Þjóðviljinn - 12.04.1958, Page 5

856* Ihgs 0S:,t' íiiis&ifl®aek.I — HKKJIYííöM, (p
Laugardagur 12. apríl 1958 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Hvort eiga Bretarnir Bertrand Russ- ••
' eli, Boyd Orr, Þjóðverjinn Ötto
ll 4 3 0 Hé' v' Hahn, Frakkarnir Joliot-Curie, Albert
Schweitzer og Bandaríkjamaðurinn !
Harold TJrcy (til vínstri) sem allir |g|! 'Ajfe Jyfl
Sr* p: ' ■ ' voru meðal þeirra 9235 vísindamanna R-
jp|k sem sendu SÞ ávarp, að ráða, eða
Sl ÍIHSI if§SP’"" is stjórnniálamaðurinn Fosfcer Dulles? «! # Ipl
f uSSs dauð
eru emKum Dorn sem
verSa fyrir geislaverkun
Forseti eölisfræ'ðideildar Washingtonháskólans í St.
Louis í Bandaríkjunum, dr. Edward U. Condon, sagði
þar í fyrirlestri í síöustu viku aö þúsundir manna myndu
deyja úr beinkrabba og blóökrabba vegna vetnisspreng-
Dr. Condon sagði að slíkt ó-
hernju magn geislavirks eit-
urs framleiddist við vetnis-
sprengingar að „siíkt eltur
hefði í'undizt í beinuin manna,
einkum bania, um aílan heim.
Það eru engar ýkjur, að mörg
þúsund menn um allan heim
munu deyja kvalafuHum dauða
Fréttastofan United Press
Bkýrir frá því að Kishi, for-
feætisráðherra Japans, muni
bráðlega rita Krústjoff, for-
sætisráðherra Sovétríkjanna
bréf. Með bréfinu mun hann
setla að þakka Sovétríkjunum
það skref som þau hafa stigið
í friðarátt með því að hætta
ítilraunum með kjarnavopn.
Öll helztu blöð í Japan hafa
lýst yfir vonbrigðum sínum
með undirtektir Eisenhowers
forseta Bandaríkjanna undir
bréf Krústjoífs, þar sem hann
Skorar á Vesturveldin að fylgja
í fótspor Sovétríkjanna og
hætta tilraunum með kjarna-
og vetnisvopn.
«—-------------—------------
vegna Jiess eiturs, sem bor-
izt hefur út í gufuhvolí
jarðarinnar frá þeim vetnis-
sprengingum sem þegar hafa
verið gerðar“.
Dr. Condon réðst á dr. Ed-
ward Teller, sem kallaður hef-
ur verið ,,faðir vctnissprengj-
unnar“ fyrír að reyna að villa
mönnum sýn með „órökstudd-
um staðhæfingum um að hægt
sé að framkvæma vetnisspreng-
ingar þannig að ekki verði eft-
ir þeim tekið“.
Samkomulag var í vændum
Dr. Condon sagði ennfremur
að miðað hefði vel í átt til
samkomulags um stöðvun vetn-
issprenginga, þegar Harold
Stassen var enn ráðunautur
Eisenhowers Bandaríkjaforseta
um afvopnunarmál.
„En þá fór dr. Telíer af stað
með ræðuhcldum og opinber-
um yfirlýsingum þar scm hann
lét í Ijós efa um að hægt væri
að koma á eftirliti", sagði Con-
don, sem sakaði Teller um að
„leita skjóls bakvið reglur um
hernaðarleyndarmál í hvert
sinn sem á hann væri skorað
að rökstyoja efasemdir sínar“.
Vansköpuð og
vatigefin börn
Ðr. Linus Pauling sagði í
Washington á föstudaginn
langa að sérhver meiriháttar
tilraun með kjarnavopn liafi í
för með sér að á næstu árum
fæðist 15.000 besrn í heimin-
imi öllum vansköpuð eða
vangefin.
Jafnframt taldi hann að
’eislaverkun frá Iiverri
siíkri tilraun muni stytta
ævi 10.000 manna.
Gromiko, utanríkisráöherra Sovétríkjanna kornst m.a.
svo aö orði í ræðu þeirri sem hann flutti á fundi Æðsta-
ráösins, þegar hann tilkynnti ákvöröun sovétstjórnarinn-
ar aö hætta tilraunum meö kjarnavopn:
„Það er alkunna að ábyrgir
aðilar í Bandaríkjununi hafa að
undanförnu reynt að finna af-
sökun fyrir þeirri afstöðu að
hafna samkomulagi um stöðv-
un tilraunanna með því að
staðhæfa, að tilgangurinn með
tilraununum sé sá að framleiða
eigi ,,hreinar“ sprengjur með
minni geislaverkun. Eiginleik-
um hinna svokölluðu „hreinu“
sprengna er í Bandarílrjunum
lýst með svo fögrum orðum,
að maður skyldi ætla að um
væri að ræða tæki mannkyninu
Erfðastofnar þegar breyttir
og hættumörkin nálgast óðum
„Verði tilraununum með
íjarnorku- og vetnisvopn hald-
Ið áfram af sama kappi og
liingað til, mun mannkynið
verða komið á hættuniörkin
innan 15—20 ára“, sagði jap-
anski eðlisfræðingurinn Kenjiro
Kimura í sjónvarpsviðtaii í
Sandaríkjunum í síoustu viku.
Kimura, sem er einn af upp-
götvendum úrans 237, sagði að
/léstir japanskir vísindamenn
væru þessarar skoðunar.
Bandaríski erfðafræðingur-
ínn, Hermann Muller, sem
itarfar við háskólann í Indi-
ma, sagði. við sama tækifæri,
ið liið geislavirka úrfelli frá
kjarnavopnatilraunum, sem
jregar hafa verið gerðar, hafi
leitt af sér geysilegar breyt-
ingar á erfðastofnum manna.
retar afsaii ser
204 prófessorar og aðrir
kennarar við háskóla í Lond-
on hafa sent Macmii'ian for-
sætisráðherra ályktun þar
sem þeir skora á brezku
stjórnina að afsala sér
kjaritavopnum.
Þá er þess einnig krafizt
að liætt verði flugi yfir
Bretlandi með vetnissprengj-
ur, stöðvaðar tilraunir með
kjarnavopn og hætt við fyr-
irætlanir um að koma upp
bandarískum flugskeyta-
stcðvum í Bretlandi.
af geisiaverkun
Bandaríski vísindamaðurinn
og nóbelsverðlaunahafinn dr.
Linus Pauling, sem hefur haft
forgöngu um mótmæli vís-
indamanna um allan heim
gegn kjarnavopnum, hefur
verið beðinn um að segja á-
lit sitt á nýlegum ummæl-
um dr. Tellers, „föður vetn-
issprengjunnar“, sem voru á
þá leið að geislavirkt úrfelli
frá vetnissprengingunum
myndi í hæsta lagi þýða að
meðalaldur núlifandi manna
myndi styttast um tvo daga.
Dr. Pauling sagði að hann
væri í sjálfu sér samþykkur
þe'ssari niðurstöðu dr. Tellers,
en hún þýddi hins vegar ekki
að sérhver núlifandi maður
myndi aðeins lifa tveim dög-
um skemur.
— Þetta þýðir t.d. að af
2.500 mönnum mnni einn
verða fyrir eionhverri geisla-
virkri efniseind á þann liátt,
að ævi hans styttist um 14 ár
vegna blóð- eða lungnakrabba
eða annarra sjúkdóma — og
að liinir 2.499 sleppi óskadil-
aðlr, sagði dr. Linus Pauiing.
— Þar sem í heiminum eru
2.500 milljónir manna getum
rið búizt við að þær tilraunir
sem þegar liafa verið gerðar
niuni leiða af sér dauða millj-
ón fleiri manna af völdum
blóðlcrabba og annarra sjúk-
dóma en dáið hefðu af þeirra
vöildum ef engar sprengingar
hefðu orðið. Og verði tilraun-
unurn haldið áfram mun
manndauðinn finunfaldast,
verða fimm milljónir, sagði
dr. Pauling að lokum.
til blessunar, en ekki múg-
drápsvopn.
Þeir menn sem bera fram
slfkar staðhæfingar verða að
gera það upp við samvizku
sína, hvort ástæða sé til að
ætla að dauðdagi af völdum
„lireinnar“ vetnissprengju
verði mönnum eitthvað
betri, en af völdum ,,ó-
hreinnar“ sprcngju.
A það verður að benda að
allt tal mu „hre;n“ kjarn-
orku- og vetnisvopn hefur
þann eina tilgang að beina
athygli manna lrá því sem
er mergur málsins. I yfir-
lýsingu kunnra bandarískra
kjarneðiisfræðinga var rétti-
lega tekið íram, að heimur-
inn eigi nú ekki völ á mi.ili
„hreinna“ og „óhreimia“
vetnissprengna, heldur milli
kjarnastyrjaldar og friðar,
sein bægir ógnum kjarna-
vopnanna frá nm®nkyninu“.
Gromiko ræddi um ávarþ
það sem 9235 vísindamenn frá
44 iöndum sendu Sanieinuðu
þjóðunum í byrjun ársins. Þar
hvöttu þeir til þess að tilraun-
ir með kjarnavopn yrðu þeg-
ar stöðvaðar. Gromiko sagði:
„Vísindamenn heims, sem
verða að teljast bera mest
skynbragð á þessa liluti, láta
í ljós mjög þungar áhyggj-
ur yfir tilraunasprengingun-
um og Icrefjast þess að þeám
verði hætt. Það er álit sov-
étstjórnarinnar að það væri
glæpsamleg léttúð að virða
þessar aðvaranir að vettugi.
Enda þótt ekki hafi verið ná-
kvæmtega gengið úr slmgga um
hve inikil sú hætfca er sern síai-
ar af tilraunasprengingunum,
eru miklar líkur á að tiiraun-
imar hafi slcsðleg áhrif á
heilsufar mannanna og afkom-
enda þeirra. Líkurnar fyrir því
kunna að vera 50 eða- 25 eða
aðeins 10 4 móti hundraði, en
höfum við samt rétt til að
virða að vettugi þessa hættn,
þegar um er að ræða líf miilj-
óna og aftur milljóna manna?“