Þjóðviljinn - 16.03.1958, Blaðsíða 3

Simnudagur 16. marz 1958 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Á árinu sem Ieið kom út norð-
ur á Akureyri bók ein, sem
raunar lét lítið yfir sér og eng-
inn hávaði hefur staffið um.
Þetta er BÓK KONUNNAR:
STOFUBLÓM. — Brátt kemur
út önnur bók, einnig fyrst og
fremst fyrir konur. Þessar bæk-
ur eru þó alls ekki skrifaðar af
konum. Ekki mun heldur neitt
sérstaklega barizt fyrir þeim í
blöffum eða timaritum sem kon-
ur standa aff. Staffreyndin er þó,
aff samt eru þaff fyrst og fremst
konur sem lesa slikar bækur —
og nota þær.
★
Hver er hann, maðurinn er
skrifar bækur sem konur sækja
svo mjög í? Starfsaðsetur hans
er í byggingunni milli Gamla
garðs og Þjóðminjasafnsins. í
byggingu þeirri er Atvinnudeild
Háskólans til húsa.
Ingólfur Davíðsson, en sá er
maðurinn, er grasafræðingur
frá Hafnarháskóla, og hann hef-
ur verið sérfræðingur Atvinnu-
deildar Háskólans í jurtasjúk-
dómum, frá því stofnun sú leit
dágsins ljós Sem betur fer mun
honum hafa leiðst að fást ein-
göngu við kartöflumyglu og
hnúðormaleit og fleiri „hagnýt“
störf af sama tagi, og því hefur
þá saman út bók eina ágæta:
Garðagróður, þar sem þeir sönn-
uðu svart á hvítu að í skrúð-
görðum íslands væru ræktaðar
hvorki meira né minna en á
sjöunda hundrað tegundir — óg
það á sama tíma og líklegt má
teljast að meiri hluti þjóðarinn-
ar hefði í skoðanakönnun svarað
að hér á landi gætí aldrei með
góðu móti þrifizt annað en gras
og lyng. — Óþarft að taka það
fram að það hafa fyrst og
fremst verið konur sem komið
hafa upp skrúðgörðunum,
stundum með eigin höndum, en
stundum með því að lokka eða
pína karlinn sinn til þess, — og
vel sé þeim fyrir það.
★
Sú bók Ingólfs Daviðssonar,
sem hér verður rætt um, heitir
Stofublóm.
Einmitt um þessar mundir
fara nú blóm að koma frá gróð-
urhúsunum og því tímabært að
fara að athuga um blómin.
— Hver er tilgangurinn með
útgáfu slíkrar bókar? spyr ég
Ingólf. '' v“
— Tilgangurinn, segir Ingólf-
ur (og virðist ekki vitund hissa
á svona vitlausri spurningu), er
sá að safna saman á einn stað
yfirliti og lýsingum á þeim
Ingólfur Davíðsson — og vitanlega heíur
kona teiknað myndina!
BÆKUR
KOMJMAR
hann einnig notað tímann til að
kynnast — og kynna öðrum —
þá fegurð, sem ekki verður í
askana látin né birt í hagskýrsl-
um —: fegurð blóma og jurta,
íslenzkra og erlendra. Og þar
sem konur, blóm og fegurð
hafa verið óaðskiljanleg þrenn-
ing allt frá því Eva formóðir
vor skreytti lokkandi lendar
sínar með laufunum forðum,
frammi fyrir augliti guðs (þótt
hann misskildi það hrapallega
blessaður karlinn) þá hafa bæk-
ur Ingólfs Davíðssonar um blóm
og jurtir aðallega verið lesnar
af konum.
★
Fyrir allmörgum árum komu
þeir Ingólfur Davíðsson og Ingi-
mar Óskarsson löndum sínum
skemmtilega á óvart. Þeir gáfu
Þessi stór-
gerða jurt
hefur á js-
i lenzku verið
nefnd krókó-
dílapálmi.
þörf fyrir bók með tegundalýs-
ingum, sem hægt er að velja
milli, og raektunarleiðbeining-
um.
Er langt síðan farið var að
rækta inniblóm á íslandi?
— Hve langt er mun ekki gott
að segja með vissu. Á miðöldum
voru inniblóm ræktuð í klaustr-
um og höfðingjasetrum, og er
líklegt að áhrif frá því hafi bor-
izt hingað til lands.
Fyrir 100 árum er þó víst að
blómaræktun hefur verið orðin ‘
nokkur, því í ferðabók sinni frá
árinu 1856 segir Dufferin lá-
varður frá því að blóm blasi
við í gluggum.í Reykjavík.
Schierbeck landlæknir var
mikill áhuga- og forgöngumaður
um ræktun úti og inni skrifar
í ársrit garðyrkjufélagsins árið
1886 að ánægjulegt sé að sjá
blóm ræktuð í Reykjavík úti og
inni.
Áhugi hefur verið og er mik-
ill fyrir blómarækt, bæði úti og
inni. Mér væri ógerningul’ að
svara því hve oft ég hef yerið
spurður og beðinn um leiðbein-
ingar um ræktun blóma, — og
oftast hafa það verið konurnar
sem hafa spurt. Þær hafa verið
driffjöðrin í ræktun fagurra
jurta.
Jurtin er fög
ur — en nafn
ið því miður
ekkl. Vaxblóm
kallast hún,
og er vafn-
ingsjurt.
— Það verður þá líka bók
fyrir karla.
— Já, en fyrst og fremst býst
ég við að það verði konurnar
sem notfæra sér hana. Eg hef
jafnvel verið atyrtur af karl-
mönnum fyrir hinar bækunar.
Einn þeirra sagði við mig eftir
að inniblómabókin kom ut: Og
þá ertu enn búinn að skrifa nýja
blómabók, — ég verð víst að
neyðast til að kaupa hana, ef
ég á að hafa nokkurn frið fyrir
minni!
Já, þökk sé Ingólfi Davíðssyni
og öðruni sem hafa auðveldað
konunum ræktun þeirrar feg-
urðar sem návist blómanna veit-
ir; verðmætanna sem karlar
munu hvergi láta getið í hag-
skýrslum!
J. B. !

blómum sem ræktuð eru í stof-
um inni liér á landi. í bókinni
er lýsing helztu tegunda og al-
mennar leiðbeiningar um rækt-
un þeirra.
— Var engin slik bók til fyrir?
— Nei. Þær tvær bækur um
þessi efni sem áður hafa komið
út eru fýrir löngu ófáanlegar.
Einar Helgason garðyrkjustjóri
gaf bók sína Rósir út 1916 og
aftur 1931. Árið 1936 kom út
bókin Innijurtir, eftir Óskar 13.
Vilhjálmsson garðyrkjumann.
Báðar þessar bækur eru fyrir
löngu uppseldar.
Annað kemur einnig til
greina: með tilkomu gróðurhús-
anna hefur blómafjöldi ræktað-
ur hér aukizt mjög. Ræktun
inniblóma er nú almenn um
land allt, og því var orðin mikil
Loftleidir hafa gagnkvæna saraninga
við um futtugu-erlend flugfélög
Loftleiðir hafa nú beztu-kjarasamninga við samtals
um 20 flugfélög, þ.á,m. mörg stór amerísk félög, flugfé-
lag Sovétríkjanna Aeroflot, franska félagið Air Franee
og þrjú brezk félög.
Mörg flugfélög, sem em utan fyrrgreinda samninga við Loft-
vébanda flugfélagasamsteyp- leiðir munu annast sölu far-
unnar IATA eiga í talsverðum miða með flugvélum Loftleiða
— Hvað segirðu frá mörgum
tegundum í bókinni?
— Með tilkomu gróðurhús-
anna margfaldaðist blómafjöld-
inn hér. Fyrsta gróðurhúsið var
reist 1924, en það var þó ekki
fyrr en eftir 1930 að gróðurhús-
in fóru að rækta inniblóm og
selja í sérstökum blómaverzl-
unum, en þá margfaldaðist
blómafjöldinn.
Á ferðum mínum um landið
á sumrin hef ég alltaf athugað
blómategundir úti og inni, og hozln kiara
blómarækt er nú orðin algeng ‘
í öllum landshlutum. Víða eru
raunar engir skrúðgarðar, en
mjög óvíða heimili að ekki sé
ræktað eitthvert inniblóm.
Jafnhliða plöntusölu hafa
gróðurhúsin tekið upp sölu á
afskornum blómum, sem fólk
kaupir til skrauts og yndisauka.
Garðyrkjumaður hefur sagt
mér að % þeirra blóma séu seld-
ir í Reykjavík, en % í stærstu
kaupstöðunum hinum.
— Það er orðinn mikill fjöldi
jurta sem menn rækta sér til
yndisauka hér á landi nú?
— Já, þegar Garðagróður kom
út voru tegundir ræktaðar úti
orðnar á 7. hundrað. Síðan hef-
ur Skógræktin o. fl. flutt inn
allmikið af nýjum tegunduin,
svo tegundir útijurta munu nú
vera orðnar hátt á 7. hundrað.
í bókinni um stofublómin ér
lýst á 4. hundrað tegundum, ög
ég tel víst að vera kunni nokkr-
ar fleiri tegundir ræktaðar hér,
sem mér hefur ekki tekizt að
kóma auga á eða borizt vit-
neskja um.
— Ertu með fleira í smíðum?
— Já, með vorinu mun koma
út matjurtabók, sem ég er raun-
ar aðeins ritstjóri að, en ýmsir
garðyrkj umenn skrifa. Þar
verður lýst ýmsum tegundum
nytjajurta og leiðbeint um
ræktun þeirra.
örðugleikum sökum þess að
stór flugfélög vilja ekki gera
við þau samninga um gagn-
kvæm viðskipti (Interline A-
greement), en þess konar sam-
komulag er báðum aðilum oft
til hins mesta hagræðis, þar
sem það tryggir gagnkvæma
fyrirgreiðslu og veldur því m.
a. að flugfarþegar geta ferðast
með ýmsum flugfélögum víða
um heim og notið alls staðar
Undanfarin ár hefur þeim
IATA flugfélögum farið fjölg-
andi, sem talið hafa hagkvæmt
að gera við Loftleiðir samninga
um gagnkvæm viðskipti og
með undirritun samninga, sem
nýlega voru gerðir um þetta
á flugleiðum yfir Norður-At-
lantshafið, og er félaginu þvi
mikill styrkur að þessum nýju
tengslum við hin stóru er-
lendu flugfélög.
Borgin hló
NýúSkomin Ijóð&bók eftir
Mafthías lóhannessen
Borgin liló heitir ný IjóðaÞík
eftir nýjan höfund, Matthias
Jóhannessen.
Matthías Jóhannessen er
ungur maður. Hann hefur verið
blaðamaður við Morgunblaðið
síðan 1952, að undanskildum
milli Loftleiða og bandariska vetri 1955-’56 er hann stundaði
flugfélagsins TWA eru þessi bókmenntanárn í Höfn, Áður
félög nú orðin um 20, en TWA hefur hann birt nokkur kvæði í
er áttunda stóra ameríska flug-1 Helgafelli, Stefni, tímariti Sjálf-
félagið, er samið hefur um stæðisflokksins og Félagsbréfi
þetta við Loftleiðir. 'Auk þess
eru nú í gildi sams konar
Almenna bókafélagsins.
Kvæðin í bók hans eru flest
samningar milli Loftleiða og'un(jir nútima háttleysu, en þó
þriggja brezkra flugfélaga,
franska flugfélagsins AIR
France, Aeroflot hins rúss-
nokkur rímuð. Þau standa
sjálfstæð í bókinni en ekki með
myndum. I bókinni eru þessi 30
neska, auk smærri félaga víða kvæði: Hörpusláttur, Þögnín
um heim.
Vegna þessa geta farþegar
nú keypt í skrifstofum Loft-
leiða einn farseðil til ferðalaga
til hinna fjarlægustu flug-
stöðva og fá sama afslátt og
ef ferðast væri með einu félagi.
Er þetta einkum hagstætt fyrir
þá, sem ferðast vilja innan
Bandaríkjanna, þar sem kaup
farseðla hér spara 10—15%
söluskatt, sem lagður er á þá
farseðla, er keyptir eru í
Bandaríkjunum.
Þau flugfélög, sem gert hafa
var eina svarið, Gamalt ljóð,
Hjá Ásmundi, Kvöldmáltíð,
Kirkjusmiðurinn á Reyni. Á
hausti, Blóm í júní, Við lindi-
tréð hjá Garði, Jóhann Sig ;r-
jónsson, Galdra-Loftur hinn
nýi, tsland kvatt, Dans, Þytur
í vindi, Riddarinn príiði, Sait-
fiskur, Hugsað til herra Jóns
Gerrekssonar, Dauði, Ást, Vírtd-
ur um nótt, Svört læða, Klukku-
strengir, Bonaparti, Jólasnjór,
Þú svaraðir, Svört mold, Þið
komuð áftur, Ótti, Æskan á
svörtum sokkum, Borgin hlé.