Þjóðviljinn - 04.05.1958, Qupperneq 1

Hafa sagt upp
Sunnudagur 4. maí 1958
■ 23. árgangur
100. tölublað
llnnið að reglugerð nm stækknn
iiskveiðilandhelginnar í 12 milur
Islendingar þurfa oð fryggja réft sinn og HfsnauSsyn
jafn einhuga og þeir stofnuSu lýðveldiS 1944
Sjávarútvegsmálaráðherra og sérfræðingar hans
vinna nú af kappi að því að undirbúa birtingu
reglugerðar um stækkun landhelginnar í 12 mílur.
Er það umfangsmikið verk, því að ganga verður
frá nákvæmum tilkynningum um stækkunina á
mörgum tungumálum, handa þeim þjóðum sem
stundað hafa veiðar á íslandsmiðum.
Það dregst í nokkra daga að
endanlega verði gengið frá land-
helginni vegna þess að Guðmund-
ur I. Guðmundsson utanríkisráð-
hérra taldi sig endilega þurfa að
sækja'fund Atlanzhafsbandalags-
ins í Kaupmannahöfn nú um
helgina. Á þeim fundi mætir
einnig Hans G. Andersen sem
'var einn af embættismönnunum
sem sátu Genfarráðstefnuna, en
Háns hefur sem kunnugt er tit-
ilinn ambássador íslands. hjá
Atlanzhafsbandalaginu! Þessir
menn töldu það svo mikilvægt
að mæta á fundi hjá þeim þjóða-
samtökum sem einróma hafa
snúizt gegn rétti og hag'smunum
'íslendinga, hjá því bandalagi
sem lýtur forustu Breta og
Bandaríkjamanna sem hafa jöfn-
um höndum beitt okkur hótun-
um og svikum, að þess var eng-
inn kostur að þeir gætu tekið
þátt í lokaákvörðunum um
stækkun landhelg'innar fyrr en
að fundinum loknum! Þeir munu
iiins vegar vera væntanlegir
heim 'um miðja næstu viku og
ættu þá for.mlegar lokaákvarðan-
ir um stækkun landhelginnar
ekki að þurfa að dragast í marga
daga.
Atlanzhafsbandalags-
ríkin mótmæla nema
Danir
Þær erlendar þjóðir sem
stundað hafa veiðar hér við land
vjta að sjálfsögðu að. það er ó-
Aðalfiindur
ast í augu við að framundan bíða
mjög afdrifarík átök og þá skipt-
ir það öllu máli að þjóðin standi
saman sem einn maður, hviki í
engu frá rétti sínum og sé þess
albúin að taka á sig þá erfið-
leika sem kunna að vera sam-
fara landhelgisbaráttunni um
skeið. Enginn efi er á því að
allur almenningur hefur einn
vilja í landhelgismálum, hversu
víðtækur sem ágreiningurinn
kann að vera um önnur efni.
Verkalýðshreyfingin hefur þegar
tekíð hina áfdráttárláusustu .af-
Framhald á 2. síðu.
Auk þeirra félaga er áður hef-
ur verið skýrt frá að sagt hafi
upp kjarasamningum, bafa nú
þessi verkalýðsfélög sagt upp
samningum miðað við 1. júní:
Verkamannafélagið Þróttur,
Siglufirði, Iðja, félag verksmiðju-
fólks, Hafnarfirði, Sveinafélag
járniðnaðarmanna, Akureyri,
Bílstjórafélag Akureyrar, Akur-
eyri, A. S. B., félag afgréiðslu-
stúikna í brauða-_ og mjólkur-
sölubúðum, Reykjavík.
Botvinnik hafði
12 v. efíir 21 skák
Þegar 21 skák hafði verið tefld
í einvígi þeirra Botvinniks og
Smisloffs um heimsmeistaratit-
ilinn í skák hafði Botvinnik
hlotið 12 vinninga, og vantaði
því .aðejns hálfan vinning til að
sigra. 21. skákin varð jafntefli.
Tefla átti 22. skákina í
Moskvu í gær, en fréttir höfðu
ekki borizt af úrshtum hennar
þegar blaðið fór í prentun.
á ffiifofiku-
Aðalfundur Æskulýðsfylk-
ingaj-innar, félags ungra
sósíalisla í Reykjavík, verð-
ur haldinn í Tjarnargiitu 20
miðvikudaginn 7. maí n.k.
og liefst kl. 9 síðd. stund-
víslega.
Dagskrá:
1. Venjuleg aðalfundar-
störf.
2. Stjómhiálaviðhorfið,
framsiigumaður Einar
Olgeirsson.
3. Önnur mál.
frávíkjanleg ákvörðun íslendinga
að stækka landhelgjna í 12 míl-
ur, enda hefur brezka stjórnin
þegar látið sendiherra sinn hér
bera fram mótmæli og hótanir
við ríkisstjórnina. Gert er ráð
fyrir að öll Atlanzhafsbandalags-
ríkin muni mótmæla ákvörðun
fslendinga — hema Danir, en
Færeyingar leggja nú mjög hart
að þeim að stækka landhelgina ^
við Grænland. Aðrar þjóðir sem 1
stunda veiðar hér við land, eins
og Sovétríkin og Pólverjar, hafa
hins vegar þá afstöðu af hverri
þjóð beri 12 mílna landhelgi, ef
hún æskir sjálf, og hörðust fy.rir
samþykkt þeirrar stefnu á fu.nd-
inum í Genf.
Hótanir Breta
Reynslan ein getur leitt í Ijós
hversu harkaleg viðbrögð and-
stæðinga okkar verða. Eins og
kunnugt er hafa Bretar í hótun-
um við okkur daglega, og for-
ustumenn togaraeigenda hafa
krafizt þess að brezka flotanum
verði stefnt gegn íslendingum og
að það verði tryggt með vopna-
valdi að brezkir togarar geti
stundað veiðar jnnan íslenzkrar
landhelgi — að öðrum kosti hafa
togaraeigendur boðað að þeir
muni sjálfir skipuleggja ofbeldis-
verk á íslandsmiðum og virðast
þeir raunar vera byrjaðir á því.
Jafnframt er búizt við því að
reynt verði- að beita efnahags-
legum þvingunum, eins og við-
skiptabanni — en 1952 ætluðu
Bretar sem kunnugt er að reyna
að svelta okkur til undanhalds i
landheigismálinu, þótt það of-
beldisverk snerist til góðs eins
vegna hess að við gátum hagnýtt
"H’n batvi markaði í sósíalistísku
hv-idunum Má búast við að Bret-
ar reyni að fá ýmsar aðrar þjóð-
ir í Atlanzhafsbandalaginu til
þess að taka þátt í slikum að-
gerðum, hvernig sem það tekst
Einnig má gera ráð fyrir að Bret-
ar reyni að hagnýta Atlanzhafs-
banda'agið sjálft og önnur ..vest-
ræn“ samtök, sem við erura
flæktir í, til þess að reyna að
hafa af okkur landsréttindi okk-
ar og lífsnauðsyn.
Einhuaa almenninas-
álit
íslendingar verða því að horí-
„12 mílna fiskveiðilandhelgi tafarlaust“, „Engin kjamorkuvopn“ og „Burt með herinn“ —
voru aðalkröfurnar í hinni fjölinennu kröfúgöngn 1. maí. (Ljósm. Sig. Guðm.)
Enn fromin furðuleg skemmd-
ccrverk ó Hólmabergsvito
4 rúður í ljóskerstósinu eyðilagðar með riffilskot-
hríð, glerskífan brotin og linsan skemmd
Hólmabergsviti, milli Leiru og Keflavíkur, hefur enn
orðið fyrir ásókn skemmdarvarga. Einhverntíma á tíma-
bilinu frá föstudeginum 25. apríl til s.l. föstudags voru
fjórar rúSur í ljóskershúsinu brotnar með’ riffilsskothríð,
græn glerskífa á ljósakrónu vitans mélbrotin og kvamað
úr linsunni Er vitinn ekki í fullu lagi eins og sakir
standa vegna þessara skemmdarverka.
Árið 1956 var reistur viti á
Hólmabergi, milli Leiru og
Keflavíkur. Var vitinn tekinn í
notkun 1. marz 1958. S.l. sumar
voru fyrst unnin skemmdarverk
á vitanum með þvi að skjóta ó
hann úr riffli. Voru þá eyði-
lagðir 4 gluggar í vitabygging-
unni og ennfremur skotið til
marks á hurð vitans með riffli.
Einnig var skotið stór gat á hana
með haglabyssu. Hurðin er úr
mássífu tekki.
Eftir að vitinn var tekinn i
notkun 1. . marz s.l. var. þess
vænzt að vitinn fengi að -vera
í friði fyrir skeinindarver-kum.
Sú hefur þó ekki orðið; ráunin
á. Nú alveg nýlega, eða ein-
hvemtímá á tímabilinu frá s.l.
föstudegi til kl. 2 í fyrradag
voru skotnar í sundur og eyði-
lagðar 4 rúður í sjálfu Ijóskers-
húsinu með a. m. k. sjö riffil-
skotum og var græn glerskífa,
sem er ó sjáifri Ijósakrónunni
brotin i mél. Þá kvarnaðist
einnig út úr sjálfri linsunni.
Kemur vitinn því ekki að fullum
notum eins og sakir standa.
Eftirlit með vitanum hefur Sig-
urbergur Þorleifsson, vitavörður
á Garðskaga og fer hann einu
sinni í viku til eftirlits . með
Hólmabergsvitanum. Sá Sigur-
bergur hvemig komið- var er
hann vár þar i hinni vikulegú
eftirlitsferð s.l. föstudag' og til-
kynnti það sýslumanninum í
Gullbringu- og Kjósarsýslu. Er
málið í rannsókn en enn er
ekki upplýst hverjir valdir eru
að þessu skemmdarverki á vitan-
um.
Það tíðkast. mjög að menn farí
út á Hólmaberg að skjóta fugla.
Er vafalítið að það eru einhverj-
ar slíkar sportskyttur sem hér
hafa verið að verki. Er það
furðuleg ónáttúra að hafa á-
nægju af að eyðileggja dýr
mannvirki eins og ljósvita við
ströndina og það því fremur sem
það getur beinlínis valdið úrslit-
um um líf og dauða þeirra sem
sjóinn stunda að vitarnir séu í
lagi og geti gegnt því hlutverki
sínu að leiðbeina sjófarendtim.
Ættu menn ekki að láta undir
höfuð leggjast að tilkynna lög-
reglunni tafarlaust verði þeir
varir við þá skemmdarverka-
menn sem þessa iðju stunda.eða
geta gefið einhverjar upplýsiiigar
sem auðvelda rannsókn á þeitn
'óþurftarverkum sem þegar hafa,
verið unn}n ,á Hólmabergsvita,