Þjóðviljinn - 17.05.1958, Blaðsíða 1

Spútnik 3 kominn
á loft!
Sjá 12. síðu
Framsókn verður oð láta aí tillitsleysinu
til krafna verka lýðshreyf i ngarinnar
VerkalýSshreyfingin og verkalýSsflokkarnir eru jbað
vald sem vinstri stjórn i landinu verSur aS byggjast á
Þaff sem misheppnaffist fyrír 24 árum, er Framsóknar-
flokkurinn mjmdaffi fyrstu vinstrí stjóm á íslandi með
Alþyöuflokknum, höfum viff tækifæri til að Iáta takast
núna, ef við ermn menn til að stjórna málum okkar
hér innanlands þannig að við sig'lum framhjá þeim
skerjum, sem þá var strandað á, en þau sker voru skiln-
ingsleysi Framsóknar á nauðsyn heildarstjómar á þjóð-
arbúskapnum og tillitsleysi til þeirra krafna sem verk-
lýffshreyfingin og Alþýffuflokkurinn gerðu.
Á þessa leið mælti Einar Ol-
geirsson í hinni snjöllu ræðu
sinni á fundi neðri deildar Al-
þingis sl. miðvikudag, en útdrátt-
ur úr fyrra kafla ræðunnar birt-
ist hér í blaðinu á uppstigning-
ardag.
Aðstaðan þá og nú
Einar hafði gert að umtalsefni
þá höfuðkröfu AJþýðuflokksins
og verkalýðshreyfingarinnar við
stjórnarmyndunina 1934, ,að hér
yrði • tekin upp heildarstjórn á
Þjóðarbúinu eða áætlunai’bú-
skapur. Hann vék að þeim miklu
erfiðleikum er sú stjórn stóð
frammi fyrir og rakti hvernig
kreppan í auðvaldsheiminum og
atvinnuleysið varð þess valdandi
>að stjórn hinna vinnandi stétta,
eins og hún var.þá kölluð, beið
raun verkalýðsflokkanna til
stjórnarmyndunar í landinu
1944, þá með Sjálfstæðisflokkn-
um, minnti á að þau tæki sem
þá voru útveguð til gjaldeyris-
öflunar eru þau sem enn standa
undir gjaldeyrisöfluninni á ís-
landi fyrst og fi’emst, þjóðin
byggi enn í dag á þeirri nýsköp-
un sem þá fór fram.
Siðan tók við tímabiiið
19.43—1956, sem einkennóist
af fyrirhyggjuleysi og hirðu-
ieysi um stoðir þjóðfélagsins
og löngum nuuii niijtnst af því,
að enginn togari var þá
keyptur í átta ár en 5000 bíl-
ar. Þeir efnahagserfiðleikar
scm við eigum við að glíma
í dag stafa af vanrækslu
þessa sjö ára tímabils og eigi
að gera upp sakirnar við ein-
hverja. fyrir það hvernig kom-
ið er nú þá er það við! þá sem
réðu stefnu þjóðarinnar á
þessum tíma.
Einar gerði síðan að umtals-
Framhald á 8. síðu.
Frakkláitil
Myndin er tekin á aðalstrveti
Parísarborgar, Chamj»s Bl-
ysees, á niiðvikudaginn þeg-
ar óeirðir liófust þar. Hóp-
ar öfgamanna úr íhaldssam-
tökum fóruum göturnar og
kröfðust j’ess að komið yrði
í veg’ fyrir stjórnarmyndun
Pflimiins. Ýtarlegar fréttir
af síðustu atburðum í Frakk-
landi og Alsír eru á 12. síðu.
að lokum skipbrot. Sú stjórn
hafði ekki þá aðstöðu sem
i’íkisst.ióinin hefur í dag,
sagði Einar, að geta siglt
fram hjá allri kreppu vegna
þeirra markaða, sem fengizt
hafa, fyrst og fremst í sósíal-
istísknm löndum, og tryggja
að íslendingar geta haldið á-
fram að auka sína fiskfrain-
leiðslu án þess að þurfa að
óttast kreppu eða markaðs-
vandræði.
Læra ber af
reynslunni
Menn eiga að læra af þe:rri
sögu sem þá gerðist. Framsókn-
arflokkurinn þarf að læra að
taka tiilit ti! þsirra verkalýðs-
flokka, sem hann staifar með,
jafnve) þó að honum filinist að
þeir sé.u með kröfur sem ekki
séu að hans skapi.
Síðan minnti Einar á últekt þá
sem hún lét eera á ísienzku þjóð-
arbúi, beztu úttekti.na sem enn
er til um íslenzkt þjóðskipuiag
og íslenzkt þjóðarbú. Sagði ræðu-
maður að Framsóknarfiokkur-
inn yrði að skil.ja að það er
verkaiýðsbreyfingin og verka-
lýðsflokkarnir sem -erii það vaíd
er vinstri stjórn verður að
býggjast á.
Tímabil fyrirhyggju-
leysis og hirðuleysis
Einar drap þessu næst á til-
Ollum brögðum beitt til að reyncs að knýa
fram undonhold í Kandhelgismálum
Brezk blöS segja aS Bretar, VesturþjóSverjar, Frakkar
og Bandarikjamenn leggisf nú á eitf
Brezku blöðin skýra irá því þessa dagana að
geysilegt kapp sé nú lagt á að reyna að íá íslenzka
stjórnmálamenn til undanhalds í landhelgismálinu,
og virðast blöðin aera sér vonir um að þær tilraun-
ir beri einhvern árangur.
The Daily Telegraph" segir'
m.a. 12. maí s.i.
„R.íkisstjórnir Bretlands,
Bandaríkja.ma og Vestúrþýzka-
'ands leggja nú mjog fast að
íslenzku rikisstjórninni um að
stækka iandhelgina ekki úr 4
mílum i 12. Úrs’itin kunna . að
birtast í þessari viku. íslending-
ar höfðu ætlað sér að tilkýnna
í þessari viku að þeir myndu
slækka landhelgina einhliða upp
í 12 mílur, eftir að engin niður-
staða fékkst um iandhelgismál-
in á ráðstefnunni um réttarregl-
ur á hafinu í Genf fyrir skömmu.
Kristinn Guðmundsson ambassa-
dor íslands i Lundúnum ræddi
við utanríkisráðuneytið í síð-
ustu viku“. Því næst ræddi
blaðið að Bretar vildu láta halda
þrengri í’áðstefnu um málið á
vegum Efnahagssamvinnustofn-
unar Evrópu en „íslendingar
hafa ekki iátið í ljós neinn sér-
stakan áhuga á þvi, og það því
fremúr sem samsteypustjórnin
styðst að verulegu leyti við Al-
þýðubandalagið, kommúnistana.
Það eru þeir sem knýja á stjói’n-
ina um að stækka landhelgina".
Banclarískar
unartillögur'1
Því næst segir biaðið að
Bandaríkin séu að reyna að
„miðia máium“ og ef íslending-
ar fallist ekki á nýja ráðsíefnu
séu aðrar tillögur uppi um að
leysa deiluna:
„Ein tillagan er um það að tek-
ið verði upp miklu nánara sam-
band, efnahagslegt og tæknilegt,
mihi fiskiðnaðar beggja þjóð-
anna, og verði það ef til vill
tengt rannsókn á ástandi upp-
eldissvæðanna.
Einnig eru möguleikar á þvi
að vekja upp tillögu Bandaríkj-
anna í Genf. Samkvæmt henni
myndu íslendingar stækka iand-
helgina upp í 12 milur en leyfa
löndum sem stundað hefðu veið-
I
ar í fimm ár að halda þeim veiðÞ
um áfram inn að sex mílnai
mörkum“.
Talaði Dulles samt
við Guðmund?
Sama dag birti Manehesten
Guardian skeyti frá fréttaritarai
Fi’amhaid á 2. síðu.
Krafa bæjarstjórnar Húsavíkur:
12 ntiliaa liskveiðitakinörk
Húsavík. Fi*4 fréttaritara Þjóðviljans.
Bæjarstjórn Húsavíkur hefnr nýlega samþykkt' eftir-
farandi ályktun um landhelgismálið:
„Bæjarstjórn Húsavíkur leyfir sér hérmeð að skora á
háttvirta ríkisstjórn að hún færi nú þegar út fiskveiði-
takmörkin, ekki miirna en 12 mílur frá yietu annnesjum,
jafnframt lokxux allra fjarða og flóa.
Bæjarstjórn Húsavíkur vill ennfremur benila á hversu
lífsnauðsynlegt það er að lína fiskveiðítakmarkanna
fyrir Norðurlandi verði dregin frá Iíomi norðaii Gríms-
eyjar fyrir Rifstanga.*'