Þjóðviljinn - 08.02.1958, Qupperneq 1

Laugardagur 8. febrúar 1958 — 23. árgangur — 31. tölublað
Bréf Hermanns til Búlganír
ekki borið undir rfkisstjórnina
œm>-
BréfiS^semer svaríslenzkaforsætisráðherrans við bréfum Bulganíns
frá 12. des. og 8. jan., var afhent í Moskvu í fyrradag
A-Iisiafagnað-
tir á Akranesi
í kvöld verður í'agnaður
stuðningsmanna og starfs-
fólks A-listans á Akranesi,
hefst liann kl. 8.30 i Hótel
Akranesi.
Á dagskrá ev:
Ávövp
Einsöngur
Tvísöngur
Gamanþáttur
?
Aðgöngumiðar afgreiddir
frá kl. 3—6 e.h. í dag á
Skólabraut 12, ennfremur
við innganginn. — Fylgis-
menn A-listans eru hvattir
til að fjölmenna.
Forsætisráðuneytið sendi í gær Þjóðviljanum
íréttatilkynningu um að forsætisráðherra, Hermann
Jónasson, hafi svarað bréfum H. Búlganíns, for-
sætisráðherra Sovétríkjanna, dagsettum 12. desem-
ber og 8. janúar sl, Hafi svarið verið afhent í
Moskva í fyrradag.
Bréf þetta hefur ekki verið borið undir ríkis-
stjómina né það rætt af henni. Ríkisstjórnin sem
slík á þannig engan hlut að þessu svari, heldur
er það einkabréf Hermanns Jónassonar forsætisráð-
herra og túlkar hans einkaskoðanir á málum þeim
sem um er fjallað.
Efni bréfsins mun rætt hér í blaðinu innan
skamms.
Bréf Hermaiins Jónassonar öryggi frekar en svo mörgum
forsætisráðherra er • svohljóð- öðrum. íslendingar lærðu af
andi: . j þessari reynslu, að þeir yrðu í
Reykjavík, 1. febrúar 1958. framtíðinni að reyna að tryggja
Kæri herra forsætjsráðherra! öryggi sitt með öðrum hætti. í
Ég hefi með mikilli athygli samræmi við það var gerður
kynnt mér efni bréfs yðar frá varnarsamningurinn við Banda-
12. desember og hafði að mestu ríkin 1941. Árið 1946 gerðist ísland
lokið svari við því, er ég fékk svo aði’i að Sameinuðu þjóðun-
bréf yðar 8. f.m. Ég hefí einnig um í trausti þess, að þannig
kynnt mér gaumgæfilega þetta yrði öryggi þess bezt tryggt.
siðara bréf yðar. Þar sem bréf Því miður hafa Sameinuðu
þessi fjalla um svipuð málefni, þjóðirnar enn ekki náð þeim
finnst mér hlýða að svara þeim ——-------------------------
báðum í senn. |
Ég vil fyrst byrja á því að
þakka yður fyrir viðurkenning-
arorð yðar um friðarvilja íslend-
inga. Ég dreg ekki í efa frið-
arvilja neinnar þjóðar, en ég
efast um, að friðarviljinn eigi
viðgangi, að þátttaka í þeim
veiti smáríki nægilegt öryggi.
Með tilliti til þess gerðist ís-
land aðili að Atlanzhafsbanda-
laginu 1949, eftir að hafa kynnt
sér vandlega, að þar var um
hrein varnarsamtök að ræða, én
lega landsins og margvíslegur
skyldleiki við hinar bandalags-
þjóðirnar gerði þátttöku íslands
eðlilega í þessum sámtökum.
Tveimur árum síðar gerði ísland
svo í samræmi við sáttmála
AtJapzhafsbandalagsins vartiar-
samning við Bandarikin vegna
mjög uggvænlegs útlits, sem þá
var í alþjóðamálum,
í sambandi við allar þær á-
kvarðanir íslendinga, sem
greindar eru hér að framan, hef-
ur einlægur friðarvilji og frels-
isvilji þeirra komið glöggt í ijós.
Þeir hafa jafnan tekið fram, að
þeir vildu ekki hafa eigin her,
ekki taka þátt i hemaðargerðum
gegn öðrum þjóðum, ekki segja
öðrum þjóðum stríð á hendur.
og ef þeir leyfðu erlendum her
dvöl í landínu, væri það ein-
göngu gert í varnarskyni. Þessi
afstaða þeirra var t.d. greinilega
mörkuð við inngöngu íslands í
Framhald á 4. síðu.
vægy
er fryggir
baráffumáli
Stjórnarkjör í Félagi
hefst kl. 12 í dag á Skólavörðustíg 3 A
í dag kl. 12 á hádegi hefst allsherjaratkvæöagreiösla
urn kjör stjómar og trúnaöarmannaráös fyrir Félag
j árniðnaðarmanna.
Atkvœöagreiöslan fer fram í skrifstofu félagsins að
SKÓLAVÖRÐUSTÍG 3A og stendur yfir í dag og á
morgun.
Kosiö verður í dag frá kl. 12—20 og á morgun kl.
10—18.
j árniðnaðarmanna
Tveir listar eru í kjöri, A-listi
borinn fram af stjórn og trún-
aðarráði félagsins og B-listi,
borinn fram af tilskyldum
fjölda félagsmanna.
A-listann skipa eftirtaldir
menn:
St jórn:
Formaður: Snorri Jónsson,
Varaformaður: Hafsteinn
Guðinundsson
Ritari: Try.ggvi Benediktsson
I>andsmiðjunni,
Vararitari: Þorsteinn Guð-
mundsson, Héðni,
Fjármálaritari: Guðjón Jóns.
son, Héðni,
Gjaldkeri (utan stj.) Ingi-
mar Sigurðsson, Landsm.
Trúnaðarmannaráð (auk
stjórnar).
Einar Siggeirsson, Hamri,
Sigurjón Jónsson, Stálsm.
Ingimundur Bjarnason,
Héðni.
Erlendur Guðmundsson, B.
Frederiksen.
Varamenn í trúnaðarráð:
Sveinn Jónatansson, Héðni,
Framhald á 4. síðu.
framgang mikil-
alþýðunnar
nokkurs staðar dýprj rætur en
meðal íslenzku þjóðarinnar. Því
veldur meðal annars, að íslend-
ingar hafa aldrei átt í vopnuð-
um ófriði við neina þjóð og hafa
ekki svo að öldum skiptir haft
vopn um hönd til að útkljá
deilumál innbyrðis. íslendingar
kunná því að meta, hve mikils
vert það er, að deilur séu leyst-
ar án vopnaburðar.
Þessi friðarvilji íslendihga
kom glöggt í ljós, þegar fsland
endurheimti sjálfstæði sitt 1918.
Þá var lýst yfir því, að ísland
myndi ekki hafa her og myndi
verða ævarandi hlutlaust. Það
var þá einlæg von íslendinga,
að land þeirra myndi haldast
áfram utan hernaðarátaka stærri
þjóða, eins og verið hafði öldum
saman, og hlutleysi myndi því
nægja landinu til öryggis. Síð-
ari heimsstyrjöldin leiddi hins
vegar áþreifanlega í ljós, að ný
tækni hafði gert ísland hemað-
arlega þýðingarmikið á stríðs-
tímum. ísland var því hemumið
strax á fyrsta stríðsárinu, og
var með því sýnt, að hlutleysið
veitti ekki íslendingum lengur
Timakaups- og vikukaupsmönnum tryggSur uppsagn-
arfrestur og sjúkra- og slysabœtur
Stjórnarfrumvarpið um rétt verkafólks til uppsagnar-
frests frá störfum og um rétt til launa vegna sjúkdóms-
og slysaforfalla, var til 1. umræöu í efri deild Alþingis
í gær.
Félagsmálará'ðherra reifaði málið í framsöguræöu og
Björn Jónsson og Eggert Þorsteinsson lögöu í umræðun-
um áherzlu á, að frumvarpið væri flutt til efnda á sam-
komulagi við verkalýðshreyfinguna á sl. hausti, og væri
alþýðusamtökunum mikilvægt mál.
I framsöguræðu sinni sagði
félagsmálaráðherra m.a.:
Nokkru fyrir jól var lagt
fram frv. það, sem hér er til
umræðu, um rétt verkafólks
til uppsagnarfrests frá störf-
um og um rétt til launa vegna
sjúkdóms- og slysaforfalla, en
ekki vannst þá tími til að af-
greiða það.
Það er kunnugt, að allir
þeir, sem teljast fastir starfs-
menn og fá kaup sitt greitt
mánaðarlega, eiga við það ör-
yggi að búa, að þeim verður
ekki sagt upp starfi fyrirvara-
laust. Venjulega er um eins
til 3 mánaða uppsagnarfrest að
ræða, en þó er nokkuð al-
gengt, að fastir starfsmenn
hins opinbera hafi sex mán-
aða uppsagnarfrest, og til er
það, að háttsettir embættis-
menn njóti árs uppsagnar-
frests.
^ Við höíum enga
þörí íyrir vinnu
þína
En þeir verkamenn, sem taka
kaup sem tímakaupsmenn eða
vikukaupsmenn hafa engan
uppsagnarfrest. Þeim geta at-
vinnurekendur sagt upp fyrir-
varalaust, þó að verkamaður-
inn hafi verið í þjónustu sama
atvinnurekanda árum eða ára-
tugum saman. Við slíkan
verkamann er hægt að segja
að kvöldi að loknu dagsverki:
Við höfum enga þiörf fyrir
vinnu þína að morgni né fram-
vegis.
Þetta er mikið öryggisleysi,
enda hefur verkalýðshreyfing-
in um langt skeið reynt að- fá
viðurkenningu atvinnurekenda
fyrir nokkrum uppsagnarfresti
handa þeim verkamönnum, sem
lengi hafa unnið hjá sama at-
vinnurekanda, en fengið kaup
sitt greitt í venjulegu tíma-
eða vikukaupi.
Uppsagnarfrestur
tryggður
En þetta hafa atvinnurek-
endur ekki viljað fallast á. Rök
verkalýðshreyfingarinnar fyrir
málinu eru vel skýrð í grein-
argerð frumvarpsins, með þess-
um orðum:
Það sýnist ekki skipta öllu
máli, hvort launþeginn fær
laun sín greidd mánaðarlega
eða hvort launin eru greidd
vikulega eins og tíðkast um
laun tíma- eða vikukaups-
manna. Samband atvinnurek-
anda og launþega skiptir hins
vegar mestu máli. Þegar sam-
band þeirra er varanlegt árið
út eða lengri tíma, virðist eðli-
legt, að launþeginn eigi rétt á
nokkrum fyrirvara, ef atvinnu-
rekandinn vill segja honum
upp starfi. Sama máli gegnir
um atvinnurekandann. Eðlilegt
virðist að hann fái vitneskju
um það með nokkrum fyrir-
vara ef slíkur launþegi
óskar að láta af störf-
um hjá honum. Þegar
slíkt varanlegt samband hefur
skapazt milli atvinnurekanda
og launþega, gefur það siálf-w
Framhald á 3. síðu.