Þjóðviljinn - 17.04.1958, Page 1

Bandarískar flugvélar, 1
hlaðnar vetnissprengjuin,
sendar til Sovétríkjanna.
5. síða.
Finuntudagur 17, apríl 1958 — 23. árgangur — 87. tölublað.
Tvö forusturíki Atlanzbandalagsins
egn brýnustu hagsmunum íslands
Bandarlkjamenn ganga i //3 me3 Brefum á landhelgisráBstefnunni
fil o3 hindra o3 íslendingar fái óskoraS vald yfir fiskimiÓum sinum
Rétt um það leyti er til úrslita átti að draga á haflagaráðsteínunni í Gení
og atkvæðagreiðsla um það bil að hefjast um hinár ýmsu tillögur sem þar
hafa verið bornar fram og yfirleitt miða að því að stækka landhelgi og auka
rettindi strandríkja, gerðust þau tíðindi að Bandaríkin, sem fram til þessa
hafa á ráðstefnunni þótzt líta með velvild á kröfur smáþjóða, snerust á sveif
með Bretum og báru fram tillögu sem fyrst og fremst er ætlað að tryggja
brezkum og öðrum erlendum fiskiskipum rétt til áframhaldandi velða á ís-
lenzkum fiskimiðum. Þannig hafa þá tvö voldugustu forusturíki Atlanz-
bandalagsins beitt sér gegn brýnustu hagsmunum íslenzku þjóðarinnar.
Ætlunin hafði verið að kl. að þeir væru í fulhun ré'tti
hálffhnm í gær hæfist atkvæða- að halda áfram veiðum sínum
greiðsla í landhelgisnefnd ráð- á íslenzkum fiskimiðum. Banda-
stefnunnar um hv.emig land- ríska tillagan er þvi hnefahögg
helgi og fiskveiðitakmörk í andlit íslendinga, ekki sízt
skyldu ákveðin. Ýmsar tilíög- vegna þess að um leið og hún
ur höfðu verið bornar fram og ætlar Bretum rétt til að veiða
voru þessar helztar: j upp við strendur Islands,
Tillaga Kanadá um 3 mílna myndi hún útiloka íslendinga
lándheígi og 12 mílna fisk- j sjálfa frá veiðum á fjarlægum
veiðitakmör'k, tiUága Breta um miðum sem þeir hafa sótt á
6 mílna landhelgi og sömu1 skemur en I tíu ár!! Þannig
fiskveiðitakmörk, tillaga Ind- er afstaða þessara svokölluðu
lands og Mexíkó um 12 mílna
landhelgi og sömu fiskveiðitak-
mörk, tillaga Islands um viðbót hagsmuni
við 12 mílna fiskveiðitakmörk,1 tefla!
ef sérstakar aðstæður eru fyr-1
ir hendi.
Talið hafði ■ vérið víst að
tillagá Indlands og Mexíkó um
tólf s.iómílna landhelgi og
sömu fiskveiðitakmörk myndi
hljóta mestan stuðning á þing-
inu og sennilega meirihluta
atkvæða. Hún var m.a. studd
af Sovétríkjunum.
bandamanna okkar,
reynir, þegar um
þegar á
brýnustu
Islendinga er að
afkomu sína á fis'kveiðum væri
heimilað að hafa hana enn rýmri
ef nauðsyn krefðist. Tillaga
iBandaríkjanna gengi því al-
gerlega í berhögg við afstöðu
og yfirlýsta stefnu Islendinga,
sem mótuð hefði verið með
sámþykki allra flokka þings-
ins. íslenzku fulltrúarnir á
ráðstefnunni í <Jenf myndu því
að sjálfsögðu taka eindregna
afstöðu gegn bandarísku tillög-
unni.
íslendingar eindregið
á móti
Bandaríkin skipta um
skoðun
Þar til í gær hafði fulltrúi
Bandaríkjanna á ráðstfefnunni,
Arthur Dean, fylgt kanadisku
tillögunni sem gerir ráð fyrir
sömu fiskveiðitakmörkunum og
tillaga Mexíkó og Indlands (12
sjómílum), en hins vegar að-
eins 3 mílna landhelgi.
En í gær bar hattn fram nýja
tillögu. Er þar lagt til að
lamjdhelgi verði ákveðin isex
sjómílur, en strandríki hafi
einkarétt til fiskveiða á sex
sjómílna svæði að auki.
Sú undantekning verði þó
gerð, að þau ríki sem stund-
að hafi fiskveiðar í meira en
tíu ár á sex mílna svæðinu
útan landhelginnar skuli
hakla rétti sjnum til að gera
það frainvegis.
- Þetta atriðj bandarísku ti.I-
lögunnar er greinilega runnið
undan rifjum Breta. Ef hún
nær fram að ganga, væri fen.g-
in álþjóðleg samþykkt fyrir því
Þjóðviljinn ræddi við Lúðvík
Jósepsson sjávarútvegsmála-
ráðherra í gær um þetta mál.
Hann ítrekaði það sem hann
hefur áður sagt, að afstaða
íslenzku fulltrúanna á ráðstefn-
unni. væri sú að reyna að fá
viðurkennda 12 sjómílna fisk-
veiðilandhelgi sem almenna
reglu, með þeim fyrirvara þó
að strandríkjum sem byggðu
Ný tillaga um tólí mílur
Þegar eftir að bandaríski
fulltrúinn hafði borið fram
tillögu sína, báru fulltrúar
Indlands, Mexíkó og Kanada
fram sameiginlega tillögu um
að landhelgin verði sex sjó-
mílur, en síðan bætist við sex
sjómílur þar sem strandríkin
hafi algerah einkarétt til fisk-
veiða.
Þó er gert ráð fyrir að
þau ríki sem höfðu 12 sjómílna
landhelgi fyrir 24. fehrúar s.l.
er ráðstefnan hófst, haldi henni
áfram. Munu tillögumenn þar
helzt hafa haft Sovétríkin í
huga.
Þessi tillaga er málamiðlun
milli fyrri . tillagna þessara
rikja sem áður er getið, ög
munu íslendingar styðja hana,
þar sem hún gerir ráð fyrir
óskoruðum rétti strandríkja til
fiskvöiða innan tólf sjómílna
takmarka.
Tilgangslaus samþykkt
Kanadíski fulltrúinn, Georg
Drew, sagði í gær að Kanada-
mönnum væri ógeriegt að fall-
ast á ákvæði bandarisku til-
lögunnar um áframhalcjandi
rétt érlendra áðiia til fiskveiða
innan 12 mílna fiskveiðitak-
marka. Þetta ákvæði . myndi
gera samþykkt um einkarétt
strandrí'kja innan þeirra tak-
marka algerteg'artilgangslausa.
Hann vakti athygli á því að
Bandaríkjamenn hefðu verið
búnir að lýsa yfir fýlgi við til-
lögu Kanadamanna um þriggja
mílna lögsögulandhelgi, en 12
mílna fiskveiðitákmörk, og
hefðu þeir ekki áður slegið
neinn varnagla við einkarétti
strandríkja til fiskveiða.
I lok ræðu sinnar ítrekaði
Drew enn fyrir hönd flutnings-
manna hinnar sameiginle.gu
tillögu Kanada, Indlands og
Mexíkó eindregin andmæli gegn
því að nokkurrj erlendri þjóð
yrði t heimiluð fiskveiði innan
tólf mílna fiskveiðifcakmarka.
Áður en bandaríska tillagan
kom fram hafði verið reiknað
með því að atkvæði yrðu greidd
um framkomnar tillögur á ráð-
stefnunni í gær. Tillagan gerði
það hins vegar að verkum að
atkvæðagreiðslu verður senni-
lega frestað um tvo-þrjá daga.
Reiknað hafði verið með því
að ráðstefnunni lyki 24. þ.m.
en nú er talið sennilegt að
hún standi fram um mánaða-
mót.
Við förum okkar fram
Dean, fulltrúi Bandaríkja-
manna, hefur látið í ljós þá
skoðun við blaðamenn að allar
líkur séu á að tillaga hans niuni
verða samþykkt með % at-
kvæða óg þannig öðlast gildi
sem alþjóðalög. Það má þó
telja næsta ólíklegt.
Engu að síftur staðfestir
þessi þróun mála á ráðstefn-
unni áþreifanlega það sem Al-
þýðubandalagið hefur ævinlega
haldið fram:
Stækkun landhelginnar er
mál sem íslendingar hvorkl
mega né geta sótt undir aðra,
Pramhald á 12. síðu
trezku hpilelgisir jétantsr dæmdir
Um miðnætti í fyrrinótt kvað sakadómari upp dóm
í máli skipstjóranna á brezku togurunum Loyal og
Northern Pride.
Skipstjórarnir hlutu hvor um
sig 74 þús. kr. sekt og afli og
ts y
nra brýsi® deigf járn að bífi um síðir"
andaríkm „bíta Island í
vega aftan að því

Enn einu sinni sannast hið
fomkveðna að svo má brýna
deigt járn að bíti um síðir.
Morgunblaðið sem eitt ís-
lenzkra blaða hefur frétta-
mann á Genfarráðstefnunni
birti í gær skeyti frá honum
um að Bandaríkin hefðu í
hyggju að . bera fram tillögu
þá um stærð landhelginnar
sem getið er hér að ofan á síð-
unni,- - .
Þessa frétt birti blaðið und-
ir fyrirsögninni: „Erti Banda-
ríkin að bíta ísland í bakið
nieð tillögu á síðnstu stundu?“
Enda þótt fyrirsögnin sé sam-
in á Morgunblaðsmállýzku,
leynir sér ekki að framkoma
hinna bandarísku vina blaðs-
ins hefur komið óþyrmilega
við það.
Vísir er þó öllu skorinorð-
ari í sinni frásögn, sem birt er
undir fyrirsögninni: „Vegið aft-
an að íslandi“. Þetta málgagn
Atlanzbandalagsins segir svo:
„Með þessu mót er verið að
hjálpa Bretum til að halda
áfram að eyðileggja miðin hér
við land, því að vitanlega
mundi „hefð“ heimila þeim
að halda áfram að veiða á
sömu slóðum og íslenzkum
togurum. Er hér vegið aftan að
íslendingum, sem. byggja alla
afkomu sína á fiskveiðum, og
■er sannarlega ódrengilega að
farið“.
veiðarfæri gerð upptæk. Togar-
arnir voru báðir teknir að veið-
um um og yfir 1 sjómílu fyrir
innan landhelgislínu þegar flug-
vélin kom að þeim. Annar
þeirra ætlaði að koma sér und-
an og hlýddi ekki fyrr en skot-
ið hafði verið á hann tveim,
aðvörunarskotum.
Eezli afladagur-
í Grundaríirði
I fyrradag var mesti afla-
dagurinn á þessari vertíð I
Grundarfirði. Þá bárust þar
á land 133 lestir af sjö bát-
um, miðað við óslægðan fislc,
eða 20.4 lestir á bát til jafn-
aðár. Farsæll hafði 36.2 lest-
ir og er það mesti afli sem;
nokkru sinni hefur borizt á
land í Grundarfirði á bát
úr einum róðri.