Þjóðviljinn - 08.05.1958, Blaðsíða 10

10) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagnr 8. mal 1958
Réttlátur friður og
Framhald af 7. síðu.
greiða um það atkvæði, hvort
þær vildu fremur vera kyrr-
ar eða flytja heim til Frakk-
iands, þá kynni svo að fara,
að atkvæðin féllu Serkjum í
vil. Það getur ekki verið sæld-
arbrauð að sitja þar í öryggis-
■ leysi,- — Og enda þótt undan
sviði flutningunum. Yfirsýn
vökullar samvitundar lætur
það ekki ráða úrslitum, hvort
sú þjóð, sem krefst þess að fá
yfirtökin í eigin landi, eigi
mikið eða lítið af ytri táknum
menningar. Það er þá fyrst,
þegar hugur og hönd undirok-
aðra þjóða losna við innri og
ytri fjötra og vopnavald, að
ýaxtarmerki sannrar menning-
ár verða augljós.
Þetta ættum við Ísíendingar
að skiija og þakka öðrum þjóð-
um fremur, ekki sízt við kon-
urnar, sem stöndum undir
merki frú Bríetar Bjarnhéðins-
dóttur — minnast undangeng-
innar niðurlægingar forfeðra
og formæðra og óttast það öilu
öðru fremur, að setja svartan
blett á sjálfstæðisbaráttu eig-
in þjóðar, með því að halda í
hönd stórþjóðar sem svífs þess
ekki, að fara með ófriði og of-
beldi á hendur smáþjóðum, sem
sækja fram til freisis og sjálf-
stæðis. Við hljótum að hafa
mikla samúð með því fólki,
sem heyr harða baráttu við
sér voidugri aðila. Sú smáþjóð
sem ekki rétti því fólki hlýja
hönd samúðar og skilnings,
mundi fyrr en varir gjalda þess
grimmilega, samkvæmt því lög-
máli, sem felst í þessum ritn-
ingarorðum: „Með sama mæii
sem þér mælið öðrum, mun
yður aftur mælt verða“ En ef
við leggjum þeirra iíf að jöfnu
við okkar líf i samúð og skiln-
ingi, þá verður greipt í okkar
hreina merki sú perla, sem feg-
urst hefur mótazt í þjóðarsál-
inni allt til þessa dags.
Við megum. ekki draga taum
eins stórveldis, öðru fremur, í
álökum þess við smáþjóðir. Við
þurfum engan mann um það
að spyrja, við vitum að Frakk-
ar eru með meira en lítið ó-
hreint í viðskiptum sínum við
Aisír og Túnisbúa, þess vegna
hafa þeir ekki viljað lofa Sam-
einuðu þjóðunum að vera í
verki með sér í Alsír — ekki
viijað lofa þeim að senda sína
fulltrúa þangað, og kynna sér
til hlýtar hvað það er, sem
Serkir geta ekki unað við. —
Heldur hafa þeir viljað svíkja
málstað Sameinuðu þjóðanna,
farsæld
nú síðast 8. febr. í vetur, með
loftárásinni á Sakiet-Sidi.
Öll hin margþættu vandamál,
sem skapast, þar sem erlent
þjóðarbrot hefur tekið bólfestu
og tekið völd í sinar hendur,
ætti að verða okkur íslending-
um aukin hvatning þess, að
láta ekki erlendan her rótfest-
ast í ættlandinu meir en orð-
ið er, — krefjast þess, að nú
verði staðið við þá heitstreng-<
ingu, sem gefin var 1949, að
erlendur her skyldi ekki verða
hér á friðartímum. — Eg vona,
að í hjarta sínu séu allir lands-
menn sammáia um, að það
loforð eigi nú að endurheimta,
horfandi í augu við það, að
eldflaugastöðvar eru óumflýj-
anlegar, ef landsmenn afneita
ekki hernaðarsambandi öllu
við erlend ríki
Ef einhver kona tylur sér, trú,
um, að hún vilji her í landi
hér, er ég sannfærð um að það
er blekking. Við viljum eiga
okkar land án íhlutunar er-
lends stórveldis, og óttumst
ekki árás af hendi vinveittra
þjóða Alsír og Túnisbúa. —Og
ekki trúi óg öðru, en að þið
konur hafið tárazt með mér yf-
ir aðförum . Frakka í Sakiet-
Sidi. — Ekki spurðum við kon-
ur um það, þegar við vorum að
safna fé og fatagjöfum til bág-
staddra á stríðsárunum, hverr-
ar þjóðar konur og börn ættu
að njóta þeirra. Finnum við
ekki til, enn þann dag í dag,
með öllum mannanna börnum,
sem líða. Það er heilög skylda
okkar mæðra, að halda vernd-
arhendi yfir öllum bömum á
öllum aldri. Bregðumst ekki
þeirri heilögu skyldu við lífið.
Fylgjum henni fast fram, með
því að fela fulltrúa okkar á
þingi Alþjóða kvenréttindafé-
lagsins í sumar, að hlutast til
um, að öll kvenréttindafélög
innan alþjóðasamtakanna skori
á Eisenhower forseta og þjóð-
þing Bandaríkjanna og Bret-
lands, að stöðva nú þegar allar
tilraunir með kjarnorku- og
vetnisvopn Horfum fram en
ekki aftur. Viðurkennum að
það geti orðið enn ömurlegri
örlög en gereyðing mannkyni
til handa, að lifa vjð eymd og
örkuml af völdum geislaverk-
ana kjamorku- og vetnis-
sprengja.
Hver veit nema slík áskor-
un, í kærleika fram borin af
okkur konum, magni í svo rík-
um mæli áður fram borna til-
lögu vísindamanna hvaðanæva
af hnettinum, að Eisenhower-
forseti og þjóðþing stórveld-
anna fái ekki lengur á móti
staðið.
Friður og farsæld á jörðu
hér byggist á því, að öll félaga-
samtök sái góðu fræi í þann
akur, sem þegar hefur verið
plægður, og allir menn í%m-
kvæmi það góða, sem þeir vjlja
gera, og komi í veg fyrir það,
í eins ríkum mæli og unnt er,
að syndir feðranna komi niður
á börnum þeirra og ættingj-
um.
Guðrún Pálsdóttir.
>----------------------------
1500 hafa tekið
heimilistryggmgu
Framhald af 3. síðu.
baráttu sína gegn eldsvoða og
öðrum slysum, og hafa ráðið
sérstakan mann til eftirlits með
eldvörnum. Gefið var út rit um
öryggis- og tryggingamál, veitt
heiðúfsverðlaúh'' fyrif'' að • fyrir-
byggja eldsvöða og fleira gert á
sviði slysavama.
Hið mikla og vaxandi tjón,
sem orðið hefur hér á landi síð-
ustu ár, ekki sízt af völdum
bruna, hefur þegar leitt til
hækkunar á endurtryggingaið-
gjöldum erlendis, og er óhjá-
kvæmilegt að aukið tjón leiði til
hækk^ndi iðgjalda fyrir alla.
Er því nauðsynlegt fyrir þjóðina
að gefa þessum málum gaum og
draga svo úr tjóni á eignum
landsmanna sem framast er unnt.
Þá fór aðalfundur Liftrygg-
ingafélagsins Andvöku einnig
fram s.l, mánudag. Á liðnu ári
voru gefin út 444 líftrygginga-
skírteini á samtals 8,6 milljónir
króna og eru þá í gildi hjá And-
vöku 8.545 líftryggingar að upp-
hæð 91,9 milljónir kr. Dánartala
hjá Andvöku héfur verið svo lág,
að vonir eru til lækkunar á end-
urtryggingariðgjöldum. Kemur
það aftur hinum tryggðu til
góða, þar sem slíkt bætist að
lokum sem bónus við iíftrygg-
inguna_ og Kún verður hærri við
útborgun en til var stofnað.
Bæði á aðalfundunum og í
kvöldverðarboði að þeim lokn-
um var þess minnzt, að Jón
Ólafsson framkvæmdastjóri læt-
ur á þessu ári af stÖrfum eftir
langan og farsælan starfsferil við
tryggingastörf, Þökkuðu fundar-
menn honurn trausta og ágæta
forustu tryggingarmála, en hann
hefur veitt Andvöku forstöðu frá
byrjun hér á landi' og auk þess
stjórnað Samvinnutryggingum
um árabil. Hafa bæði féiögin
vaxið mjög undir hans stjórn,
orðið fjárhagslega traust og far-
sæl.
ERLEND
Framhald af 6. síðu.
Bandaríkin í broddi fylkingar
ætti að gera hvað sem gera
þyrfti til að tryggja uppreisn-
armönnum sigur í Indónesíu.
„Hvernig er hægt að sigra
kommúnismann, ef þeir eru
ekki studdir sem sýna að þeir
þora að berjast gegn honum?“
spurði Rhee. Sjálfur kvaðst
hann reiðubúinn að senda allan
her S-Kóreu til liðs við upp-
reisnarmennina í Indónesíu.
Enginn tók mark á Rhee, en
ummæli sem fornvinur hans
John Foster Dulles viðhafði um
svipað leyti vöktu gremju í
Indónesíu. Dulles sagði frétta-
mönnum, þegar kvittur kom
upp um að Indónesiustjórn
væri að kaupa vopn í Tékkó-
slóvakíu, Póllandi og Júgó-
slavíu, að Bandaríkjastjórn
harmaði það ef kommúnistísk
vopn yrðu notuð gegn and-
kommúnistiskum öflum í Indó-
nesiu. Subandrio, utanríkisráð-
herra Indónesíu, krafði banda-
ríska sendihen-ann í Jakarta
skýringar á þessum ummælum
Dullesar og benti honum á að
Indónesíustjórn hefði beðið í
tvö ár eftir svari Bandaríkja-
stjórnar við vopnapöntun.
’JT’ftir ósigur uppreisnarmanna
á Súmötru hafa átökin í
Indónesíu fengið á sig nýjan
svip. Birzt hafa yfir eyríkinu
mikla sprengjuflugvélar, smíð-
aðar í Bandaríkjunum en án
allra einkenna, sem gert hafa
loftárásir á hafnar- og oliu-
borgir og sökkt þar að minnsta
kosti tveim útlendum skipum,
öðru í eigu brezks olíufélags.
Subandrio utanríkisráðherra
segir stjórn sína hafa sannan-
ir fyrir því að flugvélarnar séu
frá Taivan og þeim fljúgi
Bandaríkjamenn og menn úr
flugher Sjang Kaiséks. Innrás
uppreisnarmanna frá norður-
hluta Celebes á smáeyjuna
Halmahera, þar Sem er mikil
flugstöð frá stríðsárunum, þyk-
ir benda til að hinar erlendu
hjálparsveitir ætli að koma sér
þar upp aðalbækistöð. Indónes-
íustjórn hefur krafizt þess að
Bandaríkjastjóm taki fyrir á-
rásir bandarískra manna á
staði í Indónesíu, en Eisenhow-
er segist ekkert geta gert í því
Verð fjarverandi til 31.
júlí. — Staðgengill minn
er Gunnar Benjamínsson,
Viðtalstími 4—5.
Jónas Sveinssæn,
læknir.
TlÐINDt 1
máli, séu bandarískir flugmenn
að verki séu það ævintýra-
menn, sem ríkisstjórnin hafi
ekkert vald yfir. Þeir sem
muna hlutverk bandarískra
„ævintýramanna" í Guatemala
og víðar segja, að reynandi
væri fyrir Eisenhower að
^pyrja Allen Dulles, yfirmann
leyniþjónustu Bandaríkja-
stjórnar, hvort hann viti nokk-
uð hvernig standi á loftárásum
Bandaríkjamanna á útflutn-
ingshafnir Indónesiumanna.
Vndónesar eru hættir að draga
dul á reiði sína yfir fram-
komu Bandarikjaát jómar. Á
laugardaginn hélt Sukamo for-
seti ræðu yfir stúdentum í
Bandung og vandaði Banda-
ríkjamönnum ekki kveðjur.
„Höfum við hingað til rætt um
íhlutun í uppreisnina, er nú ekki
lengur um slíkt að ræða heldur
opinskáa árás,“ sagði Sukarno.
Hann benti á að í deilunni við
Hollendinga um vesturhluta
Nýju Gíneu hefðu Bandaríkin
verið Hollandi hliðholl. „Við
báðum Bandaríkin um vopn,
við komum næstum fram eins
og betlarar, gengum svo langt
að minnstu munaði að við lít-
illækkuðum okkur. Mánuðir og
ár hafa liðið án þess að beiðni
okkar hafi verið virt svars. . . .
Við erum ekki jábræður neins
erlends ríkis, Við treystum á
sjálfa okkur. Þótt ævintýra-
menn frá Taivan og Banda-
ríkjunum varpi á okkur
sprengjum, höldum við áfram
að treysta á sjálfa okkur og
höldum fast vio óháða utanrík-
isstefnu. Við þurfum ekki ann-
að en depla augunum til að fá
þúsundir sjálfboðaliða til liðs
við okkur. Indónesía skal ekki
verða önnur Kórea né annað
Viet Nam. Verði reynt að
kljúfa land okkar, getur þriðja
heimsstyrjöldin hlotizt af.“
Subandrio utanríkisráðherra
sagði samdægurs í ræðu í Jak-
arta, að „stríðsástand" vofði yf-
ir, ef erlendir aðilar hættu ekki
stuðningi við uppreisnarmenn.
Hann kvaðst hafa skýrt How-
ard Jones, sendíherra Banda-
rikjanna, frá því að Indónesíu-
stjórn teldi sig ekki eiga ann-
ars kost en kæra til SÞ, ef
stjórn Sjang Kaiséks „og aðrir
erlendir|taðilar“ gerðu ekki taf-
arlaust ráðstafanir til að stöðva
íhlutun í innanlandsátökin í
Indónesíu. Indónesíustjórji
gizkar á að uppreisnarmenn-
imir hafi fengið tíu milljóna
dollara virði af vopnum er-
lendis frá.
M. T. Ó.
Þórður
sjóari
Þórður hljóp út á bersvæði og veifaði ákaft til
þyrilvængjunnar, en honum til mikilla vonbrigða
fleygði flugmaðurinn matnum niður og flaug síðan
leiðar sinnar. Þórður starði á eftir flugvélinni og
andvarpaði yfir því að hafa misst þetta tækifæri.
sem virtust ekki hafa eins mikinn áhuga fyrir matn-
um og félagar þeirra, virtu hann forvitnislega fyrir
sér þaðan. sem þeir leyndust í trjánum. Þegar þeir
nálguðust hann brotnaði grein, og Þórður snéri sér
við og stóó augliti til auglitis við þá.
Hann veitti þvi ekki eftirtekt að tveir af öpunum,
Bæjarpósturiiin
Framhald af 9. síðu.
og hvimleiðara en þótt skóla-
fólk t.d. þéri kennara sína í
kurteisisskyni. Margir kann-
ast við visu Jóns Bergmanns:
„Auður, dramb og falleg föit
fyrst af öllu Jærist,
og menn, sem liafa mör og
kjöt
meira en almennt gerist“.
Sem betur fer held ég að þér-
ingar eins og vísan hljóðar
upp á, séu orðið hverfandi
litlar; fólk er hætt að bera
óttablandná virðingu fyrir
mör og kjöti.