Þjóðviljinn - 18.02.1958, Side 7

Þriðjudagur 18. febrúar 1958 — 1>JÓÐVILJINN — (7
Dulbnnir nazistar sækja nú fram til
úrslitavalda
fSjami Benediktsson hóf stjómmálaferil sinn á sameiginlegniii
lista Sjálfstæðisflokksinsog „Þjóðernishreyfingar íslendinga^
Jafnframt var som/ð um innlimun nazisfahreyfingarinnar gegn faví aS Sjálf•
stœSisflokkurinn sveigSi i nazistaátt og nazistar fengju völd og heztu stcrfs-
skilyrSi innan SjálfstœSisflokksins og / JbjáSfélaginu
Morgunblaðsmenn reyna oft-
ast að klóra í bakkann, þó
málstaðurinn sé slæmur, og
láta þá gjarna hávaða og
blekkingar nægja í raka stað.
Þó kemur fyrir að þeim vefst
alveg tunga um tönn, og reyna
að láta skömmustulega þögn
skýla ávirðingum flokks síns
og sjálfra þeirra.
* Þora ekki að minn-
ast á 9. nóv. og
Ólaf Thórs
Nýiega voru rifjaðir upp hér
1 blaðinu atburðirnir 9. nóvem-
ber 1932, aðdragandi þeirra, á-
rás bæjarstjórnarmeirihlutans
á atvinnuleysingjana og við-
brögð Sjálfstæðisflokksins, en
þá vildi Ólafur Thórs láta
fangelsa snemma morguns
helztu forvígismenn verkalýðs-
hreyfingarinnar í Reykjavík
hundruðum saman og safna
þeim í hússkrokk Sundhallar-
innar. Þáverandi lögreglustjóri
í Reykjavík taldi að slíkar að-
gerðir hlytu að þýða blóðbað
í Reykjavík, og tókst að hindra
framkvæmd þessarar viti fh'rtu
nazistísku ákvörðunar.
Morgunblaðsmenn þögðu,
treystu sér ekki til að hagga
neinu af því, sem Þjóðviljínn
færði fram um þetta atriði,
enda frásögnin byggð öll á
óyggjandi heimildum.
* Þinghússbruni
nazistanna kemur
nú illa við Mogga
í janúar var Morgunblaðið
svo óheppið að játa það í
fyrsta skipti að Hitler hefði
'látið kveikja í þinghúsinu í
Berlín fyrir aldarfjórðungi, og
kennt kommúnistum um. Af
því tilefni rifjaði Þjóðviljinn
upp ummæli Morgunblaðsins
frá valdatöku Hjtlers, þegar
þetta aðalmálgagn Sjálfstæðis-
flokksins varð sér svo rækilega
til minnkunar að taka áróðurs-
lygar þýzku nazistanna um
þinghússbrunann og annað á-
líka úr þeirri átt sem stað-
reyndir, og reyna að nota lyg-
arnar gegn stjórnmálaandstæð-
ingum hér heima.
Morgunblaðsmenn sögðu ekki
orð. Þeir treystu sér ekki til að
hagga neinu af því sem Þjóð-
viljinn færði fram. Sök Morg-
unb’aðsins, sök Sjálfstæðis-
flokksins lá svo ljóst fyrir, að
ekki varð um villzt.
* Samruni Sjálfstæð-
isflokksins og
, ,Þ j óðemishrey f ing-
ar íslendinga“
Undanfarna daga hefur
Morgunblaðið með almennum
orðum reynt að hamla gegn
þejrri áleitnu ásökun, að ís-
lenzkir nazistar hafi náð sterk-
um tökum á Sjálfstæðisflokkn-
um og móti nú í æ rikara
mæli starfsaðferðir og áróður
flokksins. Auðvelt er ;að færa
rök að þeirri ásökun, m. a.
með því að bera saman starfs-
aðferðir og áróður Sjálfstæðis-
flokksins áður en forvígismenn
hans tóku að kynna sér áróður
og starfsaðferðir Nazistaflokks-
ins þýzka og eftir að valdarán
Hitlers hafði gert þetta hvort
tveggja að eftirbreytnisverðri
fyrirmynd nazistískra og hálf-
tnazisfis^m flokka víða um
heim.
Þetta skal þó ekki rakið að
sinni, heldur dvaljzt við at-
burði sem líklegt er að ráðið
hafi úrslitum um það, að Sjálf-
stæðisflokkurinn mótaðist í
jafnríkum mæli og raun ber
vitni af hugmyndum þýzkra
nazista, einkum um áróður og
starfsaðferðir. Þeir atburðir eru
samruni Sjálfstæðisflokksins
og íslenzka nazistaflokksins,
Þjóðernishreyfingar íslendinga,
í bæjarstjómarkosningunum
1934, fyrir 24 árum.
* Klofningur ógnar
S j álf stæðisf lokknum
Sjálfstæðisfiokkurirnn óttað-
ist klofning ef upp risi öflugur
nazistaflokkur á íslandi. Fyrir
bæjarstjórnarkosningarnar 1934
hékk meirihluti flokksins í bæj-
arstjóm á einu atkvæði eins
og löngum. En árið áður hafði
verið stofnaður íslenzkur naz-
istaflokkur með brauki og
bramli, hafið blaðaútgáfu með
áróðri eftir þýzkum fyrirmynd-
um og reynt að skipuleggja
kringum sig fylgi með funda-
höldum víðsvegar um land.
„Þjóðernishreyfing fslend'nga"
en svo nefndi þessi nazista-
flokkur sig, þóttist vanbúinn til
kosninga sumarið 1933, bauð
þó fram við lítinn orðstír Jón
H. Þorbergsson i Suður-Þing-
eyjarsýslu. En við bæjarstjórn-
arkosningamar 1934 skyldi
skríða til skarar og fylgi
flokksins kannað. Nú skyldi
sjást að þúsundir íslendinga
fylktu sér um hina nýju hreyf-
ingu, nú skyldi uppskorið það
sem sáð liafði verið.
* Bjarni Benediktsson
kemur fram á
sjónarsviðið
Foringjar Sjálfstæðsflokks-
ins í Reykjavík óttuðust þessa
þróun eins og sjálfan fjandann.
Þeir reiknuðu dæmið þannig
að ekki mætti miklu muna til
þess að flokkurinn missti átt-
unda mann sinn, og töldu lik-
legt að nazistahreyfingin kynni
að næla í þó nokkurn hluta
þess fylgis sem fylgt hafði
Sjálfstæðisflokknum.
Hófst nú samningaþóf milli
forvígismanna Sjálfstæðis-
flokksins og æðstu manna
Þjóðernishreyfingar fslendinga,
aðalráðs hreyfingarinnar, er þá
var skipað þessum mönnum:
1. Ásgeir Ásgeirsson frá Fróðá
fulltrúi
2. Gísli Sigurbjömsson kaup-
maður
3. Guðmundur Jónsson skip-
stjóri
4. Jóhann Ólafsson stórkaupm.
5. Lúther Hróbjartsson umsjón-
armaður
6. Magnús Jochumsson póst-
fulltrúi
7. Páll Ólafsson framkvæmda-
stjóri
8. Sveinn Jónsson verzlunar-
maður
9. Stefán Thorarensen lyfsali.
Það mun hafa auðveldað
samningana að Sjálfstæðis-
flokkurinn beítti í þessum
kosningum fyrir sig nýrri
stjórnmálastjörnu, Bjarna
Benediktssyiti prófessor, og var
hann settur í 2. sæti lista
flokksins um það er lauk. Hafði
Bjarni þá stundað „framhalds-
nám“ erlendis 1930 — 1932,
„einkum við Berlínarháskóla“.
* Samið um innlimun
nazista — og nazist-
ísk áhrif í
S j álf stæðisf lokknum
Þjóðemishreyfing íslendinga
vildi þó ekki láta sér, nægja
neitt lítið. Hvernig sem að var
farið, reyndist ekki hægt að
semja uppá minna en það, að
flokkarnir stæðu opinberlega
saman um einn lista við bæj-
arstjórnarkosningarnar, og að
Þjóðernishreyfing íslendinga
fengi fulltrúa sína í eitt hinna
öruggu sæta listans og 9. sæt-
ið. Að þessu og öðrum skilyrð-
um gekk Sjálfstæðisflokkurinn,
og gekk til þessara ;bæjar-
stjórnarkosninga í opinbem
kosningabandalagi við íslenzku
nazistahreyfinguna, með einn
fulltrúa hennar í öruggu sæti
á lista sínum og annan í sæti
sem Morgunblaðið taldi bar-
áttusæti listans, 9. sætið.
Leyniatriði samnings þess,
sem gerður var eru enn ekki
opinbert mál, en ekkj er ó-
ósennilegt að í þeim hafi fal-
izt raunveruleg innlimun ís-
lenzku nazistahreyfingarinnar í
Sjálfstæðisflokkinn, gegn því
að flokkurinn tæki upp smám
saman aðalstefnu og starfs-
hætti nazistaflokks og tryggði
nazistum aðstöðu til fulls starfs
innan flokksins.
* Opinbert kosninga-
bandalag —
nazistum fengið
úrslitasætið
Opinberlega var hinsvegar þá
þegar tilkynnt um samningana
varðandi bæjarstjómarkosning-
amar: Aðalmálgagn Þjóðernis-
hreyfingar fslendinga birti 3.
janúar 1934 þessa yfirlýsingu
um samstarfið, og jafnframt
fordæmingu á lista ungra naz-
ista, sem fram var kominn.
YFIRLÝSING
Aðalráð Þ.jóðemishreyfr
ingar íslendinga lýsir hér
með yfir því, að listi sá,
sem nokkrir menn hafa lagt
fram til næstji bæjarstjórn-
arkosninga og kalla lista
„Ungra þjóðemissinna“ er
óviðkomandi aðalráðinu og
framkominn án vilja þess
og samþykkis. Skorar aðal-
ráðið því á alla Þjóðemis-
sinna í Reykjavík að kjósa
himr sameiginlega Iista Þjóð-
emishreyfingarinnar1 og
Sjálfstæðismanna, þar sem
Þjóðemissinnar eiga tvo
fulltrúa, þá Jóliann Ólafs-
son stórkaupmajvn og dr.
Illldór Hansen læknir.
í aðalráði Þjóðemislireyf-
ingar íslendinga
Gísli Sigurbjörnsson, Páll
Ólafsson, Stefán Thoraren-
sen, Magnús Jochumsson,
Sveinn Jónsson, Lúther Hró-
bjartsson, Guðmundur Jóns-
son.
* „SjálfstæðismeniV1, .
„þeir róttækari",
koma í kring innlim-
un nazistanna *
Nokkurrar feimni virðist
hafa gætt í Sjálfstæðisfiokkn-
um vegna bandalagsins við
nazista. Það er ekki fyrr en
þremur dögum síðar, 6. janúar,
að Morgunblaðið birtir yfirlýs-
ingu „aðalráðsins", og séu yfir-
lýsingamar bornar saman sést
að svolítið er dregið úr. í yfir-
lýsingunni í íslenzkri endur-
reisn var sagt fullum fetum
að Þjóðernissinnar „eig_i“ tvo
fulltrúa á listanum, en i Morg-
unblaðinu segir að á listanum
séu Jóhann Ólafsson og Hall-
dór Hansen „sem báðir eru
stuðningsmenn Þjóðernishreyf-
ingarinnar." Undir yfirlýsing-
unni í Morgunblaðinu stendur
aðeins: Aðalráð Þjóðernishreyf-
ingar íslendinga, en lesendum
hlíft við upptalningu nafnanna!
Nazistunum þótti hinsvegar
ástæða til að leggja þunga á-
herzlu á opinbera samstöðu
sína við Sjálfstæðjsflokkjnn. í
kosningamánuðinum hefja þeir
útgáfu nýs blaðs fyrir unga
menn, ,,Þórshamar“, til að vega
móti „Ákærunni" sem nú ham-
aðist gegn fyrri foringjum und-
ir ritstjórn Helga S. Jónsson-
ar, efsta manns E-listans. Þau
fáu blöð Þórshamars sem út
komu fjalla að langmestu leýti
um kosningarnar og innan-
flokksbaráttu nazista.
í fyrsta blaði Þórshamars, 9.
jan. 1934, er grein sem nefnist
„Þjóðernishreyfingin og bæjar-
stjórnarkosningarnar." Þar seg-
ír m. a.:
Sjálfstæðismenn, a. m. k.
þeir róttækari, hafa ávallt
sýnt málum Þjóðeraishieyf-
ingarinnar velvild, og fyrir
atbeina þeirra tókst að fá
tvo Þjóðemissinna inn á
lista Sjálfstæðisflokksins.
Um það þarf ekki að deila
að heppilegri fulltrúa en Jó-
hann Ólafsson var eigi hægt
að fá fyrir Þjóðernishreyf-
inguna inn á lista Sjálfstæð-
isflokksins, þar sem Jóhann
hefur setið í stjóm Þjóðera-
ishreyfingarinnar um sex
mánaða skeið og reynzt þar
sem annarsstaðar hinn dug-
legasti og mætasti maður.
Þjóðemissinnar mega vel
Framhald á 10. síðu