Þjóðviljinn - 30.05.1958, Side 1

Þjóðviljinn - 30.05.1958, Side 1
Föstudagur 80. maí 1958 —- 23. árgangur — 119. íölublað. fhaldið hækkar álögur og útsvör 12. síða. • • Orlagastnnd Frakklands runnin upp Coty forseti hefur falið de Gaulle hershöfðingja að mynda stjórn, sósíaldemókratar hika, kommúnistar hvetja verkamenn til árvekni Allt benti til þess í gærkvöld að örlagastund frönsku þjóðarinnar væri runnin upp og úr því yrði nú skorið hvort lýðveldið megnar að verjast fjandmönnum sínum eða hvort það fellur fyrir þeim, hvort verkalýðurinn og lýðveldissinnar í borgarastétt bera gæfu til að taka höndum saman á hættustund, eða hvort sundrung þeirra leiðir hörmungar bræðravíga yf- ir þjóðina. — Þetta varð Ijóst þegar tilkynnt var í gærkvöld að René Coty, forseti lýðveldisins, hefði falið de Gaulle hershöfðingja að mynda stjórn. De Gaulle hafði komið til Parísar í gærkvöld að tilmæl- um Coty forseta. Forseti tók á móti honum við þær dyr forsetahallarinnar sem aðeins eru ætlaðar þjóðhöfðingjum að ganga um. Þeir ræddust við í fimm stundaiifjórðunga. Að fundi þeirra loknum kom einn af embættismönnum for- seta fram á tröppur forseta- liallarinnar og tilkynnti að for- setinn hefði falið de Gaulle að mynda stjórn og hefði hers- iiöfðin.ginn tekið það að sér. De Gaulle liélt frá forseta- höllinni til skrifstofu sinnar í París og hafði þar stutta við- dvöl, en fór síðan til bústaðar síns í þorpinu déux-Eglises. De Gaulle gaf út tilkynningu sem birt var skömmu eftir að hann var lagður af vstað heim til sín. Hann sagðist hafa skýrt Coty forseta frá því að hann yrði að fá sérstök völd um til- tekinn tími til að ráða fram úr hinum mikla vanda sem þjóð- in væri nú stödd í. Hann hefði fengið heimild forseta til að undirbúa viðtækar breytingar á stjórnskipulagi landsins, og sagðist hafa gert þetta að al- geru skilyrði fvrir stiórnar- myndun sinni. En þetta yrði að gerast sem állra fvrst. að öðrum kosti gætu h'nir hörmu- legustu atburðir gerzt. Skýrt var frá hvi að Cotv forseti myndi kveðja formenn dag og ræða við þá hvern í sínu lagi. Bent er á að þetta sé í fyrsta sinn í sögu franska lýðveldisins sem forseti hafi þannig tekið að sér að gerast milligöngumaður milli forsæt- isráðherraefnis og leiðtoga stjómmálaflokkanna. Boðskapur Cotys til þingsins Áður en þetta • gerðist hafði þjóðþingið liiýtt á orðsendingu frá Coty forseta. Það var um tvöleytið í gær. að André le Trocquer, forseti þingsins, hóf lestur þessa boðskapar og reis þá allur þingheimur úr sæt- um. Coty sagði: „Vér stöndiun nú á barmi Colombey-les- borgarastyrjaldar. Ætla Frakk- ar nú að fara að berjast inn- byrftis, eftir að hafa barizt við óvini sína í fjörutíu ár? 1 báðuin fylkingum virðast menn nú reiðubúnir til brjeðra- víga. Hvað yrðj þá um Fralik- land? Á þessari liættustimd þjóðar vorrar og lýðveldis hef ég leitað til liins ágætasta með- al Frakka, til þess maiins sem á myrkustu árum sögu vorrar var leiðtogi vor í baráttunni fyrir að endurlieimta frelsið, þess maniis sem lcastaði frá sér einræðisvöldum í því skyni að endurreisa lýðveldið.“ Coty forseti skýrði þinginu frá því að viðræður sem de Gaulle hefði átt við forseta beggja deilda þingsins hefðu leitt 5 Ijós að töluverð vand- fengið völdin í sínar hendur. Því hefði hann ákveðið að ræða sjálfur við hershöfðingjann. Hótar að se.gja af sér Coty skýrði síðan frá því að hann hefði rætt við de Gaulle um hvað gera þyrfti innan þeirra takmarka, sem lög lýð- veldisins segðu til um, til að koma á „velferðarstjórn“ í ( landinu og hvað gera þyrfti, þegar hún hefði verið mynduð til umbóta á stofnunum lýð- veldisins. 1 Forseti tók síðan fram að ef tilraun bans til að styðja de Gaulle til valda færi út um þúfur, myndi liann sjálfur segja af sér og fela forseta þjóðþingsins embættisverk s;ín, samkvæmt stj órnarskránni. Boðskap forseta lauk á þess- um orðum: þingflo'kkanna á sinn fund í l'kvæði væru á því að liann gæti „Fulltrúar þjóðarinnar, örlög 1 . lieiinar eru nú í yðar hönd- ÞanniS hugsar teiknari bre/.ka ihaldsbl. Daily Mail ser valda- töku de Gaulles. Massu, foringi fallhlífarhennanna, fyrirskipar honum að henda sér út yfir París. um. Framhald á 5. síðu. Hótanir um borgarastríð, verkamenn búast til varnar Síðustu frettir Stjórn franska alþýðusam- bandsins, CGT, sainþykkti á- lyktun í gærkvöld eftir að kunnugt var um að de Gaulle hefði verið falin stjórnarinynd- Túnisbúar leggja framkæru á Frakka í Oryg^isráðinu Enn barizf i gœr i grennd viS hersföS Frakka i Remada i suSurhlufa Túnis Enn sló í bardaga milli hersveita Frakka og Túnis- búa nálægt frönsku herstööinni í Remada í suöurhluta Túnis í gær. Stjórn Túnis hefur nú ákveöiö aö kæra Frakka fyrir Öryggisráði Sameinuö’u þjóðanna. IBardaginn í gær hófst þeg- ar fránskur herflokkur frá Remada réyndi að brjótast gegnum ihlið á vegi um 20 km frá herstöðinni, en allir herflutningar Frakka í Tún- is hafa verið bannaðir síðan í febrúar. Taismaður Túnisstjórnar sagði að frönsku hermennimir hefðu hafið skothríð á varð- sveit Túnisbúa, en þeir íhefðu svarað í sömu mynt og Frakk- ar hefðu hörfað undan. Bar- daginn stóð í fimm klukku- stundir, en ó'kunnugt er um mannfall. Sendinefnd Túnis hjá SÞ bárust þau skilaboð í' gær að hún skyldi fara fram á þegar í stað að kallaður yrði saman fundur í Öryggisráðinu til að f jalla um kæru Túnis á Frakka. nn. I ályktuninni er skorað á alla verkamenn innan vé- banda þess, en þeir eru um 4 milljónir talsins, að mynda nefndir til varnar lýðveldinu. I óstaðfestum fréttum er sagt að verkamenn liaf j í gær- kvöld tekið á vald sitt verlt- sniiðjur víða um landið, og slíkar aðgerðir séu fyrirhug- aðar annars staðar. ★ Uppreisnarforingjarnir ? Al- sír hótuðu þegar í fyrradag öllu iliú hverjum þeim þing- manni seni reyndi að koma í veg fyrir valdatöku de Gaulle „Velferðarnefndin“ þar ítrek- aði þessa hótun í ,gær. Hún sagðist mundu taka til sinna ráða ef nokkur töf yrðj á að de Gaulle fengi völdin í hend- ur. Massu hershöfðingi sagði að herinn ií lieimalandinu myndi berjast við hlið hersins í Al- sír. Delbecque, einn af fulltrú- unum í nefndinni, sagði í gær- kvöltl, að svo kynni að fara að heriiin yrði að skerast I leikinn ef kommúnistar reyndu að koma í veg fyrir valdatöku de Gaulles. Mikill fundur var haldinn í gær í Marseille fyrir framau byggingu alþýðusambandsins þar í borg. Funtlarmenn hét-u þvl að verja Ivðveltlið fyrir ásókn fasista. Fréttaritari brezka útvarpsins segir að þegar fund- inum lauk liafi ' gífurlegur mannsofnuður farið um götur borgarinnar í óleyfi stjórnar- valdanna, en vopnuð lögregla hafi dreift homun. Samtök franskra kennara hafa boðað til sólarhrings verkfalls í dag' til að mótmæla valdatöku de Gaulle og votta lýðveldinu hollustu sína. Samtök neinenda- og foreldrú styðja \erkfallið.

x

Þjóðviljinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.