Þjóðviljinn - 15.05.1958, Blaðsíða 3

Firrmvtudagur 15. mai 1958 — ÞJÓÐVILJINN ■— (3
Ráðstafanirnar í efnahagsmálunum
eru samkomulagsleið
Framhald af 1. síðu.
að hamla gegn verðhækkunum
; eftir setningu laganna með all-
. ströngu verðlagseftirliti og lækk-
un á verzlunarálagningu. Þann-
ig var stöðvunarstefnan mörk-
u ð.
Lúðvík drap þessu næst á þá
; stáði’eynd að á tæpum tveinr.ár-
. um hafi raunveruleg vísitölu-
: hækkun ,ekki numið nema 7 stig-
úm, þegar tekíð hefði verið til-
lit til niðurgreiðslna, og gerði
síðan að umtalsefni afstöðu
stærsta stjórnmálaflokksins hér
á landi, Sjálfstæðisflokksins, til
vérðsíöðvunarstefnunnar, en hún
hefði miðazt í einu og öllu við
að brjóta hana niður. Þrátt fyrir
ýmsa annmarka í framkvæmd
kvaðst ráðherrann telja þá
stefnu hafa verið rétta.
Hvernig var ástatt í efna-
luigsmálunum í árslok 1957?
' 'NóJfkhf ' rekstufshaiíj varð hjá
"! Útflutningssjqði á.'-árinu, nj&ni'
J hánn samtals 34- milljíDnum kr,:,'
hjá ríkissjóði varð 45 millj.
:j króna reksturshalii. Verulegur
í aflabrestur hafði orðið á árinu
. og urðu gjaldeyristekjurnar því
fminni, en það hlaut að segja til
síu með þvi að hátoilaflokkurinn
; í irinflutningnum, sá flokkur sem
átti að gefa mestar tekjur í Út-
flutningssjóð, var skorinn niður
mjög verulega eða um rösklega
t'31%, úr 254 millj. kr. í 174 millj.
Þýddi þetta yfir 100 miílj. króna
tekj.uskerðingu fyrir Útflutnings-
sjöð.
Lúðvík sagði að ekki hefði
náðst samkomulag við samstarfs-
flokkana um að leita annarra
leiða í innflutningnum þil að
bæta upp tekjurýrnunina, t,d.
með því að draga úr hinni miklu
: fjárfestingu, þvert á móti hefði
. fjárfestingin aukizt um 10—11%.
^ Aukin útgljöld
Auk reksturshalia Útflutnings-
; sjóðs var með öllu óhjákvæmi-
legt um síðustu áramót að gera
Brotizt inn í tvær
verzlanir í
fyrrinótt
í fyrrinótt var brotizt inn
I útibú verzlunarinnar Goða-
borgar á Laugavegi 27 og
stolið haglabyssu, riffli með
sjónauka, fjárbyssu, riffilsjón-
auka og allmiklu af skotfærum.
I sama húsi og Goðaborg er
eimiig hattaverzlunin Hrund,
og var líka brotizt þar inn og
stolið miklu af armböndum,
hálsfestum, hálsmenum o..fl.
'þess háttar skartgripum og
nokkru af skiptimynt.
Lögreglan var ekki búin að
hafa upp á þjófnum eða þjóf-
unum í gær.
Kaupgjaldsvísi-
talan 192 stig
Kauplagsnefnd hefur reikn-
að út.vísitölu framfærslukostn-
aðái’ í Reykjavik hinn 1. maí
S.I., og reyndist hún vera 192
stig.
(Viðskiptamálaráðuneytið,
14. maí 1958.)
nýja samninga við útgerðina um í framkvæmd, en sérfræðingar
aukin útgjöld, þó farið væri í
sakirnar eins 'naumlega og unnt.
var. Samið hafði verið um að.
hin auknu útgjöld færú' nálega
eingöngu til kauphækkunar
handa sjómönnum, enda hefði
verið mjög brýnt a.ð bæta kjör
þeirra svo að ekki. hyrfu . æ
fleiri frá framleiðslustörfum
heldur fengjust nýir - til.
Vegna aflabrestsíns þurftl Út-
flutningssjóður að standa skil
á stærri bótum en áður og bæt-
ur til landbúnaðarins hækkuðu
af sjálfu sér. Útgjöld ríkisins
höfðu og hækkað og samkvæmt
kröfu bænda þurfti að greiða
meiri fjái-hæðir vegna aukins
kostnaðar við dreífingu á land-
búnaðarvörum.
- • •'o.iV’.. ' " JV y *
Samkomulagsleið
Þeg.ar þetta lá fyrir vai? spurn-
ingin hvernig afla skyldi tekn-
anna. Atti að fará gengislækkun-
arleiðina eða .fyrri leið ‘óbréytta
eða enn aðra nýja ieið?
Sú leið seni valin hefur ver-
ið, sagði Lúðvík, er samkomu-
lagsleið sem aliir stjörnar-
flokkarnir geta vafalaust
fundíð sitthvað til foráttu.
Þetta er millileið, sem brýtur
í nokkrum atriðum í bága við
fyrri leið, en þó ekki í grrund-
vallaratriðum. Afram er hald-
ið þá leið, sem brýtur alger-
lega í bága við gengislækk-
unarleiðina, þ.e. að ná inn
tekjum í Útflutningssjóð með
misiminagjaJdi; en með geng-
islækkun gengi jafnt gjald
yfir alla flokka. Þá er ekki
gert ráft fyrir að deila upp-
bótunum jafnt, lieldur farin
ínisnnuialeiðin og fær því sá
mesrtar bætur sem mesta hefur
þörfina og sá mimia sem sið-
ur þarfnast þeirra.
Fyrirkomulag gjald-
heimtruuuu-
Lúðvík lýsti því naest fyrir-
komulagi gjaldheimtunnar.
I höfuðatriðum verður það líkt
og var. Á vísitöluflokknum svo-.
nefnda, þ.e. flokki allra brýnustu
nauðsynja, verða óvefulcgar
breytingar, í hinum almenna
flokki sem nú á að bera 55%
yfirfærslugj.ald verður um tals-
verða verðhækkun að ræða og
eins í hátollaflokknum.
Eina grundvallarbreytingin á
fyrirkomulaginu verður sú, að
lögð verða yfirfærslugjöld á
rekstrarvörur framleiðsluat-
vinnuveganna, sem áður voru
án sórstakra gjalda. Vék Lúð-
vík allýtarlega að þessu atriðí.
Bótafiokkamir samræmdir
Hvað bæturnar.'snertir verður
ennþá byggt á mismunakerfi og
skiptingu í flokka, en þó stefnt
að því að samræma flokkana
meira en áður var og og sundur-
greinmgin ekki eins mikil og
verið hefur í framkvæmd. Gert
er ráð fyrir að togaraútgerðin
taki á sig talsverðar greiðslur
í sambandi við lífeyrissjóð tog-
arasjómanna og aldrei minni en
7 millj. kr. á ári.
Vísitöluhækkimin.
Lúðvík kvað érfitt að spá
hvernig hið nýja kerfi reyndist
hefðu áætlað að heildarhækkun
á vísitölunni gæti numið 14—16
stigum. Grunnkaupshækkunin
sem gert er ráð fyrir í frum-
varpinu gengur þeg.ar upp í 9
stig af þessum 14—16, þannig
að eftir verða, 5—7 stig.
Ráðherrann ræddi í þessu sam-
bandi nokkuð um vísitölukerfið
almennt og kvað það síður en
svo ósk verkalýðshreyfingarinn-
ar að mæla ætti allt kaup eftir
framfærsluvísitölunni. Hinsvegar
væri ofureðlilegt að verkalýðs-
samtökin litu þannig á að vísi-
talan skapaði nokkurt öryggi í
kaupgjaldsmálunum.
Mikið veltur á fram-
kvæmdinni
i
Sjávarútvegsmálaráðherra kvað
nauðsynlegt,.. samhjj^, ráó§tö£-
ununum sem gerðar yrðu, að
tryggj.a framleiðsluátvinnuveg-
unum aukið rekstrarfé; rekstrar-
lán yrðu að hækka og einnig að
auka stofnlán til fiskiskipa.
Hann sagði að í þesum efna-
hagsaðgerðum fælust talsvcrðar
hættur og yiti mikið á hvernig
til tækist uni fi-amkvæmd þeivra.
Hér hefði verið farin millileið. Ef
gengislækkunarleiðin liefði ver-
ið valin kvaðst ráðlierrann sann-
færður um að gengislækkunin
hefði ekki orðið minni en 130%
og visitalan hefði þá hækkað um
50 stig.
Auka þarf útflutnings-
framleiðsluna
Lúðvík Jósepsson benti í lok
ræðu sinnar á að hefði aflinn
á s.l. ári verið í réttu hlutfalli
við sjósókn miðað við árið á
undan, hefðu gjaldeyristekjurn-
ar orðið 200 millj. meiri en raun
varð. Af þessu gjaldeyristapi
hljótum við að súpa seyðið,
fyrst ekki var kosinn samdrátt-
ur á öðrum sviðum, sparnaður
og samdráttur í fjárfestingu
o.s.frv.
Og fyrý Iosnum við ekki úr
þessum vanda efnahagsmálanna
en okkur tekst að auka útflutn-
ingsframleiðsluna og þar með
þjóðartekjurnar, og þess vegna
þarf að vinna að því að fleiri fá-
ist til framleiðslustarfa en nú
er.
Sýning Félags íslenzkra myndlistarmanna í Listamannaskál-
anum er opin daglega kl.. 1—10 og er einhver fjölbreyttasta
sýning sem hér hefur verið haldin; þar sýna 35 listameiin
83 verk. Myndin hér fyrir ol’an sýnir inálverk eftir Jóhannes
Jóhannesson.
Sýningarsalurinn opnar raynd-
listar- og listiðnaðarsýningu
Öll verkin eru happdrættisvinningar
í dag kl. 2 e.h. verður opnuð myndlistar- og listiðnað-
arhappdrættissýning í Sýningarsalnum Hverfisgötu 8-10.
Öll verkin á sýningunni, 30 esson, Jóhannes Kjarvat, Kjart-
talsins, eru vinningar í happ-1
drættinu að heildarverðmæti
65 þús. krónur. Verð hvers miða
er 100 kr. en aðeins 3000 miðar
gefnir út. Dráttur fer fram 18.
júní n.k. Sérstök athygli skal
vakin hér á því að val vinninga
fer þannig fram: Fyrsta númer,
sem dregið verður út fær rétt
til þess að velja eitt verk á
sýningunni, næsta númer næsta
valrétt o.s.fi-v., alls 29 vin.ning-
ar að verðmæti 55 þús kr. 30.
vinningurinn er myndlistarverk
eða listiðnaður eftjr eigin vali
hjá ísienzku myndlistar- eða list-
iðnaðarfólki að verðmæti 10 þús-
und- krónur.
Verkin á sýningnnni eru eft-
ir þessa listamenn: Höggmynd-
ir eru eftir Ásmund Sveinsson,
Guðmund Benediktsson, Jón
Benediktsson og Sigurjón Ól-
afsson; málverk eftir Benedikt
Gunnarsson, Bjarna Jónsson,
Braga Ásgeirsson, Guðrúnu
Svövu, Guðmundu Andrésdótt-
ur, Hafstein Austmann, Hörð
Ágústsson, Jón Engilberts, J<>n
B. Jónasson, Jóhannes Jóhann-
Helgileikur í Bessastaðakirkju
Á sunnudaginn kemur verður helgileikurinn Bartimeus
blindi eftir sr. Jakob Jónsson sýndur 1 Bessastaðakirkju.
Þetta mun vera fyrsti helgi-
leikurinn, sem sýndur er hér á
landi, en erlendis eru þeir
nokkuð tíðkaðir. Leikurinn er
byggður á frásögn Lúkasarguð-
spjalls af Bartimeusi blinda og
fer Jón Aðils með hlutverk
hans, en með önnur hlutverk
i leiknum fara kunnir leikarar
eins og Haraldur Björnsson,
Valur Gíslason, Brynjólfur Jó-
hannesson, Herdís Þorvalds-
dóttir o.fl. Leikstjóri er Lárus
Pálsson, en prestsþjónustu í
leiknum annast höfundur sjálf-
ur, þar sem einungis vígðir
menn mega hafa slíkt um hönd.
Á undan leiknum flytur sr.
an Guðjónsson, Kristínu Jóns-
dóttur, Kristján Davíðsson,
Kristján Sigurðsson, Nínu
Tryg’gvadóttur, Svavar Guðna-
son, Þorvald Skúlason og Val-
tý Pétursson; myndvef naður
eftir Ásgerði E. Búadóttur;
keramik frá Funa h.f. eftir
Tove Ólafsson og frá h.f. Glit
eftir Ragnar Kjartansson; bat-
ik eftir Sigrúnu Jónsdóttur
sáldþrykk eftir Kristinu Jóns-
dóttur og veggteppi eftir Bur-
böru Árnason.
Sýning þessi er í senn til
fjáröflunar fyrir sýningarsal-
inn og til þess að gefa mönn-
Um kost á að eignast listaverk
eða listiðnað fyrir lítið verð.
Sýningin verður opin í dag
frá kl. 2—10 e.h., on framveg-
is daglega kl. 1—7 e.h. til
27. þ.m.
Ræða Einars
Framhald af 1. síðu.
sama tíma milljónum króna i
traktorakaup er ekki von að vel
fari í efnaliagslífi þjóðarinnar.
Skilningsleysi Frainsóknar
Einar Olgeirsson minnti á
kröfur verkalýðshreyfingarinnar
til ríkisstjórnar Alþýðuflokks og
Framsóknar 1934 um heildar-
stjórn á íslenzkum þjóðarbúskap.
Sú stjórn átti við mikla örðug-
leika að glíma og hafði ekki þá
söngflokkur safnaðarins aðstoð-
ar undir stjórn Páls Kr. Páls-
sonar.
Helgiieikir sem þessi, sem | aðstöðu sem vinstri stjórn hef-
eru fluttir í kirkjum, eru raun- ur nu- Það sent þá mistókst.
ar sérstakt form guðþjónustn,
enda eru engin leiktjöld notuð
eða búningar og myndimar,
sem bmgðið er upp í leiknum
em táknrænar en ekki raun-
sæar. Slíkir leikir eru því mjög
frábrugðriir þeim sem við höf-
um átt að verijast hér á landi.
Aðgangur að leiksýningu
þessari er að sjálfsögðu ókeyp-
is og er hún einkum ætluð söfn-
uði kirkjunnar og þeim, er
stutt hafa áð því á einn eða
Garðar Þorsteinsson ávarp og annan hátt að koma henni á.
sagði Einar, getum við fram-
kvæmt nú ef við siglum fram-
hjá þeim skerjum sem stjórn-
in strandaði þá á, en luifuð-
ásteitingarsteinninn var skiln-
ingsleysi Fi-amsóknar á kröf-
um verkalýðshreyfiugarinnar.
Framsóknarflokknrinn verður
að skilja það að það er ekki
hægt að halda uppi vinstri
st,iórn nema honum sé Ijóst
að taka verður meira tillit
til óska vcrkalýðshreyfÍDgar-
innar.