Þjóðviljinn - 24.04.1958, Blaðsíða 4

yj) Fttatattída^^'Jfcpdl ■■•MBS-
te-
m-
f
Gleéilegt sumar!
Kjötbúðin, Langholtsvegi 17
dMilegt snmar!
VerzluvÁn H. Toft, Skólavöröustíg 8
Gleðilegt smnar!
Hofsvallabúöin h.f., Sólvallagötu 21
GMOegt snmar!
Bústaðabúöin, Hólmgarði 34
GMIlegt snmar!
Verzlunin Grund, Klapparstíg 31
GleHilegi; snmar!
Gleðilegt sumar!
Verzlunin Skúlaskeið, Skúlagötu 54
GleHilegt suinar!
Miðgarður, Þórsgötu 1
GleHilegt suinar!
Toledo, Fischersundi
Gleðiiegt suniar!
Einar J. Skúlason, skrifstófuvélaverzlun
GleHilegt sumar!
AÖalbúðin, Lækjartorgi — Herrabúðin
GleHilegt suiuar!
Oltuverzlun íslands h.f,
Fjárþörfin
1956: Á 250 millj. býlum eru amboðin
einu tækin sem til eru, 90 milljónir
nota plóg sem uxum eða hrossum er
beitt er fyrir, og aðeins á 10 milljón-
um sveitabæja eru notuð nútíinatæki
í landbúnaði.
Framhald af 13. síðu.
þeim iðnaði sem þegar er til
— og þá tvöfaldast talan, 10
billjónir dollara!
Hvar á að taka það fjármagn
sem þarf til svo óhemjulégrar
fjárfestingar. Það er fráleitt að
ímynda sér að það eigi allt að
koma frá Vesturvélöúnum óg
Sovétríkjunum. Sú léið ein er
fær- að hin ffunistæðu lönd
verði sjálf að tryggja sér fjár-
magn. En hvemig?
Síðan 1917 hefur heiminum
birrt'' slik fjáröflunaráðferð í
SöVétríkjunum; í dag' er hún
einnig hagnýtt í Kína og að
nokkru leyti í Indlandi.
Meginþorri vérkafólks í
löndum sem skammt eru á veg
komin starfar nú sem fyrr að-
allega í landbúnaði, og tækni
þeirra er á sama stigi og fyrir
þúsundum ára, einvörðungu
handamboð. Þjóðartekjurnar
sem þannig fást nema varla
meira en 60—70 dollurum á
mann, og á þeirri upphæð þarf
einstaklingurinn sjálfur að
halda til þess að draga fram
lífið.
En fái hann nýtízku jarð-
yrkjuverkfæri eða hefji hann
iðnaðarstörf, þá sexfaldast hlut-
ur hans í þjóðarframleiðslunni
a. m. k., og einkaþarfir hans
þre- eða fjórfaldast. En með
slíkri breytingu getur hann í
fyrsta skipti á ævinni stuðlað
að fjármagnsmyndun; og þegar
um er að ræða meira en 2 millj-
arða manna verður slík fjár-
festing stjarnfræðileg stærð.
En slík fjárfesting af eigin
rarnmleik getur auðvitað ekki
orðið án þess að þjóðirnar öðl-
ist fullt frelsi, efnahagslegt og
stjómmálalegt. Fjái-festing af
eigin rammleik getur ekki átt
sér stað í nýlenduskipulagi
heimsvaldasinna, því þá er auk-
in framleiðni hagnýtt til ábata
fyrir erlertt nýlenduauðmagn.
Arðrán og fjármagnsmyndun af
eigin rammleik em andstæður.
Erlend fjárhagsaðstoð er auð-
vitað til mikils gagns, því hún
getur flýtt fyrir þróuninni, en
hana verður að veita án allra
skilyrða. Eins og nú er ástatt í
heiminum er ólíklegt að þessi
erlenda fjárhagsaðstoð geti
numið meiru en um 10 millj-
örðum dollara á ári. Þó er sú
upphæð há í samanburði við
það sem raunverulega er látið
í té nú; öll slík fjárhagsaðstoð
sem nú er veitt nemur aðeins
um einum milljarð xlollara, það
er um það bil 10% af því sem
unnt væri að veita með hægu
móti.
Vert er að hafa þetta í huga
þegar rætt er um hervæðing-
una. Ef við eigum að leggja
eitthvað verulegt af mörkum
fyrir mannkyn framtíðarinnar
—; fyrir þær kynslóðir sem
húngurdauðinn vofir yfir að
öðrum kosti — er ein upp-
spretta nærtækust og sjilfsögð-
ust: hervæðingárfúlgurnar. Fé
það sem nú fer í óhemjulegar
hervæðingarbyrðar veíður í
staðinn að nöta til þess að koma
af stað fjárfestingu af eigin
rammleik í grundvallariðn-
greinum, og þær iðngre’inar
verða þjóðirnar sjálfar að eiga.
Menningarþróun
Það hefur margsinnis verið
sannað með tölum að velmegun
þjóða stendur í öfugu hlutfalli
við ólæsið. Skólar, skóíár og
aftur skólar eru forsendur allr-
ar framleiðslu.
Það sem á við um alménna
menntun, á í enn ríkara mæli
við um æðri tæknimenntun, t.d.
verkfræðinám. Héiminn skórtir
feikilegan fjölda af tækni-
menntuðum mönnum, ef þetta
'i á allt að takast.
Varleg áætlun fyrir árið 2000
sýnir að þá verður þörf fyrir
14 milljónir verkfræðinga. Það
jafngildir eínum verkfræðingi
á hverja 50 iðnverkamenn. Að-
eins eitt land heims hefur þeg-
ar náð þessu marki, Sovétríkin,
en þar eru nú fleiri verkfræð-
ingar en í öllum öðrum löndum
heims. samanlagt. Jaínvel
Bartdaríkin éiga langt í land.
Auk Sovétríkjanna er Kína
eina landið þar sem markvisst
er stefnt að þessu hlutfalli.
Séu hin breyttu hlutföll milli
kynstofnanna tekin með í reikn-
inginn — en þannig verður
þróunin óhjákvæmilega eins og
áður er sagt — þá kemur í ljós
að hinar þeldökku þjóðir verða
á einum 40 árum að breytast
úr frumstæðum bændaþjóðum,
þar sem allur þorri er ólæs, í
fjölmenntaðar iðnaðarþjóðir
þar sem mikill fjöldi hámennt-
aðra verkfræðinga starfar.
Þetta vandamál geta engir
aðrir leyst en þjóðirnar sjálfar,
og þeim verður það því aðeins
kleift að þær öðlist fullt frelsi.
En það er skylda okkar að að-
stoða þær til þess. Og það efna-
hagskerfi heimsins, sem skilur
þessi vandamál og stefnir mark-
visst að lausn þeirra, hlýtur að
sigra í keppninni um hylli
mannkynsins.
Sósíalisminn
Staðreyndir sýna nú einkar
ljóst að hið sósíalistíska kerfi
Sovétríkjanna stefnir að slíku
marki og að þar er mjög langt
komið að leysa þau vandamál
sem hér hefur verið vikið að.
Um það efni flutti enski hag-
fræðiprófessorinn Peter Wiles
frá Oxford athyglisverða ræðu á
fundi sem andkorrmiúnistasam-
tökin Frjáls írtenning héldu í
Mílanó 1955. Danska blaðið Fin-
anstidende skýrði frá henni á
þessa leið (28. 10. ’55.):
„Maður má ekki aðeins, sagði
Wiles, bera saman ólík efna-
hagskerfi með því að kanna á
hversu réttlátan eða óréttlátan
hátt þau skipta þjóðarauðnum
milli einstaklinga og stétta eða
með því að fjalla aðeins um
stjórnmál og félagsmáL Nei, það
sem úrslitum ræður er langtum
áþreifanlegra og raunverulegra.
Það er þetta: Hversu mikið
framleiða þessi efnahagskerfi
hvert um sig á íbúa? Og lang-
mikilvægasta staðreyndin í
allri hagfræði nútímans er ef
til vill sú, að framleiðsluhrað-
inn og framleiðniaukningin er
meiri í Sovétríkjunum en orðið
hefur í nokkru vestrænu landi,
einnig meðan þróuiTín var örust
í þeim, svo að ekki sé minnzt á
ástandið nú. Af löndum sem
ekki búa við kommúnisma hef-
ur Japan staðið sig bezt í þessu
kapphlaúpi. Á tímabilinu frá
1912 til 1937 óx framleiðsla
Japana að meðaltali um 3% á
ári, miðað við íbúa. En fyrir
stríð varð hliðstæður vöxtur í
efnahagslífi Sovétrikjanna ca.
5 % % og eftir 1948 hefur aukn-
ingin verið 7y2% á ári.
„Framfarirnar í Sovétríkjun-
um stafa fyrst og fremst af þv£
hvílíka áherzlu komúnistar
leggja á þróun jðnaðarins.
Aukning þjóðarteknanna á
mann jólcst með rentum og
renturentum í Sovétríkjunum
í samanbúrði við Bandaríkin —
mismunurinn á hlutfallstölun-
um var 3 að meðaltali. Sovét-
ríkin voru þegar fyrir stríð að
elta Bandaríkin uppi, þótt þjóð-
artekjurnar á íbúa hefðu 23
árum áður aðeins verið helm-
ingur þess sem var í Bandaríkj-
unum.
„Þegar Wiles leitaði að ástæð-
unum fyrir þessum yfirburðum
komúnismans hafnaði hann
þeirri kenningu að verið væri
að undiroka aðrar þjóðir. Þar er
ekki mikillar huggunar að
leita fyrir andkommúnista, seg-
ir hann. Efnahagskerfi hjáríkj-
anna þróast ámóta ört og það
rússneska, og hugsanlegt arð-
rán Rússa á vinum sínum er
vegið upp af efnahagsaðstoð
mannanna í Kreml til Kína. Og
hvernig ætti með slíkum rökum
að vera hægt að skýra risa-
stökkin í efnahagslífi Sovét-
ríkjanna fyrir stríð? Það er
ekki heldur úm að ræða kunn-
ar aðferðir til að stökkva létti-