Þjóðviljinn - 01.05.1958, Blaðsíða 4
4)! — ÞJÖEXVIUINN —Fiœmtudagur 1. maá 19ö8
stjórnar~
samstarisins
Úrræði ríkisstjórnarinnar í
efnahagsmálum eru mjög til
umræðu þessa dagana.
í umræðum um efnahagsmál
her eitt orðtak öðrum fremur á
góma: varanleg lausn efnahags-
málanna. Ætti þó að vera ljóst,
að sú lausn er ekki til, því að
efnahagur þjóðar hvílir á fram-
leiðslutækjum þeim, sem hún
hefur til umráða, en með nýj-
um tímum koma fram breytt-
ar og auknar þarfir, er ný tæki
þarf til að fullnægja. Um hitt
er að ræða, að menn komi sér
saman um, hvaða aðferðum
skal beitt til lausnar á vanda-
málum hvers tíma.
Þegar gjaldeyrismál þjóðar-
innar eru athuguð, verður að
taka tillit til þriggja höfuðat-
riða, en í umræðum um þau
mál hættir mönnum til að taka
aðeins eitt þeirra til greina. jp
Þessi atriði eru: t?
1: Mismunur á innlendu og
erlendu verðlagi. Það er kunn-
ugra en frá þurfi að segja, að
raunveruiegt gengi krónunnar
er lægra en hið skráða gengi.
Engu að síður hafa sósíaiistar'
lagt á það ríka áherziu, að nú-
verandi skráningu yrði við
haldið sakir þess, að eins og nú
er ástatt er það alþýðu manna
íil hagsbóta. Samkvæmt hinni
svonefndu millifgérsluleið er
iagður misjafnlega hár tollur á
innfluttar vörur eftir notagildi,
þannig að brýnustu nauðsynj-
ar, svo sem matvæli, bera
lægsta tolla, en í hærri flokk-
um eru vörur eins og ísskápar,
sem fjölskylda kaupir að öilu
jöfnu aðeins einu sinni. Mis-
munurinn á innlendu og er-
lendu verðlagi veldur því, að
verðbæta verður útflutnings-
framleiðsluná. Væri þetta hins
vegar eini vandinn, sem við
væri að etja í efnahagsmáium
þjóðarinnar, teldu sósíalistar
gengislækkun ekki óhugsandi.
En hér kemur fleira til.
2. Verðbólgan. Þótt þróun
verðbólgunnar hafi að vísu
verið nokkuð misjöfn á undan-
förnum árum, hefur hún aukizt
að meðaltali um 9% á hverju
ári. Þessi þróun hefur leitt til
þess, að allir leggja eins mikið
af fé sínu og þeir framast geta
í fjárfestingu, þar eð verðmæti
fasteigna minnkar ekki þrátt
fyrir rýrnandi verðgildi krón-
unnar. Fjárfesting þjóðarinnar
nemur nú yfir þriðjungi af
heildartekjum hennar, og jókst
á s.l. ári samhliða því, að
gjaldeyristekjurnar minnkuðu.
Þarf engan fjármálaspeking til
að sýna fram á, hvílík öfug-
þróun er hér á ferðinni. Setj-
um svo, að fjölskylda með 70
þús. króna árstekjur_ verji 20
þús. kr. í h.ÚÆbyggingu á einu
ári. Hún hefur þá 50 þús. kr..
sér til lífsviðurværis og ann-
arra þarfa. Ef tekjur hennar
verða nú ekki nema 65 þús.
kr. næsta ár, en jafnframt því
lagðar 25 þús. kr. í húsið, hef-
ur hún 10 þús. kr. minna sér
til framdráttar á því ári. Þá
hefur hún um það að velja að
draga úr lífskröfum sínum eða
leita á náðir lánastofnana.
Hvorug leiðin er æskileg. Eins
og nú er háttað, er aðeins um
tvennt að ræða til þess að
tryggja lifskjörin, annaðhvort
að skera niður fjárfestingu eða
taka erlent lán.
3. Verzlunarjöfuuður. Þriðja
höfuðatriðið, sem taka verður
tillit til, er, að þjóðin eyðir
meiru en því, sem tekjum
hennar nemur, og þarf ekki
annað en benda á hinn óhag-
stæða verzlunarjöfnuð ár frá
ári því til sönnunar.
Með tilliti til þessarar stað-
reyndar hafa sósíalistar ætíð
lagt á það höfuðáherzlu, að
þjóðin eignaðist sem mest af
stórvirkum atvinnutækjum, svo
að unnt væri með auknum
gjaldeyristekjum að bæta lífs-
kjörin. Þetta var eitt helzta
baráttumál sósíalista á dögum
nýsköpunarstjórnarinnar og
ekki síður í tíð núverandi
stjórnar. Að frumkvæði þeirra
voru 30 nýsköpunartogarar
keyptir til landsins, en einmitt
þeir haf'a forðað þjóðinnx frá
algjöru efnahagslegu ósjálf-
stæði. Því miður er Framsókn-
arflokkurinn stórum skilnings-
sljórri á nauðsynina á öflun
nýrra atvinnutækja en jafnvel
íhaldið. Hann hefur ætíð
hneigzt til þess að beina fjár-
magninu í þær atvinnugreinar.
sem lítinn eða engan gjaldeyri
gefa til þjóðarbúsins’, Þetta er
þeim mun bagalegrá sem nú
ríður einmitt á að bæta fyrir
vaniækslu s.l. átta ára, þegar
engir togarar voru keyptir
nema í stað þeirra, sem sjórinn
gleypti. Framsóknarflokknum
hefuv ekki ennþá skilizt, að
lífsafkama þjóðariiuiar byggist
á sjávarútveginum, og því
verður hagur hennar ekki bætt-
ur nema hlynnt sé að honum
eftiiJ megni. í því sambandi er
útvikkun fiskveiðitakmarkanna
umhverfis landið knýjandi
nauðsyn. Þjóðin. verður að öðl-
ast óskoraðan rétt yfir fiski-
miðum sínum, svo að þau verði
ekki rúin á sama liáít og t. d.
miðin í Norðursjó. Það er því
lífsspursmál fyrir þjóðina, að
staðið sé á rétti hennar í land-
helgismálinu.
Hvers vegna Framsókn
vill gengislækkun
Sósíalistar telja, að megin-
skilyrðið til þess að þæta lífs-
kjöl’ vinnandi stétta, að þjóð-
in eignist fleiri framleiðslutæki
og geti þar með aukið útflutn-
ingsframleiðsluna. Við myndun
ríkisstjórnarinnar lýsti Alþýðu-
bandalagið líka yfir, að það
gefðist áðili^að henni til þess
að varðveita kaupmált Jauna
og stöðva verðbólguna. Nú
verður að horfast i augu við þá
staðreynd, að þetta hefur ekki
tekizt sem skyldi vegna þess,
að samstarfsflokkarnir hafa
reynzt ófáanlegir til áð fallast
á tillögur Alþýðubandalagsins
í þá átt. Það hefur ótvírætt
komið í ljós, , að ráðamenn
Framsóknarflokksins vilja
verðbólguþróun til að knýja
fram gengislækkun. Ástæðan
er sú, að SÍS skuldar gífurleg-
ar fjárhæðir í bönkum lands-
ins. Á undanförnum árum hef-
ur allur ágóði Sambandsins
verið lagður í fjárfestingu,
einkum skipakaup og húsbygg-
ingar, svo auðskilið er, að
gengislækkun yrði Sambandinu
sannkölluð guðsgjöf, skulda-
hrúgan lækkaði, en verðmæti
fasteignanna stæði óskert eftir
sem áður. Þannig hefur auð-
mannaklika Framsóknarflokks-
ins nákvæmlega sömu hags-
muna að gæta og Thorsararnir,
enda hafa tengslin milli þess-
ara aðila aldrei slitnað, þó'tt
annað sé gefið í skyn í opin-
berum áróðri.
«5>-
sem innan tíðar verða lagðar
fyrir Alþingi, verði fráhvarf
frá stöðvunarstefnunni og
brjóti af þeim sökum í bága
við þá afstöðu, sem Alþýðu-
bandalagið og Alþýðusamband-
ið mörkuðu í upphafi til þess-
ara mála. Þegar við þetta bæt-
ist, að Framsóknarflokkurinn
og Alþýðuflokkurinn hafa ekki
fengizt til að efna loforðið um
brottflutning hersins, er eðli-
legt að spyrja, hvort grund-
völlur stjórnarsamningsins sé
ekki gjörsamléga hruninn?
Landhelgismállð. Áður en
þessari spumingu er svarað,
verður að íhuga nokkuð horf-
umar í landhelgismálunum. Nú
er að renna upp mikilvægasta
augnablikið í baráttimni fyrir
stækkun fiskveiðilandhelginn-
ar. Alþýðubandalagið fékk því
framgengt, að fyrir Genfarráð-
stefnuna samþykkti ríkisstjórn-
in, að fiskveiðitakmörkin
skyldu færð út strax að ráð-
stefnunni lokinni, hverjar sem
niðurstöður hennar kynnu að
verða, Sem. kunnugt er, náð-
ist ekki samkomulag um þessi
takmörk á ráðstefnunni, þótt
drjúgur meirihluti þáfcttöku-
ríkjanna væri fylgjandi 12 míl-
um. Því hafa fslendingar nú ó-
bundnar hendur um að fylgja
fram ákvörðun sinni, og verður
væntanlega gefin út reglugerð
þar að lútandi innan fárra
daga. Næsti. mánuður sker úr
því, hvort þetta stórmál kemst
heilt í h.öfn.
Það er fyrirfram vitað, bæði
af afstöðu Breta, Bandaríkj-
anna og annarra NATO-ríkja,
nema Kanada, á Genfarráð-
stefnunni, að þessi ráðstöfun
mun sæta óvæginni andstöðu.
Frá Bretlandi berast nú dag-
lega fregnir af hótunum
brezkra togaraeigenda um
gagnráðstafanir, ef íslendingar
neyti réttar síns. — Þeir muni
beita sér fyrir samtökum allra
þeirra þjóða, sem hér eiga
hagsmuna að gæta, um löndun-
arbann á íslenzkum fiski og að
kaupa engar ísienzkar afurðir.
Þeir hafa iika farið bónleiðir
til búðar þeirra erinda, að ís-
lendingar taki ekki af skarið,
fyrr en önnur ráðstefnan enn
hafi fjallað um málið, eða þeir
leggi það í.gerð fyrir Efnahags-
Framhald á 10. síðu.
Um» Alþýðuflokkinn er það
að segja, að hann hefur enga
fastmótaða eða sjálfstæða
stefnu í efnahagsmálunum
fremur en öðrum málurn, eins
og glöggt hefur komið fram í
skrifum í málgagni flokksins
um þau. Hann fær hvorki hjar-
að né varðveitt bitlingaaðstöðu
gæðinga sinna án stuðnings
Framsóknarflokksins og því
hefur Alþýðuflokkurinn fylgt
öllum tillögum hans í aðal at-
riðum.
4: - .1T 11 «•!•• e;- - f; f
Hvað er framundan? Þegar
þessar staðreyndir eru hafðar
í huga, sést mæta vel, að stöðv-
unarstefnan, sem ríkisstjórnin
hefur fylgt fram að þessu, hef-
ur í rauninni aðeins notið
stuðnings Alþýðubandalagsins
með verkalýðshreyfinguna að
baki'- sér. Uaunþegar hafa yfir-
lelít sýnt fullan hug á að
stöðva verðbólguskrúfuna, því
að aðeins fámennar atvinnu-
stéttir hafa staðið að verkföll-
um þeim, sem liáð hafa verið í
tíð núverandi stjórnar. Enda
þótt kaupgjald hafi staðið
nokkuin veginn í stað, Iialda
útgjöld ríkissjóðs sífellt áfram
að vaxa, eins og síðustu fjárlög
bera vitni um. Alþýðubanda-
lagið hefur innan rikisstjórnar-
innar borið fram fjölmargar
tillögur í sparnaðarátt, en allar
hafa þær verið kæfðar af
hreppapólitík og þitlingagræðgi
samstarfsflokkanna. En hversu
lengi verður unnt að standa
gegn hinum samstillta verð-
bólguþrýstingi frá stjórnarand-
stöðunai og samstarfsflokkun-
um? Margt bendir til, að tillög-
ur þær í efnahagsmálunum,..
L Maí
Islenzk alþýðuæska!
í dag er hátíðisdagur þinn.
Þennan dag sameinast verka-
lýður allra landa undir merki
samtakanna og ber fram kröfur
sínar um fulla atvinnu, bæt't
kjör og framar öllu öðru kröf-
urnar um frið í heiminum og
bann við framleiðslu og notkun
kjarnorku- og vetnisvopna.
Verkalýðsæskan fagnar þeirri
einingu, sem hátíðahöld dags-
ins bera vott um og tekur
undir kröfur verkalýðshreyf-
ingarinnar.
Því verður ekki í móti mælt,
að allmikil óvissa ríkir í dag
um ýms hagsmunamál íslenzks
verkalýðs. Þar ber hæst tvö
mál: efnhagsmálin og landhelg-
Ritstjórn: Loftur Guttormsson (áb), Hörður BergmaJin og
Sigurjón Jóhannsson.
ismálið. Lausn þessara mála
mu,n ráða _mestu . um lífskjör
íslenzkrar alþýðu á næstu ' ár^
um.
. Ungír sósíalistar lý'sa sig and-
víga því, ef núverandi ríkis-
stjórn hyggst hverfa frá stöðv-
unarstefnunni við lausn efna-
hagsmálanna og telja einsýnt,
að með því sé verið að hleypa
af stað nýrri verðbólguskriðu
í landinu, sem ólijákvæmilega
bitnar harðast á alþýðu og
launþegum.
Það er skýlaus krafa ungra
sósíalista, að hvejrgi verði.
hvikað frá rétti fslenzku þjóð-
arinnar í landhelgismálinu og
ríkisstjórnin lýsi tafarlaust yfir
gildistöku 12 mílna fiskveiði-
landhelgi.
íslenzk aiþýðuæska. í dag
skulum við fyikja liði undir
kröfunni um brottflutning hers-
ins og endurheimt hlutleysis
landsins og mótmæla þanriíg
aðgerðarleysi ríkisstjórnarinnar
í þessu máli.
Fjöimennum i kröfugönguná
•og styðjum kröfurnar ’um >stytf-
ingu vinnuvikunnar, — aúkirih
kaupmátt launa, — atvinnuör-
•yggi og kaup á nýjum atvinnu*-
tækjum þjóðinni til handa, svo
hún geti lifað frjáls og óháð í
iandi sínu og byggt afkomu
sína á þjóðhollum atvinnuveg-
um.
Öll í kröfugönguna-