Þjóðviljinn - 10.05.1958, Blaðsíða 5

Laugardágur 10. maí 1958 — ÞJÖÐVILJINN
(5
Bandarísk nppfiniiing gerir kleift að auka
mikið orkn og hraða öreindaima
Einn af þekktustu kjarneölisfræðingum Sovétríkjanná,' volta) og sovézki synkrófasó-
Vladimir Veksler, hefur skýi’t ársfundí Vísindaakadem- j tróninn (10 milljarðar efefcrótn-
íunnar þar frá því aö hann hafi fundiö nýja. aöferö t'il :voltaL
aö ,,flýta“ öreindum svo aö þær fá áöur óþekkta orku. j
Nokkrir bandarískir vísinda-
ur verið hajg't ,að leysá margarjmenn fundu fyrir nokkrum dög-
ráðgátur um eðii atómsins og um aðferð sem gerir kleift að
S auka orku og hraða öreind-
Til þess.: :að , flýta öreindum, j anna enn meir. I Sovétríkjim-
Þessi aðferð er talin verða
mjög':1'íriikiiVæg fyrir rannsókn-
'ir öreindanna og opnar alvegl kjarria þess.
Jiýjar, leiðir í kjarneðlisvísind-
um.
I st.ærsta synkofasotron (en
eru til ýmiss konar vélar, syn-
krótrónar cg fasótrónar. Syn-
svo nefnast hinar miklu vélar krófaactróii eru 'enn ein gerð.
sem notaðar eru til að veita
öreindunum ógnariegan. hraða
og orku) veraldar, sem er í
Sovétríkjunum, er aðeins hægt
að flýta öreindunum svo að
orka þeirra svari til 10 millj-
arða elektrónvoita, en með
riinni nýju aðferð Vekslers,
sém 'kölluð er „kogerant", á
ekki aðeins að vera hægt að
flýta. einsíökuin, .öreindum,
rieldur heilu safni þeirra.
„Fræðilega séð ætti að vera
riægt með þessari aðferð að
fcomast upp í 1000 milljarða
elektrónvolta orku eða jafn-
vel enn meiri“, sagði Veksler.
Þessi sem flest önnur atriði
fcjarnavísinda fara sjálfsagt
fyrir ofan garð og neðan hjá
flestu ólærðu fólki, en nefna
má að með því að veita ör-
eindum miklu minni hraþa. og
orku en hér er talað um hef-
Knattspyrnulið
Álsírkía
Fréttir frá Túnis herma, að
ínyndað hafi verið knattspyrnu-
lið i Alsírbúa. Það er frelsis-
hreyfing Alsírbúa, sem stuðlað
riefur að stofnun þessa liðs.
Knattspyrnumennirnir, sem yf-
irgáfu liin frönsku félög á dög-
unum. mynda kjaman í liði
bessu, sem leikur sinn fyrsta
léik innan skamms við úr.vals-
lið frá Túnis. í). og 10. mai mun
Jiðið taka þátt í knattspyrnumóti,
bar sem lið frá Marokkó, Túnis
og Libyu munu einnig keppa.
A bátnm yfir
a Afríku
Af þeim. erú til bandaríski kos-
mótróninn (S milljai’ðar elekt-
um er nú verið að smíða kjarna-
véh samlcvæmt þeirri aðferð og
verður hún 50 milljarða elekr-
ónvoita, en í Sviss og E-anda-
ríkjunum eru aðrar í smiðumj
rónvolta), bandai’íski bevatrón- báðar 30 milljarðar elektrón-
inn (6.3 milijarðar elektrón- ] volta.
Tollþjóiiar í London ofbjóða
soiiffkonimm
Filzgerald
Rótuðu freklega í farangri hennar, og
heimtuðu a.ð hún færi úr öllum fötum
Hin íræga bandaríska jass-
söngkona Efía Fiízgerald kom
fyrir nokknim dögum til Lund-
úna ásamt hljómsveit sinni
JATP. Tollþjóna á fliigvellinúm
hefur sýnilega grunað að hún
og félagar henhar hefðu eitt-
hvað óleyfilegt í fóinm sín-
um, því að þeir rótuðu svo
rækilega i farangri þeirra að
Eskimóar deyja
ár huugri
Danski Bahrein-fornfræðilniðanguriiin, sem nú vinmir að ]»ví
að grafa upp hin miklu „Qala ’av -al Bahrein“ undir forystu
prcfessor Glob, hefur m.a. gráfið frá þessari skrautlegu
forhltð. Enda þótt forhliðin sé orðin 5000 ára gömnl og sé
fjögurra melra liá, stendur liúii enn.
þven
Vísindamenn frá Bandaríkjun-
um og Suður-Afriku lögðu í gær
af stað vatnaleiðina yfir þvera
Afríku. Til ferðarinnar hafa
þeir litla báta úr glertrefjaefni.
Þeir lögðu upp frá Chinde við
Indlandsliaf, halda fyrst upp eft-
ir Sambesi-fljóti og verða að yf-
irstíga þar nokkra fossa og fenja-
mýrar, til snæviþaktra fjalla í
Njassa-landi og Tanganjika.
Leiðin er 8000 kílómetra Jöng
og 650 km af henni verða leið-
angursmenn að fara á landi. Far-
arstjórar leiðangursins eru dr.
Dan Marais og Bob Dodd frá
Suður-Afríku.
Bandarísku þátttakendurnir
eru frá hinum svonefndu „Med-
ico“-samtökum sem ætla að reisa
sjúkraskýJi í frumskógunum í
samvinnu við AJþjóðlegu heil-
brigðismálastofnunina.
Níu kanadískir eskimóar fór-
ust nýlega með dapurlegum
hætti á ísbreiðunni skammt fyr-
ir sumián heimskautsbaug.
„T,, . .. ,, v . klukkustund,
Nakvæm tildrog at.burðanns-^,________t
verða aklrei örugglega kunn,
því enginn er til frásagnar, en
verksummerkin gefa til kynna
hVað skeð KefUr.; Eskimóarnir
bjuggu í héraðinu GaiTy Lake
á ísauðninni, 850 km norður frá
ChurchiiL. Þeir frusu í hel, eða
biðu hungurdauða, eftir að eld-
ur liafði eytt hús það er ailar
vistir þeirra voru í.
hætta varð við sjónvai’pssend-
ingu sem þau áttu að taka
þátt í.
„Þetta er freklegasta móðg-
un sem ég hef orðið fyrir“,
sagði Ella, „jieir heimta að
ég -fari úr öllum fötunum".
Ljóst er af því hvernig leit-
inni var háttað að tollþjónarnir
hafa grunað Ellu og félaga
um að hafa einhvers konar eit-
urmeðöl með sér. Þeir lögðu
þannig hald á cskju með víta-
míntöflum, tannkremstúba var
skorin upp og innihaldið sent
til efnarannsóknar. Fóðri var
sprett af frakka Ellu. Bassist-
inn Ray Brown varð að fara
úr hverfi spjör, sem tollararn-
ir þukluðu á og hristu í hálfa
en fundu þó
ekkert
Ct
* r
oöermssimiar oma
b
Vilja ekki fallast á að nafna riúverandi
drottningar hafi verið drottning Skota
Skozkir þjóðernissinnar hafa aftur látið heyra frá sér.
í þetta sinn hafa þeir boðað’ aö þeir hafi undirbúið
banatilræði viö Elízabetu drottningu þegar hún kemur
til Skotlands ásamt manni sínum 30. júní n.k.
„Móðganir Englendinga ver-ða | hótunum í garð drottningar,
ekki þolaðar lengur", stóð á len þær hafa hingað til verið
Rannsóknir kanadísku lög-
reglunnar liafa leitt í Ijós, að
eskimóinn, sem gætti birgða-
liússins, er ríkisstjómin hafði
komið á fót, hafi sennilega
vaknað við það, að eldur Iiafði
brotizt út í húsinu. Hann gat
bjargað sér út, en ekki tekið
með sér nægileg skjólklæðí til
að skýla sér fyrir hinum
grimmilega kulda. Hann fannst
helfrosinn við hliðina á hmnnu
birgðahúsinu.
í byggðinni, sem er mjög
strjál, bjuggu átta eskimóar
aðrir sem hafa síðan soltið i
heí, þar sem allar birgðir þeirra
voru brunnar.
Elsti borgarínn
er
ára
Elzti borgari Sovétrikjánna,
Macmund Eiwason að nafni á
150 ára afmæli um þessar
mundir. í þessu tilefni hafa
blöð í Moskvu birt æviatriði
þessa sovézka Metúsalems,
sem einnig mun vera elzti mað-
ur heimsins.
Eiwason er fæddur í Aser-
beidsjan. Hann á 24 börn og
er fjórgiftur og átti fjórða
kona hans 120 ára afmæli fyr-
ir skömmu. Móðir hans dó 150
ára gömul á sínum tíma.
Eiwason fór til Moskvu fyr-
ir tveimur árum til að skoða
landbúnaðarsýninguna þar.
Hann er við gcða heilsu, er
andlega hress og viimur dag
hvern í garðinum sínum.
seðli sem fylgdi heimagerðri
sprengju, sem kom. í pósti til
blaðamanns í Kirkcaldy í
Skotlandi á þriðjudaginn.
Blaðamanninum var send
sprengjan svo að tilræðismenn-
irnir gætu verið vissir um að
fréttin bærist út.
Sprengjan reyndist vera ó-
skaðleg, en á seðlinum sem
með henni fylgdi var sagt að
„sú sprengja sem við ætlum
að nota einlivers staðar í Fife-
shire 30. júní verður ekki eins
óskaðleg . . . . “
Ofstækismenn í hópi skozkra:
þjóðernissinna viðurkenna að'
vísu að Elízabet sé drottning
þéirra., en þeir geta ekki sætt
sig við að hún er nefnd Elíza-
bet önnur. Að þeirra áliti er
hún Elízabet fyrsta, þar sem
þeir geta ekki fallizt á að
hin fræga nafna núverandi
drottningar sem rikti fyrir
meira en 300 árum hafi ver-
ið drottning; Skota.
. „Næsta. sprengja mun afmá
smánina frá því í júní 1953“,
stcð líka á seðlinum, og mun
það eiga við að drottning var
krýnd. þá. og raðtölunni 2. bæit
við nafn hennar.
Skozk yliryöld eru orðin vön
næsta meinlausar. Enda þlótt
grunur leiki á að hér sé að-
eins um praklcaraskap að ræða,
þorir lögreglan í Kirkcaldy
ekki að eiga neitt á liættu.
Málið verður því rannsakað og
varúðarráðstafanir gerðar þeg-
ar drottning og rnaður hennar
koma.
Til
Íicftmr ielSm
Ferð á Botnssulur um
Þingvelli
sunnudag klukkan 9
F erðask rifstofa
PALS ARASONAR,
Hafnarstræti 8 sími 1-76-41
Bókauppboð í Sjálístæðishúsinu kl. 2 í dag.
Bækurnar eiu til sýnis í dag kl. 10—1.
Sigurðus: Benediktsson.