Þjóðviljinn - 30.05.1958, Blaðsíða 3

.----Föstudagur 30. maí 1958 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Hvers vegna birtir Álþýðublaðlð ekki
samninginn um lan dhelgismálið?
Ákveðið að byggja
hafrannsóknaskip
Tillaga ríkisstjórnarinnar samþykkt
á Alþingi
Loks hillir undir að bót verði ráðin á því ófremdar-
ástandi að fiskifræðingar þeirrar þjóðar, sem mest á
undir fiskveiðum, hafi ekkert hafrannsóknaskip til um-
Framhald af 12. síðu.
tillögu Lúðvíks Jósepssonar var
gert ráð fyrir áð íslenzku tóg-
ararnir fengju að veiða innan
landhelgi þegar settar hefðu ver-
ið um það sérstakar reglur. Hins
vegar taidi Alþýðubandalagið
ekki rétt að tengja saman sjálfa
stækkun iandhelginnar og regl-
urnar um veiðar togaranna. Öll
þjóðin er sammála um staekkun
landhelginnar, en það er ágrein-
ingur um togveiðarnar, og engin
ástæða er til iað blanda þeim
ágreiningi inn í landhelgismálið
sjálft.
Beilur við vinaþjóðir
Þá segir Alþýðublaðið að Al-
þýðubandalagið hefði viljað
„kveikja deilur og vandræði
milli íslands og grannlanda
þess“, Ekkert er fjær sanni;
Alþýðubandalagið væntir þess
að allar þjóðir viðurkenni hin-
ar lögmætu og óhjákvæmilegu
aðgerðir ísléndinga, ekki sízt
samningsbundnar vinaþjóðir okk-
ar. Hins vegar neitaði Alþýðu-
bandalagið þvr'algerl'egá dð'-sam-
ið yrðj um landhelgi íslands við
Verk meistaranna
Sigurður Benedilítssson hefur
málverkauppboð í Sjálfstæðis-
húsinu í dag kl. 5 og er þar
margt fagurra mynda.
Á uppboðinu verða 5 myndir
eftir Ásgrím, 6 eftir Kjarval,
1 eftir Mugg, 1 eftir Þóórarin
Þorláksson og 2 litlar myndir
eftir Scheving. Ein mynda Ás-
gríms mun vekja mikla athygli,
en þó mun verða mest keppt
um mynd Kjarvals af Öxarár-
fossi.
Myndirnar eru til sýnis frá
kl. 10 f.h. til 4 síðdegis, en
uppboðið hefst stundvíslega kl.
5.
Vegamót var á sínum tíma
stofnað í þeim tilgangi að koma
upp starfsmiðstöð og heimili
Máls og menningar og hafa
undirtektir verið góðar að
vanda. Framkvæmdir við bygg-
ingu á lóð félagsins voru hafn-
ar snemma vors og auk aðal-
fundarstarfa á fundi Vegamóta
í dag verður aðalumræðuefnið
aukning hlutafjár félagsins.
Þótt uiidirtektir undir bygging-
una hafi verið góðar þarf þó
meira til ’ ög miklu meira, því
mikið fé kostar að koma upp
starfsheimili fyrir félag eins og
Mál og menningu. Nú liggur
allt við að byggingin stöðvist
ekki heldur verði hægt að
halda. henni áfram unz liún
er fullbúin og Mál og menn-
Ing getur flutt útgáfuetarfsemi
sína þangað. Þ\á má enginn
I aðrar þjóðir og krafðist þess
að gengið yrði frá öllum atrið-
um málsins nú þegar. Sú stefna
sigTaði að lokum, og hún mun
í senn tryggja hagsmuni okkar
og verða þeim þjóðum, sem and-
stæðastar eru hagsmunum okk-
ar, sársaukaminnst, eins og
hreinskilin framkoma er æfin-
lega.
, Grunnlínumar
Þess hefur orðið vart að Ai-
þýðuflokksmenn halda því fram
að Alþýðuflokkurinn hafi barizt
fyrir breytingum á grunnlinum í
sambandi við samkomulag
stjórnarflokkanna. Það var upp-
haflega Lúðvík Jósepsson sjáv-
arútvcgsmálaráðhevra sem lagði
til að grunnHiiur yrðu lengdar
um leið og landhelgin væri
stækkuð, en fljótlega kom í
ljósi að ekki fékkst' sámstaða um
þá tillögu. Þegar samkomulag
stjórríarflókkánná var gért lystu
bæði Alþýðubandalagíð og Frarn-
sóknarfiokkurinn yfir því að
þeir flokkar væru fúsir til sam-
komulags um breytingar á
grunniínum, ef Alþýðuflokkui’-
inn hefði tillögur um það. En
þegar eftir var gengið treysti
Alþýðuflokkurinn sér ekki til að
koma fram með neinar slíkar
tillögur. Því varð það úr að
stjórnarflokkarnir sameiginiega
áskilja sér rétt til breytinga á
grunnlínum síðar.
Hvað veldur?
Það er alvarlegast við afstöðu
Alþýðublaðsins — fyrir utan
þvargið sem enginn tekur mark
á — að þar er reynt að leyna
staðreyndum. Blaðið svíkst um
að birta samkomulag stjórnar-
flokkanna, blaðið gi'einir ekki
frá þvi að með því samkomu-
stuðningsmaður Máls og menn-
ingar liggja á liði sínu nú.
Fyrsta ferð í
Surtshelli í sumar
Ferðaskrifstofa Páls Arason-
ar efnir til tveggja ferða um
helgina. Sú fyrri er í Surts-
helli og verður Iagt af stað kL
2 e.h. á laugardag.
Ekið verður um Dragháls,
Hálsasveit og Kalmanstungu. Á
sunnudaginn verður farið að
Surtshelli og farið um Hvítár-
síðuna á heimleiðinni. .
Hin ferðin er á sunnudag kl.
9 að morgni og verður farið
að Gullfossi og Geysi, um Skál-
holt og Hvítárbrú hjá Iðu til
Reykjavíkur.
lagi er gengið endanlega frá öll-
um atriðum stækkunarinnar,
landhelgislínunni og öllum efnis-
atriðum reglugerðartnnar. í stað-
inn reynir blaðið að gefa í skyn
að .málið sé enn óútkljáð. Ekki
er Ijóst hvað veldur þessum mál-
flutningi, ef til vill áhyggjur út
af bágindum Guðmundar í. Guð-
mundssonar á erlendum vett-
vangi. En hvað sem því heimilis-
böii líður er þess að vænta að
Alþýðublaðið styðji af alefli þá
ákvörðun sem gerð var og und-
irrituð s.l. laugardag, þegar van-
stillingin út af átökunum er
hjöðnuð.
því að Starfsmannafélag Útvegs-
bankans var stofnað og mun fé-
lagið halda afmælisfagnað í
Þjóðleikhúskjallaranum annað
kvöld.
Féiagið hefur á þessum árum
starfað ötullega að ýmsum mál-
um til hagsbóta fyrir starfsfólk-
ið, má þar til nefna stofnun eft-
irlaunasjóðs, sem um síðustu
áramót nam að upphæð 13.500.
000.00 kr. og kaup á sumarbú-
stað fyrir starfsfólkið. Einnig
hefur félagið fengið til afnota
vistlegan samkomusal og kaffi-
stofu á efstu hæð Útvegsbank-
ans ásamt herbergi fyrir bóka-
safn og fundahöld. Félagið hef-
ur einnig rekið mötúneyti und-
anfarin fimm ár.
Á 25 ára afmæli Útvegsbanka
íslands var félaginu gefinn sjóð-
ur að upphæð 200.000.00 kr. til
styrktar ungum starfsmönnum
til náms erlendis og eldri banka-
mönnum til kynnisfara. Úr
sjóðnum hafa verið veittir styrk-
ir að upphæð 42.000.00 kr.
Eftirlaunasjóðurinn hefur und-
anfarin 10 ár veitt 77 lán til
Tvö skip og radar-
stöð tilkynna ís
Tvö skip og radarstöðin á
Straumnesfjalli gáfu í gær til-
kynningu um ísbreiðu sem ligg-
qj- um 66 gráður norðlægrar
.breiddar. Segir radarstöðin í til-
kynningu sinni að ísbreiðan sé
65 mílur á lengd og um 15 míl-
ur á breidd og hreyfist suður á
bóginn.
ráöa.
Að beiðni ríkísstjórnarinnar
var flutt á Alþingi tillaga um
breytingu á frumvarpinu um
Útflutningssjóð og fleira, á þá
leið að aflað skyldi tekna sem
nema um einni milljón króna
á ári og skal verja þe^su fé
til byggingar hafrannsókna-
skips.
Frumvarpið hefur nú verið
Félagsmenn eru nú 144 og
flestir starfandi hér í Reykjavík
I tilefni afmælisins hefur fé-
lagið gefið út myndarlegt og
smekklegt afmælisrit.
Eins og skýrt var frá hér í
Þjóðviljanum í gær, var tekju-
öflunarfrumvarpinu vísað til 2.
umræðu og fjárhagsnefndar á
fundi efri deildar í fyrrakvöld.
Á venjulegum fundartíma í gær
var málið tekið fyrir og lágu
þá fyrir þrjú minnihlutaálit frá
„fjárhagsnefnd. Fyrsti minni-
hluti, Karl Kristjánsson og
Björn Jónsson, lagði til að
frumvarpið yrði samþykkt, en
aðrir nefndarmenn lýstu sig
andvíga því og gáfu þó ekki út
sameiginlegt álit.
Framsögumenn minnihlutanna
mæltu fyrir álitum sínum, en
áuk þess tók til máls við 2.
umræðu Lúðvík Jósepsson sjáv-
arútvegsmálaráðherra, er svar-
aði nokkrum atriðum í ræðu
Sigurðar Bjarnasonar og þó
einkum því að með fmmvarpinu
væru brotnir samningar á út-
vegsmönnum. ítrekaði ráðherra
afgreitt sem lög frá Alþingi
með þessari breytingu. Þar
með hefur verið tekin ákvörðun
um að hefjast handa um bygg-
ingu skips til fiski- og hafrann-
sókna. Verða nú hafin undir-
búningsstörf að framkvæmd
þessarar ákvörðunar.
Þörfin brýn
Það hefur lengi verið mikið
áhugamál íslenzkra fiskifræð-
inga að fá umráð yfir góðu
rannsóknaskipi, sem þeir gætu
notað til rannsókna sinna á
hafinu umhverfis ísland og lff-
inu í því. Ekki þarf að eyða
orðum að hvílík þjóðarnauðsyn
það er að fiskifræðingar okkar
hafi sem bezta aðstöðu til að
stunda rannsóknir sínar.
Hingað til hafa íslenzkir
fiskifræðingar ekki haft neitt
skip til umráða að staðaldri,
skip hafa verið tekin á leigu
fyrir þá til skamms tíma í einu.
Nú ætti þess ekki að þurfa að
verða langt að bíða að fiski-
fræðingarnir fái nýtt og vand-
að rannsóknaskip í hendur.
10 milljóna tekjuaukning
Fiskveiðasjóðs
Með lögunum um Útflutn-
ingssjóð er einnig ákveðið að
auka verulega tekjur Fiskveiða-
sjóðs. Ráðgert er að tekjuauk-
inn nemi um 10 milljónum
króna á ári af útflutningsgjaldi
á sjávarafurðir. Hingað til hafa
tekjur sjóðsins af þessu gjaldi
numið 13 til 14 milljónum á
ári. Mun sjóðurinn nú eiga
hægara en áður með að láta í
. té lán til kaupa á fiskiskipum.
þau ummæli eín við umræðurn-
ar í neðri deild, að enginn form-
legur samningur hefði verið
gerður við útvegsmenn um síð-
ustu áramót heldur hefði að-
eins náðst samkomulag milli
þeirra og ríkisstjórnarinnar um
uppbætur á þorskveiðarnar.
Allar breytingartillögur við
frumvarpið voru felldar við 2.
umræðu með 9—10 atkvæðum
gegn 5—7 og einstakar frum-
varpsgreinar samþykktar með
10 atkvæðum gegn 6. Var ann-
ar fundur settur þegar að lok-
inni þessari atkvæðagreiðslu 02
frumvarpið tekið til 3. umræðu.
þar sem það var samþykkt sem
lög með 10 atkvæðum gegn 7.
Með frumvarpinu greiddu at-
kvæði allir þingmenn stjórnar-
flokkanna í efri deild nema
Eggert Þorsteinsson, sem
greiddi atkvæði á móti því á-
samt íhaldsþingmönnum.
Aðalíundur Vegamóta er í kvöld
Heimili Máls og menningar
má ekki stöðvast sökum fjáxskorts — Aulming
hlutafjár umræðuefni aðalfundar í kvöld
Aðalfundur Vegamóta h.f. verður haldinn í kvöld kl.
8.30 í MÍR-salnum að Þingholtsstræti 27. Hafin er bygg-
ing’ heimilis Máls og menningar á Laugavegi 18, og verð-
ur framhald þeirrar byggingar til umræöu í kvöld.
Nuverandi stjórn Starísmannaféla.gs Útvegsbankans talið frá
\4nstri: Guðmundur Ásgeirsson varaforinaður, Jón ísleifsson
gjaldkeri, Adolf Björnsson formaður, Sigurður Guttormsson
ritari og Þorsteinn Friðriksson meðstjórnandi.
Starfsmannaféiag Útvegsbankans
25 ára næstkomandi sunnudag
1. júní n.k. eru 25 ár liðin fráTstarfsmanna bankans að upp-
hæð 6.758.000.00 kr.
Tekjuöflimarfrmnvarpið
samþykkt sem lög í gær
Frumvarp til laga um útflutningssjóö o.fl., tekjuöflun-
arfrumvarp ríkisstjórnarinnar, var afgreitt sem lög frá
Alþingi í gær. Viö lokaafgreiöslu málsins í efri deild
greiddu 10 þingmenn frumvarpinu atkvæöi sitt en 7
voru á mótis