Þjóðviljinn - 15.05.1958, Qupperneq 1

Inni í blaðinu
Efnaliagsmálin 4. síða.
Bandarísk ílilutim i JLíbannn,
5. síða.
Herlið sent til að vernda
Nixon, 7. siða.
Ohjákvæmilegt orðið að taka upp
heildarstjðrn þjððarbúskaparins
Ráðstafanirnar í efnahagsmálunum eru samkomulagsleið, sem
mjög mildu varðar hvernig til takast í framkvæmdinni
Frumvarp ríkisstjórnarinnar um útflutninqssjóð
o.fl. var til fyrstu umræðu í neðri deild Alþingis
í gær. Hermann Jónasson forsætisráðherra fylgdi
frumvarpinu úr hlaði, en síðan talaði Lúðvík Jóseps-
son sjávarútvegsmálaráðherra. Umræður stóðu um
málið allan daginn og fram á nótt og var Einar 01-
geirsson meðal annarra ræðumanna.
í ræðu sinni lagði Lúðvík Jósepsson áherzlu á aö meö
frumvarpi þessu hefði veriö valin samkomulagsleið og
skipti mjög miklu máli hvemig til tækist um fram-
kvæmdir, fyrst og fremst að því er snertir aukningu
fi’amleiðslunnar og vaxandi þjóðartekjur.
Sá skortur á heildarstjóm og áætlun, sem einkennt
hefur þjóöarbúskap okkar íslendinga á undanfömum
árum, er orðinn algerlega óþolandi og þetta þarf að
breytast. Eitthvað á þesaa leið mælti Einar Olgeirsson
í ræðu sinni við fyrstu umræöu um fnrmvarp ríkis-
stjórnarinnar um útflutningssjóð á fundi neðri deildar
í gærkvöld.
Einar hóf ræðu sína skömrnu verkalýðshreyfingarinnar, eink-
áður en blaðið var búrð til prent- um hér í Reykjavík þar sem
uriar og verður því hér aðeins öflugustu verkalýðsfélögin væru.
getið nokkurra atriða í upphafi Hann kvaðst líka vilja benda
hennar, en ræðan rakin nánar Framsóknarflokknum strax á
og í heild í næsta blaði.
Hermann Jónasson forsætis-
ráðherra ræddi í upphafi ræðu
• ■* sinnar um dýrtíðar- og atvinnu-
mál almennt, en varð þó tíð-
ræddast um vísitölukerfið sem
hann taldi óviðunandi. Siðan
rakti hann ástæðumar fyrir
minni tekjum Útflutningssjóðs á
síðasta ári og útlit fyrir aukn-
um gjöldum, en vék síðan að
svonefndri stöðvunarleið og upp-
bótakerfmu.
Leiðir sem ekki
voru valdar
Forsætisráðherra kvað suma
halda því fram, að hægt væri
að framkvæma stöðvunarleiðina
; og halda henni áfram, en þar
væri um algeran misskilning að
ræða. Uppbótakerfið hefði verið
auðvelt í framkvæmd í fyrstu,
þar sem hægt var að taka tekj-
urnar af ónauðsynlegum vörum,
en eftir því sem kerfið stækk-
að hefði verið óframkvæman-
legt að leggja þessar byrðar ó
hátollavörurnar einar.
Forsætisráðherra drap síð-
an á þær leiðir sem kæmu íil
greina við'- lausn efnahagsmál-
anna.
Fyrsta leiðin væri gengisbreyt-
ing, Gallinn á þessu fyrirkomu-
lagi væri sá, að framleiðslan
fengi ekki nægilegl fé nema í
bráð, en á meðan héldi vísitölu-
spólan áfram ,að snúast með
sinni sjálfhreyfivél. Þessi leið
myndi kosta almenning nokkru
meira en sú leið sem valin. var,
því að við gengisfellingu eru
allar innflutningsvörur settar við
sama borð. Gengisiækkunarleið-
in hefði því ekki veiúð valin,
þar sem ríkisstjómin hefði í upp-
hafi lýst því yfir að engar efna-
hagsráðstafanir yrðu gerðar
nema í samráði við verkalýðs-
samtökin, en þau lýst sig and-
víg henni.
Önnur leið er svonefnd jöfn-
unarleið, sagði forsætisráðhex-ra
og teldu ýmsir sérfræðingar að
einfaldast væri að fara hana, en
hún er fólgin í þvi að selja all-
an erlendan gjaldeyri með sama
átagi og næmi mismuni á fram-
leiðslukostnaði útflutningsafurða
og' söluverði þeirra á erlendum
markaði. Leið þessi hefði sömu
'átírif og geng'sbreytjng og heíði
því ekk; komið til greir.a.
Þriðja leiðin, eins og hún kem-
ur fram í frumvarpi ríkisstjórn-
arinnar, hefði þvi verið valin.
Lýsti forsætisráðherra siðan
efni frumvarpsins og þeim meg-
inatriðum málsins sem hann
taldi skipta mestu.
Stöðvunarstefnan mörkuð
f upphafi ræðu sinnar rifjaði
Lúðvík Jósepsson . sjávarútvegs-
málaráðherra upp nokkur þýð-
ingai-mestu atriði efnahagsmál-
anna á liðnum árum, minnti á
að bátagjaldeyriskerfi íhalds-
stjórnarinnar hefði verið komið
gjörsamlega í þrot í árslok 1950,
er lögin um útflutningssjóð voru
sett, verið'ári á eftir hvað snerti
greiðslur' til útgérðarmanna og
skuldað útgerðinni 110 millj. kr.
Ráðherrann drap siðan á þær
ráðstafanir, sem gerðar voru til
Taka meira tillit til
óska verkalýðsiiis
Einar tók það strax fram i
upphafi ræðu sinnar, að hann
væri andvígur frumvarpi ríkis-
stjórnarinnar og kvaðst álíta að
hún væri nú komin á fremsta
hlunn með að glata trausti
að það væru að verða síðustu
forvöð að sýna í verki að taka
yrði meira tillit til óska verka-
lýðshréyfin'garinnar en gert hefði
verið hingað til.
Skyusamleg lieildarstjórn
Aðalatriði efnahagsmólanna í
dag er að koma á skynsamlegri
heildarstjórn á þjóðarbúskapn-
um í þeim tilgangi að afla meiri
gjaldeyris, það er að segja
tryggja fleiri framleiðslutæki og
fulla nýtingu þeirra. Með þetta
í huga yrði sú spurning fyrst,
hvort hér eigi að vera stjóm á
efnahagsmálunum með hagsmuni
þjóðarinnar fyrir augum eða ó-
stjórn þar sem hver otar sínum
tota og hleypur eftir sínum dutl-
ungum.
íslenzkur þjóðarbúskapur
krefst þess, að um hann sé hugs-
að sem eina heild og nú er kom-
ið að þeim tímamótum að á-
kveða hvort taka skuli upp heild-
arstjórn á þjóðarbúskapnum eða
ekki. Lífskjör hverrar þjóðar
fara eftir stjórninni á efnahags-
lífinu.
Sjávarútvegurinn
undirstaðan
Þau tiltölulega góðu lífskjör
sem íslendingar búa nú við
byggjast á sjávarútveginum og
jhann er þvi grundvöllur allra
annarra atvinnuvega þjóðarinn-
ar og stendur undir allri gjald-
eyrisöfluninni. Þetta verðum við
að gera okkur ljóst og þá líka
hvers vegna sjávarútvegurinn er
grundvöllur hinna góðu lífskjara
landsmanna, þ.e. fyrst og fremst
vegna þess að afköstin eru þar
meiri en í nokkurri annarri
atvinnúgrein og við höfum nsega
markaði fyrir fiskafurðir okkar
allar og þó meira væri. Ef við
gleymum þessum staðreyndum
hefnir það sín í versnandi lífs-
kjörum fyrr en seinna.
Á meðan bankastjórar neita
að lána fyrir netum en veita á
Framhald á 3. síðu.
Lange viðurkemiir að Iiann
hafi farið isieð rangt mál
Halvard Lange, utanríkisráðlierra Noregs, liefur nú
neyðzt til að viðurkenna að hann hafi farið með s að-
lausa stafi þegar hann fullyrti : lunræðum á norska
Stórþinginu að Sovétríkin lieíðu komið sér upp flug-
skeytastöðvum í Tékkóslóvakíu, Póllandi og Austur-
Þý/.kalandi. Þessi ummæli lians flugu xim alhxn htúin
og liann ífcrekaði ]»au og sagðist hafa sannanir fyrir
réttmæti þeirra.
í gier sa.gðí lxann að allt of mikið veður hefði verið
gert út af þessuin orðum hans og hanu viðurkenndi að
taka yrði tií greina mótmæli stjóma Póllands og Tékkó-
slóvakíu, sem liafa lýst þau tilhæfulaus.
Framhald á 3. síðu.
Forsætisráðherra í vanda staddur
Pierre Pflimlin, nýi forsætisráðherrann í Frakklandi, hefnr
fulla ústæðu til að taka um höfuð sér. Herforingjaklíka í
Alsír hefur sagt stjórn lians upp trú og hollustu og tekið
sér alræðisvald í þeim hluta Alsír sem Frakkar ráða. Þegar
Pflimlin bað þingið að veita sér umboð til stjómarmyndunar,
lýsti liaiu\ yfir að borgáraStyrjöld væri á næstu grösum.
Ýtarlegar fregnir af hinu uggvænlega ástandi í Frakklandi eru
á 12. síðu.