Þjóðviljinn - 02.02.1958, Blaðsíða 1

r------------------------------
Þrigg-ja þrepa eldflaug- flyt,
ur gervihnött á loft. Fyrsta
þrepift nær 6400 km liraða
áður en það fellur til jarð-
ar. Annað þrepift nær 16000
km hraða og það þxiðja
29000 km, sem nægir til að
koma gervihnettinum á
braut umhverfis jörðina.
Bandarískur gervihnöttur
komst á loft í fyrrinótt
Tveggja metra langur og 15 sm gildur
hólkurvegur 13.6 kg, nœr 2720 km hœS
Nú hafa Bandaríkjamenn eignazt sinn spútnik. í
fyrrinótt tókst að koma gervitungli á loft með eldflaug,
sem skotið var frá tilraunastöðinni á Canaveralhöfða í
Flórída.
' Á þessum stað hefur vísinda-
mönnum bandaríska flotans
tvisvar mistekizt að koma
gervihnetti á loft með Vangu-
ard flugskeyti.
150 Þjóðverjar.
Þegar fjTsta tilraun flotans
fór út um þúfur, var landhem-
um leyft að reyna, og það var
á hans vegum sem gervihnett-
inum var skotið á loft í fyrri-
nótt. Undirbúningi og fram-
kvæmd stjómaði þýzki eld-
flaugafræðingurinn Wernher
von Braun og fréttamenn segja
að 150 aðrir Þjóðverjar hafi
tekið þátt í starfinu.
Notuð var fjögurra stiga
eldflaug, sett saman úr þrem
eldflaugagerðum. Fyrsta stigið
var breytt Redstone eldflaug,
þá tóku við tvö stig eldflaug-
arinnar Júpíter C og loks var
gervihnötturinn sjálfur fjórða
stigið. von Braun sagði frétta-
mönnum í gær, að í Redstone
stigið hefði verið notað nýtt
eldsneyti, og væri gerð þess
enn hemaðarleyndarmál. Þess
er getið til að það Jhafi verið
bóronblanda.
Fer yflr hitabeltið.
Bandaríski spútnikinn er
ekki hnattlaga heldur tveggja
metra langur sívalningur, 15
sm í þvermál. Hánn vegur 13,6
kíló, þar af em rannsóknar-
tæki 4,5 kíló. Sövézku spútnik-
arnir vógu 83 og 506 kíló. TVö
senditæki senda til jarðar út-
varpsbylgjur, sem veita upp-
lýsingar um geimgeisla, á-
rekstra við loftsteinaagnir,
þéttleika loftsins og hitastig.
Sendingamar em ekki stöðug-
ar heldur yfir ákveðnum stöð-
um. Geymar annars senditæk-
insins munu endast í hálfan mán
uð en hins í tvo mánuði. I gær
hafði heyrzt til senditækjanna
í mörgum athugunarstöðvum,
þar á meðal í Tashkent í Sov-
étríkjunum. Bandarískir vís-
indamenn sögðu, að þeir fengju
glöggar upplýsingar frá gervi-
hnettinum.
Kvöldfagnaður
G-listans að Hótel Borg
Eins og Þjóðviljinn hefur áður skýrt frá, verður
efnt til kvöldfagnaðar að Hótel Borg n.k. þriðju-
dagskvöld fyrir starfsfólk G-listans og stuðnings-
menn Alþýöubandalagsins. Fagnaðurinn hefst
klukkan 9.
Dagskrá verður sem hér segir:
1. Skemmtunin sett, Ingi R. Helgason
lögfrœðingur.
2. Rœða, Hannibal Valdimarsson félags-
málaráðherra.
3. Skemmtiatriði, Sigríður Hannesdóttir
leikkona.
4. Einsöngur, Jón Sigurbjörnsson leikari.
5. Eftirhermur, Karl Guðmundsson leikari
6. DANS.
Aðgöngumiða sé vitjað í Tjarnargötu 20 í dag,
sunnudag, kl. 4—6 eða á morgun á venjulegum
skrifstofutíma.
ALÞÝÐUBANDALAGIÐ
Bandaríski spútnikinn fer yf-
ir mun minna svæði á hnett-
inum en þeir sovézku, hann
víkur mest 35 gráður frá mið-
baug en þeir gengu milli heim-
skautsbauga. Engar líkur eru
taldar til að hann sjáist með
berum augum en hægt á að
vera að koma auga á hann í
sterkum sjónaukum. Hann fer
eina umferð kringum jörðina á
113 til 114 mínútum. Brautin
er sporbaugslaga, 2720 km
fjærst jörðu en 320 km næst
henni. Telja Bandaríkjamenn,
að gervitungl þetta muni hald-
ast á lofti tvö til tíu ár. Það
gengur með 29.000 km hraða á
klukkustund.
Fimm árum á eftir
von Braun sagði fréttamönn-
um í gær, að öðrum gervihnetti
yrði skotið á loft á vegum
Bandarikjahers ekki síðar en
í apríl. Fréttamenn í Washing-
ton sögðu í gær, að fullyrt
væri þar að flotinn myndi gera
enn eina tilraun í nótt til að
koma spútnik á loft með Van-
guard-skeyti. Væru flotafor-
ingjarnir æfir yfir að landher-
inn skyldi reynast flotanum
fremri í þessu efni.
von Braun sagði fréttamönn-
um, að landherinn hefði haft
eldflaugar þær, sem notaðar
voru til að koma spútniknum á
loft, tilbúnar fyrir tveim ár-
um. Ekki vildi hánn segja,
hvort þá þegar hefðu verið tök
Framhald á 5. síðu
Atvinnulausir verkamenn
þurfa að muna að láta skrá sig
Einnig nauðsynlegt að láta stimpla viku-
lega til þess að glata ekki bótaréttinum
Samkvæmt lögmn nm atvinnuleysistryg.gingar verður hver
sá, er vill njóta atvinnuleysisbóta, að sanna atvinnuleysi sitt
með vottorði vinnumiðlunar.
Á þetta minnír Verkamanna-
félagið Dagsbrún verkamenn
með Suglýsingu sem birtist á
öðrum stað í blaðinu í dag. Er
nauðsynlegt að verkamenn sem
eru eða verða atvinnulausir gæti
þess að láta tafarlaust skrá sig
atvinnulausa. Þurfa menn eftir
fyrstu skráningu að mæta einu
sinni í viku til að láta stimpla
í innritunarskírteini. Vanræki
menn að láta skrá sig reiknast
þeir atvinnuleysisdagar ekki
með í biðtíma og bótagreiðslur
koma ekki fyrir þá. Skráning at-
vinnulausra fer fram alla virka
daga í Ráðningarstofu Reykja-
víkurbæjar. Skrifstofa Kópa—
Lík litlu telpunn-
ar fannst í höfn-
inni í Eyjum
Um 400 manns leituðu að
litlu dönsku telpunni, Önn<u
Grétu, sem Þjóðviljinn sagði
friá í gær að hefði týnzt í
Vestmannaeyjum í fyrrakvöld.
Telpunnar var saknað um
sexleytið um kvöldið og stóð
leitin til kl. 2 um nóttina, en
þá fannst lík hennar í höfn-
inni. Anna Gréta var þriggja
ára. Foreldrar hennar voru
danskir, nýlega fluttir til Vest-
mannaeyja.
vogskaupstaðar annast skrán-
ingu verkamanna, sem þar eru
búsettir og skrifstofa Seltjarnar-
neshrepps skráir þá, sem þar
eru busettir.
r
Verða þeir nú
viðmælandi?
Stjómmálamenn í höfuðborg-
um Vestur-Evrópu fögnuðu því
mjög í gær, að Bandaríkjamönn-
um skyldí loks hafa tekizt að
koma gervitungli á loft. Fögn-
uðurinn stafar af því, að þeir
vona að Bandaríkjamenn nái sér
nú af hugaræsingi þeim og
sneypu, sem greip þá þegar sov-
ézku spútnikamir birtust á him-
inhvolfinu. Fréttaritari sænska
útvarpsins í Bonn hafði eftir
stjórnmálamönnum þar, að nú
væri sjálfstraust Bandaríkja-
manna vonandi komið í það
lag, að þeir fengjust til að setj-
ast við samningaborð ásamt full-
trúum Sovétríkjanna.
Ihaldsblaðið l’Aurore í París
skýrir frá því í gær, að Frakk-
ar séu langt (komnir að smíða
kjarnorkusprengju, sem ákveðið
hafi verið að reyna í eyðimörk-
inni Sahara.
Egyplaland og Sýrland mynda
Hrabiska sambandslýðveldið
Öllum öSrum arabarlkjum boSin þátttaka
Nasser Egyptalandsforseti og Kuwatli Sýrlandsforseti
lýstu í gær yfir í Kairó samruna ríkja sinna í eitt ríki,
sem nefnist Arabiska sambandslýöveldið.
Forsetarnir undirrituðu sam-
einingarskjalið í’ stjórnarráðinu
í Kairó og ávörpuðu síðan mik-
inn mannfjölda, sem safnazt
hafði saman úti fyrir. Þeir
lýstu yfir, að sameiniiig Egypta
lands og Sýrlands væri upphaf-
ið að sameiningu allra araba-
ríkja, sérhverju ríki araba
stæði til boða að gerast aðili
að sambandslýðveldinu.
Þing Egyptalands og Sýr-
lands koma saman á sameigin-
legan fund á miðvikudaginn til
að fjalla um lagasetningu
vegna sameiningarinnar. Ríkið
mun hafa einn forseta, einn
fána, eina ríkisstjórn og eitt
þing. Þjóðaratkvæði beggja
þjóða gengur um sameininguna
innan mánaðar og þá verður
jafnfram kjörinn forseti sam-
bandsríkisins. íbúar þiess eru
26 milljónir.
Fréttaritari Reuters í Amm-
an telur að sameining lýðveld-
anna Egyptalands og Sýrlands
verði til þess að konungar Jór-
dans, Iraks og Saudi Arabiu á-
kveði að rugla saman sínum
Framh. á 5. síðu