Þjóðviljinn - 22.05.1958, Page 6
6) — í>JÓÐVILJINN — Fimmtudagur 22. maí 1938
fUÚOVIUINM
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn. — Ritstjórar
Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson. — Fréttaritstjóri: Jón
Bjarnason. — Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Guðmundur Vigfússon,
ívar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson, Sigurjón Jóhannsson. — Auglýs-
ingastjóri: Guðgeir Magnússon. - Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prent-
smiðja: Skólavörðustíg 19. - Síml: 17-500 (5 línur). - Áskriftarverð kr. 25 á
mán. í Reykjavík og nágrenni; kr. 22 annarsst. - Lausasöluverö kr. i.50.
Prentsmiðja ÞJóðviljans.
Erindrekar
rjTíminn heldur enn áfram
I' A éþeirri kenningu að nokkr-
ir vondir menn í Sósíalista-
flokknum og Þjóðviijinn séu
á móti vinstri stjóm og vilji
hana feiga. Ber blaðið fyrir
sig andstöðuna gegn tekju-
öflunarfrumvarpi rikisstjóm-
arinnar og segir að allir þeir,
sem séu á móti þeim aðferð-
um sem þar em lagðar til,
séu einnig á móti vinstri
stjórn. og bandamenn íhalds-
ins. Tímanum skal á það
bent að vinstri stjórn er ann-
að og meira en orðin tóm, það
er ekki nafnið sem skiptir
máli heldur verkin. Og af-
staðan til vinstri stjómar fer
eftir 'því hvort menn styðja
vinstri stefnu, þau verk sem
ein geta gefið ríkisstjóminni
gildi. Menn sem snúast gegn
vihstri stefnu, tefja og tor-
veida fyrirheit vinstri stjórn-
ar, eru hinir einu og sönnu
andstæðingár slíkrar stjóm-
ar, óg skiptir þá engu hvort
þeir em í Sjálfstæðisflokkn-
um eða í forustuliði Fram-
sóknar eða Alþýðuflokksins.
Eitt helzta fyrirheit núver-
andi ríkisstjórnar var það
að herinn færi af landi brott,
og það fyrirlieit réð úrslitum
um það að ríkisstjórnin var
mynduð. Baráttan fyrir brott-
för hersins er því stuðningur
við vinstri stjóm. Barátth
gegn brottför hersins er jafn-
framt barátta gegn vinstri
stjórn. Á þeim vettvangi lief-
ur andstæðinga vinstri stjórn-
ar ekki aðeins verið að finna
i Sjálfstæðisflokknum he'dur
einnig í forastuliði Alþýðu-
flokks og Framsóknar. Þeir
menn sem þannig hegða sér
vilja vinstri stjórn feiga, og
eru hinir einu sönnu banda-
memi íhaldsins.
A nnað mikilvægt fyrirheit
-*■ núverandi stjórnar var að
festa kaup á 15 nýjum tog-
uram, til þess að bæta fyrir
vanrækslu íhaldsstjórnanna
sem næstu 8 ár á undan
höfðu engan togara keypt, en
í staðinn 5000 bíla. Stuðn-
ingur við það fyrirheit er
stuðningur við vinstri stjórn,
en hvernig hefur þeim mál-
um verið háttað? Lúðvik Jó-
sepsson sjávarútvegsmálaráð-
heri'a hefur undirlbúið það
mál til fullnustu fyrir löngu,
en Framsókn og Aiþýðuflokk-
-ur hafa ekki fengizt til að
standa við loforðið með þvi
að skrifa undir samninga. Sú
afstaða þessara tveggja
flokka er beinn fjandskapur
við vinstri stjórnarstefnu og
þar með grímulaus stuðning-
ur við íhaldið. Þeir menn sem
þannig hegða sér vilja vinstri
stjóm feiga.
öíkissstjórnin hét því að
tryggja kaupmátt launa
og bæta hann og haldá dýr-
tíðinni í skefjum. Þetta var
eitt mikilvægasta atriði
stjórnarsáttmálans og á því
byggðist m.a. samstarfið við
verkalýðshreyfinguna. Verð-
stöðvunarstefnan var hins
vegar svikin í upphafi af
hægri mönmun Alþýðuflokks-
ins sem sórust í fóstbræðra-
lag við íhaldið um að koll-
varpa henni. Hún va.r einnig
svikin af þeim ráðamönnum
Framsóiknar sem héldu unpi
óstjórnlegri og óskynsamlegri |
fjárfestingu, sem hlaut að
verða verðbólguaukandi, að ó-
gleymdu embættiskerfi Ey-
steins Jónssohar, þar sem
ekkert mátti stöðva. Þessir
aðilar hafa nú knúið fram
tekjuöflunarfrumvarp sem
gengur í berhögg við stöðvun-
arstefnuna og fyrirheit ríkis-
stjómarinnar. Það ér ærið
umhugsunarefni fyrir Tím-
ann, að í gær gerist heild-
salablaðið Vísir til þess að
verja þessar tekjuöflunarað-
ferðir með þvi að segja að
andstaða alþýðusamtakanna
sýni að „margir þeir kommún-
istar sem mest láti á sér bera
í verkalýðsfélögunum eru
reiðubúnir til að hefja þar
sína gömlu baráttu, verkfalls-
baráttuna, sem hefur alltaf
verið það vopn, sem þeir hafa
brugðið síðast, af því að þeir
geta unnið mest tjón með þvj.
Þessum mönnum finnst tími
til kominn, að kommúnistar
liefji hina hefðbundnu baráttu
sína á nýjan leik til þess að
auka enn á erfiðleikana í
þjóðfélaginu". Andstaða gegn
tekjuöflunarframvarpinu er
þannig til að valda tjóni og
auka enn á erfiðleikana í
þjóðfélaginu, að mati heild-
salablaðsins Vísis. Þar hafa
Tíminn og Alþýðublaðið feng-
ið bandamann sem að kveður
— og sýnir það ekki einkar
glöggt hverjir standa nú með
íhaldinu í þjóðfélaginu og
hverjir eru andstæðir vinstri
stefnu og vilja vinstri stjórn
feiga í verki?
Stúdentar við San Marcos-háskólann í Lima gera aðsúg að Nixon. Á spjöldunum er
hann kallaður hundur og ræningi og krafizt að hann hypji sig heim.
Syndir hringcmnci eg Dullescn*
komu niður é Mixon
k ð boði Eisenhowers Banda-
ríkjaforseta var varamanni
•v-
hans, Riehard Nixon, tekið
eins og þjóðhetju í Washing-
ton, þegar hann kom heim í
síðustu viku úr ferðalagi um
Suður-Ameríku. Skólabömum
og opinberam starfsmönnum
var gefíð frí til að hylla varaf
forsetann og munu það hafa
átt að vera sárabætur fyrir
allt sem hann varð að þola á
píslargöngu, sem hófst í, Bu-
enos Aires og lauk í Caracas
Á sjö viðkomustöðum vai'ð
Nixon ekki aðeins fyrir munn-
leau aðkasti manna, einkum
stúdenta, sem kölluðu hahn
morðingia, ræningja og rðrum
illum nöfnum. Á honum dundu
hrákaslettur, fúleeg og úldnir
ávextir. V'ð heimkomuna bar
hann sþrámur eftir gierbrot
oe steína. Eisenhowér fór
siálfurióut á fluwöll til áð
bióða INixon velkominn og
færa hppum oninberar þakkir
fyrir sýnda hugdirfsku og
hreysti. í mannraunum og
þrengingum.
A* fundi með fréttamönnum
kenndi Eisenhower komm-
únistum um aðsúginn að Nix-
on. Sötnu skoðun lét Nixoh
siálfur í liós eftir að stúd-
entar við San Marcos-háskól-
a.nn í Lima, einhveria íhalds-
sömustu menntastofnun Suð-
ur-Ameríku, höfðu hrónað
hann niður. Bandarísk blöð
vilja ekki fallast á bessa skoð-
un. sem fehir í sér að þorri
Suður-Ameríkumanna sé
kommúnistar. „Það er alveng
skvssa", segir New York
Times, „að bera hví við að ó-
vináfta. sem látin er í, liós,
stafi af „undirróðri kommún-
ista“. Kommúnistar geta hví
aðeins komið ár sinni fyrir
borð, að aðstæðurnar séu
þeim hagstæðar. Við væram
blindir ef við spyrðum ekki,
hvernig og hvers vegna eins
er komið og komið er, inmrt
'stefna okkar sjálfra teða
stefnuTevsi) hafi ekki lagt
kommúnistum unp í hendurn-
ar vopnin sem þeir beita okk-
ur nú“.
Þeim sem til þékkja í Suð-
ur-Ameríku ber saman um
að Nixon liefðí varla getáð
valið óheppilegri tíma til
kurteisisheimsóknar sinnar.
Kreppan í Bandaríkjunum
hefur bitnað hart á öllum
lqridunum sem hann heimsótti.
Ullarútflutningur Uraguay til
Bandaríkjanna hefur hrapað
úr 129 milljónum dollara ár-
ið 1950 í tólf miHjónir í fyrrá.
Minnkandii kaup Bandaríkj-
anna, á fini, siriki og kopar
hafá skert gjaldeyrátekjur
Bólivíu um 20% og Chile og
Perá um 15%. Brasilía og
Kólumbía era í fjárhagsvand-
ræðum vegna þess að kaffi-
markaðurinn í Bandaríkjunum
befrir brágðizt og Banda-
ríkjastjórh hefur skorið nið-
ur olíuinnflutning frá Venezu-
ela. Viö þetta bætist að á
Bandaríkjaþingi hafa komið
Erlend
t f ð i o d i
0g þá er það landhelgismál-
ið, seinasti prófsteinninn.
Maður vænti þess að óreyndu
að þar yrði þó engin fyrir-
staða; þar myndu stjómar-
flokkarnir allir standa saman
um loforð stjórnarsáttmálans.
En allt til þessa hefur almenn-
ingur þó aðéins haft reynslu
af töf á töf ofan, sífelldum
þrýstingi Alþýðubandalagsins
og viðnámi hinna flokkanna.
Úrslit þessa máls ráða að
sjálfs"gðu örlögum stjórnar-
innar, og sundrist stjómin á
því máli — sem enn skal ekki
tráað — þarf sannarlega eng-
inn íslendingur að vera í vafa
um það, hverjir vora svo mikl-
ir andstæðingar vinstri stjóra-
ar að þeir vildu hana ekki að-
eins feiga heldur framkvæmdu
þann vilja sinn.
fram tillögur um stórhækkaða
tolla og innflutningshömlur
á málmum frá Suður-Amer-
íku, til þess að hindra að
námugröftur ■ í Bandaríkjun-
um dragist saman.
TjTlest ríki rómönsku, Ameríku
hafa um langan aldur ver-
ið bandarískar hálfnýlendur,
mjög háð markaði í, Banda-
ríkjunum, Arðbærustu at-
vihnuvegir þeirra margra eru
að mestu eða öllu leyti í eigu
bandarískra auðfélaga, sem
alltaf nema á stjómaráram
Roosevelts liafa getað kallað
á bandarískt hervald sér til
hjálpar, ef þau hafa talið
hagsmunum sínum ógnað. Síð-
asta dæmið éru aðfárir Banda-
ríkjastjórnar og bananahrings-
ins United Fruit í Guatemala,
enda kvað hrópið „Guatemala!
Guatemala!" við hvar sem
Nixon sýndi sig opinberlega
á ferðalaginu mn S-Ameiíku.
Arturo Frondizi, nýkjörinn
forseti Argentínu, sem settur
var inn í embættið að Nixon
viðstöddrim, hefur í miklu riti
gert grein fyrir kverkataki
bandarisks fjármagns á at-
vinnulífi rómönsku Ameríku.
Bandarísk. fjárfesting 4 þeim
slóðum nemur sex milljörðum
dollara pg .• eigendur fá að
meðaltali 20% arð á ári. Hlut-
aðeigandi riki megria ekki að
korita upp fj"lbreyttara og
heilbrigðara atvinnulífi, vegna
þéss að arðtirínn af arðbær-
vustu atvinnutækjunum sem
fyrir eru rennur úr landi eða
er varið i samræmi við hags-
muui bandapisku hrínganna.
Oandaríkjastjórn kemur í
** sk'ptum'1 símim við ríkis-
stjórnir i róriiönsku Ameriku
frarri1 sem hándbendi hríng-
ariua. í Buenos Aires tók
Nixon frarii áð þáð væri ófrá-
vikianleg stéfná Bftndaríkja-
stióraar að veita ríkjum
rómönsku Ameríku envin lán
þil að koma unp ríkisfyrir-
tækium, að hennar áliti eigi
einkaframtakið. hvarvetna að
ganga fyrir. Ríkmstjórnir
Amentinu og Brasiliu hafa
lengi revnt að afla. fiár sem
með þarf t.il að unnt sé að
hefia olmvinnslu í löndum
þeirra. Yfirlýsing ‘ Nixons í
Buenos Aires er í rauninni
hending frá Bandaríkmstjóm
um að hún muni gera allt sem
í. hennar valdi stendur til að
trvs-gia að hað verði St.and-
ard Oi! og Caltex en ekki
Argentínumenn og Brásiliu-
menn sjálfir sem ha vnvti olíu-
lindirnar í löndum þeirfa.
tjíðustu tvo áratugi hefur
hióðernisvakni.no- fnrið um
lönd rómönsku Ameríku. Jafn-
fra.mt hefur verhnlvðshreyf-
ingunni vaxið fisknr um
hrvgg. Menntaðí hTut.i hióð-
auna voifir ásókn handarísku
kaunsýslumenuingarinnar æ
hsrðara viðnám of alþýða
msnna kennir drottnunarað-
stöðu bandariskra stórfyrir-
tækia um að hún bvr við
hrakleg ki"r í löndum. sem
eru gagnsuðug frá riáttúr-
hendi. Fangsráð Bauda-
ríkiastiórnsr :og bandarísku
hrmgpnna hefur veríð nð beita
fvrir sig váídagráði? gpjri her-
forínvium og pt.vðia þá' t.il
é’nræðisvaldá,. Þéssir valda-
rænirie-iar, hVer nðrutn al-
ræmdari fvrír rímrad ög
pniUta lifriaðárhætti. hafa
fengið ótakmarkaðn héntað-
araðstoð frá Bandaríkia.stióra
gegn því að halda veradar-
hendi vfir eínokunaraðstöðu
bandarísku hríngáririá.” Sumir
hessara kiöltueinræðísherra
Bandaríkiastjómar, hánga enn
Framhald á 11. síðu.