Þjóðviljinn - 03.06.1958, Blaðsíða 5
Þriðjudag-ur 3. júní 1958 — ÞJÓÐVILJINN — (5
.,Yor í Prag4i í þetta sldpti
helgað miniiingu Janáceks
Tónlistarhátíðin „Vor í Prag“ hefur nú verið haldin
S þrettánda skipti með þátttöku tónlistarmanna úr flest-
um Evrópulöndum og öðrum heimsálfum og við meiri
aðsókn en nokkru sinni fyrr.
I þetta skipti er hátí.ðin
lielguð minningu Leo Janáseks
í tilefni af 30. ártíð hans. Jan-
ácek var yngstur af þeirri
|>renningu tónskálda, sem borið
Leo Janácek
ihefur hróður tékkneskrar tón-
listar um allar jarðir.
Gestir á „Vori í Prag“ eiga
þess kost að heyra snj'illustu
tónlistarmenn Tékkóslóvakíu
flytja meginhluta þeirrar tón-
listar, sem Janácek lét eftir
Big. Sjö óperur hans verða
eýndar í Þjóðleikhúsinu og
Smetanaleikhúsinu í Prag. —
Tékkneska fílharmoniska hljóm
eveitin, Sinfóníuhljómsveit Prag
og Fílhannoniska hljómsveitin
í Brno munu flytja hljómsveit-
arverk tónskáldsins. Smetana-
kvartettinn og Janácekkvartett-
14 ára drengur
inn flytja kvartetta hans og
einleikarar, einsöngvarar og
kórar flytja önnur verk hans.
Hljómsveitir og einstakir
tónlistarmenn frá fjölda Evr-
ópulanda og öðrum heimsálfum
koma fram á „Vori í Prag“
Þar á meðal eru margir heims-
frægir listamenn. Frá Englandi
kemur Hallé hljómsveitin í
Manchester og stjórnandi henn-
ar sir John Barbirolli. Annar
enskur hljómsveitarstjóri, sir uðu alla þá sem nálguðust stað-
Malcolm Sargent, stjórnar ein- .inn. Þeir rákust á hinn 14 ára
um tónleikum Tékknesku sin- gamla ungling og sendu hann
fóníuhíjómsveitarinnar. Fransk'i! heim til ein í grandaleysi með
í?
6
Fjórtán ára gamall mennta-
skólanemi í Karisruhe í Þýzka-
landi situr í varðhaldi fyrir
að hafa reynt að kúga leik-
konu eina til ásta. Menntskæl-
ingurinn, sem er sonur virðu-
legra borgara, hringdi til leik-
konunnar, og talaði djúpri
röddu.
Hann krafðist 1000 marka í
peningum og „ástarævintýris",
ella myndi hann myrð'a dóttur
hennar. Leikkonan snéri sér til
icgreglunnar, sem' ráðlagði
lienni að fallast á stefnumót
við kúgarann, enda skyldi hann
handsamaður á staðnum. Lög-
regluþjónar umkringdu siðan
stefnumótsstaðinn og rannsök-
Atburðirnir í Frakklaiidi
Framhald af 12 síðu
verffa önnur en hann hafð' talið,
lý^ti hann þvi >l'ir að stjórn
hans myndi ekki sitja nó 'unni
lengur, ef þingið veitti honum
ekki öil hau völd sem hann hefði
farið fram á.
Hann rauk síðan af þingfundi
og það þótti í frásögur færandi að
hann fór ekki til bústaðar for-
sætisráðherra sem hann var flutt-
ur í, heldur til gistihúss þess sem
hann dvaldist í áður en þingið fól
honum stjórnarmyndun.
Óvíst um úrslit
Þegar blaðið fór í prentun var
enn ekki kunnugt um málalok, en
líklegt mátti þó telja að þingið
myndi bogna fyrir þessari hótun
hershöfðingjans og fallast einnig
á þessa kröfu hans. Þó var það
ekki með öllu víst.
Sprengingar urðu í Beirut,
höfuðborg Líbanons, í fyrri-
nótt og skipzt var á skotum.
Skothríðin stóð í nokkrar
klukkustundir.
hljómsveitarstjórinn Carles
Munch stjórnar öðrum tónleik-
um sömu hljómsveitar. Einnig
koma hljómsveitarstjórar frá
Finnlandi, Belgíu, Sovétríkjun-
um, Póllandi og Rúmeníu og
stjórna tékkóslóvöskum hljóm-
sveitum.
Meðal erlendra einleikara á
tónlistarhátíðinni í Prag má
nefna franska pianóleikarann
Casadesus og fiðluleikarana
Arrau frá Chile og Klimoff frá
Sovétríkjunum. Meðal einsöngv-
ara er þýzki söngvarinn Die-
trich Fischer Dieskau. Frá
Búlgaríu kemur Fílharmoniska
hljómsveitin í Sofíu og frá
Svíþjóð blásarakvintett.
Dr. Václav Smetácek, tékk-
neski hljómsveitarstjórinn sem
íslendingum er kunnur af
tveim heimsóknum til að stjórna
sinfóníuhljómsveitinni hér, á
sæti í hátíðarnefnd „Vors i
Prag“. Hann stjórnaði Sin-
fóníuhljómsveit Prag, þegar
hún flutti „Land mitt“ eftir
Smetana á fyrsta degi hátíðar-
innar 11. maí og síðar stjórnar
hann öðrum liljómleikum á liá-
tíðinni.
Kjarnavopn vesturþýzka hers-
ins kosta 100 milljarða marka
Það er helmingi hærri upphæð en áætlað var
Kjarnavopnavígbúnaður vesturþýzka hersins mun kosta
helmingi meira en reiknað var með í upphafi. Fram
til ársins 1961 verður kostnaðurinn 100 milljarðar marka,
en ekki 50 milljaröar eins og áætlað var.
Það var vesturþýzka' blaðið því. að hækka tekjuskatt og
iBildzeitimg sem upplýsti þetta veltuskatt um 10 prósent.
inýlega í grein tum liina leyni-
legu NATO-áætlun sem kölluð
er „MC 70“, en hún fjallar
tan kjamavopnavígbúnað vest-
urþýzka hersins.
1 þessari áætlun eru einnig
ákvarðanir um það, hverskon-
ar kjarnavopn herinn eigi að
fá. „MC 70“ ætlar 40 eldflauga-
Btöðvar handa landhernum, 28
Joftvarnastöðvar lianda flug-
hernum og í hverri þeirra
sfcöðva 40 skotpallar til að
skjóta eldflaugum og rúmlega
100 skotpallar til að skjóta
matador-eldfiaugum, sem skjóta
imá 1000 kílómetra. Allar eld-
flaugamar era þannig útbúnar
aÖ þær geta flutt kjarna-
sprengjur.
Straúss hermálaráðherra Vest-
urÞýzkalands hefur lagt til að
fjár til þessara tvöföldu hern-
©ðarútgjalda verði aflað með
þingið afsalaði sér rétti til að
fjalla um þessar fyrirhuguðu
breytingar á stjórnárskránni,
heldur yrði þjóðaratkvæða-
greiðsla látin fara fram um hina
nýju stjórnarskrá án aískipta
þingsins.
Loks krafðizt hann þess að
þingið veitti honum þessi völd
þegar í stað.
Borgaraflokkamir og
sósíaldemókratar í stjórn
Rétt áður en de Gaulle hafði
flutt þessa ræðu hafði verið til-
kjrnnt hvernig stjórn hans myndi
skipuð. í henni yrðu fjórir „yíir-
ráðherrar", eða sérlegir ráðgjafar
de Gaulle án stjórnardeilda. Þeir
voru: Guy Mollet, leiðtogi sósíal-
demókrata, Pierre Pflimlin, leið-
togi kaþólskra, Louis Jacquinot úr
hópi íhaldsmanna og Houphouet-
Boigny, svertingi frá Frönsku
Mið-Afríku, sem hefur átt sæti í
Fundurinn á sunnudaginn mörgum stjórnum Frakklands
Fundur franska þjóðþingsins á eftir stríðið.
sunnudaginn hófst með því að j Antoine Pinay, leiðtogi íhalds-
ekki að vera að flækjast úti ,-}e Gaulle ávarpaði þingið og manna tók við embætti fjármála-
lagði fyrir það drög að stefnu- i ráðaherra, Maurice Couve -Murv-
skrá þeirri serhf hann ányndi ille, sendiherra Frakklands í V-
fylgja, ef þingið fæli honum i Þýzkalandi, við embætti utanrík-
stjórnarforystu. I isráðherra, og íhaldssamur emb-
Hann fór fram á það við þing-1 ættísmaður að nafni Pe'lepier við
ið að það veitti honurn sérstök j embætti innanríkisráðherra.
völd i sex mánuði, þannig að j Landvarnaráðherra hafði enn
hann gæti stjórnað landinu með j ekki verið skipaður, en búizt við
tilskipunum og reglugerðum án|að de Gaulle myndi sjálfur taka
! þess að leita til þingsins. Jafn-
framt væri ákveðið að þingið
kæmi alls ekki saman fyrr en
að loknu sumarleyfi í október i
haust.
Hann lýsti því næst í meginat-
riðum þeim breytingum sem hann
vildi láta gera á stjórnarskránni
og' var sú helzt að aðsldlja þyrfti
framkvæmdavaldið og löggjafar-
valdið, svo að hver aðili um sig
! hefði skýrt afmarkað verksvið.
I Það var um leið krafa hans að
þeirri áminningu að böm ættu
svo síðla kvölds.
Daginn eftir hringdi piltur-
inn aftur í leikkonuna, skamm-
aðist út í lögregluna og heimt-
aði „ástarævintýrið11 tafarlaust.
En nú voru símasérfræðingar
viðbúnir og vísuðu á símaklef-
ann, þaðan sem hringt var.
Lögregluþjónar urðu meira
en lítið undrandi, er þeir
kenndu þar krakkann, sem þeir
sendu heim kvöldið áður.
Um 15.000 liafnar\-erkamenn
í London hafa nú lagt niður
vinnu, og vinna hefur stöðvazt
við meira en 100 skip í höfn-
inni þar. Verkfallið er til að
mótmæla ráðningu óskráðra
verkamanna.
Skreiutgrípir Fctrúks fyrrum
konungs seSdir á uppboði
Fáir þjóðhðfðingjar munu hafa hrúgað í kringum sig
öðrum eins kynstrum af allslconar skrautmunum og
glingri og Farúk, hinn afdankaði kóngur Egyptalands.
Munirnir eru nú seldir á fjölmörgum uppboðum til
ágóða fyrir ríkið.
Um 6 milljónir ki'óna voru
tekjurnar af uppboði, sem hald-
ið var nýlega á snyrtivörum,
postulíni, silfurvörum og mynd-
um úr fyrrverandi eigum Far-
úks. Uppboðið var haldið í Ab-
dine-höllinni í Kairo. Hlutirnir,
sem seldir voru, voru aðeins
lítill hluti af dýrgripum Far-
úks.
Hinir seldu munir fóru flestir
á lægra verði en þeir höfðu
verið metnir. Einkum fóru
lítið verð, og tedrykkjuborðbún-
aður, sem métinn var á 2000
sterlingspund (um 100 þúsund
krónur) seldist alls ekki.
Mest var sótzt eftir litlum
munum, svo sem skrautvösum,
öskubökkum og skartgripum
sem drottningarnar Farida og
Narriman og Schevikiar prins-
essa háru forðum.
Fleiri uppboð á munum úr
búi Farúks verða haldin á næst-
verðmætir hlutir á tiltölulega unni.
það embætti. Af öðrum ráðherr-
um má nefna rithöfundinn André
Malraux, sem var einn helzti for-
ingi gaullista fyrstu árin eftir
stríð.
Auk „yfirráðherranna“ fjög-
urra áttu aðeins fimm ráðherrar
að eiga sæti í sjálfu ráðuneytinu.
Naumur meirihluti
Af umræðunum um yfirlýsingu
de Gaulle varð ljóst að hann
myndi eiga visan stuðning meiri-
hluta þingsins. Kommúnistar
voru þeir einu sem eindregið
•y lögðust gegn honum. Mendes-
France, einn leiðtogi róttækra,
lýsti því þó yfir að hann myndi
greiða atkvæði á móti honum og
sama máli gegndi um Mitterand,
leiðtoga miðflokksins UDSR.
Atkvæði féllu þannig að þingið
fól de Gaulle stjórnarmyndun
með 329 atkvæðum gegn 224. Af
þeim tölum má ráða að um helm-
ingur sósíaldemókrata á þingi
hafi greitt atkvæði gegn hers-
höfðingjanum, en hinn helming-
urinn með honum.
Kemur það heim við að 51
þingmaður sósíaldemókrata hafði
á fundi flokksins á laugardaginn
lýst sig andvígan valdatöku hers-
höfðingjans, en 44 með henni.
596 fulltrúar eiga sæti á þjóð-
þinginu, svo að meirihluti de
Gaulle var naumur, og reyndar
miklu minni en hann hafði sjálf-
ur sagzt sætta sig við.
Svíþjóð
Iðunn sendir á markaðinn ný|ar gerðir af
herraskóm með hinu eftirsólla italska lagt
og sniði Skórmr eru léttari, lagið er
-fallegra og yfirleðrið fjölbreytilegra.
Iðunnarskórnir fást i ollum beztu skóbúð-
um landsins.
Framhald af 12. síðu
krata. Samtals hafa því verka-
lýðsflokkarnir sem sammála
voru um ellilífeyrisfrumvarp
ríkisstjórnarinnar fengið 117
þingmenn af 231.
Borgaraflokkarnir hafa sam-
tals tapað fimm.þingsætum, en
innbyrðis urðu miklar brevting-
ar á fylgi þeirra. Þjóðflokkur-
inn stórtapaði, hlaut aðeins 38
þingmenn í stað 58, en hins
vegar jók Bændaflokkurinn,
sem nú hefur skipt um nafn og
kallast Miðflokkurinn, mjög
fylgi sitt og hlaut 32 bingmenn
í stað 19 áður. Þetta mik’a
fylgishrun Þjóðflokksins kom
mjög á óvart, þvi að ekki hafði
verið búizt við verulegum breyt
ingum á þingmannatölunx
..flokkanna.