Þjóðviljinn - 22.05.1958, Side 5

Fmuntudag’ur 22. maí 1958 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Víðtæk leit að úrauíum verður
gerð á Grænlandi í sumar
Líkur benda til þess að allmikið
magn finnist
Fyrírhuguð er víðtæk leit að úraníum á Grænlandi
og hefst hún eftir um það bil viku. Vísindamenn ,og
sérfræðingar í jarðborunum fara nú þessa dagana með
skipum og flugvélum til Narssak-svæðisins.
Danir binda niikiar vonir við
þessar . rannsóknir, enda varð-
ar það þá miklu ef þeir finna
þarna þessa verðmœtu orku-
iind.
Jarðfræðileiðangrar hafa ver-
ið farnir til Grænlands vegna
úraníumrannsókna allt frá þvi
danska kjarnorkunefndin var
stofnuð 1955. En þessir leið-
angrar hafa aðallega verið til
|þess að undirbúa úraníumleitina
í sumar.
Rannsóknir þær, sem þegar
hafa verið gerðar, gefa tilefni
til þess að þeim verði haldið á-
Hungraður þjófur
féll í yfirlið
Bankaræningi kom fyrir
nokkrum dögum inn í af-
greiðslusal baiika nokkurs í
Oroville í Kaliforníu. Hann
:gekk til gjaldkerans sem var \
kona og krafðist þess, að hún
teldi peninga fram á borðið,
ella myndi hann skjóta hana,
því hann væri með skamm-
'byssu í vasanum. En þegar
ræninginn hafði borið fram
kröfur síhar og ógnanir, hné
frarn í ríkara mæli. 1 sumum
rannsóknunum, sem gerðar
hafa verið í Narsak hefur ur-
anmagnið verið allt uppí 700
grömm í hverju tonni, sem er
meira úranmagn en t.d. í }>eim
jarðlögum þar sem: úran er
unnið í Svíþjóð.
Ennþá mikilvægara er þó
það, að i tilraunum á Græn-
landi hefur fundizt annað
kjarna-brenniefni, þóríum, og
virðist vera þar talsvert meira
magn heldur en af úraníum.
Kryolitfélagið Öresund og
danska kjarnorkunefnd'in vinna
ÖÖ-QQ
Dn QD
undir rannsóknirnar 'hé'fuí farið
fram í eðlisfræðirannsókna-
stofnuninni á Risö.
Glæpir .vernclara4
V-Þýzkalauds
Samkvæmt skýrslum hernáð-
aryfirvaldanna 1 Véstur-Þýzka-
landi frömdu bandariskir her-
menn úr hemámsliðinu þar 14
morð, 105 hauðganir og 1218
þjófnaði: á árinu seni leið, Þetta
er þó mun minna en árið 1956.
Miðað vjð það ár; eru mprðin
hann í ómegin fyrir framan 22 prósent færri og nauðgan-
Teikningin sýnir hvar nokkrmn lxinna mörgu vísindatækja er komið fyrir i liinum nýja spútn-
ik: 1) Tæki til að mæla styrkleika segulsviðsins. 2) Tæki til að mæla hina svonefndu corp-
useuli, öragnir seni losna stöðugt úr læðingi í iðrum sólar og verka á útvarpsbytgjur og valda
segulstormum í liáloftunum. 3) Sólarrafhlöðu r sem breyta orku sólargeislanna í raforku,
4) Tæki tii mælinga á „ljósögnum“, eða fótónum og geimgeislum. 5) Áhöld til mælinga á
styrkleika segulsviðs jarðar og á jónuninni, þ.e. mýndun fareinda, átóma með viðlægri lileðslu,
sem myndast ,í lófttegundum þegar á })ær'sliTna'TItijó 1 ubIáir geislar. 6) Tæki til mælinga á
fjölda fareindanna. 7) Áhöld til að mæla rafhleðslusvið ií gufuhvolfinu og raflileðslu-
spennu í spútiiiknum, sem myndast við núning lians við loftið, árekstra á loftryk
samaii að rannsóknunum á o.s.frv. 8) Rör sein tekur við geislunum frá sólinni, einnig geimgeislum. 9) Tæki til mælinga á
Grænlandi. Undirbúningsvmnan |)ungum atómkjörnmn og geimgeislum. 10) Tæki til mælinga á styrkleika hinna svonefndu
frumgeimgeisla, 11) Sjálfstýrð tæki til mælinga á smásæjum rykögnum.
gjaldkerann. Það kom 1 ljó
að maðurinn var óvopnaður.
Hann var atvinnulaus og að-
framkominn af hungri. Geðs-
hræringin, sem fylgdi rántil-
rauninni reið honum að fullu,
enda hafði hann
að í þrjá daga.
irnar 41 prósent færri.
Bandaríská herstjómin í
Vestur-Þýzkaíandi ségist stöð-
úgt herða hegningu hermann-
-anna vegna áðurnefndra af-
fcrota, énda finnst Þjóðverjum
ekkert borð- jmeira én hóg um ‘glæpi „varn-
••'‘arliðsins“ þar í landi.
Eldflaug,til tunglsins ....
Framhald af 1. síðu.
maður geimsiglingafélags Sov-
étrikjanha, segir að vel sé hægt
að senda 1000 kílóa eldflaug iil
íunglsins. Hins vegar myndi
farmur hennar af áhöldum og
mælitækjum verða miklu minni.
Eidflaugin myndi fara með 40.000
km hraða á klukkustund, en
vegálengdin til tunglsins í beina
línu er um 400.000 km. Eldflaug-
in myhdi hins vegar fara all-
miklu lengri leið végná breyti-
legrar .afstöðu tungis og jarðar..
Aðeins eitt þrep?
■Það var í gærkvöld
lTSft eftir
jS.
marina víliá taka
* n
sfy geinnferðinní
Umsóknir streymá til sovézku geimsigiinganeíndarinnar, en
mannlausar eldílaugar munu íara íyrsiu hfiattíerðirnar
Bæöi aöur og eftir að Spútnik 3. var sendur á loft,
hefur fjöldi ungs fóiks í Sovétríkjunum boöizt til og
sötzt eftir aö fá aö taka þátt í fyrst-u • geimferðinni. Er-
lendis frá. hafa einnig komið margar unisóknír
þátttöku.
Moskvuúívarpinu -að eldflaug-
in sem bar Spútnik þriðja á loft
hefði ekki verið í mörgum þrep-
um, heldur heilu lagi. Fréttin
er næsta ósennileg, en reynist
hún rétt, hafa sovézkir vísinda-
menn skotið starfsfélögum sin-
um í öðrum löndum enn lengra
•aftur fyrir sig en áður var vit-
að, því að þá hljóta þeir m a.
að hafa fundið eldsneytisblöndu
til að knýja eldflaugina sem
varla er einu- sinni til á papp-
írnum annars staðar.
Sendir d loft
með aðstoð radarstöðva
Sovézkur eldflaugafræðingur
Boris Skotnikoff segir að í Sov-
étríkjunum séu notaðar ýmsar
aðferðir til að skjóta eldflaug-
um á loft. Sumum eldflaugum
er stjórnað með útvarpsbylgj-
um, en segulsvið jarðar llefur
einnig verið notað til að koma
þeim á rétta þraut.
Spútnikunum var skotið á loft
stöðvar hafa tekið þátt í upp-
sendingu þeirra og stjórnar hver
þeirra för spútniksins á vissum -
kafla. Skotnikoff segir að þessi
aðferð hafi aldrei þrugðizt.
um
Sovézhii' vísindamenn segja
að vísindin séu í þann veginn
að leysa þau mörgu vanda-
mál, sem eru í samh néi við
ferðalög til tunglsins og ann-
arra pláneta. En vísindarnenn-
imir reyna, að draga úr á-
kafa hins unga fólks. Það er
nefnileg'a ákveðið, að fyrstn
geimferðirnar verða farnar af
isjálfetýrðri eldflaug án far-
þega.
Eldflaug til tunglsiiis
Spútnilc 3. hefur mjög ýtt
undir þær skoðanir, að sov-
ézkir Vísindamenn geti nú þeg-
ar sent eldflaug tii tunglsins.
BandarisHr visindamenn henda
á það að þungi spútniks '3. sé
svo mikill, að hann eanni að
Rússar geti eent a.m.k. litla
eldflaug til tunglsins.
Prófessor. Tjehotarjoff í
Leningrad segir að sovézkir
a sekuiidu myncii. gera það
hleift að nálgast tunglið, fljúga
í krin-um það og' aftur til
jaðaiinnai'. Vísinu, m.enn og
verkúv.on.gar vinru af krafti
að því léýsá þ: xis, verkefni.
Fc-rðin :;.í - baka' til }-■ vðárinnar
verður franikvænid aþánn hátt
að notfæra loftmótstöðuna- í
andrúmsloftinu“,.
Um.-œkjendur eru á, aldrinuux
6 til 66 ára
■Prófessor Tjebotarjoff segist
lxafa fengið mörg bréf frá fólki
í Sovétríkjunum, sem óskar að
fá að vera með í fyrstu geim-
ferðinni. En eins og áður er
sagt, vérða það mannlatisar
eldflaugar sem fara fyrst til
tunglsins.
Fox’maður sovézku geimsigl-
inganefndarhinar prófessor,
Leonid Sedoff, fullyrðir í þessu
sambandi, að landganga manna
.... - , .. „ á tunglinu verði alls ekki með
gexmsiglxng^ræðmgar hafx feng þcim hætti> sem lesa má um j
xð það verkefm að auka hraða ;mö fantasxu-skáldsögum.
sputnxks. „Stigvaxandi aukn- ö
ing hraðans frá 8 uppí 11 km. * „í fyrsta lagi er yfirborð
tunglsins ókannað, og í öðru
lagi verður að reikna með því
að hitinn á tunglinu getur orð-
ið 100 til 120 gráður á daginn
og komizt niður í 160 gráðxi
frost á nóttunni".
Þúsundir sovézkra þorgara
og útlendinga hafa sent geim-
- iglinganefndinni bréf'með um-
m um að fá að taka þátt
i fyrstu geimferðinni. Sedoff
piofessor segir að xxmsóknir
fcafi ‘liafi komið frá fólki í 4511-
u:r. oldursflokkum. Yngsti um-
sækjandiim væri 6 ára og sá
élzti 66 ára.
Sá yugsti er sex árá gamáll
snáði í Skotlandi og heitir
hann Nale Mitehison. Hann
skrifar: „Kæra Rússar. Ég hef
heyrt að þið hafið búið til eld-
fiaug, sem á að fljúga til
tunglsins. Mig langar mikið til
að koma með. Ég er 6 ára
og bezta námsgreinin mín er
x'eikningui’“.
Tveir ungir Norðmenn frá
Osló, Ingvar Knutsen og Helge
Kai'lsen, vilja einnig fara með.
Kiiutsen ekrifaði í bréfi til
Sédoff prófessor á þessa leið:
„Kæri prófessor. Gætuð þér
ekki sent mig á loft með spútn-
ik? Ég er 17 ára, 170 cm á
hæð og 57 kg. að þyngd.
Vænti svars".
Fundur í Moskvu
Framhald af 12. síðu.
flokkurinn gegni forystuhlut-
verki í þsirri viðleitni komm-
únista að byggja upp þjóðfélag
sósíalismans. Enda þótt flokk-
arnir, ungverski og júgóslav-
neski, séu ekki á einu máli um
margt verði ungvei'ski flokkur-
inn að gæta þess vel að ekki
gerist aftur sömu mistökin og
á tímum samþykktar Komin-
form árið 1948.
Ekki væri hægt að neyða
Júgóslava til að breyta skoð-
unum sínurn, en hins vegar
skorar blaðið á Júgóslava að
hætta óhróðri sinum um komm-
únista í öðrum löndum og um
leið segir það', að ungverski
flokkurinn geti rætt deilumál
I við júgóslavneska kommúnista
með aðstoð raöarstöðva. Mai-gar ; á grundvelli bræðraþels.
Sjónarvottur skýrir frá
ástandinu í Algeirsborg
Loítið þrungið tilíinningum en ringulreið
og glundroði í röðum valdaræningjanna.
Pranska stjórnin hefur heimilaö nokkrum erlendum
fréttamönnum aö fara til Alsír. Fréttaritari brezka út-
varpsins sendi í gær frá Algeirsborg svohljóðandi frá-
sögn:
Allt frá því að uppreisnin ; stjórnarráðið í Algeirsborg til
hófst 13 maí hafa störir hópar að hlýða á ávörp hinna ýmsu
manna safnazt saman á hinu;
mikla auða torgi fyrir íraman j
Frakkland
Framhald af 12. síðu.
urn ástandið í Alsír hefur verið
aflétt, en hún er enn í gildi i
Frakklandi sjálfu.
í París er sagt að hinn nýi
formaðui- franýka . herforingj;|-
ráðsins, Loi'illot hersröfðingi,
sem tók við af Ely hershöfð-
ingja, muni fara til Algeirsborg-
ar einhvern næstu daga.
fulitrúa í „velfei'ðar.nefndinni"
sem nú ræður lögum og lofum í
landinu:
Hershöfðingjar og óbreyttir
borgarar hafa staðið hlið við
hlið á .syölum borgarinnar, og
haldið hrókaræður yfir Evrópu-
mönnum og Serkji;m sem bera
kröfuspjöid með áletrununum:
Frakkland og Alsír tengd órofa-
höndurri! og Lifi de Gaulle!
Franski fáninn hiakiir yfir
hverri byggingu og .herlúðrasveit
leikur marseillasinn. Múgurinn,
Framhald á 12. síðu.