Þjóðviljinn - 29.03.1958, Blaðsíða 1

miiNN
Laugarda«ur 29. mar* 1958 — 2S. árgangur — 75. tölublað.
Réttindafrumvarp verkafólks iögíest
Merk réttarbót komin til framkvæmda fyrir samstarf
verkalýðsins og ríkisstjórnar vinstri flokkanna
Á fundi neðri deildar Alþingis í gær var frumvarpið um réttindi verkafólks til 3. *
umrœðu.' Var frumvarpíð samþykkt með samhljóða atkvœðum og þar með afgreitt
sem lög frá Alþingi.
Með lögum þessum kemur til framkvœmda mikilsverð réttarbót fyrir verkafólk,
réttarbót sem verkalýðshreyfingin hefur um langt skeið barizt fyrir en ekki náð
fram vegna harðvítugrar andstöðu atmnnurekenda. Ahrif alþýðusamtakanna á rik-
isvaldið hafa nú tryggt þpssu baráttumáU framgang.
Höfuðatriði frumvarpsins eru
þessr:
Aílt verkaf ólk, iðnlært sem ó-
iðnlært, sem fær laun greidd í
tíma- eða vikukaupi og unnið
hefur hiá sama atvinnurekenda
í eitt ár eða lengur, á rétt á
eins mánaðar ' uppsagnarfresti
frá st"rfum.
Verkafólk telst hafa unnið í
eitt. ár, hiá sama atvinnurek-
enda ef bað héfur unnið hiá
honum ssmtals a.m.k. 1800
klst. á síðustu 12 mánuðum.
Kfefci boðar stríðs-
stefnu Japans
Kishi forsætisráðherra Jap-
ans, - lýsti jrfir því á þingi í
gær, að árás á stöðvar Banda-
ríkjamanna í Japan yrðu skoð-
aðar sem árás á Japan.
Mjög hávær mótmæli risu
í þinginu út af þessum ummæl-
um og varð af háreysti mikið.
Kishi sagði ennframeur að svo
gæti farið að Japanir réðust á
stöðvar fjandmanna sinna í
öðrum löndurp, ef þeir teldu
það nauðsynlegt vegna öryggis
síns. Forsætisráðherrann gaf
þessa yfirlýsingu s.em svar við
fyrirspurn eins af þingmönnum
Sósíalista um, hvað japanska
stjórnin hyggðist gera ef stríð
brytist aftur út í Kóreu.
K jöri Kmstjoffs
.vfða íagnað
Æðsta ráð Sovétríkjanna hélt
áfram fundi sínum í gær og
var frumvarp Krústjoffs um
nýskipan landbúnaðarins til
umræðu.
Búizt er við að Krústjoff
myndi ráðuneyti sitt snemma í
nasstu viku, en þá er sameigin-
legur fundur í báðum deildum
ráðsins.
Framhald á K' síðu
þar af a.m.k. 150 stundir síð-
asta mánuðinn fyrir uppsögn.
Fastir starfsmenn og tíma-
og vikukaupsmenn, sem rétt
eiga á uppsagnarSpgti samkv.
*árnbraiitamenn
verkfall
Franskir járnbrautarstarfs-
menn og starfsmenn við stræt-
isvagna og neðanjarðarbrautir
Parísarborgar hafa boðað verk-
fall næstkomandi þriðjudag til
að leggja áherzlu á kröfu sina
um launahækkun.
Með verkfallinu munu allar
samgöngur um landið lamast,
og samgöngur um París að
mestu leyti. Taldar eru líkur á
því að verkfall þetta kunni að
breiðast út til opinberra. starfs-
manna og j eirra, sem vinna við
gas- og rafmagnssfðvar. Marg-
ir eru miög uggandi vegna
þessara fyrirhuguðu verkfalla.
Frjálslyndir iinnu
aukakosningu
Frjálsl^TLdi flokkurinn sigr-
aði í auka'kosningum, sem
fram fóru í Torrington í Eng-
landi í fyrradag. Frjálslyndir
hafa annars ekki boðið fram í
þessu kjördæmi við þrjár síð-
ustu kosningar, en í þetta siirn
sigraði frambjóðandi þeirra
með naumum meirihluta. Sig-
urvegarinn heitir Mark Bon-
ham Carter og er hann bama-
barn Asouit, sem var forsæt-
isráðherra í stjóm Frjálslýndra
árin 1908—1916. Hann hlaut
13.408 atkvæði. Frambjóðandi
íhaldsflokksins fékk 13.185 at-
kvæði og frambjóðandi Verka-
mannaflokksins 8.679. Þetta er
fyrsti sigur Frjálslynda flokks-
ins í aukakosningum síðan ár-
ið 1929, og á flokkurinn nú 6
Framhald á 5. síðu.
Hammarsk jöld fór
frá Moskvu í gær
Hammarskjöld, framkvæmda-
stjóri Sameinuðu þjóðanna hélt
í gær brott frá Moskvu eftir
f jögurra daga dvöl þar.
Brottför hans var sjónvarp-
að í Moskvu-sjónvarpinu. Hann
sagði við brottförina, að mest
áriðandi mál mannkynsins í dag
væri afvopnunarmálin, og þau
yrðu ekki leyst nema á fundi
æðstu manna. Hammarskjöld
rómaði mjög móttökumar í
Moskvu, og kvaðst bafa sann-1
færst um að Sovétríkin væm í
órjúfanlegum tengslum við
Sameinuðu þjóðimar.
Framkvæmdastjórinn hélt til
London frá Moskvu en þar
frumvarpinu halda fullum Iaim-
um, í hVerju sem þau em
greidd, fyrstu fjórtán dagana
eftir að þebr f&rfallast frá
vinnu sökum sjúkdótna eða
slysa.
Ákvæði laganna. hagga. ekki
samningum atvinnurekenda og
launþega. um greiðslu atvinnu-
rekenda á sjúkrapeningum til
starfsmanna sinna, hvort sem
þeir em greiddir til styrktar-
sjóðs stéttarfélaga eða beint til
þeirra sjálfra. Ákvæði samn-
inga sem rýra rétt launþega
skulu ógild.
Nokkur fleiri ákvæði em í hyggst hann dvelja í f jóra daga
fmmvarpinu til frekari skýr- Qg ræða við brezka áhrifamenn
inga á einstökum tilvitnunum. um fund æðstu manna.
f-------’ -------------------------------------
23fa lesta meialafli í
Þorlákshðfn i fyrradag
Þorlákshöfn. Frá fréttaritara Þjóðviljans.
Ágætur afli var hér í fyrradag. Afli bátanna var
sem hér segir: Gissur 25 lestir, Friðrik Sigurösson
25 lestir, Þorlákvr 24, Faxi 23, ísleifur 23, Klæng-
ur 22, Jón Vídalín 22 og Viktoría 17,5 lestir.
Meðalafli á bát var því 23 lestir. Daginn þar
áður var meðalafli 13,5 lestir.
Hér hafa nú borizt á land á annaðhundrað lest-
ir meira en á sama tíma í fyrra, og einmitt þessa
afladaga nú var lanálega í fyrra.
Arskátíð Dags-1
m
brúnar
í kvölá
ágæt skemmtiskrá
Verkamannafélagið Dags-
brún heldur árshátíó sína í
kvöld í Iftnó og hefst hún
klukkan 8.
Dagskrá árshátíðariimar
er þessi:
Ávarp.
Brynjólfur Jóhannesson
skemmtir.
Árni Jónsson sjmgur eín-
song. •
? :
Karl Guðmunclsson leikari •
flytur gamanþátt. «
Að lokuni verður svo *
dlansað. 2
Bitthvað mun vera enn ó-:
selt af aðgöngumiðnm ogj
verða þeir seldir í dag tilj
klukkan 4 síðdegis. í
Vandað hefti
af Melkorku
Melkorka, tímarit kvenna,
er nýkomið út og er heftið
hið vandaðasta að efnl.
Það hefft á kvæði eftir Sig-
ríði Einars frá Munaðarnesi.
Auður Sveinsdóttir skrifar Úr
Kínadagbók, grein er eftir
Sverri Kristjánsson sagnfræð-
ing um herstöðvamálið. Viðtal
við Þórunni Þórðardóttur, grein
um Sigurð Guðmundsson mál-
ara, saga eftir Oddnýju Guð-
mundsdóttur, hannyrðaþáttur o.
m. fl.
Ritstjórar Melkorku em
Nanna Óiafsdóttir og Þóra Vig-
fúsdóttir. Útgefandi tímarits-
ins er Mál og menning. '
Fondum Álþingis
frestaS fram vfir
páska
Á deildarfundum Alþingis í
gær tilkynntu forsetar aö
fundum væri frestað til mið-
viltudags eftir páska. Mun þá
vera að vænta að ríkisstjómin
hafi fullbúnar tillögur sínar i
efnahagsmálnnura.
Gamlabíófundurinn er á morgun
Fundur rithöfundanna og
FuIItrúaráðs verkalýðsfélag-
anna í Gamla bíói á mor.gim
sem þeir boða til að knýja
á um framkvæmd samþykkt-
ar Alþingis frá 28. marz
1956, urn brottför hersins,
hefst kl, 2 e.h.
Ræðumenn á fundinnm
verða: Þorbjörn Sigurgeirs-
son prófessor, Stefán ög-
mundsson prentari, Drífa
Viðar, Jón Hannibalsson,
Sveinn Skorri Höskuldsson,
Jónas Árnason. Þeir Hannes
Sigfússon, Jón Óskar, Jó-
hann Hjálmarsson og Jón
úr Vör lesa upp, en loka-
orð flytur Gils Guðmunds-
Saisiþykkt Mcnitiitgar- og friðarsamtaka íslenzkra kveitna:
Unnið verði að tafarlausri
brottför erlenda herliðsins
Rikhstjórnin leiti jbegcrr eftir tryggingu stór-
veldanna á ævarandi hlutleysi Islands
Á fundi, sem haldinn var
í Menningar og friðarsam-
tökum íslenzkra kvenna s.l.
þriðjudag, voru gerðar eft-
irfarandi samþykktir:
Fundur haldinn í Menn-
ingar og friðarsamtöknm ís-
lenzkra kvenna þriðjudaginni
25. marz 1958, skorar 4 rík-
isstjómina að framkvæma
viljayfirlýsingu Alþingis frá
28. marz 1956 og vinna að
tafarlansri brottför erlends
hers af fslandi. Jafnframt
noti ríkisstjórnin rétt fs-
lands á næsta ári til endur-
skoðunar Atlanzhafsbanda-
lagssamningsins með úrsögn
-íslands fyrir augum, og
leiti þegar eftir tryggingu
stórvelclanna á ævarandi
hlutleysi fslands, samanber
tryggingu stórvelda á hlut-
leysi Svissu
Fundur haldinn I Menn-
ingar og friðarsamtöknm ís-
lenzkra kvenna þriðjudaginn
25. marz 1958, skorar á rík-
issntjóm fslands að beita sér
fyrir, innan Sameinuðu þjóð-
anna, algjöra banni kjarna-
vopna og tllraunum meðl
þau. að styðja tíilölgu pólskffl
futltrúans ínnan Sameinuðiu
þjóðanna tmi hlntlaust belti
í Evrópui og rinna að því,
að fsland verði innan þess
beltís. Enn fremur skorar
fnndurinn á ríkisstjórninffl
aS gefa ótviræða yfirlýsinguí
um, að eldflaugaste&var
verði fckM staðsettar á fs-
landi. vú - ■■ ‘ij