Þjóðviljinn - 02.04.1958, Blaðsíða 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 2. aþril
Þióðviliinn
Útgefandl: Samelnlngarflokkur alÞÝSu - Sðslallstaflokkurtnn. - Rltstlðrar
Magnús KJartansson, Slgurður Ouðmundsson (áb.). - Préttarttstjórl: Jón
BJarnason. - Blaðamenn: Ásmundur Slgurjónsson. Quðmundur Vigfússon.
Ivar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson, Slgurjón Jóhannsson. - Auglýs-
lngastjóri: Guðgeir Magnússon. - Ritstjðm, afgrelðsla. auglýslngar, prent-
smiðja: Skólavðrðustíg 19. — Síml: 17-500 (5 línur). - Áskriftarverð kr. 25 á
m&n. i Reykjavík og nágrennl: kr. 22 annarsst. - Lausasöluverð kr. 1.50
PrentsmiðJa ÞJóðvlljana
Bjargráð Alþýðuflokksins
A lþýðublaðið hefur að undan-
■^*- förnu verið að undirþúa
lesendur sína undir „þriðju
leiðina“, sem svo er nefnd í
skrifum þess um efnahagsmál-
in. Einn liður þess undirbún-
ings hefur birzt í í frámunalega
barnalegum forsíðugreinum
sem komið hafa með stuttu
millibili í blaðinu. Telja kunn-
ugir að greinar þessar séu
samdar af Gylfa Þ. Gíslasyni
menntamálaráðherra og Kristni
Gunnarssyni fyrrv. forstjóra
Bæjarútgerðar Hafnarfjarðar.
/\11 hafa skrif þeirra félaga
” gengið út á það að for-
dæma stöðvunarstefnuna í dýr-
tíðar- og efnahagsmálum og
bannsyngja uppbótarkerfið. Er
það sagt komið út í hinar
mestu öfgar og því nauðsyn-
legt að til annarra ráða sé
gripið í þess stað. Morgun-
blaðið skemmtir sér síðan við
að endurprenta verstu vitleys-
umar sem í þessu sambandi
drjúpa úr pennum spekinga Al-
þýðuflokksins. Má nærri geta
að þær þykja hinn mesti hval-
reki á fjörur stjómarandstöð-
unnar og handlangara hennar í
höllinni við Aðalstræti.
T engst hefur Alþýðublaðið
^ komizt í þessari speki sinni
á sunnudaginn var. Birtist þá
forsíðuuppsláttur í blaðinu þar
sem því var slegið föstu einu
sinni enn að uppbótarkerfið
væri komið út í öfgar. í fram-
haldi af þvi segir blaðið: „Mik-
il síldveiði myndl sennilega
gera ísleuzka ríkið gjaldþrota!
Það eru nú hagsmunir ríkis-
valdsins að ekki veiðist of mik-
ið! Það er einn uggvænlegasti
gallinn á uppbótarkerfinu, þeg-
ar það er komið eins langt og
nú er hér á landi, að rikið hef-
ÞJððleikhúsið
B 1
ur beina hagsmuni af því að
ekki fiskist og ekki spretti i
landinu. Niðurgreiðslumar eru
orðnar svo mikil byrði fyrii
hið opinbera, að það er beint
hagsmunamál ríkisins, að ekki
berist mjög mikill fiskur á
land og ekki spretti t. d. of
mikið af kartöflum“. Segir síð-
an að þessa þróun verði að
stöðva og megi gera ráð fyrir.
»að „hin þriðja leið“ Alþýðu-
flokksins muni lækna þessa al-
varlegu meinsemd".
Þeir sem þannig skrifa þyrftu
að byrja á að læra stafróf
efnahagsmálanna áður en þeir
liætta sér út í umræður um
þau vandamál sem við er að
fást. Flestir aðrir landsmehn
vita að fyrst og fremst er
vandinn fólginn í skorti á næg-
um erlendum gjaldeyri til þess
að geta flutt til landsins nauð-
synlegar vörur til lífsframfær-
is og fjárfestingarframkvæmda.
Það er því hreint og furðulegt
öfugmæli að láta í ljósi ótta
við mikla síldveiði eða gjöfula
vetrarvertíð, hvað þá að bera
þá firru á borð fyrir almenn-
ing að slíkt setti ríkið á höf-
uðið! Og auðvitað væri ekkert
sjálfsagðara eða auðveldara en
endurskoða miilifærslurnar til
sjávarútvegsins undir þeim
kringumstæðum að uppgripa-'
afli bærist að landi. En það
dettur hagspekingum Alþýðu-
flokksins auðvitað ekki í hug.
Þeir biðja aðeins guð að forða
þjóðinni frá mikilli veiði til
sjávarins og góðri grassprettu
og kartöfluuppskeru til lands-
ins. Bjargráð Alþýðuflokksins
virðist þannig vera fiskileysi
og uppskerubrestur og segi
menn svo að „þriðja leiðin"
hafi ekki tekið á sig áþreifan-
legt form!
Þrír leikdansar
eftir Erik Bidsted.
Hljómsveitarstjóri: Ragnar Björnsson:
- Það var smánarlega fá-
mennt í Þióðleikhúsinu á
föstudagskvöldið var þegar
frumsýndir voru leikdansar
Eriks Bidsteds, hins gáfaða
og ötula ballettmeistara, en
■hitt mun óhætt að fullyrða
að þar hafi enginn orðið fyrir
vonbrigðum, þvert á móti —
svning þessi er minnisverður
áfangi í þroskasögu leikdans-
ins íslenzka, listgreinar sem
að vísu er enn á bemsku-
skeiði, enda, þá fvrst búin
lífvæn skílyrði er Þjóðleikhús-
ið vah vígt. Áður mátti leik-
dans heita óbekktur á landi
hér. en á síðustu árum hafa
margir sn.iallir eindansarar
frá ýmsum Fndum flutt okk-
ur fögur sýnishom hinna.r
göfuEru listar. sumir gestir
leikhússins siálfs, aðrir á veg-
um Menningartengsla íslands
og Ráðstiórnarríkianna; og
haðan að austan mun von )á
fu'lskinuðum ballettflokki á
næstunui, og er ærið fagn-
aðarefni þeim sem leikdansi
Friðlýst land
öithöfundasamtökin gegn her-
•*-T náminu hófu með fundin-
um í Gamla bíói nýja sókn,
gerðu nýtt átak til að vekja
þjóðina til vitundar um hætt-
una og smánina af hemáminu.
í ályktun þess fundar, er þess
krafizt, að ríkisstjómin standi
við gefin loforð um uppsögn
herstöðvasamningsins við
Bandaríkin, og jafnframt að
stefnt verði að því marki að
ísland verði friðlýst land. Um
það atriði segir í ályktuninni:
„U'undurinn brýnir það fyrir
þjóðinni að vonin um af-
vopnun herveldanna og frið
með þjóðum er framar öllu
bundin atfylgi hlutlausra ríkja,
sem taka málamiðlunarafstöðu
gagnvart stórveldunum, og
láta ekki ánetjast hernaðar--
kerfum þeirra. Þess vegna
skorar fundurinn á þjóðina að
fylkja sér um þá stefnu, er
verið- hefur henni til méstrar
sæmdar um áratugi: yfirlýst æ-
varandi hlútleysi íslands í
hemaðarátökum."
T»á er einnig í ályktun fund-
■* arins lögð þung áherzla á
að allir hemámsandstæðingai*
taki höndum saman um þessi
höfuðmál, „og hefji þau í vit-
und manna yfir dægurþras og
skoðanaágreining um önnur
efni.“ Þetta eru tímabær al-
vöruorð. Einmitt þarna er bent
á sigurleið í baráttu hemáms-
andstæðinga: Að þeir láti ekki
sundrá kröftum sínum vegna
skoðanaágreihings um önnur
mál, heldur þjappi sér þétt
saman í báráttunni fyrir þessu
máli. er varðar framtíð og jafn-
vel sjálfa tilvera íslenzku þjóð-
arinnar. Ekkert óttast her-
námsmenn, þeir sem vilja hafa
eriendan her í landi, meir en
slíka samstöðu allra hernáms-
andstæðinga. Og ótti þeirra
mun ekki reynast ástæðulaus,
Rithöfundamir og Fulltrúaráð-
verkalýðsfélaganna mega éi’ga
þess vísa von, að tekið verði
írndir kjörorð þeirra.
jafnanlega kvæðis. Það er
ekki fyrsti leikdans saminn á
Tsiandi eins og sífélit er ha'd-
ið fram í blöðum, ,,Eldur“ hét
sá fvrsti, örstuttur ballett eft-
ir Sigríði Ármann við tónlist
Jórunnar Viðar, og var sýnd-
ur í Þióð'eikhúsinu 2. maí
1950. — Eins og fvrr bera
þau B'dsted og Lisa Kære-
gaard dansinn unni, hann
þrnttmiki'Í og léttur og lif-
a.ndí fsem hrösturinn. vorbnðinn
liúfi. hún verulega indari í
gervi engilsins. ung op- fpileg
stúlka í íslenzkum húnlníri.
OÁ vorvindunum má ekki
■heidur glevma, þótt aukin
kunnátta þeÚTa ng nr''<Tgi
birtist raunar skvrar í :'ðr-
lirn dönsum — hað prn h<nr
Irmv Toft. Onðnv Pntnrs-
dntt.ir Og flnðnv Friðcfeins-
dnt.tir. að'aðandi dar|ojnn''riar
a'lar hriár. Ba'dvin Hal'dnrs-
snn fer að hessu pinní með
h'ntverk ská'dsíns hirnn p-óðu
gervi og miöpr geðfe'dri fram-
göngu. Leikt.iald Magnúsar
„Brúðuhúsið", leikdans eftir Erik Bidsted.
unna. En mest er um það
vert er Erik Bidsted var ráð-
inn að leikhúsinu haustið
1952 ásamt konu sinni dans-
meynni Lisu Kæregaard,
kennsla hafin og haldíð fram
jafnan síðan; óvæntan og
margvíslegan árangur þessa
giftudrjúga starfs sjáum við
nú á sviðinu. Það eni aðeins
fimm ár liðin frá því að nem-
endur Bidsteds sýndu í fyrsta
sinn, og aðallega einfaldar
byrjunaræfingar á slá og
gólfi; þróunin hefur orðið ör,
munurinn gleðilega mikill.
Erik Bidsted semur að
venju leikdansa þá er hann
flytur ásamt nemendum sín-
um, sníður þá vandlega eftir
getu, kunnáttu og þroska-
stigi hinna ungu og lítt vönu
dansenda. ‘Eitt þessara verka
þekkjum við frá fyrri árum,
það er „Ég bið að heilsa“,
leikdans í þremur atriðum
reistur á kliðhendu Jónasar
og saminn við fallega tónlist
Karls O. Runólfssonar, ljúft
verk og hugþekkt fremur en
’ tilkomumikið, og birtir furðu-
vel efni og anda hins óvið-
Pálssonar er enn notað og
mjög að réttu, svipmikið og
fallegt landslag í anda ljóðs-
ins.
„Brúðubúðin" var næst á
leikskránni, f jörugur og
skemmtilegur leikdans, sam-
inn af hugkvæmni og ótvi-
ræðri kimni. Umgerðin sjálf
minnir litið eitt á hið fi-æga
verk Leonide Massine, „Leik-
fangabúðina", en efnið óskylt
að cðru leyti — eigandi búð-
arinnár hvérfur á brott og
læsir dýrúm, klukkan slær tólf
á miðnætti og þá öðlast brúð-
urnar ííf hver af annarri, þær
dansa og kankast á af hjart-
ans ánægju, en þegar nóttin
er liðin og búðin opnuð að
nýju dettur allt í dúnalogn. í
dansi þessum var Lisa Kære-
gaard sviflétt og lagleg Kol-
umbína og John Wöhlk karl-
mannlegur, fimur og öruggur
Harlekín, en hann er gestur
leikhússins að þessu sinni,
eindansari við Látbrigðaleik-
húsið í Tivolí og nýkominn
úr frægðarför þess til Lund-
úna, þekktur listamaður.
Sjálfur var Bidstéd kátbros-
Sjóliðinn: Bryndís Schram
legur, fyndinn og geðþekkur
Pjerrot, en ékki einungis
hinn óheppni heimskupétur
sem jafnan verður af ástum
stúlkunnar, heldur sá sem
stjórnaði hinum brúðunum,
fylgdist með hverri hreyfingu
þeirra með lífi og sál. Þannig
kynntumst við í rauninni
þrautseigu starfi kennarans,
skygndumst sem snöggvast
bak við tjöldin. Af dansend-
unum íslenzku vakti Bryndís
Schram mesta athygli í
skemmtilegum dansi sjóliðans,
falleg og fim stúlka, gædd
mjög heillandi og hlýrri fram-
komu, og vann þegar í stað
allra hugi, efnilegust íslenzkra
dansmeyja. Anna Guðný
Brandsdóttir og Helgi Tómas-
son hinn st"kkfimi piltur, eru
yngri að árum, en þó vel kunn
leikgestum og . hafa náð á-
nægjulegum þroska, þau voru
brúðudátar í þessum dansi.
Margir aðrir dönsuðu í
„Brúðubúðinni“, unglingar og
börn og sum ekki há íloftinu.
þau voru kettir, hrúður og
svertingjar, og ekki annað
sýnilegt en ýmis þeirra séu
efni í góða. listdansara.
Síðast en ekki sízt skal
„Tsjækovskí-stefjanna" getið,
leikdans þess er Bidsted hefur
samið við valin lög hins mikla
tónskálds. Þótt listamennimir
dönsku bæru einnig þann leik-
dans uppi sem að líkum lætur,
vakti frammistaða nemend-
anna ekki minni ánægju, en
þar komu dansmeyjamar
ungu fram í tádansi í fyrsta
sinn. Hér em meiri kröfur
til þeirra gerðár en áður
og árangurinn vonum betri,
og þarf ekki annað en
minna á upphaf leikdansins,
adagio,. sem sýndur var af
meira öryggi og formfestu en
við höfum áður átt að venj-
ast af nemum dansskólans.
Það má gl"gglega sjá að hér
er haldið í rétta átt, og vænta
má að í engu verði kvikað frá
þeirri stefnu.
Ragnar Björnsson stjómaði
sinfóníuhljómsveitinni, en ekki
munu allir tónlistamnnendur
hafa verið sem ánægðastir með
stjórn hans. Undirleikari á
æfingum var Magnús Bl.
Jóhannsson, en Jan Moravek
tók saman tónlistina við
„Tsjækovskístéf“ og „Brúðu-
búðina“.
öllum sem hlut áttu að
máli var ágæta vel fagnað,
og Erik Bidsted hylltur sér-
staklegá hvað eftir annað; en
afrek hans sýnir hversu langt
má komast með kunnáttu og
lagni, atórku og einbeittum
Framhald á .11, síðu.