Þjóðviljinn - 22.04.1958, Síða 1

VILIINN
Þriðjudagur 22. apríl 1958 — 28. árgangur — 91. tölublað.
Ólíklegt að nokkurt sarrtkomulag geti
orðið í Cenf um landhelgismálið
Forsefi ráSsfefnunnar felur ósennilegf aS niðursfaSa
fáist um landhelgi og fiskveiSi, verSur henni fresfaS?
Bandaríska tillagan felld, en
sú kanadíska samþykkt í nefnd
Allar horfur eru nú á því að ekki
verði gerðar endanlegar samþykktir
á ráðstefnunni í Genf um landhelgi
og fiskveiðitakmörk. Forseti ráð-
stefnunnar, Wan prins frá Thailandi,
sagði í gær að ólíldegt væri að sam-
komulag myndi takast um þessi höf-
uðmál ráðstefnunnar. Hinar ýmsu
ríkisstjórnir myndu þurfa frest til samninga um á-
greiningsatriðin og sennilegt væri að Sameinuðu
þjóðimar myndu verða að kveðja ráðstefnuna sam-
an aftur síðar til að afgreiða málið.
Wan prins
Áður en Wan prins lét þessa
skoðun í ljós hafði verið talið
að náðstefnunni yrði lokið fyr-
ir helgina og yrðu síðustu störf
hennar að greiða atkvæði um
þær tillögur sem þegar hafa.
verið samþykktar í nefndum
hennar, sem eru fimm að tölu.
Nú kann svo að fara að þeim
atkvæðagreiðslum verði frest-
að.
Tillaga Kanada var samþykkt
Sú nefnd ráðstefnunnar (1.
nefndiií) sem. fjallað hefi>' um
mikilvægustu mál bennar og
um leið þau, sem mestur á-
greiningur er um, landhelgi og
fiskveiðilögsögu strandríkia,
hefur greitt atkvæði mn til-
lögur Kanda, Indlands og Mex-
íkó annarsi vega.r og Banda-
ríkjanna hins vegar.
Tillaga Kanada, Indlands og
Mexíkó um 6 mílna. landhelgi
og 6 mílna viðbótarbelti, þar
sem viðkomandi strandríki hafi
Framhald á 5. síðu.

íslenzka tillagan um verndun
fiskstofna samþykkt í nefnd
Tillaga íslands í þeirri nerfnd ráð'stefnunnar sem fjall-
ar um vemdun fiskstofna, 3. nefndinni, um forgangs-
rétt strandríkis til fiskveiöa á svæð'um í nánd viö strand-
miöin, þegar takmarka þarf vei'öi vegna verndunar
stofnsins, var samþykkt í gær með' 25 atkvæöum gegn
18.
í frétt til íslenzka ríkisút- að bæta við liana áíkvæði um
gerðardóm, ef deilur kæmu
upp.
Ijeysir ekki aljan vamla.
Hans G. Andersen sagði að
Framhald á 5. siðu.
varpsins frá Genf í gær var
sagt, að íslenzka nefndin hefði
lagt megináherzlu á að tryggð-
ur sé réttur strandríkja þeg-
ar um er að ræða að vernda
fis'kstofna.na, en hins vegar
væri mjög öflug andstaða á
ráðstefnunni gegn því að veita
strandríkjum nokkrar ívilnanir
sem heitið gætu sérréttindi.
íslenzku fulltrúamir á ráð
stefnunni höfðu flutt eftirfar-
andi tillögu í nefndinni:
„Eigi þjóð lífsuppeldi og
efnahagsþróun að langmestu
leyti undir fiskvetðum við
ströndina og ef nauðsyn
reynist að takmarka lieild-
arafla fisks á svæðum í
nánd við strandmið, skal
strandríkið hafa forgangs-
rétf til ftskveiðanna eins og
því er nauðsynlegt vegna r
lvagsmuna sinna í sámbaiidi
við fisk\e;ðar'‘.
Fréttaritari ríkisútvarpsins
sagði að fulltrúum margra
ríkja á ráðstefnunni hefði þótt HIuti af kortinu sem sfnir
bessi tillaga ganga^ of langt hwrsu mikið hel k hafi failið
>g hefðu íslenzku fulltimarmr
bví talið, að eina leiðin til að
íá hana samþykkta myndi vera
víða. um heim fram til júni
1956. ísland var þar hæst allra
i> staða við Atlanzhaf.
Góður afEi í *
StykkishóEmi
Stykkishólmi.
Frá fréttaritara Þjóðviljans.
Afli Stykkishólmsbáta hefui"
verið góður undanfarið, fiski-
gengd mikil í fjörðinn og ó-
gætar gæftir. Heildarafli fimm.
Stykkishólmsbáta s.l. viku var
rúmar 518 lestir. Aflahæstur í
vikunni er M.b. Brimnes með
145,5 lestir. Mestur afli hans. i
vikunni var á fimmiudag, rúm-
ar 35 lestir og mun það mestur
afli sem dagróðrarbátur hefur
lagt á land í Stykkishólmi. Þá
lagði b.v. Þorsteinn Þorskabít-
ur á lana ísvarinn fisk, 241 lest.
Vinna er mikil í StykkishóLmi
um þessar mundir og hefur liðs-
auki borizt úr nágrenninu,
Helgafellssveit, Skógarströnd og
nú síðustu viku einnig úr Klofn-
ingshreppí, Skarðsströnd og
Saurbæ.
Engir fulltraar
frá A-Evrópn á
þingi í Ljnbljana
í dag hefst í Ljubljana í Júgó-
slavíu þing júgóslavneska komm-
únistaf’okksins. Búizt hafði ver-
ið við að þingið mundu sækja
fulltrúar frá öllum sósíalistísku
rikjunum, auk fulltrúa frá
verkalýðsflokkum annars staðar
í heiminum. Um helgina barst
hins vegar sú frétt að kommún-
istaflokkamir í sósíalistísku ríkj-
unum hefðu ákveðið að senda
enga fulltrúa. Mun ástæðan vera
óánægja með stefnuskráryfirlýs-
ingu júgóslavneska flokksing
sem birt var fyrir skömmu, en
hún heíur m. a. verið harðlega
gagnrýnd í fræðitímariti Komm-
únistaflokks Sovétríkjanna.
Ýmsir fulltrúar af vesturlönd-
um munu sitja þingið, þ. á. m.
frá Norðurlöndum. Ingi R.
Helgason, framkvæmdastjóri
Sósíalistaílokksins, er þannig
fulltrúi hans á þinginu.
Vísiialan 192 stig .
Kaupgjaldsnefnd hefra*
reiknað út vísitölu framfærslu-
kostnaðar i Reykjavík hiun 1.
apríl s. 1., og reyndist húa
vera 192 stig.
(Frá viðskiptamálaráðuneyfc-
inu.)
<í>
Mælingeir geisldverkana heij-
isf í suntar á vegum háskólans
Hverjar eru niSursföSurnar af mceling-
um Bandarikjamanna hér á landi?
Loftsbryggja gaf eftir
Það slys vildi til niður á
Loftsbryggju seint í gærdag,
að vörubifreiðin R-6759 féll
niður í gegn um bryggjuna,
er verið var að ferma hana
af fiski úr Hilmi RE213.
Voru komin á bifreiðina um
5 tonn af þorski, er bryggj-
an brast undan bílnum, svo
að hann sat fastur i bryggj-
unni og fór fiskurinn allur
í sjóinn. Tóg var fest í hann
og reynt að draga hann
upp, en þá brotnaði undan
honum ' „hásing" . Var þá
komið svo tnikið flóð, að sjór
var kominn upp yfir aftur-
hjól og upp að stuðara að
framan, þegar myndin vai
tekin. Var ekki annað
sýnt en að bíllinn myndi
flæða og ekkert hægt að
gera honum til bjargar, fyrr
en f jarar.
Sjómenn, sem voru þarna
staddir, sögðu, að bryggjan
væri algjörlega ónothæf sök-
um hrömunar og mætti
hafnamefnd gjaman rumska
og huga að bryggjunni. —
(Ljósmynd: Þjóðviljinn).
í sumar munu hefjast mælingar á vegum Háskóla
íslands á geislaverkunum í andrúmsloftinu hér á landi,
en slíkar mælingar hafa ekki áöur verið framkvæmdar
af íslenzkum aðilum.
Þorbjöm Sigurgeirsson pró-
fessor skýrði Þjóðviljanum frá
þessu í gær. Kvað hann það
hafa. dregizt of lengi að fslend-
ingar eignuðust tæki til að
mæla geislaverkanir í and-
rúmslofti, en nú væri verið að
smáða það í Danmörku. Verð-
ur andrúmsloft sogað gegnum
tækið, en það safnar í sig ryk-
inu og mælir geislaverkanir í
því. Þorbjöm kvað mælingar
einnig hafa verið framkvæmd-
ar með því að láta plötu með
límefni taka. i sig ryk úr and-
rúmsloftinu — þannig munu
Bandaríkjamenn t.d. hafa
framkvæmt mælingar sínar hér
á landi — en sú aðferð er tal-
in mún ónákvæmari.
Stóraukin geislaverkun
Þjóðviljirin spurðist fyrir
um þetta solkum þess að mæl-
ingar sýna að geislaverkun
hefur stóraukizt að undan-
fömu í andrúmsloftinu viða
um heim; t.d. hefur brezka
kjamorkumálanefndin staðfest
að magn gedslavirkra efna í
efri loftlögum yfir Bretlandi
hefur um það bil tífaldazt upp
á siðkastið, og hliðstæðar nið-
urstöður sýna mælingar I
Skandinavíu. Hafa margiE’
hringt til Þjóðviljans og spurzt
fyrir um það hvort engar slík-
ar mælingar hafi verið gerðai’
hér, en þær hafa eins og áðui’
er sagt ekki verið gerðai’
af íslenzkum aðilum, þótt
Bandaríkiaher hafi að sjálf-
sögðu látið mæla geislaverkan-
ir hér án þess að skýra fra
niðurstöðum.
Helrvb yfír fslandi
Bandaríkjalier hefur látið
framkvæma mælingar hér á
Framhald á 10. síðu.