Þjóðviljinn - 22.04.1958, Blaðsíða 5
Þriðjutlagur 21. apríl 1958 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Sjálfsmorðafaraldur vegna
sjónvarpssendinga uppskurða
Kvenfólk getur ekki afborið aÖ horfa
á skurðaðgerðir. — Eiginraenn saka BBC
Sjálfsmorö 43 ára gamallar konu, Mary Melis, í Eng-
landi fyrir skömmu, hefur aukið til muna deilurnar um
sjónvarpssendinguna ,,Líf ykkar í höndum þeirra*.
í; þessari sjónvarpssendingu
Sýnir BBC nýjustu tækni í
skurðlækninguin. Maria Melis
er þriðji sjálfsmorðinginn, sem
talin er hafa kosið dauðann
vegna þessarar sjónvarpssend-
ingar, að áliti viðkomandi ætt-
ingja.
I skýrslu föður Mariu segir
að dóttirin hafi átt að ganga
undir hjartauppskurð skömmu
SllðlM
VI
Stridom, forsætisráðherra Suð-
ur-Afríku' hefur-'jjtfið í skyn í
ræðu, sem hann hélt efjir að
flokkur hans vann kosningasig-
urinn nýlaga, að Suðurafríku-
sambandið rnyndi bráðlega segja
skilið við brezka heimsveldið.
Með þessu móti kvað hann Suð-
ur-Afríku myndu verða lýð-
veldi mikiu fljótar en ella.
Hann kvað enskumælandi íbúa
landsins verða að hætta að líta
á sig sem Englendinga. Þeir
væru engir Englendingar leng-
ur og yrðu að líta á sig sem
íbúa Suður-Afríku.
eftir að hún svifti sig' lífi.
1 sjónvarpssendingu BBC var
slíkur hjartauppskurður sýnd-
ur og María horfði á hann.
Hemii varð svo mikið um, að
horfa á aðgerðirnar, að hún
skrúfaði frá gaskrananum og
gekk dauðanum á vald.
Áður en þetta skeði höfðu
tvö sjálfsmorð verið sett í sam-
band við áðurnefnda sjónvarps-
sendingu: 1 byrjun mánaöar-
jins dó frú Irnre Bilovv; í South-
jampton af gaseitrun. Eiginmað-
ur hennar fuilyrðir að sjón-
varpssendingin liafi komið
;henni til að kjósa dauðann.
Þrem vikum áður hafði frú
Edna Burgídge í IJaverto'n Hill
látizt. Maður hennar sagði að
hún hefði skömmu fyrir sjálfs-
morðið horft á krabbameins-
uppskurði í sjónvarpinu, og
látið svo um mælt að hún gæti
ekki afborið þetta.
Brezka útvarpið hefur neitað
að taka opinbera afstöðu í mál-
inu, og opinber kæra hefur enn
ekki borizt á hendur BBC. Áð-
urnefnd sjónvarpssending hef-
ur verið mjög umdeild. I henni
eru sýndar skurðaðgerðir, sem
ýmist er sjónvarpað beint frá
j skurðstofunum, eða teknar sem
kvikmynd.
Fjöldamorðmgj-
ar fengu dóm
Á föstudaginn var lauk í
Pressburg fjögurra daga réítar-
höldum yfir 15 meðlimum úr
hinu svonefnda Hlinka-varðliði í
Slóvakíu. Hlinkamenn voru böðl-
ar og útsendarar nazisía og
unnu fjöldamörg hryðjuverk, m.
a. eru sönnuð á bá fjöldarnorð í
stórum stíl. Hryðjuverkin unnu
þeir aðallega. ,árið 1944.
Fjórir hinria ákærðu voru'
dæmair til dauðn eri hinir ellefu
í 14 til 25 ára fanielsi.
Tillaga ííanacia
Framhald af 1. síðu
óskoraðan einkarétt til fisk- j
veiða, var samþjkkt með
naumum meirihluta í nefnd- !
inni. fsland studdi þessa til- J
lögu.
Bandaríska tillagan felld
Tillaga Bandaríkjanna um 6
mílna landhelgi og 6-: mílna
viðbótarbelti þar sem strand- j
ríki hafi einkarétt til~flskveiða,
þó með þeirri undantekningu
að þau ríki sem hafa stundað
íæglulega veiðar á þessu belti
skuli heimilað að halda þeim
áfram, var hins vegar felld með
38 atkvæðum gegn 36. Bretar
studdu þessa tillögu, sem
myndi tryggja þeim áframhald-
andi rétt til fiskveiða á miðum
við ísland, en fslendingar mót-
mæltu henni eindregið.
Ætla að reyna enn
Stjörnuturn austurþýzku vísindaakademíunnar er í Badelsberg
hjá Potsdam. Hér á myndinni sést kíkirinn í turninum og má
ráða stærð lians nokkuð af manninum, scm situr til vinstri
á myndinni og er að skoða sig um í hiimngeimniiin. Kíkiriim
er framleiddur af hinum frægu Zeiss-verksmiðjum i Jena. Við-
tökuglerið flinsan) á sjónaukanum er 65 sentiinetrar í þver-
mál en fókusinn er 10*5 metrar. Sjónaukinn er sérsíaklega
gerður til athugana á tvístirnum.
© o
f
'tF.K. íi.-
ft P >1
" E. E.
Islenzka íillagan í Genf
Framhald af 1. síðu
íslenzka nefndin hefði frá upp-
ihafi haldið fram að. 12 mílna
fiskveiðilögsaga myndi ekki
leysa allan vanda, einkum með
tilliti til sérstöðu íslands, því
að efnahagur og tilvera þjóð-
arinnar va.ru komin undir fisk-
veiðunum.
Vietnaan, Mexíkó, Danmörk
og ■ fleiri ríki lýstu samþykki
sínu. Bretland gerði ýtarlegar
fyrirspumir, sem Hans G.
Andersen svaraði þegar og
fundarstjóri lét greiða atkvæði
um tillöguna..
Hún vár borin unp í tveimur
liðum, geroardómsákvæðið sér,
og báðir liðirnir samþy'kktir og
tillagan. í heild samþykkt með
25 atkvæðum gegn 18.
Danir einir Evrópuþjcða með
Með tillögunni voru Amer-
íkuríkin, nema Bandaríkin, sem
Bátu -hjá, Asíuríkin voru flest
með- tillögunni, nema Japan, og
Danmörk var eina Evrópuríkið
sem var með tillögunni.
Á mótj. voru Nýja Sjáland
og flest Evrópuríkin, þ.á.m.
Noregur, Svíþjóð og Bretland.
Siðar um daginn reyndi full-
trúi Hollands að fá tillöguna
aftur borna undir atkvæði, en
það mistókst.
Margir fulltrúar sem greiddu
atkvæði gegn tillöguhni gerðu
Grivas boSar nu
sókn á Kýpur
Skæruliðar á Kýpur dreifðu í
gær flugmiðum um eyna sem
und'irritaðir voru af foringja
þeirra, Dighenis eða öðru nafni
Grivas. Segir hann að ef ekki
verði þegar í stað hafnir samn-
ingar um framtíð eyjarinnar
muni hann fyrirskipa allsherjar-
sókn gegn Bretum.
grein fyrir atkvæði sinu. Flest-
ir sögðu að tillagan gengi gegn
grundvallaratriðum frelsisins á
út.hafinu. Flestir lýstu samúð
með sjónarmiði íslands, en
töldu háskalegt að auka þann-
ig rétt sti'andrikis. Brezki full-
trúinn kvað það von sína, að
hægt yrði að samræma betur
sjónarmiðin, áður en allsherj-
arfundur tæki málið fyrir.
Þrjár nefndir Iiafa lokið
störfum
Þrjár af fimm nefndum ráð-
stefnunnar höfðu lokið störfum
í gær.
5. nefndin fjallaði um að-
stöðu ríkja sem ekki eiga að-
gang að sjó, en. 15 þeirra eiga
fulltrúa á ráðstefnunni. Island
hefur út frá saimgimissjónar-
miði reynt að styðja þessi
ríki og þau hafa verið hlynnt
málstað íslands, sum hver,
sagði fréttaritari rikisútvarps-
ins.
íslendingar fluttu með 16
öðrum þjóðum tillögu í þá átt,
að leysa vanda þessara ríkja.
2. nefndin fjallaði aðallega
um ahnennar reglur á úthaf-
inu, einkum um að festa þær
reglur sem þar hafa gilt.
Fjórða nefndin fjallaði um
landgrunnið og hvort strand-
ríki eigi að^ ráða yfir auð-
æfum þess. Afstaða Islands í
því máli var sú að til auðæfa
landgrunnsins skuli ekki ein-
ungis telja olíu og málma,
heldur einnig fiskinn í sjón-
um. ísland studdi tillögu frá
Burma í þessa átt, en hún var
felld með miklum meirihluta
atkvæða, Nefndin skilgreinir að
landgrunnið nái út á 200
metra dýpi og hefur strand-
ríki eitt heimild til að nýta
auðæfi þess, oliu, málma og
steinefni, en ekkert kvikt í
sjónum. ísland vildi ekki fall-
ast á þessa skilgreiningu á
auðæfum landgrunnsins.
biðst lansnar, þingpof
Mintoff, forsætisráðherra brezku nýlendunnar Möltu,
hefur beðizt lausnar fyrir ráðuneyti sitt. Bújzt er við að
þing nýlendunnar verði rofið og kosningar látnar fara
fram
Fulltrúi iBandaríkjanna, Árth-
ur Dean, sagði í gærmorgun
að Bandaríkin myndu gera
aðra tilraun til að vinna meiri-
-hluta fulltrúa til fylgis við
bandarísku tillöguna. Hann
kvaðst mundu bera tillöguna
fram aftur í dag eða á morg-
un. Hann ætlaði að gera það
vegna þess að hann vissi um
að fulltrúar nokkurra rJkja
hefðu fengið ný fvrirmæli frá
ríkisstjórnum sínum um að
beir ættu að st.yðja tillöguna,
Mintoff skýrði frá þessu í út-
varpsræðu sem hann flutti í
gærkvöld. Hann tók fram að á-
hefur sagt af sér væri ágrein-
ingur hcnnar og brezku stjórnar-
innar um efnahagsmál. Hann
stæðan til þess að stjórn hans I sagði að hann og félagar hans
en aðrir fulltrúar biðu slíkra
fyrirmæla. Hann taldi að mikl-
ar líkur væru á að tillagan
myndi ná fram að ganga.
Vonir teknar að dofna
Fyrirlesari brezka útvarpsins
sagði í gær að menn væru nú
oi’ðnir vondaufir um að nokkur
árangur myndi nást á ráð-
stefnunnj í Genf. Greinilegt
væri að mörg ríki hefðu sent
fulltrúa á ráðstefnuna einungis
í því skyni að fá alþjóðlega
viðurkenningu á kröfum sínum
um 12 mílna fiskveiðilögsögu.
Iíann sagði að takmörk væru
fyrir því hve miklar fórnir
Bretar gætu fært til að greiða
fyrir sáttum þegar um jafn-
mikilvægan atvinnuveg og
fiskiðnaðinn væid aö ræða.
KólerufaraMur
í IncDandí
í Kalkútta í Indlandi geisar
skæður kólerufaraldur, sem hef-
ur aukizt alvarlega undanfarið.
Samkvæmt skýrslum heilbrigð-
isyfirvaldanna í borginni deyja
daglega meira en 120 manns af
vötdum sjúkdómsins.
í borginni eru 2,1 milljón í-
búar og eru öll sjúkrahúsin orð-
in yfirfull.
Indverska læknasambandið
liefur deilt harðlega á yfirvöldin
í Kalkútta fyrir aðgerðarleysi
gagnvart kóluerufaraldrinum.
gætu ekki sætt sig við þá af-
stöðu Breta að Mö'tubúar láti
þeim í té aðstöðu og hvers kons
þjónustu, en þeir fái einir að
ráða hvað þeir greiði fyrir.
Hann lauk máli sínu á þessum
orðum: „Su stund er runnin upp
þegar sérhver MöHubúi verður
að sýna í verki að Malí a er hon-
um ofar öllu.“
Bandarískir fjármálamenn,
þeirra á meðal hinn kunni f jár-
málasérfræðingur Bernárd Bar-
uch og varabankastjóri Case
Manhattan Bank, David Rocke-
feller, hafa lýst yfir því, að
verðbólguhættan vaxi stöðugt í
Ba-ndaríkjunum. Kaupmáttur
dollarans er aðeins 50 prósent
áf því sem hann var árið 1939.
Enda þótt brúttó-þjóðarfram-
leiðslan hafi að verðgildi auk-
izt úr 232 milljörðum dollara
árið 1947 í 435 milljara dollara
árið 1957, verður að taka til-
lit til þess, að um 105 milljarð-
ar af þessari aukningu eru ekki
til komnir vegna framleiðslu,
heldur vegna þess að verðgildi
dollarans hefur minnkað.
1 þessu sambandi er nefnt
sem dæmi, að kostnaðurinn við
að byggja einn málmbræðslu-
ofn nemu? nú 64 milljónum
dollara, en nam 10 milljónum
dollara fyrir 20 árum.
Viimudaguriim styttur í 7 og 6
stundir í Sovétríkjunum
I gær var gefin út í Sovétríkjunum tiískipun uin styitingu
vinnutímans. Verður \innudagimnn í ýmsuiri iðngreinum, eink-
um í þimgaiðnaðinum, styttur í 7 kiukkustimdir, en í öðrum,
einkum málm- og ltolanámum, niður í 6. Verkameim halda
óskertum launum, en laun lægstlaimuðu verkamanna í þunga-
iðnaðimun verða þó hælíkuð.
Þessi stytting vinnutímáns gengur í gildi þegar í mörgum
greinum, en síðar á þessu ári, eða því næsta í öðrum. 1 grein-
argerð fyrir þessari tilskipun er sagt að unnt hafi reynzt að
stytta vinnutímann ve.gna síaukinna afkasta í iðnaðinum.