Þjóðviljinn - 21.01.1958, Blaðsíða 7
t>riðjudagur 21. janúar 1958 — ÞJÓÐVILJINN — (T
rv
íhaldið ætlaði að stöðva útgerðina með því
að láta hana heimta 309 millj. í viðhót!
Eiins og eðlilegt má teljast
eru efnahagsmál þjóðarinnar
sá málaflokkur sem jafnan eru
efst á baugi í umræðum manna
á meðal á hverjum tíma.
Um allmörg síðustu ár hefur
þau einkum borið hátt um hver
áramót og svo var einnig um
hin síðustu.
Hér eru þau fyrst og fremst
gerð að umtalsefni vegna hinna
ósvifnu tilrauna sem stærsti
stjómmálaflokkur þjóðarinnar,
stjómarandstöðuflokkurinn sem
kallar sig Sjálfstæðisflokk,
gerði til að stöðva framleiðslu
þjóðarinnar, þegar þau voru
nú síðast til meðferðar.
Skal sú ljóta saga stuttlega
rakín í þessari grein. Hefur
flokkurinn í því sambandi
einnig margtuggið upp gömlu
söguna frá í fyrra, að um næst
síðustu áramót hafi 300 millj.
kr. verið lagðar á þjóðina í
nýjum sköttum til bjargar
framleiðslunni þá. Nú hefur op-
inberlega verið sannað að sú
taia. hafi verið 130 millj. kr. en
ekki 300 millj. Samt gengur
hún aftúr æ ofan í æ, í áróðr-
inúm hú.
FuIIyrðingar íhaldsins
Þegar mál þessi voru til um-
ræðu á Alþingi nú fyrir s.l
áramót, einmitt á sama tíma,
sem verið var að semja við út-
gerðina hélt Sjálfstæðisflokkur-
inn því sífellt fram, að stórfjár
þyrfti núna að afla með nýjum
sköttum til þess að koma út-
gerðinni í gang. Og í því sam-
bandi voru ennþá margendur-
teknar fullyrðingamar um 300
inillj., sem lagðar hefðu verið
á í nýjum sköttum í fyrra til
að ná sama marki. Hér að fram-
an hefur verið sýnt hvílík
firna blekking var í þeim á-
róðri. Skulu hér birtar nokkr-
ar iilvitnanir úr þingræðum
helztu. forkóifa Sjálfstæðis-
fiokksins í sambandi við fjár-
lagaafgreiðsluna.
Magnús Jónsson segir:
iiOg nú hefst næst saga
hlaupapanna þegar undan er
skiiið stóra metið 300 millj. kr
álögur um síðustu áramót. .
Ekkert verður ráðið af þessu
f járlagafrumvarpi hvort ríkis-
stjómin gerir ráð fyrir að fara
enn yþá. Ieið að leggja. 200 til
300 millj. kr. nýja skatta á
þjóðina “
Ingólfur Jórsson segir:
„Útlit er fyrir að þarfir Út-
flutningssjóðs verði mjög miki-
ar. Taprekstur útgerðarinnar
fer síöðugt vaxandi. Það er
■ekk; ólíkiegt að hæstvirta nú-
verandi ríkisstjórn vanti 250
miIH. fii að jafna halia á fjárl.,
td að afla nauðsynlegra tekna
handa Útflutningssjóði. Ef tii
víii eru sutnir ráðherrar á-
iiægðir með þetta, af því að um
síðustú árámót voru lagðir á
skattar fyrir 300 miiij.“
Enginn var þó jafn ómyrkur
í maíi og Sig, Bjarnason. rit-
stjóri Morgunblaðsins.
Haprf segir:
..Við rhinnumst þess, að á
siðasta. alþingj. voru lagðar á
u. þ. b. 300 millj. kr. í nýjum
sköttum og tollum til að
tryggja grundvöll sjávarútvegs-
ins. .
En látum nú þetta vera, ef
það hefði nægt til að tryggja
grundvöllinn, eins og hæstv.
ríkisstjórn lét í veðri vaka um
s.l. áramót. þ. e fyrir réttu ári,
þegar verið var að afgreiða
jólagjöfina frægu. Því miður
hefur það ekki reynzt sann-
mæli. Á aðalfundi L. í Ú. fyr-
ir skömmu síðan var lýst yfir
því, að miðað við óbreytt fisk-
verð og óbreytta aðstoð hins
opinbera, þá reiknuðu samtök-
in, afurðasölunefnd og verð-
lagsráð L. í. Ú. með því að
140 þús. kr. yrði á meðalbát á
komandi vertíð. Ennfremur var
upplýst að 1,1 rnillj. kr. halli
mundi verða á rekstri meðal-
togara miðað við óbreyttar að-
stæður, þ. e. óbreytt fiskverð
og óbreyttan stuðning hins op-
inbera. . . .
Það var einhig upplýst á
fundi útvegsmanna, að nauð-
synjar útgerðarinnar hefðu
hækkað um hvorki meira né
minna en 8—38% af völdum
hinna nýju tolla og skatta. Nú-
verandi ríkisstjóm gerir því
hvorttveggja, að leggja álögur
á útgerðina til þess að bjarga
útgerðinni."
Tilvitnanir þessar nægja,
einkum þegar þess er minnst,
að dag eftir dag og viku eftir
viku hafa blöð Sjálfstæðis-
flokksins hamrað á þessum
sömu fullyrðingum um 150—
300 millj. kr. nýjar álögur sem
vanti vegna vandræða sjávar-
utvegsins.
Hvað kosta hinir nýju
samningar við útgerðina
Hverjar eru svo þær stað-
reyndir, sem nú eru komnar í
ijós. Nú rétt fyrir áramótin
var samningum lokið við báta-
útgerðarmenn. Og þó togara-
eigendur reyndu að tregðast
við að semja, hafa þeir nú samt
gengið að þeim tilboðum, er
ríkisstjórnin bauð.
Allur kostnaður, sem af þess-
um samningum leiðir, getur
numið 20—23 millj. kr. miðað
við þann grundvöll, er byggður
er á rneðalaflamagni síðustu 5
ára, eins og áður hefur verið.
Þessi upphæð mun í aðal-
dráttum skiptast þannig:
1. Til að hækka kaup sjó-
manna ca kr 12—13 millj.
2. Til útgerðar bátaflotans
ca. kr. 4—5 milljónir.
3. Til togaranna ca. kr. 4—5
niilljóuir.
Við fiskkaupendur var sam-
ið í ö’lum meginatriðum á
sama grundvelli og gert hafði
verið árið 1957.
Vindhögg Sjalístæðis-
ílokksins
Hátt var reitt til höggs af
hálfu Sjálfstæðisflokksins, þeg-
ar hann lét þingmenn sína á
Alþingi og síðan biöð sín margT
tyggja upp þá fjarstæðu, að
vaxandi verðbólga vinstri ríkis-
stjórnarinnar væri að stöðva
útgerðina svo nú þyrfti a. m. k.
200—300 millj. í nýjurn skött-
um til þess að koma henni í
gang.
Þvert á móti varð það niður-
staða nefndar þeirrar, er rík-
isstjórnin skipaði til að rann-
saka það mál, að rekstursút-
koma meðal fiskibáts og meðal-
togara hefði ekki versnað á
árinu 1957. Nokkrir kostnað-
arliðir höfðu að vísu hækkað
lítilsháttar, en þar á móti höfðu
aðrir lækkað t. d. olía og veið-
arfæri. Þá hafði einnig orðið
nokkur hækkun á útflutnings-
verði ýmissa sjávarafurða. Á
því atriði byggist m. a. það,
að frystihúsin sömdu um ó-
breyttar bætur, og raunar
gerðu meira, þau gátu skilað
nokkru til baka, t. d. með því
að taka á sig nokkra hækkun,
sem orðið hefur á beitu. Þann-
ig urðu hin stóru högg Sjálf-
stæðisflokksins vindhöggin ein,
og hefði honum áreiðanlega
verið betra að reiða vopnin
lægra.
Algerð stefnubreyting
á árinu 1957
Sannleikur þessara mála er
sá, að árið 1957 er gjörolíkt
undanfömum árum hvað verð-
lagsþróunina snertir.
í stað síhækkandi verðlags,
sem síðan leiddi til nýrra
styrkja og nýrra álaga í þarfir
útflutningsframleiðslunnar var
nú um verðstöðvun að ræða
og þar af leiðandi engin vanda-
mál atvinnuveganna vegna dýr-
tíðaraukningar.
Eini vandinn, sem nú er við
að eiga stafar af lélegum afla-
brögðum á s.l. ári.
Meðalafli í róðri miðáð við
allar helztu verstöðvar báta-
fiotans var samkvæmt opinber-
um skýrslum 4,67 tonn á bát.
en samkvæmt meðaltali síðustu
5 ára hefði hann átt að vera
6,43 tonn, eða 25—30% hærri.
Þetta sýnir betur en nokkuð
annað, að það er aflabrestur-
inn einn, er skapað hefur nú-
verandi vandamál, og það sýnir
einnig, hve vel var byggt upp
það kerfi, sem lögfest var fyrir
einu ári, og að sá grundvöllur
sem þá var lagður stenzt með
prýði ef ekki verður aftur
hleypt af stað óhæfilegri verð-
bólguskriðu til að eyðileggja
allan árangur.
Ef íhaldið hefði ráðið
Enginn maður þarf að efast
um af hverjum toga voru
spunnar hinar margtuggnu full-
yrðingar um 200—300 millj. kr.
álögurnar, sem nú mætti eiga
von á til bjargar framleiðsl-
unni. Þær voru óskadraUmur
Sjálfstæðisflokksins, sem hann
hafði lagt allt kapp á að láta
rætast. Eins og ljón hafði
flokkurinn barizt á móti verð-
stöðvunarstefnunni, barizt á
mótl verðlagseftirlitinu og nú
skyldi spila út síðasta tromp-
inu, með því að fá útgerðar-
menn til að stöðva framleiðsl-
una. Þess vegna beitti hann
öllum sínum áhrifum innan
samtaka útvegsmanna, til að
fá þau til að setja fram kröf-
ur í samrw>mi víð hans eigin
óskir, og ákveða st.öðvun fram-
leiðslunnar ef ekki yrði að
þeim ge”<?jð. Þannig átti að
koma ríkisstjórninní frá völd-
um.
í fyrstu lotu fékk hann vilja
sínum franx’ongt. Þær kröfur,
sem fram kn-„u og S:<nirður
B’arnason lvsti á Aiþingi,
mundu hp*q býtt, ef að þeim
hefði verU npnoij;
Fyriv bátaflotann ca. 100
milljórir.
Fyrri ♦<'""»'ý>na oa 50 millj.
Fyriv a. m. k.
alltnarga t"<ri rDilljéna.
Auk þess voru gerðav kröf-
ur um ro'kiar hækkanir á
kaupi s+a'"p''íó]ks,. sem er ný-
lunda úr bT;Tri átt, enda var
ríkissjóði æt'að að greiða.
Allt til saTioans mundi þetta
hafa rum'ð 790—300 millj. eins
og Sjálfstm*isfiokkurinn ætl-
aðist til. Það var því sannar-
lega ful’t samræmi í öllum
þessum aðgerðum frá hans
hendi.
«.'1
Boginn brpsúur
Allt þetta s'<"i„ hað að það
sem Siáifstæðisflokkurinn
treysti á var stöðvun fram-
leiðslunnar. Framleiðsluverk-
bann af he"<,i atvinnurekend-
anna. Vel vita ie’ðtogar hans
það að slíkt hefði þýtt óút-
reiknanlegar ap'eiðingar fyrir
efnahagsmál þjóðarihnar.
En þeir hugsa ekki um það-
Framhald £ 10. síðu
Hvað
á barnið að heita?
★ Alþýðublaðið skýrir svo
frá að Eggert Þorsteinsson hafi
lýst ástandi Alþýðuflokksins á
þennan hátt á fámennisfundm-
um í Stjörnubíói: „Flokkurinn
hefur orðið fyrir mikilli blóð-
töku, . . Það er í raun og' veru
nýr Alþýðuflokkur sem nú
gengur fram tU starfa. Við höf-
uni á að skipa miklum fjölda
nýrra starfskrafta með ný við-
horf.“
★ Nýi flokkurinn með nýja
blóðið og nýju starfskraftana
og nýju viðhorfin þyrfti hins
vegar að fá sér nýtt nafn einn-
ig, og myndi eflaust ekki
standa á Bjama Benediktssyni
að halda króa sínum undir
skírn. Hins vegar mun örugg-
ara að flýta sér og hafa
skemmri skírn, svo að hann
komist í tölu kristinna áður
en það verður um seinan.
Meira
í pokahorninu
★ Morgunblaðið og Vísir
hafa nú hafið innbyrðis sam-
keppni um það að lýsa því á
sem stórhrikalegastan hátt
hvað kommúnistar hyggist fyr-
ir þegar eftir kosningar. Það á
að rýja alla þj.argálna menn
inn að skyrtunni með skelfileg-
ustu skattheimtu sem sögur
fara af. Það á að reka þá út á
kaldan klaka úr húsum sínum
og íbúðum. Og allt er þetta
sannað með tilvitnunum í gular
bækur og rauðar bækur og
bláar bækur, svo að enginn
þarf að draga sannleiksgildið í
efa.
★ Nú eru aðeins eftir sög-
umar um það hvernig ætlunin
er að hengja prestana og þjóð-
riýta kvenfólkið. En það eru
líka fimm dagar til kosninga.
Farðu
í rass og rófu
★ Alþýðublaðið hefur lýst
því af miklö kappi undanfarna
daga hvílíkt hörmungartímabil
hafi runnið upp, þegar nýju
ráðherrarnir Settust í ráðherra-
stólana, eins og það var orðað
í fyrradag, en þá var Dagsbrún
kölluð „brimbrjótur ríkisstjórn-
arinnar gegn öllum kjarabót-
um“. Það ætti því að vera
tímabært að draga ráðherra Al-
þýðuflokksins út úr rikisstjóm-
inni eftir slíkar lýsingar á
frammistöðu þeirra. Ekki ættu
Alþýðuflokksmenn að sjá eftir
þeim.
★ Og það er áreiðanlegt að
allir aðrir teldu mikla stjömar-
bót að brottför þeirra.
Þekkja sína1
★ Alþýðublaðið birti í
fyíradag heljarmikinn ramma
á forsíðu um ..almennan kjós-
endafund“ sem halda ætti í
Hafnarfirði í gærkvöld. Um
dagskrá hins „almenna kjós-
endafundar“ v«r það eitt tekið
fram að „Guðrún Á Símonar
óperusiingkona os Kristiim
Hallsson syngia“: hins végar
var vandlega forðast að nefna
nokkurn ræðumann og lýsir
það virðingarverðri sjálfsþekk-
ingu og kurteisi við almenning
í bænum.
★ Með öðrum orðum: Kjós-
ið Alþýðuflokkinn af því Ouð-
rún og Kristinn syngja.vel.
Kemur nokkur p.ug.a á aðya á-
stæðu til að kjósa þann flokk?
Tölum
um eitthvað annað
★ Vísir birtir í gær frétt-
ina um ósigur íhalds og hægri
krata í Dagsbrún urtdir fyrir-
sögninni: ..Hraklev útreið kom-
múnista í Þrótti.“
★ Búizt er við að ffétt
blaðsins um úrslit bæjarstjórn-
arkosninganna í Reykjavík
birtist undir fyrirsögntnni:
„Hrakleg útreið kommúnisia á-
Patrekfifirði.“