.
2. Að bæjarstiórnin stuðli
að aukningu vélbátaflotans
og standi á verði gegu sölu
skipa úr bænum. Trvggt
verði að allur fiskveiðaflot-
inn stundi jafnan veiðar,
m.a. með því að liaft sé
gott samstarf við verkalvðs-
félögin og komið í veg fvrir
vinnustöðvanir við bæ.jarfvr-
irtæki, með bví að seniin i
tæka tíð við stéttarsamtök
verkafólks.
S. Nýting aflans verði bætfe
Framhald á 10 síðu.
hreinan meiribluta í bæ.iars
stjórn er S.iálfstæðisflokkurinn
að sjálfsögðu li'utgengur eins
og aðrir flokkar.“
★ Ber er hver að baki nema
sér bróður eigi.
Ljósmynd
af afrekum annarra
★ Morgunblaðið birtir i gsr
á forsíðu mynd af kubbahúst
sem á að sýna hvernig orku-
verið við Efra-Sog á að líta út.
Þetta kubbahús er eina fram-
lag Sjálfstæðisflokksins til
þeirrar virkjunar (sé því þá
ekki stolið líka). Árum samara
lögðu sósía’istar til i bæjar-
stjórn að hafizt yrði handa um
fullnaðarvirkjun Sogsins, ent
jafnoft voru tillögumar fe'ldar,
svæfðar og greftraðar. Ríkis-
stjóm íhaldsins sveikst gersam-
lega um að fá lán til verksins,
og þegar hún hrökk’aðist frá
hjakkaði allt enn í sama farinu.
Það er núverandi stjórn senx
aflað hefur fjár til orkuversins
við Efra-Sog og' hrundið fram-
kvæmdum af stað. en einasta
framlag íhaldsins hefur verið
neikvæð gagnrýni.
★ Þannig e.ru þau afrek
sem íhaldið hefur aí að státa
rúmri viku fyrir kosningar:
Ljósmyndir af kubbahúsum a£
afrekum annarra.
<«>----------------------——
&ij^h~nrtriá/<x/7*t2V&
Glögg sjálfslýsing
★ Eins og kunnugt er er Al-
þýðuflokkurinn stöðugt að
klofna í fleiri og fleiri sundur-
lgita hópa. Alþýðublaðið lýsir
þessari þróun í gær í grein
sem er skrifuð af mikilli sér-
þekkingu; þar segír svo m. a.:
„Helztu mcnn í Alþýðuflokkn-
um hafa hlotið heitið hægri
kratar hjá kommúnistum. Hins
vegup er Alþýðuflokkurinn tal-
inn vinstri flokkur. Hægri krat-
ar virðast því vera liægri-
vinstrimenn og vinstri ki-atar
á hinn bóginn vinstri-vinstri-
menn. Nú hafa vinstri kratar
klofnað. Nokkrir fóru með
Hannibal, en aðrir urðu eftir
í Alþýðuflckknum. Þeir virðast
því hafa klofnað í hægrivinstri-
krata og vinstrivinstrikrata.“
Þetta er óneitanlega býsna flók-
ið mál og þakkarvert að fá svo
sérfræðilega g'reinargerð um á-
stand flokksins. En hefur ekki
gleymzt skiptingin: hægrihægri-
kratar og vinstrihægrikratar?
★ t sömu grein er stefna
flokksins skilgreind á álíka
lærdómsríkan hátt: ,,Eins og
öllum í flokkum (!) liafa
menn skiptar skoðanir í Al-
þýðuflokknum . . . Þannig
vinnur flokkurinn nú um stund
með Framsóknarmönnum og
konunúiiistuni í ríkisstjórn, en
viimur á móti kommúnistum,
sem studdir eru af Framsókn-
armönnum í verkalýðsfélögum.
Nýtur Alþýðuflokkurinn þar
stuðnings Sjálfstæðisnianna“.
Eins og sjá má er stefna
flokksins mjög skýr og í fyllsta
samræmi við innra ástand
hans.
★ í sömu grein er enn sagt
að kommúniátar séu „mesti
hægri flokkur hér á landi“.
Þar mun greinarhöfundur vefa
að hugsa um reynsluna af Áka
Jakobssyni.
Hvar er
myndin af mér?
-k Síðan kosningabaráttan
hófst hefur það ekki brugðizt
að Morgunblaðið hefur á hverj-
um degi birt mynd af Bjama
Benediktssyni aðalritstjóra og
suma dagana allt upp í fimm
myndir; mun Bjami þó vera í
næstneðsta sæti listans, þannig
að hann verður í bezta falli 22.
varamaður flokksins eftir kosn-
ingar. Tilgangur Bjama með
þessari myndabirtingu er sá að
leggja áherzlu á að hann ráði
öllu í bæjarstjómarliði íhalds-
ins, eftir að hann tróð húskörl-
um sínum upp í flest efstu sæt-
in, en Gunnar Thoroddsen sé
aðeins bandingi hans og topp-
fígúra.
★ Sagt er að Bjami stiki á
hverju kvöldi niður í prent-
smiðju Morgunblaðsins til þess
að ganga úr skugga um að
myndin af honum hafi ekki
gleymzt.
Haukur í horni
★ Samningar íhaldsins og
hægri klíku Alþýðuflokksins
eru ekki aðeins bundnir við
verkiýðsfélögin. í gær segir Al-
þýðublaðið hughreystandi við
leiðtoga Sjálfstæðisflokksins:
„IJm stjóm bæjarins eftir aó
enginn eiirn flokkur liefur