Þjóðviljinn - 18.05.1958, Blaðsíða 6

4>) — ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 18. mai 1958
PIÓÐVIUINN
Útsrefandl: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn. — Ritstjórar
Magnús Kjartansson Cáb.), Sigurður Guðmundsson. — Préttaritstjóri: Jón
B.iarnason. — Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Guðmundur Vigfússon.
Ivar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson, Sigurjón Jóhannsson. — Auglýs-
ingastjóri: Guðgeir Magnússon. — Ritstjórn, afgrelðsla, auglýsingar, prent-
smíðja: Skólavörðustíg 19. - Sími: 17-500 (5 línur). - Áskriftarverð kr. 25 á
mán. í Reykjavík og nágrenni; kr. 22 annarsst. - Lausasöluverð kr. 1.50.
Prentsmiðja Þjóðvlljans.
Einn hugur—Einn vilji
VIO íslendingar höfum að því
leyti sérstöðu meðal þjóða
■heimsins að öll afkoma lands-
manna er byggð á einni at-
vinnugrein. Þessi atvinnugrein
eru fiskveiðarnar. Af útflutn-
ingi íslendinga eru 95% sjáv-
arafurðir. Gjaldeyristekjur
þjóðarinnar koma því svo að
segja allar af sjávarútvegi.
Bregðist fiskaflinn er því vá
fyrir dj-rum hjá þjóðinni, af-
koma hennar og sjálfstæð þjóð-
artilveru í hættu.
ESSAR staðreyndir eru þjóð-
inni ljósar, enda væri það
annað hvort að íslendingar
gerðu sér þess glögga grein á
hverju þeir raunverulega lifa
og undir hverju framtið þeirra
sem sjálfstæðrar menningar-
þjóðar hér út á hjara heims er
komin. Það er þessi glögga vit-
und þjóðarinnar um mikilvægi
fiskveiðanna sem skapað hefur
það einróma almenningsálit og
þá þjóðareiningu sem ríkjandi
er í landhelgismálinu. íslend-
ingum er ljóst að baráttan um
stækkun landhelginnar er
spurningin um það hvort er-
lendar fiskveiðiþjóðir eigi að
halda aðstöðunni til að fara
ránshendi um íslandsmið og
svipta okkur lífsbjörginni eða
hvort þjóðin sjálf, eigandi þess-
ara dýrmætu auðæfa, á að
helga sér þau og tryggja íbúum
landsins í nútíð og um alla
framtíð óskoraðan rétt til
þeirra. íslendingar vita að hér
er teflt um sjálfa lífsafkomu
þeirra og möguleika til að lifa
sjálfstæðu menningarlífi á ís-
landi.
AO er þessi vissa um mikil-
vægi landhelgismálsins sem
er undirrót þeirra samþykkta
sem nú drífa að víðsvegar af
landinu, frá bæjarstjórnum og
félagssamtökum fólksins út um
allt land. í þessu stórmáli kem-
ur enginn ágreiningur til greina
meðal þjóðarinnar sjálfrar.
Allri er henni ljóst hvað í húfi
er að á rétti okkar verði nú
haldið af framsýni og festu og
öllu hiki vísað á bug. Það er
■einn hugur og einn vilji sem
stendur að baki kröfunum um
tafarlausa útfærslu fiskveiði-
landhelginnar í 12 sjómílur,
kröfunum um að staðið verði
við fyrirheit ríkisstjórnarinnar
í þessu langstærsta og afdrifa-
ríkasta máli sem er á dagskrá
þjóðarinnar í dag.
E'KKI er það líklegt til að
draga úr baráttuvilja og
eindregnum fyrirætlunum ís-
lendinga í landhelgismálinu að
vissar „vinaþjóðir“ yggla sig og
hafa í frammi grófa tilburði til
að kúga íslendinga frá ákvörð-
unum sínum og rétti. Ekkert
sannar betur mikilvægi málsins
og hvert lifsspursmál það er
fyrir þjóðina að stefna einhuga
að settu marki í landhelgismál-
inu. Þeir sem rænt hafa auð-
lindir okkar öldum saman vita
vissulega hvað þeir hafa að
missa en íslendingar vita þá
eínnig og ekki síður fyrir
hverju þeir hafa að berjast,
hvaða réttur það er sem þeir
hafa að sækja með stækkun
fiskveiðitakmarkanna. Það
berst vissulega enginn fyrir að
halda því sem honum er lítils
eða enskis virði. Andstaða Breta
og annarra Atlanzhafsþjóða við
stækkun landhelginnar sannar
betur en allt annað hver verð-
mæti íslendingar eru að sækja
með aðgerðum sínum og hvers
virði sá ránsfengur er sem er-
lendar þjóðir hafa sótt upp að
íslandsströndum allt fram á
þennan dag.
EIR í hópi útlendinga sem
nú kunna að leggja allt
kapp á að beygja vissa íslenzka
stjórnmálamenn til undanhalds
í laridhelgismálinu ættu að gera
sér ljóst að það er mikið sem
þeir fara fram á. Engin fríðindi
eða gylliboð'geta komið í stað-
inn fyrir stækkun íslenzkrar
landhelgi, a. m. k. ekki í vítund
neins ísíendings sem ann fram-
tíð þjóðar sinnar og vill tryggja
efnahagslegt sjálfstæði hennar
og frelsi. Ög hverjum sem kæmi
til hugar að verða 'við slíkum
óskurn erlendra aðila er l'étt að
gera sér ljóst að hann á að
að mæta einhuga andstöðu allr-
ar þjóðarinpar og algerri for-
dæmingu liennar. Laridhelgis-
málið er í vitund íslendinga
hafið yfir allar flokkadeilur og
um djarfhuga lausn þess hefur
skapast öflugri eining og heit-
ari þjóðarvílji en nókkurt mál
anniað sem Isllenidingar Irafai
þurft að bera fram til sigurs.
EN þjóðiri þarf að vera á verði.
Hún hefur fyrr orðið fyrir
afdrifaríkum brigðmælum af
hálfu stjórnmálamanna sem töl-
uðu fagurt um tryggð sina við
hagsmuni hennar og eigin fyrir-
heit. Eining íslendinga í land-
helgismálinu þarf því einnig að
birtást í vökulli árvekni og
traustu aðhaidi þjóðarinnar,
sem ekki veitir neitt tækifæri
til undanhalds eða afsláttar í
þessu mesta lífshagsmunamáli
hennar, hvernig sem að er stað-
ið af æfðum og ref jóttum stjórn-
málamönnum, erlendum eða
innlendum. Haldist þetta hvort
tveggja í hendur, öflugur og
vaxandi sókriarvilji þjóðarinnar
og vakandi varðstaða hennar
um undanbragðalausar fram-
kvæmdir í landhelgismálinu er
málstað fslands tryggður sigur.
Þá mun enginn íslendingur
treystast til að gegna því hlut-
verki að vega aftan að þjóð
sinni og bregðast henni á ör-
lagastund þótt fast kunni að
vera eftir leitað af hálfu vold-
ugra aðila sem rænt gátu auð-
æfi hennar meðan réttur þeirra
smáu var veikari og minna virt-
ur í veröldinni en nú.
r.
iV.V
iW."
mVmamm
.V.V
srAkþAttur
Ritstjóri:
Sveinn Knstinsson
Botvinnik aftur heinismeistari
Mikhail Botvinnik er seztur
í heimsmeistarahásætið á nýjan
leik eftir eins árs fjaxvistir.
Er tuttugu og þremur skák-
um var lokið í einvígi við
Smisloff hafði hann hlotið 12%
vinning, unnið 7, tapað' 5 og
gert 11 jafntefli.
Þar með var fi’ekari barátta
óþörf, enda þótt eina skák
vantaði í hámarkslengd einvíg-
isins, sem er 24 skákir.
Einvígi þetta var á margan
hátt sérstætt. í byrjun kom
Botvinnik á óvai-t með þvi að
vinna þrjár fyrstu skákimar.
Það var mikið forskot, og voru
þó margir uggandi um, hvei'nig
„gamla manninum“ héldist á
því. I fjórðu skákinni hélt
hann jafntefli með hörmungum
og tapaði svo þeirri fimmtu.
„Karlinn er búinn að vera“
sögðu menn, en höíðu varla
sieppt orðinu er fregnir bárust
af sigri Botvinniks í sjöttu
skákinni. Sá sigur sýndi að
Botvinnik var ákveðinn í að
standa upp í hárinu á forlög-
unum með því að endurviijna
heimsmeistaratitilinn af sér 10
árum yngri manni.
Botvinnik hélt' svo lengst af
þessu þriggja vinninga forskoti.
Smisloff vann að vísu 11. skák-
ina og kom bilinu þannig niður
í 2 vinninga, en Botvinnik
hefndi sín þegar í næstu skák,
þeirri tólftu, er ég birti hér á
eftir. Botvinnk vann svo 14.
skákina en Smisloff 15. svo enn
var bilið jafnt. í 18. skákinni
gerði Smisloff heiftúðugar
vinningstilraunir, svo heiftúð-
legar að þær urðu honum sjálf-
um banabiti. Hafði Botvinnik
þá fjóx-ar skákir yfir og aðeins
6 skákir eftir og var nú auð-
sætt hvað verða vildi.
Smisloff á þó mikinn heiður
skilinn fyrir þá hetjulund og
hörku er hann sýndi í síðustú
skákum einvígisins, er aðstaða
hans var orðin vonlaus áð
kalla.
Honum tókst að vinna 19.
skákina, en 20. og 21. urðu
jafntefli. En svo vann Smisloff
22. og stóðu þá leikar 12:10
Botvinnik í hag. Botvinnik
nægði því eitt jafntefli úr þeim
tveimur skákum sem eftir voru
til að. tryggja sér sigurinn.
Lifnuðu nú enn vonameistar
hjá Smisloffsinnum er þóttust
nú greina veikleikamerki á
þeim „gamla“.
En í 23. skákinni náði Bþt-
vinnik jafntefli og var þar með
orðinn heimsmeistari í annað
sinn, réttum 10 árum eftir að
hann vann titiiinn fyi’st. Hánn
hefur því minnzt afmælisins á
vei’ðugan hátt.
Allt í allt ber einvígið það
með sér, að það eru frekar
jafnir menn sem þar eigast við.
Botvinnik nær forskoti í byrj-
un og heldur því að m.estxí til
loka einvígisins. Hefði hanri
ekki náð slíku heljar-„starti“
hefðu úrslitin vafalaust orðið
mjög tvisýn. En ekki er þó
hægt að segja annað en Bot-
vinnik sé vel að sigrinum kom-
inn, því að sé litið á heildina
þá sýndi hann öruggai’i tafl-
mennsku en Smisloff. Sem fyrr
eru það hinir „strategisku"
hæfileikar Botvinniks er mesta
aðdáun vekja, sérstaklega í byrj-
unum og miðtafli. Sem „strat-
egisti“ skipar hann sér á bekk
með þremur höfuðsnillingum
drottningarvæng. Smisloff nær
stundarsakir.
13. cxb5 cxb5
14. b4
Ella þi-engir svartur að með þv£
að leika b4 sjálfur.
14. Dc7
15. Db2 Rb6
16. Be5 Dd7
17. Rb3! axb4
18. axb4 Hxal
19. Hxal Ra4
Eftir 19. — Bxb4 20. Rb-d4
ynni Botvinnik peðið aftur með
betra tafli.
20. Dd2 Hc8
21. Hcl Hxcli
22. Rxcl Re8
23. Rd4
Hyggst svara — f6 með Bh3.
Smisloff ræðst nú í allfrumlega
Mikhail Botvinnik
aldaripnar, þeim Lasker, Capa-
blanca Qg Aljechin. Því varð
hin fina taktik Smisloffs í ein-
földum stöðum og sér í lagi í
endatafli að láta í minni pok-
ann.
Að svo mæltu bjóðum vér
Botvinnik velkominn til ríkis
aftur og skulum nú líta á eina
af sigurskákum, hans úr einvíg-
inu, þá tólftu:
Hvítt: Botvinnik
Svart: Smisloff.
Reti-byrjun.
1. c4 Rf6
2. g3 c6
3. Rf3 d5
4. b3
Botvinnik teflir ekta Réti-byi’j-
un.
4. —Bf5
5. Bg2 e6
6. Bb2 Rb-d7
7. o—o h6
Tíl þess að geta hörfað með
biskupínn til h7 ef með þai-f.
8. d3 Be7
9. Itb-d2 o—o
Vanxarkerfi Smisloffs er kennt
við New York-borg, en þar
mun þvi hafa verið beitt fyrst
á skákþinginu mikla 1924.
Kerfið er talið eitt það bezta
gegn Retí-byrjuri.
10. a3 a5
11. Dc2 Bh7
Til þess að hindrá hvítan í að
leika é4 með leikviriningi.
12. Bc3 , '
Nú mátti svara 12. e4 með 12.
— dxe4 13. dxe4 Rc5 o. s. frv.
Biskupsleikrir ‘ Botvinniks skýr-
ist af næstu leikjum.
12.------ bó!
Knáleg mófspilstilraun á
nú háífgildingsfrumkvæði um
liei’naðaráætlun, sem miðar að
því að leggja undir sig land-
i'ými á miðborðinu, áætlun sem
að vissu leyti heppnast.
23. ---------------- Kf8
24. Bh3 BgS
25. Rd-b3 f6
26. Bal Da7
27. d4
Botvinnik telur nauðsynlegt að
í’eyna að andæfa e5 þótt við
það skapist Smisloff geigvæn-
leg „hola“ fyrir riddara á c4.
Þetta er mjög lærdómsrík
„pósitions“ skák, þar sem kepp-
endur verða að vega og meta
hverju sinni hvoi't ávinningur
leiks sé meiri en ókostir hans.
27. ----- Rdö
28. Da2 Rc4
29. Rc5
Þarna átti Botvxnnik sér líka
holu!
29. --------------- Bxc5
Svo sem vænta mátti setur
Smisloff í’iddarann ekki á. Bot-
vinnik drepur með d-peðinu.
einkum til að skapa biskup sín-
um á al, lífvænlegri. framtíð
þótt Smisloff loki honum út-
sýnið í bili.
30. dxc5 e5
31. Dbl 44
Peðakeðjan er óneitanlega fal-
leg, en nú er hún ?trengd til
hins ýtrasta og þess- vegna
dálítið viðkvæm.
32. Df5 Dc7
33. Rd3 Bf7
Tímahrak er nú sepnilega farið
að hrjá keppendur. Það háir
svörtum nokkuð, að þótt riddar-
ar hans standi órieitanlega
„vel“ þá vantar þá nánast ó-
vini til að berja á! og eiga
ekki svó þægilegt með til-
færslu.
Bg8
Bf7
Be8
Ke7
34. Dh7
35. De4
36. Da8t
37. Bg2
xnri'
Svart: Smisloff
abcdefgu
út.......................-iíéá:.. .
Hpp i np
4*Cl m
c o ■ * a n
Hvitt Botvinnik
Framhald á 11. síðu.