Þjóðviljinn - 14.06.1958, Side 1

VILJINN
■JS?
Laugardagur 14. júnf 1958 — 23. árgangur — 132. tölublað.
Mörcf brezk b!öð birta greinar, hlið- '
r
hellar Islendingum, um landhelgismálið
Vaxandi umrœSur um sfœkkun brezkrar landhelgi og aukn-
ar veiSar á djúpmiSum i sfaS miSanna sem fapasf hér
Brezku blöðin skrifa enn mikið um landhelglsmálÍSyum og íslandi, sem eru þó fjar-f Íhaldsííokksins. Hann taldi þar
(og miklu meira en til að mynda Morgunblaöið og Al-
þýðublaöið!) Seinustu dagana fer þeim greinum fjölg-
andi þar sem rætt er vinsamlega um aðgerðir íslend-
inga og þar sem rætt er um það, hvernig Bretar eigi
að sætta sig við hin nýju viðhorf og breyta fiskveiðum
sínum í samræmi við þau.
Forustugrein ísvestía, sem áður hefur verið sagt frá
í fréttum, er birt í heild á 5. síðu blaðsins í dag.
Aðalblað Skotlands, The Scots-
man, birtir 10. júní s.l. grein
eftir aðalritara Skozka þjóð-
flokksins, John B. Smart, og seg-
ir hann þar að allt tal um fisk-
skort og atvinnuleysi og eymd í
Skotlandi ef íslendingar stækki
landhelgi sína sé „þvaður eitt,
því aðeins 2% af fiski þeim
sem landað er í Skotlandi koma
frá íslandi eða Færeyjum . . .
Ég held því fram að við verðum
að sætta okkur við það að ís-
land, og ef til vill einnig Græn-
land og Færeyjar, tryggi sér
fljótlega 12 mílna takmörk.
Þessar eyjar ráða yfir takmörk-
uðum auðlindum þegar fiskurinn
er undan skilinn og hafa ekki
efni á því að væntanlegir við-
skiptavinir komi einfaldlega sigl-
andi og hirði það sem þeim sýn-
ist . . . Skozki þjóðflokkurinn
hefur mjög ákveðnar skoðanir
um það hvort Skotar eigi að
stækka landhelgi sína. Ef Skot-
land hefði 12 mílna takmörk
fyrir utan grunnhnur sem dregn-
ar væru milli yztu annesja yrði
það skozkum fiskimönnum mikil
vernd. Það myndi gera okkur
fært að bægja erlendum togur-
um frá Moray firði, á sama hátt
og skozkum togurum hafa verið
bannaðar veiðar þar, og þannig
hlífa sjómönnum i landi við al-
varlegu tapi á fiski og veiðar-
færum — tapi sem enn mun
aukast, ef ís’endingar stæ-kka
landhelgi sína en við ekki.“
Myndi ekki raska ró
togaraeigenda
í sama blaði birtist grein eftir
J. L. Campell, ræðir hann sér-
stakleea um nauðsyn stækkaírar
landhelgi við Hebridseyjar,
Orkneyjar og Shetlandseyjar og
minnir á að samkvæmt skozkum
lögum frá 1895 sé heimilt að á-
kveða allt að 13 mílna landhelgi
við eyjarnar og það beri að
gera. Hann heldur áfram:
„Það er athyglisvert að á sama
tírna og íbúatala allra skozku
eyjanna hefur sífelll minnkað
síðan um aldamót hefur fólki
fjölgað jafnt og þétt á Færeyj- 1 einn af kunnustu þingmönnum
lægari og hrjóstrugri. Þessi aukn-
ing stafar af því að hagsmuna
útvegsmanna hefur verið gætt
. . . Ekki er mikil hætta á að
það mundi faska svefnró tog-
ara-einokunarmanna þótt land-
auðn yrði á íslandi og Færeyj-
um á svipaðan hátt og er að
verða á Hebridseyjum og Shet-
landseyjum; það er því rik á-
stæða til að benda á að hags-
munir allra fjögurra eru þeir
sömu í þessu máli.“
Enginn íiskur eítir 10 ar
í sama blaði er enn sagt frá
útvarpsviðtali sem skozki þing-
maðurinn Robert Boothby átti
við brezka útvarpið, B.B.C., á
mánudaginn var, en Boothby er
að íslendingar hefðu gengið of
langt „en lagði mikla áherzlu á
nauðsyn þss að koma í veg fyrir
ofveiði í Norðursjó“. Blaðið hef-
ur enn fremur eftir honum að
..aðgerðir Islendinga gæfu okkur
tilefni til að framkvæma það
sem hefði átt að gera fyrir löngu
í Moray-fif'Si og Minch. Utan-
ríkisráðuneytið, sem vissi ekkert
um fiskveiðar og skelfing lítið
um mörg önnur málefni, hefði
beitt sér gegn þessum bráðnauð-
synlegu fiskveiðitakmörkunum á
hrygningasvæðum fisksins vegna
alþjóðlegra sjónarmiða, en hann
teldi að nú yrði það að ihuga
aftur friðun á þessum svæðum
Spá hans var sú að ef skipa-
flotarnir héldu ofveiði sinni á-
Framhald á 3. síðu.
Þjóðhátíðin með
svipuðu sniði og
undanfarin ár
Þjóðhátíðin í Reykjavík 17.
júní, er minnzt verður 14 ára
afmælis íslenzka lýðveldisins,
fer fram með svipuðu sniði og
verið hefur undanfarin ár. Há-
tíðahöldin hefjast með skrúð-
göngu kl. 13.15 og verður geng-
ið á Austurvöll, þar sem hátíð-
in verður sett, en síðan halda
hátíðahöldin áfram á íþrótta-
vellinum. KI. 4 hefst barna-
skemmtun á Arnarhóli, síðan
kórsöngur og um kvöldið verð-
ur þar kvöldvaka. Að lokum
verður dansað til kl. 2 eftir
miðnætti. Nánar verður sagt
frá þessum hátíðahöldum x
blaðinu á morgun.
Minna um óeirðir
í Líbanon
í gær var rólegra í Beirut,
höfuðborg Líbanons, eftir að
eftirlitslið Sameinuðu þjóðanna
kom þangað. Nokkrar verzlan-
ir hafa nú veerið opnaðar og
fleiri menn hafa mætt til vinnu.
Bardagar halda hinsveegar
áfram í öðru-m hlutum lands-
ins. í gær voru harðir bardag-
ar í norðurhluta landsins svo
og í fjalllendinu í miðju Iands-
Sementsverksmiðja ríkisins á Akranesi (Ljósm. Sig. Guðm.)
6 drengir játa á
sig spellvirki og
þjófnaði r
Rannsóknarlögreglan í íteykja-
vík hefur nú haft hendur í liári
6 drengja á aldrinum 12—15 ára,
er hafa játað á sig 24 innbrot.
smáþjófnaði og skemmdarverk,
er uiinin hafa verið liér í bænmn
á þessu ári. Aldrei hafa þeir þó
stolið peningum, heídur ýnris
konar verkfærum og málmum,
er þeir síðan hafa selt sem brota-
járn.
Framhald á 11. síð'
á Akra1
VerksmiSjan mun framleiSa um 70 þús. lestir af sem- ^
enfi á án — ByggingarkostnaSur 120 milliónir króna ^
Síðdegis í dag veröur Sementsverksmiðja ríkisins á
Akranesi vígö með viðhöfn. Þær vélar verksmiðjunnar,
sem búa hráeínið, skeljasand og líparít, undir brennsl-
una, voru gangsettar fyrir um hálfum mánuði og hafa
verio starfandi síöan, en við vígsluna í dag verður eldur
! kveiktur í hinum geysistóra brennsluofni, þar sem sem-
jentsgjallið veröur til við efnabreytingar á hráefnunum.
l'Gert er ráð fyrir aö fyrsta sementiö frá verksmiðjunni
komi á markaðinn eftir nokkrar vikur.
Við vígsluna í dag mun Ás-
geir Ásgeirsson forseti Islands
leggja hornstein að verksmiðj-
unnj og flytja ræðu, en auk
hans tala dr. Jón Vestdal for-
maður verksmiðjustjórnar og
Gylfi Þ. Gíslason iðnaðarmála-
ráðherra, sem jafnframt kveikir
eldinn í brennsluofninum.
I smíðum í rúm tvö ár
Sementsverksmiðjan á Akra-
nesi hefur nú verið í smíðum í
rúm tvö ár Samningur um
vélakaup gekk í gildi 8. apríl
1956 og í lok maímánaðar
sama ár hófust byggingar-
framkvæmdir. Verkið hefur
Igengið mjög greiðiega, því að1®
j.nú er allt tiíbúið tií framleiðslu
á sjálfu sementsgjallinu (klink-
er). Margt er þó ógert, en
áætlað að allar byggingar verk-
smiðjunnar verði fullgerðar á
næsta vetri.
Við kostum kapps um að
hefja framleiðslu sements-
gjallsins strax, sagði dr. Jón
Vestda) verksmiðjustjóri, er
hanix sýndi fréttamönnum verk.
smiðjuna í vikunni, því að
framleiðsluverðmætið er um
200 þús kr. á hverjum degi.
Fullkomin verksmiðja
Allar vélar í sementsverk-
Framhald á .10. síðu
De Gaulle boðar
uýja stjórnarskrá
De Ga.ulle forsætisráðherra)
Frakklands hélt útvarpsávarp1
til þjóðarinnar í gær. Hamxl
lagði áherzlu á, hversu mikil-
vægt. væri að. ná friði í, Alsír,
og þó með þeirn. hætti að AIsíe*
yrði sameinað. Frakklandi aði
eilífu. \i
Hershöfðinginn sagði í út«
varpsræðu sinni að- hin nýja)
stjórnarskrá yrði að líkindumj
birt opinberlega seint í næsta)
mánuði og þjóðaratkvæði yrðl
greitt um hana í haust. J